ELEKTRONİK TİCARETİN TÜRLERİ BTEP 301 – KONU 7

Giriş E-ticaret denildiğinde akla internetten alışveriş yapmak geliyor; ama tabi ki e-ticaret bu kadar da basit değil. Online alışveriş yapmanın farklı çeşitleri var. Tüketiciden tüketiciye, şirketten tüketiciye, şirketlerarası gibi farklı çeşitleri olan e-ticaret, dilimize B2B, B2C, C2C gibi İngilizce’deki karşılıklarıyla yerleşmiş bulunuyor.

Business to Business (B2B) – Şirketlerarası E-Ticaret En yaygın kullanılan elektronik ticaret şeklidir. İngilizce’de B2B yani business to business olarak adlandırılan bu e-ticaret türünün Türkçe’deki anlamı şirketler arası e-ticaret. Biraz daha açacak olursak, üretici firma ile toptancı arasındaki e-ticaret ya da toptancı ile perakendeci arasındaki e-ticaret diyebiliriz. Elektronik Veri Değişimi (Electronik Data Interchange) olarak da adlandırılmaktadır. Firmaların elektronik ortamda tedarikçiye sipariş vermesi, faturalarını temin etmesi ve bedellerini ödemesi bu bölümde değerlendirilmektedir.

Business to Business (B2B) – Şirketlerarası E-Ticaret Bu e-ticaret şekli KOBİ’ler için oldukça yararlı bir sistem; çünkü bu sayede KOBİ’ler internet üzerinden mal alımı yapabiliyor ya da başka KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri satabiliyorlar. B2B şirketler arası e-ticaret olduğu için çok geniş kapsamlı değil; fakat bu alışverişin şirketler arasında yapılıyor olması işlem yükünü arttıyor.

Business to Business (B2B) – Şirketlerarası E-Ticaret

Business to Business (B2B) – Şirketlerarası E-Ticaret Şirketçe.com, Türkiye’deki B2B e-ticaret modeline örnek olarak gösterilebilir.

B2B ne sunar? A. KATALOG HİZMETİ B2B siteleri, şirketlere kendilerini ve ürünlerini tanıtıcı gerçek hayatta potansiyel müşterilere gönderdiğiniz kataloglardan ya da broşürlerden farkı olmayan online kataloglar sağlar. B. ALIM SATIM HİZMETLERİ B2B sitelerinin önemli bir bölümü, üyelerine kendi aralarında online ticaret yapma olanağı sağlayarak alıcı ile satıcı şirket arasındaki alışverişe ilişkin bütün süreçler elektronik ortamda gerçekleşir.

B2B ne sunar? C. MÜZAYEDE HİZMETLERİ B2B Sitelerinin bir çoğu tıpkı bireysel tüketicilere yönelik açık artırma sitelerinde olduğu gibi açık artırma (ya da eksiltme) yapılmasına imkan tanır. B2B şirketten şirkete gerçekleşen açık artırma ile şirketlerin stoklarında kalan ürünleri satma, ya da toptan ticarete yönelik özel kampanyalar yapma fırsatını sunar. D. BİLGİ DEĞİŞ TOKUŞU HİZMETİ B2B sitelerinin en temel işlevi ise, bu siteler aracılığıyla bir araya gelen şirketlerin birbirlerini alım satım taleplerinden haberdar etmeleridir. Bu niteliğiyle sektörlere yönelik şeffaflığı artıran elektronik pazar yerleri, fiyat seviyelerinin de optimum biçimde oluşmasını sağlarlar.

B2B Modelleri Satış – Pazarlama (Sales Channels and Agregators) Tedarik Zinciri - Satınalma (Supply Chain / Procurement Aggregators) Al–Sat E-Ticaret Pazar Yerleri (Buy/Sell Marketplaces) Teknik Hizmetler (Technical Services) Bilgi Hizmetleri (Information Services)

Araştırma Sorusu Türkiyede ve dünyada başka şirketlerarası e-ticarete örnek olabilecek en az üç tane web sitesi bulunuz. Her site için hizmet alanını (sattığı ürünler) ve birlikte çalıştığı mağazaları (ürünleri kimlerden alıyor ve/veya kimlere satıyor) açıklayan birer paragraf yazınız.

Business to Consumer (B2C) Şirketten-Tüketiciye E-Ticaret Business to Consumer e-ticaret modeline Türkçe’de şirketten tüketiciye e-ticaret modeli diyebiliriz. Adından da anlaşıldığı üzere bu modelde şirket ürünlerini internet üzerinden tüketiciye satar. Şirketten tüketiciye e-ticarette, ürünler ve fiyatları açık bir şekilde tüketiciye sunulur. Ürünün teslim ve garanti şartlarının yanı sıra, fiyatı ve özellikleri üretici firma ya da satıcı tarafından tek taraflı olarak belirlenerek tüketiciye sunulur. B2C e-ticaret modelinde tek bir müşteri kriteri olmaz, tüketiciler genellikle tek bir kişi ya da bir perakendeci olur.

Business to Consumer (B2C) Şirketten-Tüketiciye E-Ticaret Online alışveriş mağazaları, B2C’nin bugün oldukça yaygın kullanılan şeklidir. Bu mağazaların stoklarında bulunan ürünlerin üzerine kendi kar marjını ekleyen sanal mağazalar, bu ürünleri kullanıcılara internet üzerinden sunar. Tüketiciler kredi kartı ya da havale ile online alışverişlerini tamamlarlar.

