TOKALAŞMANIN TARİHÇESİ

En eski yazılı kaynaklarda tokala ş ma, bir tanrıdan dünyevi bir lidere güç bah ş etmeye i ş aretti. Bu, uzatılmı ş el resminin bulundu ğ u “vermek” anlamındaki Mısır fiilini ifade eden hiyeroglifte de yansıtılmı ş tır.

MÖ 1800 civarında Babil’de kraldan, medeniyetin ba ş ilahı Marduk’un ellerini tutması beklenirdi. Her yıl Yeni Yıl festivalinde yer alan bu eylem, hükümdara bir yıl daha otorite devredilmesine yarıyordu. Merasim o kadar ikna ediciydi ki Asurlular Babil’i i ş gal ettikleri zaman ba ş a geçen Asur kralları kendilerini, ilahi bir varlı ğ ı kızdırma korkusuyla bu töreni benimsemek zorunda hissettiler. Mikelanjelo’nun Sistine Ş apeli’nin tavanında görkemli bir biçimde tasvir etti ğ i de tokala ş manın bu biçimiydi.

Folklor tokala ş manın daha eski ve daha spekülatif bir kökeninden bahsetmektedir: Tanımadı ğ ı bir adama rastlayan ya ş lı bir köylü hemen hançerine davranır. Yabancı da aynı ş eyi yapar ve her ikisi de dikkatlice birbirlerinin etrafında dönmeye ba ş larlar. E ğ er durumunun ölümüne bir dövü ş ü gerektirmedi ğ ine ve aralarında bir barı ş yapılabilece ğ ine kanaat getirirlerse iyi niyet i ş areti olarak hançerlerini kılıflarına geri koyup sa ğ ellerini -silah elleri- öne uzatırlar. Bu ayrıca tarih boyunca hiç silah ta ş ıyıcısı olmamı ş kadınların niçin tokala ş ma âdetini hiç geli ş tirmemelerinin bir nedeni olarak da sunulur.

Beyefendice bir hareket olan ş apkanın ucuna vurma esas itibariyle esirlerin zafer kazananlara boyun e ğ i ş lerini kanıtlamak için çıplak soyunmalarının gerekti ğ i Asurlulara kadar uzanmaktadır. Yunanlılar ise yeni hizmetkârlarının belden yukarıya soyunmalarını isterlerdi.

Bir parça giysiyi çıkarmak saygının bir ifadesi haline geldi. Romalılar kutsal bir tapına ğ a sadece sandaletlerini çıkardıktan sonra girerlerdi. Ayrıca daha dü ş ük mevkideki bir ki ş i kendinden daha yüksel rütbeli bir ki ş inin evine girmeden önce ayakkabılarını çıkarırdı. Bu âdeti birazcık de ğ i ş tirerek modern zamanlara Japonlar ta ş ımı ş tır. İ ngiltere’de kadınlar kraliyete takdim edildiklerinde eldivenlerini çıkarırlardı. Aslında biri erkek biri di ş i di ğ er iki hareket boyun e ğ me ya da saygı eylemlerinden arda kalanlardır: ba ş e ğ erek (bow) ve diz kırarak (curtsy) selamlama. Diz kırarak selamlama da bir zamanlar tam bir diz çökmeden ibaretti.

Ortaça ğ ’a kadar Avrupa’da derebeyine kar ş ı köleli ğ in sembolü sadece ba ş ı çıplak bırakmayla sınırlanmı ş tı. Üstü kapalı mesaj daha önceki günlerdeki gibiydi; yani “ Ben sizin sadık hizmetkârınızım.” Bu hareket o kadar ikna edici oldu ki Hıristiyan Kilisesi de onu benimsedi. Bundan böyle kiliseye ş apkalar çıkarılarak girilecekti.

Nihayetinde bu da kendisiyle aynı konumdaki birine ş apkasının ucuna hafifçe vurarak bir ş ekilde saygı göstermek adına bir adamın sahip olması gereken standart bir davranı ş kuralı haline geldi.

AD: MUSTAFA SOYAD: BAYRAKDAR NO: 923 SINIF: 11/A KONU: TOKALA Ş MANIN TAR İ HÇES İ