Solunum sıkıntısı - Dispne Morarma - Siyanoz Solunum sıkıntısı - Dispne

Siyanoz ? Cilt ve mukozalarda normalde beklenen pembe rengin yerini mavimsi mor bir rengin alması Redükte Hb konsantrasyonu > 5 gr/dl Hastalık değil, fizik muayene bulgusudur

Siyanoz = Hipoksi ?

Hipoksi (hipoksemi) ? Arteriyal kanda O2 konsantrasyonunun azalması 1. Parsiyel arteriyal oksijen basıncı (PaO2) : < 60 mmHg Normal arteriyal oksijen miktarı: 80-100 mmHg 2. Arteriyal oksijen saturasyonu (SaO2) : < % 90 Normal arteriyal oksijen sat. (SaO2): % 96-98, venöz kanda ise % 70

SaO2 & PaO2

Siyanoz Anemisi olan hastalarda zor, polistemisi olan hastalarda ise kolay ortaya çıkar. Redükte Hb ≥ 5 gr/dl ≈ SaO2 ≤ % 85

Nasıl bir ölçüm: PaO2, SaO2

Pulse (nabız) oksimetre Kan almaya alternatif, güvenli, ağrısız, kullanımı kolay ve hızlı sonuç veren bir uygulama Parmak ucu, alın ve kulak memesinden bakılabilir 660-690 nm dalga boyu ışığın absorbsiyonu ilkesi : karboksi ve met-hb, oksi-hb gibi algılanır.

Pulse oksimetre ile DKH taraması Sağ el – alt extremite

Ne tip siyanoz ? Santral - Periferik Arteriyal kanın desaturasyonu veya anormal hemoglobin ⇑ SaO2 < % 85 Dil ve konjuktiva mor Periferik O2 tüketimi ⇑ SaO2 > % 90 Dil ve konjuktiva pembe Extremiteler soluk ve soğuk KDZ uzamış (> 2 sn)

Ne tip siyanoz ? Diferansiyal Duktusdan sağdan sola şant varlığında; Vücudun üst kısmı pembe, alt kısmı siyanotik Kesintili (interrupted) aortik ark Persistan pulmoner hipertansiyon Preduktal AoK

Periferik siyanoz Kapiller seviyede artmış deoksijenasyon Şok (hipovolamik, kardiyojenik) Konjestif kalp yetersizliği Sepsis Soğuk* Akrosiyanoz*

Santral siyanoz Alveoler hipoventilasyon veya ventilasyon/perfüzyon uyumsuzluğu (Pulmoner) SSS depresyonu, nöromuskuler hast., havayolu obst. Pnömoni, herni, pulmoner hipoplazi, atelektazi, RDS, Pnömotorax, plevral efüzyon

Santral siyanoz Sağ – Sol Şantlar (Kardiyak) İntrakardiyak (siyanotik DKH) İntrapulmoner (arteriovenöz fistüller) Persistan pulmoner hipertansiyon Methemoglobinemi Konjenital / edinsel

Pulmoner & Kardiyak mı ? PULMONER KARDİYAK Ağlamakla düzelebilir SaCO2 ⇑ Üfürüm yok Normal EKG ve tele İstirahatte dispneik O2 testine yanıt var Ağlamakla artar SaCO2 N Üfürüm +/- Anormal EKG ve tele İstirahatte rahat O2 testine yanıt yok

O2 testi “hiperoksi testi” 100% O2, 10 dk. süreyle Kardiyak nedenleri dışlamada faydalı, ancak persistan PHT varlığında ayırt etmede yardımcı olmayabilir Uygulama için arteriyal kan gazı kullanılır Sağ radial arter Sağ kol – umbilikal arter farkı 10-15 mmHg ise fark önemli (diferansiyal siyanoz)

hiperoksi testi Normal cevap : PaO2= 80 ← 21% 300 ←100% O2 Pulmoner hastalık : PaO2= 45 ← 21% 150-200 ←100% O2 Duktusa bağımlı siyanotik DKH veya BAT PaO2= 30 ← 21% 35 ←100% O2

Siyanotik Kardiyak Aciller

ilk haftada ⇓ Siyanoz, Şok veya Sepsis Siyanotik DKH olduğu bilinen bir bebek Duktusa bağımlı DKH 2- 4 ay arası ⇓ ağlama, ajitasyon, siyanozun artması, takipne, ve bayılma «Hipoksik Spell» ilk haftada ⇓ Siyanoz, Şok veya Sepsis

