Finlandiya Eğitim Sistemi Dr. Yar Ali METE

Finlandiya Nüfusu ; 5.001.000 Yüzölçümü; 338.145 km2 Yönetim şekli cumhuriyet Başkenti, Helsinki Kişi başına düşen milli gelir, 45 bin 721 dolar. Öğretim süresi, 34 hafta Eğitim kademeleri ; 9 yıl zorunlu eğitim

Eğitim Yönetim Sisteminin Yapısı Finlandiya’da eğitim, Eğitim Bakanlığı’nın sorumluluğu altındadır. Ulusal Eğitim Kurulu Bakanlıkla birlikte eğitim hedeflerini, içeriklerini ve metotlarını geliştirir. Bunun yanı sıra, Finlandiya’daki 6 Eyaletin her birinde Eğitim ve Kültür Bakanlığı bulunmaktadır. Yerel yönetim, eğitim verme hususunda çok önemli roller üstlenen yerel yetkililerin (belediyeler) sorumluluğu altındadır. Okullara ne kadar özerklik verileceğine yerel yetkililer karar vermektedirler.

Eğitim Yönetim Sisteminin Yapısı İlköğretim ve ortaöğretim ikinci devrede öğretim sunan kurumların birçoğu yerel yetkililer ya da ortak belediye kurulları tarafından idare edilmektedir. Benzer olarak, kreş, okul öncesi eğitim kurumlarının kontrolü, Belediyelerin Sosyal Yardım Kurulundadır. İlköğretimde eğitim öğretim için yasal olarak genel toplantılar düzenlenmektedir. Ulusal Eğitim Kurulu eğitimin değerlendirmesini geliştirmek ve sık sık dış değerlendirmenin koordinesi sağlamaktan sorumludur. Vilayet Kamu Ofisinin görevlerinden birisi de temsil ettikleri alanlarda eğitim denetimi ve rehberlik yapmaktır. Bu ofis Eğitim Bakanlığının bilgileri dâhilinde eğitim denetimi ve değerlendirmesi için bilgi toplama hakkına da sahiptir. Vilayetler ve belediyeler eğitimden sorumlu ana yerel birimlerdir. Belediye meclisleri tarafından atanan okul kurulları, o vilayet veya yöredeki bütün eğitim kurumlarından sorumludur

Finlandiya Eğitim Sistemi Hakkında Temel bilgiler Zorunlu eğitim süresi 9 yıldır. 6/15 yaş arası bireyleri kapsar. 3- 6 yaş grubunu kapsamaktadır. Gönüllülük esasına dayanır. Okullaşma oranı % 98 dir. Okulöncesi Temel eğitim 6 + 3 toplam 9 yıl. 6/13 yaş ve 13/16 yaş arasıdır. Ortaokul 10/12 sınıflar 3 yıl ; 16/19 yaş arası 2 veya 4 yıl Üniversite Mesleki yüksek okullar, politeknik okullar, üniversiteler

Finlandiya Eğitim Sistemi Hakkında Temel bilgiler Yıllık eğitim süresi 190 gün (38 hafta) Günlük ders saati İlkokul ( 45 dk) , ortaöğretim (50 dk) Günde 5/7 ders İki sömestri (Ağustos ortasında başlar ve Haziran başına kadar devam eder ) Sömestri Haftalık ders saati İlkokul (19/30 saat) ; Ortaöğretim (38 saat) Program geliştirme Merkez çerçeve belirleyip yerel yönetimler sorumludur.

Yönetim – Program – Bütçe yapısı Eğitim Sisteminin Yönetim Yapısı: Her ne kadar dikey hiyerarşiye sahip yapı var gibi görülse de Finlandiya’da eğitim sisteminde yerel yönetimler önemli bir role sahiptir. Öğretim Programları: Müfredat, ders kitapları ve eğitim-öğretim faaliyetlerini değerlendirme yöntemleri için genel kuralları sağlamak için kriterler geliştirmektedir. Ancak yerel eğitim yetkilileri ve okullar tarafından değişiklik yapan bazı birimler de vardır Finlandiya’nın Eğitim Bütçesi: İlk ve orta öğretim için kullanılan fonlarda devlet masrafların %57’sini karşılarken belediyelerin sağladığı katkı ortalama olarak %43 civarında seyretmektedir.

