BÖLGEMİZDE VE HASANKEYF’TE ALTERNATİF TURİZM

Günümüzde bölge turizmi temel olarak tarih ve arkeolojik eserlerin ziyaretinden kaynaklanan bir kültür turizmi olarak bilinmektedir. Bölgemizde ve Hasankeyf’te turizm altyapısı olmadığından diğer turizm olanakları dediğimiz alternatif turizm imkanları yok denilecek düzeydedir. Kültür turizminin yanı sıra Sağlık turizmi, gençlik turizmi, eko-turizm, yamaç paraşütü, dağ yürüyüşü (trekking), rafting, kanoculuk, kuş gözleme, kongre ve fuar faaliyetleri ile Hasankeyf ve Bölge’de devreye girebilecek turizm türleri olarak tespit edilmiştir. Diğer bir turizm türü özel konumları nedeniyle birden fazla yerleşim birimine, bölgeye Gelecek turistlere hizmet verebilecek doğal bölge parkları olan kamping alanlarının oluşmasıdır.

HASANKEYF VE BÖLGE TURİZMİNİN BUGÜNÜ Hasankeyf ve Bölge kültür varlıkları ile turizm sektöründe belirlenen belli başlı sorunlar şöyledir: a) Kültür varlıklarına yönelik koruma, restorasyon ve diğer çalışmalar gerektiği ölçüde yapılmamakta ve tarihi eserlere gereken önem verilmemektedir. b) Müze kent konumunda olan Hasankeyf ve diğer şehirlerde, düzensiz ve kontrolsüz kentleşme özgün dokuyu bozmaktadır. c) Kültür varlıklarının korunması ve turizm konusunda yöre halkı yeterli bilinç düzeyine sahip değildir. d) Finans kaynakları ve turizm altyapı hizmetleri sınırlıdır. e) El sanatları, yöre mutfağı, halk oyunları gibi faktörlerin oluşturduğu ‘Halk Kültürü’ yaşatılmamaktadır. f) Konaklama tesisleri hem kalite hem de miktar bakımından yetersizdir.

TANITIM VE PLANLAMA STRATEJİLERİ Hasankeyf’in tanıtımı üç ayrı kategoride ele alınmalıdır. Tur operatörleri, bölgeye gelmiş turistler ve bölgeye çekilecek Adaylara hitap edilecek şekilde düzenleme yapmalıdır. Tur operatörleri genelde bölgedeki tüm kaynakları tanımamakta ve Turları kısa tutmaktadırlar. 2012 ve 2022 yılları arasında sadece tur operatörlerine hitap eden kaynakları ve konaklama potansiyelini, mola noktalarını tanıtan video, CD, DVD’ler Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca hazırlanmalıdır. Bölgede iş yapmayı düşünen tüm yerli ve yabancı tur operatörlerine tanıtım filmlerin gönderilmesi ve uluslar arası fuarlarda dağıtılması, bölgenin pazarlanmasının en ucuz ve kestireme yolu bu olacaktır.

2) Hasankeyf’teki turizm türleri ve kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerekmektedir. Hasankeyf’te uzun süreli gezi ve tatil imkânı sağlayabilecek kaynakların değerlendirilmesi ve Antik kente yerli turistler ile komşu ülkelerden gelecek turistlerin sayısını arttırmak, uzun vadede uluslararası turizmi geliştirmek. Hasankeyf’te turizm faaliyetleri halen kültür ve arkeolojik değerlere bağlıdır.

3) Planlama döneminin bölge turizm faaliyetlerini geliştirmek için bütüncül ve özel tedbirler alınmadığı, bölgeye özel tanıtın ve pazarlama stratejisinin uygulanmadığı, kaynak geliştirme faaliyetlerinin günümüzdeki anlayışla ve münferit olarak yapıldığı bir gelişme dönemi ile yorumlanması, farklı turist türlerinin planlama dönemi içinde Hasankeyf ve bölgeye talep tahminlerini oldukça yükseltecektir.

