Öğrenme ve Öğretme Stratejilerini Tasarlama Dr. Feza Orhan

Öğrenme Strateji Nedir? Öğrenciler tarafından kendi öğrenmelerini gerçekleştirmek için atılan adımladır (Oxford, 1990) Öğrenenin öğrenme ortamında kendisine sunulan bilgileri zihinsel süreçlerden geçirerek ona anlam vermesi ve içselleştirmesi için geçerli olan çabayı göstermesi ya da öğrencinin öğrenem sırasında kullandığı ve öğrencinin kodlama sürecini etkileme amacında olan davranış ve düşünceler olarak tanımlanabilir (Mayer, 1988)

Öğretim Stratejilerini Tasarlama Öğretim stratejilerini tasarlama; amaçlanmış belli bir öğretim hedefini gerçekleştirmeye yönelik bir karar alma sürecinin büyük bir olasılıkla en önemli ve en çok savsaklanan adımıdır (Kemp). Bu aşamada verilecek olan karar, belirlenen hedeflere ulaşmak için kullanılacak olan öğretim yöntemleri ve öğretim stratejilerine karar vermektir. Bunlar öğretim bölümlerinin nasıl organize edileceğini gösterir.

Öğrenme Stratejileri Gagne ve Driscol (1988) öğrenme stratejilerini 5 ayrı sınıflama yaparak incelemektedirler. 1 Dikkat str. 2. Kısa süreli belleği geliştirme str. (tekrar) 3. Kodlamayı artıran str. (anlamlandırma) 4. Geri getirmeyi artıran str. (anımsama) 5. İzleme ve yöneltme str.

Öğrenmenin Koşulları Modeli Dikkat toplama, Hedeflerden öğreneni haberdar etme, Ön öğrenmelerin hatırlanmasının uyarılması, Uyarıcı materyaller sunulması, Öğrenene rehberlik etme, Kazanımı ortaya çıkarma, Geri bildirim verme, Depolama ve transferi artırma. Kazanımı değerlendirme, GİRİŞ GÖVDE BİTİRME DEĞERLENDİRME

Koşulların Öğretimsel Karşılığı Öğrencinin ürettikleri Öğretimin Sağladıkları GİRİŞ Ders için dikkati harekete geçirme Ders için dikkat toplama Hedef oluşturma Öğretimin hedefi ile ilgili öğreneni bilgilendirme İlgi ve isteği harekete geçirme Öğrenenin dikkatini uyarma Dersi ön gözden geçirme Dersin kapsamının belirleme GÖVDE İlişkili ön bilgileri hatırlama Önceki bilginin hatırlanmasının uyarılması Bilgi ve örnekleri işleme Bilgi ve örnekleri sunma Dikkati yoğunlaştırma Dikkati toplama ve yönlendirme Öğrenme Stratejilerini kullandırma Öğrenme Stratejilerinin kullanımını teşvik etme Uygulama yapma Yanıtları ortaya çıkarma Geribildirimi değerlendirme Geribildirim sağlama BİTİRME Özetleme ve gözden geçirme Özetleme ve gözden geçirmeyi sağlama Öğrenmeyi transfer etme Transfer etmeyi artırma Yeniden güdüleme ve kapatma Yeniden güdülenmeyi sağlama ve toparlama DEĞERLENDİRME Kazanımı değerlendirme Değerlendirmeyi yönetme Geribildirimi değerlendirme Geribildirim sağlama ve eksikleri tamamlama

Öğretim Stratejilerini Tasarlama Reigeluth (1983)’e göre öğretim stratejileri üç farklı açıdan ele alınabilir. Düzenleme Stratejileri Sunum stratejileri Yönetsel stratejiler

Öğretim Stratejilerini Belirleme Düzenleme Stratejileri Öğretimin nasıl sıralanacağı Hangi içeriğin sunulacağı İçeriğin nasıl sunulacağı ve etkinlikler ile ilgili karar verme işidir. Sunum Stratejileri Hangi kitle iletişi aracının kullanılacağı Öğrenenlerin nasıl gruplanacağı ile ilgilidir. Yönetsel Stratejiler: Kaynak tahsisini Takvimlendirmeyi içerir. Bu stratejiler öğretim programında yer alan bir ders veya bir ünite için makro düzeyde ya da bir ders için mikro düzeyde planlanabilir.

Ders Düzeyinde Düzenleme Stratejileri Çeşitli yaklaşımlara göre farklılık göstermekle birlikte, bilişsel ve yapılandırmacı yaklaşımlara göre; öğrenmenin oluşması için, bilişsel süreçlerin gerçekleşmesi gereklidir. Öğretim tasarımında, tasarımcılar bu süreçlerde öğrenmeyi kolaylaştıracak düzenleme stratejilerini belirlemek durumundadırlar. Düzenleme stratejileri, amaç tiplerine (anlatımsal bilgi, kavramların öğretimi, ilke ve kuralların öğretimi vb.) göre farklılık göstermekle birlikte, öğrenmeyi kolaylaştırıcı düzenleme stratejilerinin biri bir dersin nasıl bir düzen içinde sürdürülmesi gerektiği ile ilgilidir.

