slayt kodu: 01 DERS KAPAĞI Üretim Yönetimi Tedarik Zinciri Yönetimi 2009-2010 Bahar Yarıyılı Hafta 10 Hazırlayan: Dr. Aslı Tuncay Çelikel

slayt kodu: 02 GİRİŞ Giriş Bu hafta tedarik zinciri yönetimi konusundan bahsedeceğiz. İşleyeceğimiz ana başlıkları madde madde sayabiliriz: 1. Tedarikçi firmaların (Yan Sanayi) görevleri nelerdir? 2. Tedarik zinciri yönetimi nedir? 3. Üretimde tedarikçilerle ilişkilerin önemi nedir? 4. Toplam Kalite Yönetimi’nde tedarikçilerle ilişkiler nasıl oluşur? 5. Üretici-Tedarikçi İlişkilerinde Seri Üretim ve Yalın Üretim Karşılaştırılması 6. Toshiba Örneği 7. Türkiye Otomotiv Sanayii’nden Örnekler

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Tedarikçi Firmaların Görevleri Nelerdir? Tedarik etmek “sağlamak” anlamına gelmektedir. Tedarikçi firma olarak kastedilen; belirli bir ürün veya hizmeti sağlayan firmadır. Tedarikçi Firmalar (suppliers) aynı zamanda yan sanayi (suppliers industry) olarak da bilinmektedir. Üretim dersimizde tedarikçi firma ile üretici firmanın günlük işlemleri büyük önem kazanmaktadır. Tedarikçi firmanın hızlı ve zamanında ayrıca kaliteli ve güvenilir bir biçimde ürünü üretici firmaya ulaştırması gerekmektedir. Üretici firma ve tedarikçileri ilişkileri literatürde aşağıdaki şekilde yer almıştır: 1.Müşteri-Tedarikçi 2.İmalatçı-Tedarikçi 3.Alıcı-Tedarikçi 4.Ana Sanayi-Yan Sanayi 4’ü de aynı anlama gelmektedir. **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 3

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Tedarik Zinciri Yönetimi nedir? Tedarik zinciri yönetimi, dönem kontrol ve tedarik zinciri düzenlenmesi için kullanılır. Basit bir tedarik zinciri modeli dört bileşenden oluşur: Tedarikçi: Hammadde temini sağlar. Üretici: Ürün üretmektedir. Depo veya Dağıtım Merkezi: Ürün mağazalara gönderilmeden önce depoda bekler. Ürünün dağıtılması (gemi, karayolu, uçak, vs.) gibi yollarla olur. Son Kullanıcı: Ürünü alır. 4

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Tedarik Zinciri Yönetimi nedir? (devam) Lee ve Billington’a (1995) göre tedarik zinciri, hammaddeleri elde eden, bunları yarı ve tamamlanmış ürünlere dönüştüren ve ardından bir dağıtım sistemi vasıtasıyla bu ürünleri müşterilere teslim eden yapılar şebekesidir.   Son müşterilere dağıtılmak üzere hammaddeleri tamamlanmış ürünlere dönüştüren tedarik zinciri, çok safhalı, kapsamında birden fazla görevi olan ve birçok işletmeyi içeren bir süreçtir. Genel bir tanım olarak tedarik zinciri, hammaddelerin siparişi ve elde edilmesinden, mamullerin üretilmesine ve müşteriye dağıtım ve ulaştırılmasına kadar olan kurumsal fonksiyonlarına uzanan bir faaliyetler dizisidir. **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 5

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Tedarik Zinciri Yönetimi nedir? (devam) Tedarik zincirinde, yan sanayiden hammadde sağlanır, tek bir adımda tamamlanmış ürüne dönüştürülür, ardından dağıtım merkezlerine, ve son olarak da müşterilere taşınır. Gerçek tedarik zincirleri ortak bileşenlere, üretim araçlarına ve kapasitelere sahip tamamlanmış birçok ürünü bulundurur (Ganeshan ve Harrison, 1995). **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 6

Tedarik Zinciri Yönetimi slayt kodu: 05 SADECE GÖRSEL Tedarik Zinciri Yönetimi Dağıtım Merkezi Tedarikçiler Merkez Ofis Elektronik Veri Değişimi Tedarik Zinciri Yönetimi Mağaza Stok Kontrol Prosesi Mağazalar Tahminleme Sipariş Stok Paylaşımı

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Üretimde Tedarikçilerle temel fonksiyonlar nelerdir? Talep ve sipariş yönetimi Satın alma Planlama Stok yönetimi (haftaya ayrıntısıyla anlatılacak) Depo yönetimi Sevkiyat ve dağıtım **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 8

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Tedarik Zinciri Yönetiminin avantajları 1. Bitmiş ürünleri dağıtmak için verimli ve güvenilir bir sistem 2. Tedarikçi ve satın alıcı dizisinin yönetilmesi rahat 3. Hammadde sağlanmasından bitmiş ürünün dağıtılması kolaylığı 4. İnternet teknolojileri kullanımında yaygınlık **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 9