Eğitim kademeleri Anaokulu Eğitimi:0-6 yaş arasını kapsar. Aile gelir düzeyine göre kreşler ve özel yuvalarda sağlanır. Ertesi yıl zorunlu eğitime başlayacak 6 yaş çocuklarının eğitimi anaokulları ve okullardaki ana sınıflarında gerçekleştirilir. Gönüllü eğitim sürecidir. Ücretsizdir. Bu yaş sınırları içerisinde olan çocukların okul öncesine devam etme oranı %98 gibi oldukça yüksek bir rakamdadır İlkokul Eğitimi: İlköğretim: 1. ve 6. sınıf (7-12 yaş) ve ortaöğretim 1.devre: 7. ve 9. sınıf (13-16 yaş) olmak üzere toplamda 9 yıllık bir süreci kapsar. Ücretsizdir. (öğretim, yiyecek, kırtasiye ihtiyaçları vs.) Ortaokul Eğitimi: Genel ve mesleki eğitim olarak ikiye ayrılır. Zorunlu eğitimden sonra 16-19 yaş arası öğrencilerin eğitimini kapsar. Zorunlu eğitimdeki görevler devam eder ve yükseköğretime yeterlik için çalışmalar yapılır. Üniversiteye giriş sınavı ile sona erer. Öğrencilerin genel ve mesleki ortaöğretimden hangisine devam edeceğini belirleyen genel bir sınav yoktur.

Eğitim kademeleri POLİTEKNİK EĞİTİM: Fin Politeknik sistemi 1990 yılında yüksek öğretimde bir üniversite dışı sektör yaratmak için oluşturulmuştur. Politeknikler daha çok uygulamaya yönelik mesleki bir eğitimi esas almaktadırlar. Lise dönemindeki Mesleki eğitim kurumlarından alınan eğitime dayandırılmıştır. Ülke çapında bir yüksek öğretim ağı şeklinde geliştirilmiştir. Politeknikler; doğal kaynaklar, teknoloji, iletişim, iş ve yönetim, turizm, yemek hizmeti, kurumsal yönetim, sağlık ve sosyal hizmetler, kültür ve insan bilimleri, eğitim gibi sektörlerde uzmanlık fonksiyonunda eğitim sağlar. Politeknik derecesi almak için 3,5-4 yıl eğitim almak gerekir

Üniversiteler; Üniversiteye giriş sınavı Bahar ve Güz döneminde, tüm liselerde aynı anda olmak üzere yılda iki kez düzenlenir. 4 zorunlu test yer almaktadır: Ana Dil, Diğer Ulusal Dil, Yabancı Dil ve diğer Matematik ve genel Bilimler Testi. Öğrenciler sınavda seçmeli testler de alabilmektedirler. Öğrenciler, üniversite giriş sınavının ardından ortaöğretim 2.devrede geçirilen testlerin ayrıntılarını, elde edilen derece ve notları gösteren ayrı bir sertifika almaktadırlar. Üniversiteye, üniversite giriş sınavı notu; enstitü, fakülte veya bölüm tarafından düzenlenen giriş sınav sonucu ve ortaöğretim ikinci devre bitirme belgeleri dikkate alınarak yerleştirmeler yapılmaktadır.

Lise Sınavlar Ortaokul İlköğretim Herhangi bir merkezi değerlendirme yok. Dersinde başarılı olan bir üst sınıfa geçer. İlköğretim sonrası da bir merkezi sınav yok Ortaokul İlköğretimi bitiren doğrudan orta okula kayıt olur. Ortaokul bitirme sınavı vardır. Tüm öğrenciler bu sınava girerler Aldıkları puana göre istedikleri okula yerleşirler. Özel Amaçlı liseye girebilmek için ayrıca, Sanat Yabancı dil, bilim veya beden eğitimi sınavına girilmesi gerekmektedir Lise Öğrenciler liseyi bitirdiklerinde akademik lise bitirme sertifikası alırlar. Tüm öğrenciler Üniversiteye gidecekse Kolej Akademik Yetenek Testine tabidirler. Bu sınav yazılı olup 5 dersten yapılmaktadır.