Öğretim Staratejileri Planlamasının 4 Aşaması Hedeflerin sıralanması ve gruplanması. 2. Motivasyon öğrencilerin hedefden ve gerekli ön bilgilerden haberdar edilmesi ön-öğrenme etkinlikleri, değerlendirme ve tamamlama etkinliklerinin (follow-through) nasıl yapılacağının belirtilmesi. 3. Sunulacak içeriğin ve öğrenci katılımının dersin her bölümü için belirtilmesi 4. Etkinliklerin derslere bölünmesi ve gerekli sürenin belirlenmesi

Öğretim Stratejilerini Tasarlama Öğretim stratejileri öğrenen öğrenmesini gerçekleştirmek için gerekli olan taktik ve materyallerin düzenlenmesidir (Loranger, 1994) Öğrencinin öğrenmeyi gerçekleştirmesi için bilgiyi seçip örgütlemesine yardımcı olacak düzenlemeler.

Öğretim Stratejilerini Tasarlama Öğretim tasarımcısı neden öğrenme öğretme stratejilerini bilmelidir?

Üretici Öğrenme Öğrenme, öğrenenin var olan bilgisi ile öğretimde sunulan yeni bilgi arasında anlamlı ilişkiler kurarak yapılandırdığı aktif bir süreçtir. İyi tasarlanmış bir öğretim stratejisi, öğreneni bildikleri ile yeni bilgi arasında aktif bir şekilde bu bağlantıları yapması için teşvik eder veya isteklendirir. Bu öğrenme sürecini üretici öğrenme olarak tanımlarlar. Üretici öğrenme; öğrenilenlerin daha iyi anlaşılmasını ve daha uzun saklanmasını sağlar.

Bilgiyi İşlemenin Bilişsel Yükü Öğrenende Öğretimde Ü D Desteksel Üretimsel

Bilgiyi işleme yükü nerede olmalıdır? Öğrenci tarafından üretilenler Ü D Öğretim tarafından desteklenenler Bunların arasında bir yerde mi? Göreceli olarak Üretimsel Göreceli olarak Desteksel

Bilişsel Yükü Etkileyen Öğeler İçerikle İlgili Öğeler Zaman Hedef önceliği Sorumluluk Öğrenenle İlgili Öğeler Önceki bilgi Doğal yetenek Motivasyon Endişe Varolan bilişsel Stratejiler İş ile İlgili Öğeler Karmaşıklık Ciddiyet/zorluk Kazanım seviyesi

Strateji ile İlgili Kararları Etkileyen Öğeler Zaman Üretici Stratejiler daha uzun zaman alır Zaman çokluğunda Ü D

Strateji ile İlgili Kararları Etkileyen Öğeler Zaman Üretici Stratejiler daha uzun zaman alır Zaman azlığında Ü D

Strateji ile İlgili Kararları Etkileyen Öğeler Ön Öğrenmeler Ü D

Strateji ile İlgili Kararları Etkileyen Öğeler Ön Öğrenmeler Daha fazla ön bilgi yükü azaltır. Öğrenenlerin fazla ön bilgiye sahip olması Ü D

Strateji ile İlgili Kararları Etkileyen Öğeler Ön Öğrenmeler Ön bilgi eksikliği yükü artırır. Öğrenciler konuya yabancıdırlar Ü D

Örnek : Yönetim İlkelerini Öğrenme Göreceli olarak Uygun Üretici Strateji Örneği Örnek : Yönetim İlkelerini Öğrenme İçerik: Zaman önemli değil Öğrenenler: Ön bilgi ve deneyime sahip Ü D

Örnek (Teknoloji) : Bilgisayarın ana sürücü ile ilgili eğitim Kısmen Öğretim Destekli yaklaşım Örnek (Teknoloji) : Bilgisayarın ana sürücü ile ilgili eğitim İçerik: Çok az zaman varsa Öğrenenler: Yüksek ön bilgi Ü D

Örnek : Paraşüt kullanma Yüksek Düzeyde Öğretim Destekli Yaklaşım Örnek : Paraşüt kullanma İçerik: Çok az zaman Yüksek sorumluluk Öğrenenler: Fazla endişeli Ü D

Örnek : ETA muhasebe programı Yüksek Düzeyde Üretici Strateji Yaklaşımı Örnek : ETA muhasebe programı İçerik: Çok zaman Hedeflerde öncelik Öğrenenler: Düşük endişe Farklı geçmiş Ü D

Örnek :ETA muhasebe programı Kısmen Öğretim Destekli Yaklaşım Örnek :ETA muhasebe programı İçerik: Hedef öncelikli Az zaman S Ü

İki Genel İlke Öğretim mümkün olduğunca üretimsel olmalıdır. Smith & Ragan, 1999 Öğretim mümkün olduğunca üretimsel olmalıdır. Öğretim destekselden üretimsele hareket edebilmelidir.