Geliştirilebilecek diğer temel turizm türleri eko- turizm ve inanç turizmidir. Eko-turizm kavramında, yeşil turizm, alternatif turizm, doğa turizm, yabanıl turizm, macera turizmi, kültürel turizm gibi terimler kullanılmaktadır.

Eko-turizm, genellikle küçük gruplar halinde, ailelerin işlettiği küçük tesislerde, geleneksel mimarinin ve yerel kaynakların kullanımını hedef almaktadır. Eko-turizm amacına uygun gerçekleştirildiği taktirde, hassas ekosistemlerin korunması ve bu bölgelerin içersinde ve çevresinde yaşayan nüfusun sosyoekonomik gelişmesi için kaynak yaratabilen bir araçtır. Önemli eko-turizm potansiyeli olan dağlık ve ormanlık bölgelerdeki köylerde yaşayan halkın yoksulluğu göz önüne alındığında, eko-turizmin sosyal sınıflar arasındaki dengesizliği azaltabilecek bir etken olduğu anlaşılabilir

SÜRYANİ - EZİDİ ve CAFERİ TURİSTLER Yukarı Mezopotamya’nın çok kadim inanç kültürleri olan Süryaniler ve Ezidiler yüz yıllarca yaşadıkları topraklarından çeşitli nedenlerle ata yurtlarından ayrılarak başta Avrupa, Amerika ve dünyanın çeşitli ülkelerine giderek yaşamlarını sürdürmektedirler. Bu eski köklü inanç toplumları Yaşadıkları ana yurtları ile buluşturmak için yerel inanç rehberleri öncülüğünde davet etmek, İnanç mabetlerini gezdirmek, Onları yeniden tarihleri ve kültürleri ile bütünleştirmek için inanç turizmine çok önemli katkılar sunacaktır.

Batman, Hasankeyf, Gercüş, Midyat ve Mardin güzergâhlarında bulunan kilise manastır ve tarihi mabetleri tanımaları, gezmeleri, görmeleri sağlanmalıdır. Hasankeyf’te özellikle Batı Raman eteklerinde Zewe köyünde bulunan ve Ezdi vatandaşlarımızın kutsal mekânlarında olan şeyh Hasan türbesi restore edilerek hem Avrupa’daki ezdiler için hem de Irak’ta bulunan Ezidi toplumu için çok önemli bir yer utmaktadır. Çünkü Hasankeyf ve Beşiri ilçelerimiz arasında onlarca Ezidi köyü mevcut olup, halen yaşamlarını ve kültürlerini kendi köylerinde sürdüren Ezidi vatandaşlarımız bulunmaktadır.

Hasankeyf ilçemiz inanç turizmi açısından çok zengin bir Potansiyele sahiptir. 4.yüzyılda Hıristiyanlık aleminin baş piskoposluğu durumundaydı. Bunun yanı sıra bölge İslam tarihi ile buluşmasından sonra özellikle Hasankeyf Akkoyunlar döneminde Caferi ve Şii Kültürü ile buluşmuştur. Bu kültürün en önemli yapıtlarından Akkoyun hükümdarı Uzun Hasan’ın oğlu Zeynel bey türbesi orta doğudaki Turkuaz mimarisinin dünyadaki tek örneğidir.

Yine Caferi inancında Çok büyük bir öneme sahip olan Caferi inanç önderlerinden Hz. Ali’nin ağabeyi olan Caferi Tayyarın oğlu imam Abdullah Türbesi bu kültürünün önemli bir mekanıdır. Bu türbenin Restore edilerek onarılması ile İran ve Irak’ ta bulunan Caferi ve Şii inancına mensup topluluklara tanıtılarak ciddi bir inanç turizmini Hasankeyf’te canlandıracaktır.

TEŞEKKÜRLER…. SPAS…. ŞÛKRAN…… THANK YOU…. Mehmet Emin BULUT (BAT-DER) Batman Turizm ve Tanıtım Derneği Başkanı 19 Nisan 2012 – Hasankeyf / BATMAN