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Toplam Kalite Yönetimi’nde tedarikçilerle ilişkiler nasıl oluşur? Bilindiği üzere; TKY, bir işletmede yapılan bütün işlerde, müşteri isteklerini karşılayabilmek için şart olan yönetim, insan, yapılan iş, ürün ve hizmet kalitelerinin, bir sistem yaklaşımı içerisinde, tüm çalışanların katılımı, hedef ve fikir birlikleri sağlanarak ele alınması ve geliştirilmesidir. Yapılması gerekenler: Her bir farklı hedef kitleye göre; farklı tedarikçi ilişkileri yönetimi uygulanmalıdır. Lojistik ağı, hizmet ihtiyaçları ve müşteri gruplarının karlılığına göre uyarlanmalıdır. Tutarlı tahminler ile optimal kaynak tahsisi garanti edilerek Pazar işaretleri izlenmeli ve buna uygun talep planlaması yapılmalıdır. **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 10

slayt kodu: 06 KARŞILAŞTIRMA Seri Üretim ve Yalın Üretim Üretici-Tedarikçi İlişkilerinin Karşılaştırılması Seri Üretim (Klasik) Üretici-Tedarikçi İlişkileri Klasik sistemlerde, bir tedarikçi diğer tedarikçilerin ne ürettiğini bilmiyor. Her tedarikçi ürünü direkt üreticiye gönderir. Yüzlerce hatta binlerce tedarikçi firma vardır. Kısa süreli iş ilişkileri yaygındır. Üretici firma, memnun olmadığında hemen tedarikçi firma ile iş ilişkisini bitirir. Yalın Üretim Üretici-Tedarikçi İlişkileri Yalın üretim sistemlerinin temel özelliği, tedarikçiler nispeten az sayıda bulunmaktadır. Birinci sıra tedarikçilerin sorumluluğunda bulunan ikinci sıra tedarikçiler bulunur. Tedarikçiler diğerlerinin ne ürettiğini bilir. Uzun süreli iş ilişkileri mevcuttur. Sağlam temellidir ve uzun dönemlidir. Elektronik ortamda tedarikçi ilişkileri

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Seri Üretim: Klasik Üretici-Tedarikçi İlişkisi Üretici Firma Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 12

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Yalın Üretim: Üretici-Tedarikçi İlişkisi “TOYOTA SİSTEMİ” Üretici Firma Birinci sıra tedarikçiler Tedarikçiler **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** İkinci sıra tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Üçüncü sıra tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler Tedarikçiler 13

Entegre Tedarik Zinciri: Toshiba Örneği slayt kodu: 05 SADECE GÖRSEL Entegre Tedarik Zinciri: Toshiba Örneği Tasarımdan Sorumlu Üretici Firmalar Lojistik Firmaları Sistem Bütünleştirici (Integrator) Firmalar Parça Tedarikçiler Müşteri TOSHIBA Dağıtımcılar Donanım ve Yazılım Tedarikçileri Satış Sonrası ve Tamir/Bakım Firmaları

slayt kodu: 04 STANDART SLAYT Türkiye Otomotiv Sanayi’nden Tedarik Zinciri Yönetimine Ait Örnekler Özellikle otomotiv sektörünün gelişiminde, yan sanayinin rolü son derece önemlidir. Yeni ürün geliştirme süreci içine tedarikçilerin katılımı günümüzde önemlidir (Ge ve Fujimoto 2006: 236). TOFAŞ-FIAT Örneği FORD OTOSAN-FORD Örneği HYUNDAI ASSAN-HYUNDAI Örneği **Görsel açıklaması Örnek: Şekil 1 Philips Eğrisi** 15

slayt kodu: 17 DERS SONU Sonuç Bu hafta, Tedarik Zinciri Yönetiminden bahsettik. 21. yüzyılda tedarik zinciri yönetimi büyük önem kazanmıştır. Yalın üretimde tedarikçi firmalar birbirlerinden haberdar bir biçimde üretim faliyetlerine devam etmekteler. İşbirliği sayesinde tedarikçi firmalar daha inovatif ve yenilikçi olup, üretici firma için AR-GE faliyetlerinde bulunmaktalar. Bir sonraki hafta, stok yönetimi konusundan bahsedeceğiz. Tavsiye Ettiğim Kaynaklar: Ge, D. and Fujimoto T. (2006) Suppliers’ Involvement in New Product Development in the Japanese Auto Industry: A Case Study from a Product Architecture Perspective, in C. Herstatt, C. Stockstrom, H. Tschirky and A. Nagahira (editors), Management of Technology and Innovation in Japan. pp. 236-247, Springer Berlin Heidelberg. 2) Richard L. Daft, Management, The Dryden Press, International Edition.