DENETLENEN KURUMUN TANINMASI

Denetlenen Kurumu Tanımaya Neden İhtiyaç Duyarız? Riskleri belirleyip sorunlu alanları tespit etmek, Denetimde kullanacağımız önemlilik seviyesini tespit etmek, Denetimi etkin bir şekilde planlamak ve yürütmek. The first point is fairly self evident. The way the UTB is set up is to assess inherent material risks of misstatement. The second issue should also be self-evident. By gaining a clear understanding of the major risks and the key risk areas, you can focus your audit work around those risks. The whole A21 approach hangs off having a good understanding of the business and refreshing that understanding throughout the audit. Over-auditing (unless you work for John McEwen!) is still a major problem in the NAO. Staff feel comfortable performing lots of substantive work even if it isn’t really necessary. If you have a good UTB then you can identify those areas where there is no risk of material misstatement and where minimal work is required. The third issue is something that we are not very good at as an office either. When you assess errors either in isolation or in aggregate, you are not comparing them to a monetary value materiality. What you are doing is assessing the impact that they will have on the users of the account, and to do that you need to understand your client’s operational objectives, so you can understand what their stakeholders will be interested in.

Kurum Tanıma Kaynakları-1 Kurumla ilgili yasal düzenlemeler İkincil mevzuat Kurumsal veriler Maliye Bakanlığının kurum üzerindeki yetkileri Kurumun bağlı/ilgili/ilişkili olduğu kurumlarla olan ilişkileri Diğer kurum ve kuruluşlarla ilişkiler Politik ortam Kurumun yetkileri Kurumun içinde faaliyet yürüttüğü ortam

Kurum Tanıma Kaynakları-2 Kurum hakkında düzenlenmiş/düzenlenmesi gereken raporlar Muhtemel gelişmeler Kurumun görev ve hedefleri Kurumsal yapı Hukuki ihtilaflar Muhasebe sistemi ve mali yapısı Bilişim sistemi Kurumun insan kaynakları yönetimi İç denetim faaliyeti Kurumsal risk değerlendirmesi

Kurum Tanımada Yöntemler-1 Kaynakların belge üzerinden incelenmesi Kurum internet sitesinde ve kurum hakkında basın ve yayın organlarında yer alan bilgilerin değerlendirilmesi, Kurum yetkilileri ile görüşme yapılması ve bilgi alınması Kurum faaliyetleri hakkında gözlem yapılması Ön analitik incelemelerin yapılması

Ön Analitik İncelemeler Yapılmasının Faydaları Denetlenen kurum hakkında sahip olunan bilgi düzeyi artar. Potansiyel risk taşıyan alanlar tespit edilebilir Diğer denetim prosedürlerinin kapsamını, içeriğini ve zamanlamasını planlamada elde edilen bilgiler kullanılabilir

Ön Analitik İncelemeler Nasıl Yapılır? Mali tablolarda yer alan veriler karşılaştırılabilir. Mali bilgiler ile mali olmayan bilgiler arasındaki ilişkiler değerlendirilebilir. Cari döneme ait veriler ile önceki dönemlere ait veriler karşılaştırılabilir. Benzer kurumlara ait bilgiler kurum bilgileriyle karşılaştırılabilir. Bütçe verileri ilgili yıl ve geçmiş yıl verileri ile karşılaştırılabilir.

Kurumun Muhasebe Sisteminin ve Mali Yapısının Tanınması-1 Kurumun uyguladığı muhasebe sisteminin tespiti, Kurumun ürettiği ya da üretmesi gereken mali tabloların çeşitlerinin ve dönemlerinin tespiti, Çerçeve hesap planı ile alt kodların kullanıldığı detaylı hesap planının incelenmesi, Kurum faaliyetlerine göre özellik arz eden muhasebe işlemlerinin tespiti,

Kurumun Muhasebe Sisteminin ve Mali Yapısının Tanınması-2 Muhasebe işlemlerinin gerçekleşme süreçlerinin incelenmesi, Muhasebe kayıtlarını destekleyici belgelerin tespiti, Mali tablo ve muhasebeye ilişkin kurum içi raporlama sürecinin incelenmesi, Kurum bütçe sisteminin incelenmesi

KURUMUN TANINMASI KONTROL FORMU (EK:2)

Hesap Alanlarının Belirlenmesi Hesap alanlarının belirlenmesi işlemi; mali tablolarda yer alan hesapların, benzer özellikler taşıma, benzer tarzda işlem görme, benzer yapısal riskleri içerme ve aynı tür kontrollere tabi olma gibi kriterlere göre işlem akışları ve bakiyeleri itibariyle sınıflandırılmasıdır. Örn: maaşlar, satın almalar, yatırımlar, tedavi giderleri ….

