Obstrüktif uyku apne sendromu tanılı hastalarda; hematokrit değerleri, trombosit sayısı, ortalama trombosit hacmi ve hastalığın ağırlığı ile ilişkisi Zahide Alaçam1, Sibel Pekcan1, Neşe Dursunoğlu1, Hande Şenol2, Beyza Akdağ2 1Pamukkale Üniversitesi, Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Denizli 2Pamukkale Üniversitesi, Biyoistatistik Ana Bilim Dalı, Denizli

Giriş Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OUAS); Uyku sırasında hipoksi ve arousallar ile sonuçlanan Tekrarlayıcı parsiyel ya da tam üst solunum yolu obstrüksiyonlarının görüldüğü bir sendromdur

Giriş Tanı için altın standart: Polisomnografi (PSG) PSG’de apne- hipopne indeksi (AHI) derecesine göre hastalığın ağırlığı sınıflandırılır: AHI < 5 : Basit horlama 5 < AHI ≤ 15 : Hafif OUAS 15 < AHI ≤ 30: Orta OUAS AHI > 30 : Ağır OUAS

Giriş OUAS tedavi edilmediği takdirde önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir En önemli komplikasyonları kardiyovasküler hastalıklardır Sistemik arteriyel hipertansiyon Ani kardiyak ölüm Kardiyak aritmiler Kalp yetmezliği Serebrovasküler hastalık Koroner arter hastalığı Sağ kalp yetmezliği ve pulmoner hipertansiyon

OUAS’da kardiyovasküler komplikasyonlar nasıl oluşur? Sempatik aktivite artışı Oksidatif stres İnflamasyon Endotel disfonksiyonu Hiperkoagülabilite Metabolik disregülasyon Azalmış fibrinolitik aktivite Trombosit aktivite artışı ve agregasyonu….???

Çalışmanın Amacı Ortalama trombosit hacmi (OTH) ; trombosit fonksiyonu ve aktivasyonunu gösteren bir belirteç Büyük trombositler daha yoğun granüller içerir, metabolik olarak küçük trombositlere göre daha aktiftir ve tromboz yapıcı etkisi daha fazladır OUAS olgularında OTH’nin incelendiği önceki çalışmalarda farklı sonuçlar bildirilmiştir Bu çalışmada kliniğimizde takip edilen OUAS tanılı hastalarda trombosit sayısı ve OTH değerlendirerek kardiyovasküler hastalıklar açısından risk durumunu ön görmeyi amaçladık

Yöntem Pamukkale Üniversitesi Hastanesi, Uyku Laboratuarı Temmuz- Aralık 2014 70 OUAS tanısı alan hasta 24 sağlıklı kontrol

Yöntem Hemogram tetkikinde ; Trombosit sayısı, OTH, hematokrit PSG’de Apne-hipopne indeksi (AHI), ortalama ve minimum oksijen saturasyonu, oksijen desaturasyon indeksi (ODI), arousal indeksi ile karşılaştırıldı.

Yöntem Dışlama kriterleri: Aktif sigara içicisi olanlar Kardiyovasküler hastalık Diyabet Hematolojik hastalık Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan hastalar çalışma dışında bırakıldı

Bulgular Tablo 1 Ortalama ± Std. Sapma Ortanca (min - maks) p Yaş Kontrol (n:24) 43,17 ± 13,29 42,5 (23 - 75) 0,0001* Hafif OUAS (n:24) 51,25 ± 11,45 51 (31 - 73) Orta OUAS (n:23) 59,39 ± 10,65 60 (32 - 71) Ağır OUAS (n:23) 50,3 ± 12,88 47 (23 - 80) Beden Kitle İndeksi 31,88 ± 6,26 32,55 (21,2 - 43,1) 0,708 34,7 ± 7,39 33,4 (23,3 - 48,8) 34,62 ± 6,81 33,6 (26,9 - 49,1) 32,74 ± 3,68 31,7 (28 - 41,2) * İstatistiksel olarak anlamlı

