İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE GENEL BAKIŞ VE GÜVENLİK KÜLTÜRÜ

NEDEN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ?

ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN MALİYET İş kazası ve meslek hastalıklarının ülkelere olan maliyeti GSMH nın %2,5 ila %6 sı arasında değişmektedir.

İSTATİSTİKLER Ülkemizde : Bir senede meydana gelen iş kazası sayısı 100 bin civarındadır. Ölümlü kaza sayısı ise 1000-1600 arasında değişmektedir. Sürekli maluliyetle neticelenen kaza sayısı 3500-4000 civarındadır.

İSTATİSTİKLER Ülkemizde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıkları nedeniyle ortaya çıkan işgünü kaybı oldukça yüksektir. SSK verilerine göre, ülkemizde 2006 yılında 574 meslek hastalığı ve 79.027 iş kazası meydana gelmiş, bunun sonucunda 1601 kişi ölmüş, 2267 kişi sürekli iş göremez duruma düşmüştür.

GENEL SAĞLIK KAVRAMI Dünya Sağlık Örgütü sağlığı;” yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik hali” olarak tanımlamaktadır.

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ TANIM: İş yerlerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan SİSTEMLİ VE BİLİMSEL ÇALIŞMALARA “ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ” denilmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Çok bilimli bir yaklaşımdır. Koruyucu amaçlıdır. Bütün çalışanları kapsamalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı: Çalışanları Korumak Üretim Güvenliğini Sağlamak İşletme Güvenliğini Sağlamak

, İş güvenliği kültürü iş güvenliğinin öncelikli olduğu yaşam biçimidir. Güvenlik bilgiye dayanır ve içselleştirilmiş, yaşam şekli haline getirilmiş bilgi güvenlik kültürünü oluşturur, sonuçta sağlıklı ve güvenli davranışlar alışkanlık haline gelir.

Güvenlik kültürünün geliştirilmesi 1-iş kazalarının azalması 2-meslek hastalıkları ve işle ilgili , hastalıkların azalması 3-mesleki tatminin artması 4-çalışanların yaşam kalitesinin artması sonuçlarını sağlayacaktır.

İş güvenliği kültürünün gelişmesinde İŞVERENİN yükümlülükleri: 1-üretim sürecinde önce verimlilik yerine önce insan yaklaşımının benimsenmesi 2-risk değerlendirmesi ve risk yönetimi yaklaşımının benimsenmesi 3-çalışanların İSG hizmetlerinden yararlandırılması

4- işyeri sağlık güvenlik birimlerinin desteklenmesi 5-ilk ve acil yardım hizmetlerinin organizasyonu 6- çalışanların eğitimi 7-veri akışının sağlanması 8- iş kazalarının bilimsel analizi olarak özetlenebilir.

YÖNETMELİKLERLE GELEN YENİLİKLER İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili durumun sürekli iyileştirilmesi, İş yerlerinde genel bir önleme politikasının geliştirilmesi, İşin her aşamasında risk değerlendirmesi yaklaşımı ile tehlikelerin tespiti ve buna göre alınacak tedbirlerin belirlenmesi,

YÖNETMELİKLERLE GELEN YENİLİKLER Aynı işyerini kullanan farklı işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili olarak işbirliği yapması, Çalışanların işyerinde karşılaşabilecek riskler konusunda bilgilendirilmesi,

YÖNETMELİKLERLE GELEN YENİLİKLER Çalışanların görüşlerinin alınması, İşyerinde sağlık ve güvenlik görevlisi ve sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi bulundurulması.

Güvenlik kültürü; çalışma yaşamında 1-davranış normları oluşturmayı, 2-kaza ve yaralanmayı azaltmayı 3-çalışanların kaza ve hastalıklar konusunda aynı fikirleri paylaşmasını amaçlar.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri Amerikalı yazar W. HEİNRİCH herhangi bir alanda yürütülecek İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği çalışmalarının ON PRENSİP üzerinde yapılmasını önermektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinin asıl çalışma alanı TEHLİKELİ DURUM ve TEHLİKELİ DAVRANIŞ ’IN ortadan kaldırılmasına yönelik olmalıdır.