Hesap Alanlarının Önemlilik Derecesine Göre Sınıflandırılması Hesap alanlarının kurumun sonuç hesapları ve/veya mali tabloları üzerindeki etkisine göre “önemli ve önemsiz” olmak üzere sınıflandırılması gerekir. Önemli hesap alanı, mali rapor ve tabloların doğruluğunu ve güvenilirliğini etkileyecek nitelik ve büyüklükte olan ve denetçinin yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmek zorunda olduğu hesap ve işlemler grubudur.

Hesap Alanları İle İlgili Ön Çalışmalar 1 Aylık, geçici ve kesin mizanlar, bilanço vb. tablolarda yer alan borç-alacak miktarlarındaki önemli artış ya da eksilişler yıllar ya da aylar itibariyle değerlendirilir. Devir veren hesapların önceki yıl kapanış kayıtları ile yılı açılış kayıtları karşılaştırılır. Kullanılan muhasebe programlarının yardımcı defter üretip üretmedikleri sorgulanarak hesap alanlarında bütçe kodları itibariyle yardımcı defterler oluşturulur. Kurum tarafından üretilen büyük defter ve yardımcı defter toplamları yukarıda oluşturulan yardımcı defterler ile karşılaştırılır. Geçici ve kesin mizana aktarılan rakamların doğruluğu kontrol edilir

Hesap Alanları İle İlgili Ön Çalışmalar 2 Muhasebe Yönetmeliği ve diğer ilgili mevzuatlar ile kurum hesabının takip ve işleyişine dair yayınlanan kurum içi genelgelerle öngörülen hesap alanı ile ilgili tutulması gereken defter, cetvel ve belgeler değerlendirilir. Hesabın herhangi bir zaman diliminde ayrıntı bazda ters kalanı verip vermediğine, mevzuat gereği hesabın karşılıklı olarak çalışmaması gereken bir hesapla çalışıp çalışmadığına bakılır. Hesabın muhasebe kayıtlarına ilişkin çıkarılmış özel bir kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ, genelge v.b. varsa dikkate alınır.

Hesap Alanlarının Önemlilik Derecesine Göre Sınıflandırılması Nedenleri Kurumun tüm işlemlerinin aynı ağırlıkta incelenmesi mümkün olamayabilir. Denetimi bazı hesap alanlarında yoğunlaştırmak gerekebilir. Belirli hesap alanlarında risk daha yüksek olabilir. Sayıştay, denetimini bazı alanlarda yoğunlaştırmak isteyebilir. Denetçi kontrol güvencesini sadece önemli hesap alanları için elde etmek isteyebilir.

Kurumun Bilişim Sisteminin Anlaşılması Denetçi; Mali rapor ve tablolar ile bunları destekleyen ve bilişim ortamında yürütülen işlemler arasındaki ilişki hakkında bilgi sahibi olmalı; Denetimde bilişim sistemleri denetimi konusunda uzmanlaşmış denetçilerden yararlanılıp yararlanılmayacağına karar vermeli; Hem kurum düzeyindeki hem de her hesap alanına ilişkin risk değerlendirmesinde bilişim sisteminin etkisini göz önünde bulundurmalı ve Sistem kontrollerini incelemeli ve inceleme sonucu elde ettiği iç kontrol sistemine ilişkin zayıflıkları önerileri ile birlikte raporlamalıdır.

Bilişim Ortamında Gerçekleştirilen İşlerin Belirlenmesi Denetçi, hangi işlerin bilgisayar ortamında (bilişim sistemi kullanılarak) gerçekleştirildiğini ve hangi sistemlerin çıktılarının muhasebeyi ve mali tabloları etkilediğini belirlemelidir. Bunun için, yapılan işi, işi destekleyen bilişim sistemlerini ve bunların hesap alanlarına etkilerini gösteren Ek-3 Bilişim Sistemlerinden Etkilenen Hesap Alanlarının Belirlenmesi Formu kullanılır.

Ek:3 Bilişim Sistemlerinden Etkilenen Hesap Alanlarının Belirlenmesi Formu No Yapılan İş İşi Destekleyen Bilişim Sistemi (Program) Etkilediği Hesap Alanları 1 Ücret Ödeemesi Bordro hazırlama programı Personel Giderleri, Gelirler 2 Evrak Akışının İzlenmesi Evrak Takip Sistemi - 3 Hakediş Ödemesi Hakediş Hazırlama Programı Yatırım Giderleri, Gelirler 4 Ödenek Takibi Ödenek Programı Tüm Hesap Alanları ve Ödenek Nazım Hesapları