SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI Prof. Dr. Mehmet GÜLTEKİN

Sosyal Bilgilerin Kapsamı Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Sosyal Bilgilerin Kapsamı Temel demokratik değerlere sahip etkili vatandaşlar yetiştirmeyi amaçlayan bir çalışma alanıdır. Disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Sosyal bilgilerin öğretiminde içerik, genellikle Sosyal Bilimlerle ilgili olan disiplinlerden seçilmektedir. Bir toplumu oluşturan bireylerin yaşayışları, ilişkileri, kültürleri, öteki toplumlarla olan ilişkileri ile bu konulardaki ortak ve temel bilgilerin oldukça kapsamlı bir bölümünü oluşturur. Bireylere bir yandan var olan kültürel değerleri aktararak onları toplumsallaştırırken diğer yandan sosyal, politik ve ekonomik deneyimleri geçmiş, bugün ve gelecek boyutlarından değerlendirerek tasarlar. Vatandaşlık eğitimi amacıyla sosyal bilimler ve beşeri bilimler alanından seçilmiş bilgilerin basit ve düzenli bir biçimde kaynaştırıldığı, bireylerin toplumsal yaşamını temel alan bir çalışma alanıdır

2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Esas Alınan Kaynaklar Genel Özellikler Dersin Tanımı Etkin ve üretken bireyler yetiştirmek, öğrencilerin insani ilişkilerini ve vatandaşlık yeterliklerini geliştirmek amacıyla sosyal bilimleri kaynaştıran bir ilköğretim dersidir (MEB, 2015). Bilgi, beceri ve değerlerin doğrudan aktarılması yerine kazandırılması Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları durumlar ve sorunlardan hareket edilmesi İçeriğin yerelden küresele doğru bir denge oluşturması Geçmiş, şimdi ve gelecek dengesinin kurulması Öğrencilerin yaşam kaynağının sürekli öğrenme olması Toplumun ihtiyaçları Öğrencilerin yaşantıları Sosyal bilim disiplinleri

2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Programın Temel Yapısı (Kapsam iki boyutta organize edilmiştir) İÇERİK BİLİŞSEL İçerik üç ana alandan oluşmuştur; BİLGİ BECERİ DEĞERLER Bu üç ana alan açısından kazanımlar 7 öğrenme alanı çerçevesinde organize edilmiştir. BLOOM’un yenilenmiş BİLİŞSEL TAKSONOMİSİ Bilişsel taksonominin sadece ilk basamakları değil, üst basamakları da dikkate alınmış ve programın sarmal yapısı doğrultusunda dengeli bir yapı gözetilmeye çalışılmıştır.

2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI ÖĞRENME ALANLARI Birey ve Toplum Öğrenme alanlarına ait bazı kazanımlar bilgi, bazıları beceri, bazıları ise değer temellidir (MEB, 2015). Öğrenme alanları ile öğrencilerin sınıf düzeylerine paralel olarak bilgi, beceri ve değerlerini derinleştirip genişletmesi, öğrenmelerini basitten karmaşığa, somuttan soyuta ve yakından uzağa olacak şekilde gerçekleştirmesi amaçlanmaktadır (MEB, 2015). Bu bağlamda 4. sınıf kazanımları öğrencilerin günlük hayatlarındaki süreç ve olaylara odaklanırken, 5. sınıf kazanımları öğrencilerin yaşadıkları çevre (İl düzeyi), 6. sınıf kazanımları Türkiye ve 7. sınıf kazanımları uluslararası süreç ve olayları ele almıştır (MEB, 2015). Etkin Vatandaşlık İnsan ve Mekan Ekonomi ve Sürdürülebilirlik Kültürel Miras Küresel Bağlantılar Bilim, Teknoloji ve Toplum

2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Öğretme-Öğrenme Süreci Ölçme Değerlendirme Anlayışı Öğrenme sorumluluğu öğrenciye, Motive etme, yardımcı olma, rehberlik etme ve ipucu verme sorumluluğu öğretmene verilerek birlikte başarma, birlikte sorumluluk alma yaklaşımı benimsenmiştir. Süreç boyunca; Çoklu bakış açısı, sosyal uyum, sorumluluk alma, bilgiyi yapılandırma ve çoklu öğrenme türlerine olanak tanınmalıdır. Kazanımlar gerçek yaşamla ilişkilendirilerek öğrencilerin bilgi, beceri ve değerleri problem çözme sürecinde kullanmaları sağlanmalıdır (MEB, 2015). Öğrencilerin; Süreç içerisinde izlenmesi, yönlendirilmesi, öğrenme güçlüklerinin belirlenerek giderilmesi, geri bildirim ve düzeltme işlemlerinin sağlanmasına yönelik bir ölçme ve değerlendirme anlayışı benimsenmiştir (MEB, 2015).

2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı 2016 SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI 4. Sınıfta 46 / 5. Sınıfta 47

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ÖNERİLER Öneriler Öğretmenin dersi işleme yöntemini mümkün olduğunca çeşitlemesine özen gösterilmesi için gerekli yönlendirmeler yapılmalıdır. Öğretmenlerin, öğrencilerin sosyal olguları kendi koşullarında deneyimleme fırsatı sağlayacakları etkinlikler tasarlamaları konusunda desteklenmeleri gerekmektedir. Sosyal Bilgiler Dersinin temelde bir vatandaşlık eğitimi olduğu düşünüldüğünde, çağın gerektirdiği koşullar da göz önüne alınarak öğretmenlerin alana, mesleğe ve genel kültür konularına ilişkin sahip oldukları yeterlikleri sürekli güncellemeye ve toplumun gereksinimlerini yakından takip etmeye yönlendirilmeleri gerekmektedir. Değişen eğitim paradigmalarının, eğitsel ve toplumsal anlamda çağın gerekliliklerinin farkına varılması adına öğretmenlerin kişisel gelişimlerine katkı sağlanacak etkinliklere (Lisansüstü eğitim, seminer, kongre, sempozyum vs.) katılmaları teşvik edilmeleri ve bu konuda cesaretlendirilmeleri gerekmektedir.