ÇOCUKLARDA UTANGAÇLIK

Çocuklar, 2 yaş civarında birey olduklarını fark ederler ve bu farkındalıkla birlikte utangaç olabilirler. Dört-beş yaş sonrasında bu utangaçlık azalır. Her sınıfta ortalama bir ya da iki utangaç çocuğun olduğu bilinmektedir.

Korku ve çekimserlik yeni ortamlarda doğal bir davranıştır Korku ve çekimserlik yeni ortamlarda doğal bir davranıştır. Ancak utangaçlık çocuğun gelişimini olumsuz etkiliyorsa, ebeveynlerin yardımcı olmaları gerekir.

Çocuğun utangaç olduğunu nasıl anlarsınız? Çekimser durur, yüzü kızarır, kekeleme olur, korku yaşar, sessiz kalır, utangaçlık yaşadığı ortamdan kaçınır, inhibe olur (kendini engeller).

Utangaç davranışların kaynağında genelde özgüven problemi vardır Utangaç davranışların kaynağında genelde özgüven problemi vardır. Utangaç çocuklar, yeni ortamlarda nasıl davranacaklarını bilemezler. Ebeveynler, en başta çocuklarının olumlu yanları kadar olumsuz yanlarını da kabul etmeleri gerekir. Özelliklede, çocuklarının zorlandığı ortamlarda, ebeveynler ısrar etmeyerek yardımcı olmalıdırlar.

Ebeveynler ne yapmalı? İyi bir model olmalıdır. Örneğin ebeveyn bir ortama girdiğinde selam vermeli, sorulan sorulara yanıt vermelidir. Çocuğu yanlarında her yere götürmelidir. Arada bir arkadaşının evinde oyun oynamasına izin vermelidir. Çocuğa, bir şahıs olarak kabul edildiğinin hissiyatını vermelidir. Çocuk sekiz ya da dokuz yaşına geldiyse ve hala ortamlarda çekimser kalıyorsa profesyonel destek alınmalıdır. Örneğin; çocuk soru sormaktan çekiniyorsa, grup içinde konuşamıyorsa, başka çocuklarla tanışmak için girişimde bulunamıyorsa vb. Çocuğun pratik yapması için fırsat verilmelidir.

Ebeveynler, neyi yapmamalı? Mümkün olduğu kadar müdahale etmemeli, yönlendirmemeli ve konuyla ilgili konuşmamalıdır. Çocuğunun utangaçlığı ile çok ilgilenmemelidir. Çocuğun utangaçlığından, rahatsız olduğunu çocuğa fark ettirmemelidir. Israrcı davranmamalıdır. Örneğin: “hadi, teşekkür ederim de”, gibi. Öfkelenmemelidir. Aşırı koruyucu davranışlara girmemelidir. Sorunu hafife almamalıdır. Genelde utangaç çocuklarda sorun olmadığı düşünülür, çünkü sessiz ve çekimser çocuklar çevresine zarar ve rahatsızlık vermezler ancak iç dünyalarında sıkıntı yaşarlar.

Utangaçlık Çeşitler: İçe dönük karakter yapısında olan çocuklar ki, bu çocukların sosyal çevreye ilgileri azdır. Sosyal ilişkilere istekli ancak cesareti olmayan çocuklar, bu çocuklar ret edilme endişesi yaşarlar. Yalnızca yeni ortamlarda ve yeni insanların yanında utangaç çocuklar.

Belirli ortamlarda ilgi odağı ve merkezde olmak istemeyen çocuklar. Olumsuz yaşantılardan kaynaklı utangaç olan çocuklar, örneğin geçmişte alay edilmiştir kendisiyle. Yargılanma korkusundan dolayı sessiz kalan ya da bir şey yapmayan çocuklar. Bu çocuklarda başaramama korkusu vardır.