Yrd Doç Dr Mehmet KARATAŞ Tıp Tarihi ve Etik AD AYDINLATILMIŞ ONAM Yrd Doç Dr Mehmet KARATAŞ Tıp Tarihi ve Etik AD
Aydınlatma Hastaya yapılacak her türlü tıbbi müdahale hakkında sağlık çalışanlarının gerekli bilgiyi vermesi ve bunu hastanın anlaması Teşhis, teşhis yöntemi Tedavinin risk ve faydaları Diğer tedavi alternatifleri Oluşabilecek zararlar
Aydınlatmanın Unsurları Bilginin açıklanması Hastanın anlayabileceği açık bir dille Hastanın anlatılanları anlaması Yeterlilik Gönüllülük İmzalı belge
Aydınlatma neden yapılmalı? Hastanın özerklik hakkı Hekimin korunması Hekim/hasta arasındaki ilişki Hukuki sorunlar
Aydınlatılmış Onamın Yasal Dayanağı Uluslararası belgeler Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Hasta Hakları Yönetmeliği Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik
Aydınlatmanın Sınırı Küçük hastalar Şuuru kapalı hastalar Psikiyatri hastaları Kanser hastaları Aydınlatma yapılırsa durumu kötüleşecek hastalar
ONAM (rıza) Zorlama olmamalı Yönlendirme olmamalı İkna etmemek Hastanın yeterli olması
Hipokratik Yaklaşım Paternalistik
Aydınlatılmış Onam Alınamayan Durumlar Acil vakalar Yeterli olmayan hastalar Varsayılan onam (müdahalenin genişletilmesi)
Tıbbi Müdahale/Sınırı “Tabip ve diş tabibi, âcil yardım, resmî veya insani vazifenin ifası halleri hariç olmak üzere, meslekî veya şahsi sebeplerle hastaya bakmayı reddedebilir” (tüzük) Müdahalenin genişletilmesi “Hastanın, uygulanacak tıbbi müdahale için verdiği rıza, bu müdahalenin gerektirdiği sair tıbbi işlemleri de kapsar” (yönetmelik)
Kaynaklar F. Başak ÇAKMAK/Bilal GÜNENÇ, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi, çeviri Tolga GÜVEN, Marmara Üniversitesi Tıp Tarihi ve Etik AD ders notları Gürkan SERT, Hasta Hakları Robert M VEATCH, Medical Ethics Emine ATABEK, Mebrure DEĞER, Tıbbi Deontoloji Konuları Hasta Hakları Yönetmeliği, 1998 Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik, 2011 Çağlar Boyu Tıp, Roche Yayınları http://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page