Bulgular Tablo 1- devamı Ortalama ± Std. Sapma Ortanca (min - maks) p AHI Hafif OUAS (n:24) 9,61 ± 2,86 8,9 (5,8 - 14,9) 0,0001* Orta OUAS (n:23) 21,34 ± 4,62 22 (15,7 - 29,6) Ağır OUAS (n:23) 55,4 ± 23,73 46,4 (30,4 - 99,2) Obstruktif apne 6,25 ± 2,98 6,75 (1 - 11) 13,83 ± 5,49 14,2 (4 - 27,1) 46,47 ± 25,71 39,6 (18,9 - 94,1) * İstatistiksel olarak anlamlı

Bulgular Tablo 1- devamı Ortalama ± Std. Sapma Ortanca (min - maks) p Ortalama O2 Saturasyonu Hafif OUAS (n:24) 93,62 ± 1,85 94 (90 - 96,9) 0,016* Orta OUAS (n:23) 91,96 ± 1,8 92 (89 - 94) Ağır OUAS (n:23) 92,22 ± 2,66 93 (83 - 96) Minimum O2 78,63 ± 7,45 78,5 (64 - 90) 74,96 ± 9,81 78 (57 - 88) 70,74 ± 9,88 71 (54 - 89) Ortalama Desaturasyon Indeksi 113,88 ± 119,49 86 (24 - 614) 0,0001* 182,39 ± 73,6 180 (32 - 324) 285,65 ± 196,9 250 (32 - 770) Arousal index 22,63 ± 11,39 20,1 (3,2 - 52,9) 28,13 ± 10,76 26,4 (11,6 - 52,5) 44,27 ± 18,68 38,6 (22,4 - 91,8) * İstatistiksel olarak anlamlı

Bulgular Tablo 2 Ortalama ± Std. Sapma Ortanca (min - maks) p Hematokrit Kontrol (n:24) 42,54 ± 3,1 42,45 (37,2 - 49,6) 0,015* Hafif OUAS (n:24) 42,99 ± 4,29 42,7 (35,2 - 49,9) Orta OUAS (n:23) 42,08 ± 4,4 41,9 (31,6 - 49) Ağır OUAS (n:23) 45,6 ± 3,91 46,6 (36,3 - 52,3) Trombosit sayısı 292708,33 ± 43656,25 305500 (192000 - 382000) 0,213 268041,67 ± 65546,19 257000 (154000 - 432000) 270608,7 ± 77260,33 253000 (172000 - 429000) 273173,91 ± 53718,67 266000 (182000 - 381000) Ortalama Trombosit Hacmi 7,47 ± 0,91 7,65 (5,4 - 8,8) 0,400 7,2 ± 1,03 7,6 (5,2 - 9) 7,62 ± 1,04 7,7 (5,2 - 9,4) 7,18 ± 0,82 7,3 (5,8 - 8,6) * İstatistiksel olarak anlamlı

Tartışma Bu çalışmada hematokrit değerleri; kontrol ve ağır OUAS grupları arasında, orta ve ağır OUAS grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu (p:0,015) Bu yüksekliğin nedeni; ağır OUAS’lu hastaların gece minimum oksijen saturasyonunun, hafif ve orta OUAS’lu hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha düşük olması olabilir (p:0,016)

Tartışma Bu çalışmada trombosit sayısı ile OTH değerleri için ; kontrol grubu, hafif, orta, ağır OUAS grupları arasında kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlılık saptanmamıştır. Bu konuda daha önce yapılan benzer çalışmaların sonuçları çelişkilidir. Erden ve ark. yaptığı çalışmada OTH değeri; ağır OUAS grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek saptanmıştır. Sökücü ve ark. yaptığı çalışmada ise; trombosit sayımı, OTH, hemotokrit değerleri ile hastalığın ağırlığı arasında bir ilişki saptanmamıştır. Akyüz ve ark. yaptığı çalışmada da benzer şekilde trombosit sayımı, OTH değerleri ile hastalığın ağırlığı arasında bir ilişki saptanmamıştır.

Sonuç Ağır OUAS tanılı hastalarda gece desaturasyonuna bağlı olarak hematokrit değerlerinde artış görülmektedir. Kontrol grubu, hafif, orta, ağır OUAS tanılı hasta gruplarının trombosit sayısı, OTH değerlerine bakıldığında, bu 4 grup arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmamıştır. OUAS tanılı hastalarda trombosit sayısı ve OTH değerlerinin kardiyovasküler hastalıkları ön görmede güvenilirliği yetersizdir

Teşekkür ederim