Duktusa bağımlı DKH Klinik şüphe : Doğumdan sonraki ilk birkaç dakika içinde birçok yenidoğan siyanotik ve takipneik olabilir, 15-20 dk sonra bu bulgular kendiliğinden düzelir. Ancak halen siyanoz devam ediyor ve eşlik eden takipne de varsa yeniden dikkatli bir değerlendirme yap: Persistan fetal dolaşım (PPH)* Duktusa bağımlı DKH

Duktusa bağımlı DKH Klinik şüphe : Doğum sonrası FM normal, annesine verilen bebekte > 5-6 saat sonra ani başlayan morarma ve / veya hayatın ilk haftalarında kardiyovasküler kollaps Anormal FM bulguları: nabız değişiklikleri, diferansiyel siyanoz, anormal S2 Oksijene, sıvı tedavisine yetersiz yanıt Göğüs grafisinde anormal kardiyak silüet, yaşa uygun olmayan EKG

Duktusa bağımlı DKH olasılığı yüksek, ne yapalım ? Damar yolunu aç, sepsisi ekarte et ve transporta hazırla; PGE1 infüzyonuna başla: 0,05-0,3 μgr/kg/dk Prostaglandin verilmesiyle 15 dakika içinde klinik düzelme başlar

Duktusa bağımlı DKH Duktusa bağımlı pulmoner akım P.Atrezi Ağır TOF, Kritik PS Duktusa bağımlı sistemik akım Hipoplastik sol kalp sendromu (HLHS) Kritik AS / AoK Kesintili arkus aorta Duktusa bağımlı karışım BAT

Hipoksik bayılma (Spell) Siyanotik DKH - TOF 2-4 ay arasında sık Genellikle sabah uyanma döneminde: stresin arttığı hırçınlık, ajitasyon, ağrı, ateş vs. tetikler. Siyanozun derecesinden bağımsız olarak oluşur.

Hipoksik bayılma (Spell) Ajitasyonla karekterize tonik dönemle başlar; sonra ağlama, siyanozun artması ve taşipne ile sürer ve bayılma… Hipotonik dönem: çocuğun yüzü gri ve soluk renkte, takipneik, sistolik üfürümün kaybolması, hipotoni, inleme ve bilinç kaybı ile karekterize tablo Düzelme dönemi: yavaş, çocuk sakindir.

Hipoksik Spell tedavisi Sakin ortam Fetal pozisyon (diz-göğüs) Monitörizasyon O2 tedavisi Damar yolu açılır, sıvı verilir: 10 cc/kg SF tercih edilir Sedasyon sağlanır Morfin Sülfat: 0,1-0,2mg/kg SC Midazolam: 0.05-0.3mg/kg, IV (IM, IN,IR ) Ketamin : 0.5-1.0mg/kg IV, (1-2 mg/kg SC)

Hipoksik Spell tedavisi Metabolik asidoz varsa NaHCO3 (1mEq/kg) Spesifik farmakolojik tedavi Propranolol : 0.05-0.2mg/kg (max. 1mg/kg), IV Esmolol (Esmolol HCL): 0.1-0.3 mg/kg/min Kolaylaştırıcı faktörlerin düzeltilmesi Anemi, Taşiaritmi Uzamış ve ağır durumlarda genel anestezi

Solunum Sıkıntısı - Dispne Şiddeti Süresi, (devamlı / aralıklı) Expiratuar ? İnspiratuar ? araştırılır

Şiddeti Taşipne Burun kanadı solunumu İnterkostal çekilmeler Suprasternal çekilme İnleme, özellikle YD’ larda

Şiddeti Ortopne, sırt üstü yatılamaz (tripod görünümde) Siyanoz Stridor, ÜSY’ larının kısmi tıkanıklığı Wheezing, ASY’ larının kısmi tıkanıklığı

Tipleri: İnspiratuvar /Ekspiratuvar Stridor ile birlikte Akut larenjit laringotrakeobronşit Larenks ödemi Yabancı cisim, Difteri Wheezing ile birlikte Bronşiolit Astım Yabancı cisim Pnömoni, plörezi Akciğer ödemi - KKY

Kaynaklar: Park's Pediatric cardiology for practitioner 6th Edition Nelson Textbook of Pediatrics 20th Edition