ANTİHELMENTİK İLAÇLAR
Helmint sınıfı organizmalar insan vücudunda parazit olarak gastrointestinal kanal lümeninde, kan ve lenf damarları içinde ve bazı dokularda yerleşirler; toplu olarak HELMİNTİYAZİS adı verilen bir dizi hastalığa neden olurlar.
Gastrointestinal kanala yerleşen nematod ve sestod infeksiyonlarına (diğer deyimle infestasyonlarına) yani barsak helmintiyazisine ülkemizde özellikle çocuklarda sık rastlanır.
Bu tür helmintiyazislerin çoğu, genellikle ciddi bir komplikasyon yapmadığından konakçı tarafından pek önemsenmez.
Ancak barsak helmintleri çocuklarda beslenme ve büyüme bozukluğu ve bilişsel fonksiyon geriliği yapabilir.
Trichuris ve kancalı kurtlar sıkça dizanteri- benzeri sendrom ve anemi yaparlar
Barsak helmenti olan nematodların vücuda girişleri helmitiyazisli insanların feçesleri ile atılan yumurtaların çevre sağlığının yetersiz olduğu ortamlarda su ve besinler içinde ağız yolundan, doğrudan doğruya ve dışarda larvaya dönüştükten sonra alınmaları suretiyle olur.
Barsak helmintiyazisine karşı kullanılan ilaçlar esas itibariyle ya helminti öldürerek (helmintisid ilaç) ya da onu felç edip barsak çeperinden ayrılmasını sağlayarak (helmintifüj ilaç) hastalık etkenini dışarı atarlar.
Bu ilaçlar ağız yolundan alınırlar Bu ilaçlar ağız yolundan alınırlar. Bunların mide barsak kanalından absorbe edilmeden barsak içeriği içinde kalmaları ve böylece sistemik etkilerinin bulunmaması arzu edilir.
İnsanda helmintiyazis’e neden olan bazı önemli parazitler 1- NEMATODLAR Ascaris lumbricoides Enterbius (Oxyuris) vermicularis Ancylostoma duodenale Necator americanus Trichuris trichiura Strongyloides stereoralis Trichinella spiralis Trichostrongylus türleri Larva migrans FİLARİA’lar Oncocrena volvulus Wuchereria bancrofti Brugia Malayi Loa loa 2-SESTODLAR Tania saginata Taenia solium Hymenolepis nana Diphyllobotrium latum Echinococcus granulosus 3- TREMATODLAR Schistosoma haematobium Schistosoma mansoni Schistosoma japonicum Fasciola hapatica
Nematod (Roundworms)
SESTODLAR
Trematod
Ascaris
Filaryalar
Strongloyides
Tania
3- Trematodlara karşı kullanılan ilaçlar.. Antihelmentik ilaçların sınıflandırılması 1- Nematodlara 2- Sestodlara 3- Trematodlara karşı kullanılan ilaçlar..
Ascaris, Oxyuris ve Trichostrongylus infestasyonlarında.. NEMATODLARA KARŞI KULLANILAN İLAÇLAR - Pirantel Pamoat Ascaris, Oxyuris ve Trichostrongylus infestasyonlarında.. Tek doz kull. Etkisi yüksek Helmint çizgili kasında nikotinik kolinerjik aktive ederek ve antikolinesteraz etkinliği ile depolarizasyon yapar ve buna bağlı olarak kontraktür şeklinde kasılma ve spastik felç oluşturur.
2 yaş üstine günde tek doz 400, yada bu ikiye bölünür. MEBENDAZOL (kancalı kurt ve trichuris trichiura en tercih edilen Ascaris, Oxyuris ve Trichostrongylus kull. Karma infestasyonlarda kull. 3-4 gün süre ile verilir. ALBENDAZOL (dokularda yerleşenlerde trişinozda, viseral ve kutanöz larva migransta kull. Helmintlerin,örtü ve intestinal hücrelerinde sitoplazmik mikrotübülleri yok ederler. Ascris, Oxyuris ve Trichuris ve kancalı kurt enfesiyonlarında kull. 2 yaş üstine günde tek doz 400, yada bu ikiye bölünür.
Ascaris lumbricoides ve PİPERAZİN Ascaris lumbricoides ve Enterobius (Oxyuris) vermicularis’ çok etkildir. -ağızdan alınırlar
LEVAMİZOL Ascris ve Trichostrongylus’a karşı tek doz halinde verildiğinde bile güçlü etkilidir. Etkisi pirantele benzer Spastik felç yapar.
Mitokontdrial bir enzim FUMARAT REDÜKTAZI inhibe eder. TİABENDAZOL Mitokontdrial bir enzim FUMARAT REDÜKTAZI inhibe eder. Mikrotübülleri yok eder. Viseral larva migrans Strongyloides stercoralis etkili
FİLARYALARA KARŞI KULLANILAN İLAÇLAR - Dietil karbamazin (Filaris bir ilaçtır) İvermektin (geniş spektrumlu Filarya, Stronglyloides, Ascaris, Trichuris, Oxyuris etkili..) metronidazol
Geniş spektrumlu bir antihelmentiktir. SESTODLARA KARŞI KULLANILAN İLAÇLAR 1-Niklozamid (Yomesan) Tenyasid bir ilaçtır. Taenia saginata ve hymenolepis nana’ya karşı en fazla tercih edilen iki ilaçtan biridir. Sestodların anaerobik metabolizmasını inhibe etmek, eksojen glukoz up-take’ini ve mitokondrilerde ADP2den ATP sentezini bozmak suretiyle ölümlerine sebeb olurlar 2- Prazikuantel (tenisil forte) Geniş spektrumlu bir antihelmentiktir.
III_ TREMATODLARA KARŞI KULLANILAN İLAÇLAR Insanda hastalık yapan trematodların bazıları: Schistosoma haematobium S. Mansoni S. Japonicum Güneydoğu illerinde nehir kenarlarında yaşayanlarda görülmüştür.
Prazikuantel Geniş spektrumlu bir sistozomisiddir. İlk olarak veteriner hekimlikte tenyasid olarak kullanılmak üzere çıkartılmıştır. Sonra insandaki tenyasidlere etkili olduğu bulunmuştur. Her üç schistosoma türüne, T saginata ve solium dahil sestodlara karşı en tercih edilen ilaçtır.
diğer İkİ ilaç.. Metrifonat Oksamnikin