Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Dersin Adı: Sosyal Hizmet Tarihi Sorumlu Öğretim Üyesi: Prof. Dr. Veli DUYAN Konu: Sosyal Hizmetin Beceri Temeli

Sosyal Hizmette Yetkinlik Sosyal hizmette yetkinlik; bilgi, beceri ve değerlerin bir ürünüdür. Sosyal Hizmet Eğitim ve Öğretim Konseyi (The Central Council for Education and Training in Social Work -CCETSW) sosyal hizmet öğrencilerinin yetkinliklerini gösterebilmeleri için uygulama gerekliliklerini karşılamaları, sosyal hizmetin değerlerini bütünleştirmeleri, kuramsal ve uygulamalı bilgiye sahip olmaları, uygulamalarını yansıtmacı (reflexive) ve eleştirel bir şekilde çözümleyebilmeleri ve bilgi, beceri ve değerlerini uygulamaya aktarabilmeleri gerekmektedir (CCETSW 1996).

İletişim ve bağlantı kurma Gerek sözel gerekse yazılı iletişimde olsun, iletileri açık ve anlaşılır bir şekilde göndermek, etkili uygulama yapmanın temel bir unsurudur. Aynı zamanda bir diğer önemli konu da, insanların bize anlatmaya çalıştıkları şeylere de duyarlı olma konusudur.

Geliştirme ve muktedir kılma Geliştirme, insanların kendi güçlerini ve uzmanlıklarını kullanarak sorumluluklarını yerine getirmeleri, haklarını korumaları ve değişimi gerçekleştirebilmeleri için fırsat yaratmaktır (CCETSW 1996).

Değerlendirme ve plan yapma Sosyal hizmet uzmanının merkezi becerilerinden birisi değerlendirme ve plan yapmaktır. Bu eylem, bir anlamda durumun anahtar unsurlarının, güçlerin ve zayıflıkların, bir durumu çözmek için atılması gereken adımların resmini çizmek amacıyla bilgi toplama işidir.

Müdahale etme ve hizmet sunma Değerlendirme yapma müdahale için bir ön koşuldur ve ne zaman, nasıl müdahale yapılacağı, müdahale yapılıp yapılmayacağı, ne tür hizmetlerin sunulacağı veya organize edileceği çok büyük ölçüde değerlendirme ile belirlenir ve değerlendirmenin bir sonucu olarak plan yapılır.

Mesleki yetkinliği geliştirme Mesleki uygulamanın beklentilerinden birisi de uygulayıcıların sürekli olarak öğrenmesi ve gelişmesidir. Diploma alıncaya kadar öğrenme üzerinde odaklaşmak, ardından ileri düzeyde öğrenmek; yani sürekli mesleki gelişme için zaman, çaba ve enerji harcamayı bırakmamak gerekir.

Sosyal Hizmet Becerileri (Trevithick, 2000, ss. 82-83.) Karşılama/Selamlama İlişki kurma, empati Kendilik bilgisi ve sezgi Açık uçlu soruları kullanma Kapalı uçlu soruları kullanma “Ne” sorularını kullanma Yorumlama Açığa kavuşturma Özetleme Geri bildirim verme ve alma Bakım verme Teşvik etme İnceleme Sessizliğe izin verme ve kullanma Kendini açığa vurma Mizahı kullanma Mülakatı sonlandırma Vakayı kapatma ve ilişkiyi sonlandırma Tavsiye verme Bilgi verme Açıklama yapma Destekleme ve onaylama Güvence verme İkna etme ve yönlendirme Pratik ve maddi yardım verme Destek verme Yeniden şekillendirme Uyum sağlama Danışmanlık yapma Kaygıyı denetim altına alma Güçlendirme ve muktedir kılma Müzakere yapma Sözleşme yapma Savunuculuk Girişkenlik Meydan okuma ve yüzleştirme Süpervizyonu yaratıcı olarak kullanma Koruma ve kontrol Mesleki sınırları koruma Kayıt tutma Yatsıtmacı ve etkili uygulama yapma Model olma Düşmanlık, saldırganlık ve şiddeti ele alma Odağı koruma Mülakat için plan ve hazırlık yapma