İMMÜN YETMEZLİKLER-1 Prof.Dr. Göksal Keskin 2017-2018

Tanımlamalar İmmün sistemin bir veya daha fazla komponentlerinin eksikliğine veya fonksiyon görmemesi durumuna immün yetmezlik denir.

Tanımlamalar Primer immün yetmezlikler Sekonder immün yetmezlikler Genetik bozukluk İmmün sistemin gelişimi sırasındaki bozukluklar sonucu Sekonder immün yetmezlikler

Tanımlamalar Primer immün yetmezlikler çok nadirdir. Sıklıkları 1/300 ile 1/100000 arasında değişir. En sık görülen IgA eksikliğidir. Pek çoğu genetik geçişlidir. Otozomal dominant veya Otozomal resesif geçiş gözlenebilir. IgA ve YDİY gibi genetik geçişli olmayanları da vardır. Ancak bunlarda ailesel yatkınlık gösterebilir.

Hangi durumlarda İmmün yetmezlikten şüphelenmeli? Kronik veya tekrarlayan infeksiyonlar Tedaviye dirençli infeksiyonlar, Fırsatçı infeksiyonlar, Tekrarlayan abseler, Deri döküntüleri, Diyare, Gelişme geriliği, Hepatosplenomegali, Tekrarlayan osteomiyelit Otoimmün hastalıklar

Primer immün yetmezlik sendromları T hücreleri B hücreleri ‘Natural Killer” (NK) lenfositleri, Fagositler Kompleman proteinlerinin bir veya birkaçının eksiklikleri ile ilgilidir.

Hümoral immün yetmezlikler Selektif IgA eksikliği Yaygın değişken immün yetmezlik (YDİY) X’e bağlı agammaglobulinemi Hiper IgM ile birlikte olan immün yetmezlik Selektif IgM eksikliği IgG subgruplarının selektif eksikliği X’e bağlı lenfoproliferatif sendrom(Duncan sendromu)

SELEKTİF IgA EKSİKLİĞİ Selektif IgA eksikliği (sIgA) sekretuvar IgA yokluğu ve Serum IgA düzeyinin 0,5 gr/L altında olması ile karakterize bir hastalıktır (0.82-4.53 gr/L) Primer immün yetersizlikler içinde en sık görülendir. Sıklığı ortalama 1/300-1/700 olarak bildirilmiştir Hastalık erkeklerde biraz daha fazla görülür Özellikle belirgin olduğu bir yaş grubu yoktur

Hastaların çoğu asemptomatiktir Semptomatik olanlarda gıda allerjisi, alerjik rinit, ürtiker, dermatit, sinopulmoner enfeksiyonlar otoimmün hastalık belirtileri

IgA eksikliği olan hastalarda; Vitiligo, Alopesi, Çöliak hastalığı, Otoimmün tiroid hastalıkları, Glomerülonefritler, Romatoid artrit, Sistemik lupus eritematozus, Tip I Diabetes mellitus Addison hastalığı daha sık gözlenir.

IgG2 ve IgG4 eksikliği sık gözlenir. IgA yetmezliği olan hastalarda Sık tekrarlayan enfeksiyon geçiren IgA eksikliği olan hastalarda IgG alt gruplarına da bakılmalıdır. IgG2 ve IgG4 eksikliği sık gözlenir. IgA yetmezliği olan hastalarda periferde B lenfosit, T lenfosit Nötrofil sayıları normaldir. Ailesel kalıtım farklılıklar gösterir. YDİY ile birlikte görülebilir. Hastaların bir kısmında daha sonra YDİY gelişebiliyor. IgA eksikliği geçici veya kalıcı olabilir

Patofizyoloji-1 IgA eksikliğine yol açan defekt bilinmiyor. IgA’nın iki formu vardır. Serumda monomerik formu, Mukozal sekresyonlarda enzimlere dirençli olan sekretuvar dimerik formu. Başlangıçta monomer olarak yapılır sonra mukozal membranlarda sekretuvar komponent eklenir. Sekretuvar formu virüsleri, toksinleri ve bakterileri nötralize edebilir. Monomerik formun fonksiyonu tam anlaşılamamıştır. IgA eksikliği nedenleri değişkendir.

Patofizyoloji-2 Patogenezde üç mekanizmanın önemli olabileceği ileri sürülmüştür. B hücrelerinin terminal diferansiyasyonunda yetersizlik, Ig A’nın supresör T hücreleri ile baskılanması Ig A yapımında T hücre yardımının selektif olarak gerçekleşmemesi

Klinik: Hastalığa özgü bir muayene bulgusu yoktur. Sık solunum yolu enfeksiyonları, Alerjik hastalıklar olabileceği için bu hastalıklara özgü klinik bulgularla karşılaşılır. Tanı: Klinik bulgular: Başka bir immün yetmezlik bulgusu varsa ona ait bulgular da saptanabilir. Serum IgA düzeyinin 0.5gr/L’nin altında olması tanı için yeterlidir. Periferik kanda immün hücrelerde sayısal değişikliklere rastlanmaz. IgG, M ve E düzeyleri normaldir.

Ayırıcı tanı Ataksi- telenjiektazi, Wiskott Aldrich, Şiddetli kombine immün yetmezlik, IgG alt grub eksikliği, Kombine T ve B hücre yetmezlikleri IgA eksikliği yapan ilaçlar Fenitoin, Sülfasalazin, Altın tuzları D penisilamin

TEDAVİ Nonspesifiktir. IgA’nın yarı ömrü çok kısa olduğu için replasmanı yapılmaz. Enfeksiyonlar varsa uygun antibiyotik tedavisi verilir. IgG alt grub düşüklüğünün eşlik ettiği vakalarda ağır enfeksiyonlara karşı düşük düzeyde IgA içeren IVIG preparatları dikkatli bir şekilde verilebilir. Bu hastalara kan replasmanı uygulanacak ise yıkanmış eritrosit süspansiyonu tercih edilmelidir. IgA eksikliği olan hastalarda aşılama efektif olmaz.