Konu 5: Reasürans Anlaşmalarının genel özellikleri

Sigorta Sözleşmeleri TTK 1401’inci madde: Sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.

Reasürans sözleşmeleri Reasürans sözleşmesi özel bir sigorta sözleşmesi olup, daha önce sigorta teminatı verilen bir riskin sigortacı tarafından kısmen veya tamamen başka bir sigortacıya / reasüröre devredilmesini içerir. Bu itibarla, sigorta sözleşmlerinin unsurları reasürans sözleşmeleri için de bulunur.

Sözleşme Tarafları Sözleşmede sedan (riski devreden) ile reasürör açıkça belirtilir. Sözleşme türüne göre bazen birden fazla sedan olabileceği gibi (koasürans ile teminat verilen risklerin devrinde), çoğu zaman birden fazla reasürör vardır. Birden fazla reasürör olduğunda bir lider reasürör bulunur ve sözleşme şartlarını o belirler. Diğer reasürörler genellikle bu şartlarla sözleşmeyi kabul ederler.

Sözleşme kapsamı Hangi risklerin devredildiği sözleşme ile belirlenir. Riskler sigortalanabilir olmalıdır ve reasürans anlaşması ile risk devri yapılmalıdır. Kapsama sadece belli branşlar alınabileceği gibi, branşlar içinde muafiyet veya limit ile sınırlamalarda getirilebilir. Riskin gerçekleşeceği coğrafi sınırlar sözleşme ile belirlenir.

Prim, Hasar ve Komisyonlar Sözleşmede reasüröre plase edilen riskler ve bunun karşılığında ödenen primler belirlidir. Reasörör, sigortacının katlanacağı operasyonel giderler için reasürans komisyonu adı altında katılım sağlar. Reasürans komisyonu oranları sözleşmede belirlenir. Reasürör, ayrıca kar komisyonu verebilir. Bu oranlarda sözleşmede belirlenir.

Sözleşme süresi Reasürans sözleşmeleri sınırlı süreli veya süresiz olabilir. Ancak, bu durum sözleşmede açıkça belirtilir. Reasürans sözleşmelerinde süre iki şekilde dikkate alınır: Kapsama dair süre: Reasürans sözleşmesinin hangi zaman aralığında meydana gelen riskleri kapsadığını belirtir. Genellikle 1 yıllıktır. Sona erişe dair süre: Sözleşme kapsamında tarafların yükümlülüklerinin ne zaman sona ereceğini belirtir. 2 türü vardır. Run-off: Bu sözleşmelerde, tarafların yükümlülükleri riske ilişkin sigortacının tüm yükümlülükleri sona erdiğinde sona erer. Ancak uygulamada, sigorta yükümlülükleri yeterli gelişimi yaptığında taraflar mutabakatla sözleşmeyi bitirebilir. Clean-cut: Bu sözleşmelerde, sözleşme başlangıcında belirlenen risk belirlenen şekilde reasüröre devredilir. Sözleşme sonunda ise (genellikle bir yıl) reasürör gerçekleşmeyen riskleri iade eder ve hesaplar kapatılır. Yukarıdaki süreler dışında, sözleşmede mutabakata ve ödemelere ilişkin sürelerde belirlenir.

Yasal mevzuat ile uyuşmazlık halleri için hükümler Sözleşmenin dayandığı mevzuat sözleşmede belirtilir. Her iki tarafı bağlayıcı hükümler özellikle belirlenir ve belirtilir. Herhangi bir uyuşmazlıkta hangi yasal düzenlemelerin ve hangi mahkemelerin yetkili olacağı sözleşmede yazılır.

Kader birliği ve süreklilik. Reasürans sözleşmesi ile sedan ve reasürör risk altına müşterek olarak girerler. Sigortacının sözleşme kapsamında yaşayacağı sıkıntılardan reasürör de etkilenir. Her iki tarafın sözleşme süresince bu ilişkiyi sürekli olarak taşıyacağı kabul edilir.

Azami iyi niyet ve tazminat Reasürans sözleşmeleri tazminat sözleşmesidir. Taraflar azami iyi niyet taşımalıdır. Bilgi aktarımında ve paylaşımda iyi niyetli olunmalıdır. Tazminat ödemelerinde süre ve miktar olarak kolaylaştırıcı olunmalıdır. …

Risk verme ve kabul esasları Reasürör açısından Risk alınması zorunlu Risk alınması serbest Sigortacı Açısından Risk devredilmesi zorunlu Zorunlu (otomatik) reasürans Zorunlu – ihtiyari reasürans Risk devredilmesi serbest İhtiyari – zorunlu reasürans İhtiyari reasürans

Reasürans sözleşmesi türleri Reasürans sözleşmeleri İhtiyari Reasürans Bölüşmeli Bölüşmesiz Trete reasüransı Bölüşmeli (Proportional) Kotpar (Quota share) Eksedan Bölüşmesiz (Non-proportional) Hasar Fazlası (Excess of Loss – XoL) Risk Başına Hasar Fazlası Olay Başına Hasar Fazlası Toplam Hasar Fazlası (Stop Loss)