Business to Consumer (B2C) Şirketten-Tüketiciye E-Ticaret Bilgisayardan otomobile, kitaptan pizzaya birçok ürünün doğrudan tüketiciye satışı yapıllabilmektedir. Yaygın GSM kullanımı ile birlikte wap teknolojisi de gelişmekte olup, yer ve zaman gibi kısıtlar olmaksızın elektronik ticaret yapılan uygun bir ortam haline gelmiştir.

Business to Consumer (B2C) Şirketten-Tüketiciye E-Ticaret

Business to Consumer (B2C) Şirketten-Tüketiciye E-Ticaret B2C’nin Türkiye’deki örneklerinden biri olarak hepsiburada.com‘u elektronik perakende mağazası modeline örnek verebiliriz.

B2C Modelleri Elektronik Perakende–Mağaza (Online “eTail” Stores) Açık Artırma (Online auctions) Seyahat Hizmetleri (Travel services) Finansal Hizmetler (Financial Services) Bireysel Hizmetler (Personal Services)

B2C ile Gelen Tasarruf

Araştırma Sorusu Türkiyede ve dünyada başka şirketten tüketiciye e-ticarete örnek olabilecek en az beş tane web sitesi bulunuz. Resimlerle anlatacağınız sitelerin hizmet modellerinin farklı olmasına dikkat ediniz.

Consumer to Business (C2B) Tüketiciden Şirkete Şirketten tüketiciye e-ticaret modelinin tam tersi olan tüketiciden şirkete (consumer to business) e-ticarette, tüketiciler mallarını şirketlere satıyorlar. Bu model geleneksel ticaret yöntemi olan şirketlerin tüketicilere ürün sunmasından farklı işliyor. Bu modele daha çok kişisel bloglarda ya da internet forumlarında rastlamak mümkün oluyor.

Consumer to Business (C2B) Tüketiciden Şirkete Tüketicinin şirkete, genellikle blog veya formlar üzerinden, bazı ürünlerin satışını kolaylaştıran bir bağlantı (link) sunmasıyla oluşur. Örnek Amazon.com üzerinden satışa sunulan bir kitap gibi. Veya antika eşya sahiplerinin antika koleksiyoncularına internet üzerinden satışı. Satışın geliri tüketicinin kazancı oluyor.

Consumer to Business (C2B) Tüketiciden Şirkete

Consumer to Consumer (C2C) Tüketiciden-Tüketiciye E-Ticaret Türkçe’de tüketiciden tüketiciye e-ticaret modeli anlamına gelen C2C’de tüketiciler üçüncü bir parti aracılığıyla internet üzerinden alım-satım yapabiliyorlar. Bu tür hizmet veren sitelerin tek amacı satıcı tüketici ile alıcı tüketiciyi bir araya getirmektir. Satışa sunulan ürünlerin kalitesini kontrol etmek zorunda değiller.

Consumer to Consumer (C2C) Tüketiciden-Tüketiciye E-Ticaret Üçüncü parti genellikle satılan ürünler üzerinden belli bir komisyon alır. Bu sitelere örnek olarak açık arttırma ya da ikinci el eşya alım-satımı yapılan internet siteleri gösterilebilir. Amazon.com yine bu tür bir modele örnek olabilir.

Consumer to Consumer (C2C) Tüketiciden-Tüketiciye E-Ticaret Türkiye’de tüketiciden tüketiciye e-ticaret hizmeti sağlayan internet sitelerinden en bilinenlerine örnek olarak gittigidiyor.com ve sahibinden.com‘u gösterebiliriz.

Araştırma Sorusu Türkiyede veya dünyada tüketiciden şirkete(C2B) veya tüketiciden tüketiciye (C2C) e-ticaret modeline başka örnek olabilecek en az iki tane web sitesi bulunuz. Resimlerle anlatacağınız sitelerin hizmet alanlarını belirtiniz.

Business to Goverment (B2G) Şirket-Kamu İdaresi Arası E-Ticaret Kamu ile şirketler arasındaki lokal ağlar üzerinde yapılan ticaret, haberleşme ve diğer tüm etkinlikleri kapsamaktadır. Firmaların kamu ile olan ilişkilerinde kurumların vergisi, katma değer vergisi, sigorta primleri gibi ödemelerin vb. yükümlülükleri elektronik ortamda gerçekleştirmesi ile olur.

Business to Goverment (B2G) Şirket-Kamu İdaresi Arası E-Ticaret Kamu ihalelerinin İnternette yayınlanması ve firmaların elektronik ortamda teklif vermeleri ilk örnekleridir. Web üzerinde konulan ihale şartnameleri, teklif formları gibi uygulamalarla günümüzde özellikle ABD’de birçok eyalette satın alma işlemleri web üzerine kaymıştır.

Consumer to Goverment (C2G) Tüketici-Kamu İdaresi Arası E-Ticaret Gelişmeye en açık e-ticaret türlerinden biridir. Vatandaşların devlete olan ilişkilerinin ve yükümlülüklerinin bir bölümü online olarak elektronik ortamda gerçekleşebilmektedir. Tüketici ile kamu idaresi arasında her türlü vergi, sağlık ve hukuksal etkinliği kapsamaktadır. Henüz yaygın örnekleri olmayan bu kategoride ehliyet, pasaport başvuruları, sosyal güvenlik primleri ile vergi ödemeleri, vb. uygulamalar ile Elektronik Devlete geçişin sağlanması planlanmaktadır.

Araştırma Sorusu Şirket-Kamu İdaresi Arası E-Ticaret (B2G) ile Tüketici-Kamu İdaresi Arası E-Ticaret (C2G) türlerine örnek olabilecek Türkiye ve ülkemizde hizmet veren e-ticaret sitelerini bulunuz. Bu sitelerin sağladıkları hizmetleri listeleyiniz.