Finlandiya’da bir sınıf

Değerlendirme ölçütü 4 (Başarısız) 5 (Yeterli) Eğitim sisteminde derslerin değerlendirilmesinde 10-0 arası skala uyguluyor . Fakat, 4 ve aşağısı uygulanmıyor 6 (Orta) 7 (Başarılı) 8 (İyi) 9 (Çok iyi) 10 (Mükemmel)

Finlandiya'da okul servisleri yoktur. Finli çocuklar okula yürüyerek gelmek zorunda.

Öğretmen yetiştirme sistemi

Dünya’daki en iyi öğretmenler sıralamasında birinci olsalar da “biz yeterince iyi değiliz, bu halde bile en iyi bizsek kötüleri düşünmek dahi istemiyoruz” diyecek kadar da tevazu sahibiler. Finlandiya eğitim fakültelerinin birinci önceliği “özerk öğretmenler” yetiştirmek. öğretmenler kendi sınıflarının durumuna göre çok geniş bir yetki alanına sahip ve istediği müfredatı uygulayabiliyor. Finlandiya’da öğretmenlerin üzerinde müfettiş, denetleme gibi baskı unsurları yok. Staj sadece yapılmış olması için yapılan bir şey değil ya da sınıfta oturup ders izlemek veya bir defa ders anlatmak değil. Öğretmen adayları sürekli öğrencilerle bir araya geliyor ve onlarla nasıl bir eğitim verilmesi gerektiği üzerine konuşuyorlar. Bu öğrenciler sürekli değişiyor ve öğretmen adayları tüm günlerini okullarda geçiriyor. Eğitimlerinin son yıllarında öğretmenler vakitlerinin yarısını okullarda harcarken diğer yarısını da genellikle pedagojik eğitim üzerine master çalışmaları için harcıyorlar. Her biri en az bir yabancı dil bilen öğretmenler pedagoji üzerine de master eğitimi alıyorlar.

Öğretmenler gün boyu sınıfta ortalama dört saat ders veriyor Haftada iki saati ise mesleki gelişimleri için eğitimlere katılmak için ayırıyorlar.

Finlandiya’da özel okul yok ve eğitim harcamalarının tümü devlet tarafından destekleniyor. Finlandiya’da okullar birbirleriyle rekabet etmiyor, aksine dayanışıyor. Okulların hemen hemen tümünün başarı düzeyi aynı. Bu yüzden okulun bir diğerine göre ayrıcalığı yok. Eğitim “herkes için eşit imkanlar sağlamak” demek. Eşitlik kavramına olağanüstü değer veriliyor. Tüm çocuklar zeka ve becerileri ne olursa olsun aynı sınıflarda okuyor

Kantin yok Tüm eğitim hizmeti gibi öğlen yemekleri de devlet tarafından karşılanıyor. Öğlenleri öğrenci ve öğretmenler aynı yemekhanede yiyorlar. Öğrencilere bu yemeğin, vergiler ile karşılandığı ve israf etmemesi gerektiği vurgulanıyor. Yemekte her çocuk ne kadar yiyeceğine kendi karar veriyor. Öğle yemeğinde süt içmek bize çok yakın gelmese de Finlandiya'da çok yaygın. Okullarda kantin bulunmuyor, koridorlarda su içebilecekleri yerler var Bahçe duvarı yok Okulu sınırlayan bir bahçe duvarı yok, öğrenciler kendi sorumluluklarını alacak şekilde yetiştiriliyorlar. Dersleri bitince bisikletine binip gidiyorlar, duvar ile öğrenciye sınır çizmiyorlar.

Sınıf düzeni Burası yemekhane değil, derslik. Lavabo neredeyse her sınıfta var ama ocak ve bulaşık makinesi yaygın olmamakla birlikte kullanılabiliyor. Böylece hem kurabiye pişirip bulaşık yıkayıp sorumluluk almayı öğreniyorlar hem de ev ekonomisi hakkında bir fikirleri oluyor

Sonuç olarak Okulların yöneticileri ve ülkenin eğitimden sorumlu bakanı okulların fiziki olarak yapılanması sırasında öğrencilere kulak verildiğini belirtiyor. Finlandiya tarafından sunulan ilk şart öğrencilerin merkeze alınmasıdır. Eğitimin temel yapı taşının öğretmenlerdir. Öğrencilerin ilk olarak teste tabi tutuldukları yaş sınırı ise 16. Öğretmenlerin en büyük isteği “mutluluk”. Günde 75 dakika teneffüs. Ödev ve sınav yok Tekdüze eğitim yok.

Teşekkür ederim