Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY Adana MYO İŞLETME YÖNETİMİ-I Öğr. Gör. Dr. İnanç GÜNEY Adana MYO

Üretim miktarına göre ... Tek Mal üretimi Seri üretim Kitle üretimi Üretimde izlenen yola göre ... İmal yerinde üretim Hareket halinde üretim Atölye sistemi Akıcı sistem Grup sistemi Üretilen mamulün cinsine göre ... Fiziksel mal üretimi Hizmet üretimi

Tek Mal Üretim Tek mamul üretilir Üretim işlemi bir daha tekrarlanmaz Üretilen her mamul bir önceki üretinden farklı olur Sipariş üzerine çalışılır

Seri Üretim Mamul bir seriyi oluşturacak miktarda yapılır Seri bittiğinde yeni seriye geçilir Seride birbirinin aynı sınılı sayıda üretim yapılır Sipariş üzerine ve bilinmeyen müşteriler için üretim gerçekleşir

Kitle Üretimi Üretim devamlıdır Aynı mamulden çok miktarda üretilir Birbirinin aynı olan mamuller üretilir İmalat öncesi hazırlık fazladır ve bu maliyeti arttırmaktadır

Atölye Sistemi Aynı tür makinalar aynı yerde toplanır Her mamulün üretiminde izlenen yol farklıdır Üretim değişen koşullara göre ayarlanır

Akıcı Sistem Üretimde kullanılacak mallar fabrikaya girişlerinden mamul halde çıkışlarına kadar belirli yol izlerler Makineler mal veya parçaların izleyeceği hat üzerine yerleştirilir Parçalar belirli bir yönde, sürekli ve düzenli bir akış halinde hareket ederler

Grup Sistemi Atölye ve Akıcı sistemlerin karmasıdır Belirli makinalar belirli yerlerde toplanır Ancak makinalar belirli mamul veya parçayı bütünüyle üretecek şekilde yerleştirilir

İmal Yerinde Üretim Mamul hareketliliği söz konusu değildir Üretim mamulün bulunacağı yerde gerçekleştirilir

Hareket Halinde Üretim Mamul işletme içinde hareket eder Üretim süresince mamulün makine ve işçilere doğru hareketliliği sağlanır

Üretim Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar Kitle Üretimi : Uzmanlaşma, mekanizasyon ve standardizasyon faktörlerinin efektif olarak kombine edilmesi yoluyla büyük miktarlarda üretim yapmaktır. Esnek Üretim : İşletmeler, daha az işçi çalıştırıp daha az stok yaparak esnek üretim yaparlar. 20

Kitle Üretimi vs. Esnek Üretim Büyük miktar üretim Ürün dizaynı+proses Satıcılarla aralıklı görüşme Dış fikirlere kapalı müh. Sadece kendi işini yapma Büyük değişiklikler Müşterilere malları iten sistem Esnek Üretim Küçük parçalar Ürün ve proses destekleyici Az stok ve hızlı devir Satıcılarla yakın ilişki Dış fikirlere açık mühendisler Takım halinde çalışma Sürekli küçük gelişmeler Müşterilerin siparişlerini çekme 21

Üretim Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar Müşteri temelli üretim : Müşterilerin taleplerine göre stok bulundurulur ve üretim yapılır. Satışı çok olan üründen daha fazla yapılır, satılmayan ürün için satış ve stok masrafı yapılmamış olunur. Takım (ekip) anlayışı : Farklı departmanlarda çalışanların ve dışarıdan da satıcı ve müşterilerin bir araya geldikleri takımlardır. Bu takımlar, üretilecek ürünlerin dizaynını oluşturmada ve üretilmesinde birlikte çalışırlar. 22

Üretim Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar Tam zamanında üretim sistemi (Just – in – Time, JIT) : Doğru zamanda, doğru yerde, doğru malzemenin sağlanmasıyla üretim faaliyetlerine katma değeri olmayan her kaynağın ortadan kaldırılmasını öngören bir sistemdir. 23

İŞLETMELERİN BÜYÜMESİ Büyüme Nedenleri: İşletmeler çevrenin etkisiyle, finansman, pazarlama veya üretim faaliyetlerinden kaynaklanarak büyümeyi amaçlayabilir.

İşletmelerde Büyüme Nedenleri Büyümede Çevre Etkisi: Büyüme, işletmenin çevre baskılarına karşı koyabilmesi kadar, çevreye uyum yeteneğini sağlar. Büyüyen işletmeler, rakiplerle daha kolay mücadele ederken, müşterilerine de kaliteli hizmet sunabilir. Büyümede Finansal Nedenler: İşletmelerin büyümesi ile finansal olanakların artırılması ve işletme çevresinde güç kazanması mümkün olur. Fonlar daha etken kullanılabilir, rekabete finansal üstünlük sağlanabilir, büyüme ile karı artırma imkanı sağlanabilir, kredi kurumlarında ve borsada prim sağlanabilir.

İşletmelerde Büyüme Nedenleri Büyümede Üretime İlişkin Nedenler: Büyüme ile üretimde, miktar ve kalite artarken, maliyetlerde düşmeler yaşanabilir. Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık verilebilir. Büyük işletmeler tedarik kolaylıklarından yararlanabilirler. Yan ürünler geliştirilebilir. Büyümede Pazarlamaya İlişkin Nedenler: Büyüme ile işletmenin faaliyet gösterdiği pazarlar, nitelik ve nicelik yönünden değişir. Pazarlama teknikleri daha verimli kullanılabilir. Ulusal ve uluslar arası pazarlara girme kolaylaşır. Pazar stratejileri geliştirilebilir. Satış giderlerinden tasarruf sağlanır.

Büyüme Biçimleri – İç Büyüme Mevcut faaliyetlerin genişletilmesi yoluyla gerçekleştirilebilir. İşletmeler kendi kaynaklarına dayanarak iç büyümeye giderler. Yeni finansman kaynaklarına ihtiyaç duyulur. Büyümede borçlanma, oto finansman veya yeni sermaye bulma yöntemlerinden biri veya birkaçı uygulanır. Yatay Büyüme: İşletmelerin, aynı üretim dalında, faaliyet boyutlarını genişletmesidir. Bu ise ürün farklılaştırması veya Pazar farklılaştırması ile sağlanır. Dikey Büyüme: Dikey büyüme, geriye ve ileriye olmak üzere iki boyutta gerçekleşir. Geriye Doğru Dikey Büyüme: İşletme daha önce satın aldığı girdileri kendisi üretmeye başlar. İleri Doğru Dikey Büyüme: İşletmenin ürettiği mallar için satış organizasyonu kurması durumunda söz konusudur.

Büyüme Biçimleri – Dış Büyüme Dış büyüme genellikle birleşme şeklinde olur. Dikey Birleşme: Geriye doğru ve ileriye doğru dikey birleşme olarak ikiye ayrılır. Yatay Birleşme: Birbirinin aynısı olan malları üreten ve pazarlayan işletmelerin birleşmesidir.

Geriye Doğru Dikey Büyüme

İleriye Doğru Dikey Büyüme