TEHLİKELİ DURUMLAR UYGUN OLMAYAN KORUYUCULAR KORUYUCUSUZ ÇALIŞMA KUSURLU ALET, MAKİNE,TECHİZAT KULLANMA GÜVENSİZ YAPILMIŞ ALET VE MAKİNALAR

TEHLİKELİ DURUMLAR YETERSİZ- BAKIMSIZ BİNA, ALET VE MAKİNELER YETERSİZ YADA FAZLA AYDINLATMA YETERSİZ HAVALANDIRMA GÜVENSİZ YÖNTEM VE ŞARTLAR

TEHLİKELİ HAREKETLER GÜVENSİZ ÇALIŞMA GEREKSİZ HIZLI ÇALIŞMA UYGUN OLMAYAN GÜVENLİK DONANIMI ALET VE MAKİNELERİ TEHLİKELİ ŞEKİLDE KULLANMAK

TEHLİKELİ HAREKETLER GÜVENSİZ YÜKLEME, TAŞIMA, İSTİFLEME GÜVENSİZ DURUM ALMA TEHLİKELİ YERLERDE ÇALIŞMA ŞAŞIRMA, KIZGINLIK, ÜZGÜNLÜK, TELAŞ, ŞAKALAŞMA VB. KİŞİSEL KORUYUCULARI KULLANMAMAK

KAZA ZİNCİRİ İnsan bünyesinin tabiat şartları karşısında zayıf olması Şahsi özürler (Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsemezlik, ihmalkarlık vs.)

KAZA ZİNCİRİ TEHLİKELİ HAREKET , TEHLİKELİ ŞARTLAR Kaza olayı, Ölüm,Yaralanma (Zarar, hasar)

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri İş kazalarının %98 i insan kusurundan kaynaklanıyor. (Tehlikeli durum ve/ya da tehlikeli davranış) %2 si kaçınılmaz durumlardan kaynaklanmaktadır.

Kazanın sonucu meydana gelecek zararın büyüklüğü önceden kestirilemez. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri 3. Prensip Kazanın sonucu meydana gelecek zararın büyüklüğü önceden kestirilemez.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri Ağır yaralanma ya da ölümle neticelenen her kazanın temelinde 1 ağır yaralanma ya da ölüm 29 hafif yaralanma 300 yaralanmasız olay vardır.

1 300 yaralanmasız olay 29 KAZA GELİYORUM DER Mİ ? ölüm ya da ağır yaralama 29 hafif yaralama 300 yaralanmasız olay

5. Prensip Tehlikeli davranışların nedenleri: İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri 5. Prensip Tehlikeli davranışların nedenleri: 1-Şahsi kusurlar (Dikkatsizlik, laubalilik, umursamazlık gibi) 2-Eğitim yetersizliği (Bilgi,ustalık, alışkanlık)

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri Tehlikeli davranışların nedenleri: 3-Fiziki yetersizlik (Bünyenin yapılan işe uygun olmaması) 4-Uygunsuz mekanik şartlar ve fiziki çevre

6. Prensip Kazalardan korunmak için: İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri 6. Prensip Kazalardan korunmak için: 1-Mühendislik ve revizyon 2-Eğitim 3-Ergonomi kurallarından yararlanma, 4-Teşvik tedbirleri uygulama 5-Disiplin tedbirlerini uygulama çalışmalarının yapılması

İŞVERENİN ÜÇ ANA GÖREVİ En güvenli ve sağlıklı teknolojiyi UYGULAMAK Çalışanları EĞİTMEK Çalışanları DENETLEMEK

Yargıtay Kararı İşverenin denetim, gözetim ve kontrol sorumluluğu da bulunmaktadır. Her işveren işyerinde, İş Kanunu gereği, işyerinde işçi sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli olan her türlü önlemi almak ve araç ve gereçleri noksansız bulundurmakla yükümlüdür.

Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Eğitimin Amacı Madde 8 — Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortam temin etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak, çalışanları yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek,

Eğitimin Amacı Onların karşı karşıya bulundukları mesleki riskler ile bu risklere karşı alınması gerekli tedbirleri ÖĞRETMEK VE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ BİLİNCİ OLUŞTURARAK UYGUN DAVRANIŞ KAZANDIRMAKTIR.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri Kazalardan korunma yöntemleri ile üretim, maliyet, kalite kontrolü metotları benzerlik ve paralellik arz eder.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri İş Güvenliği çalışmalarına işletmenin ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERİ DE katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği konusunda FORMEN VE USTABAŞI gibi ilk kademe yöneticileri ÇOK ÖNEMLİDİR.

İş Sağlığı ve Güvenliğinin Genel Prensipleri İş güvenliği çalışmalarına birinci derecede İNSANİ DUYGULAR YÖN VERMELİDİR ANCAK, İş Güvenliği tedbirlerinin 1-Üretimin artması, 2-Masrafların azalması sonucu maliyetlerin düşmesine yardımcı olduğu UNUTULMAMALIDIR

ÖZETLERSEK Kaza zinciri ; İnsanın doğa karşısında zayıflığı Kişisel kusurlar Tehlikeli hareket- tehlikeli durum Kaza olayı Yaralanma- zarar

İşyerinde işlerin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zararlı durumlardan korunmak amacı ile yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara iş sağlığı ve iş güvenliği de nir 3 amacı vardır çalışanların korunması İşletmenin korunması Üretim ve kalite arttırımı,

Bir işletmede iş güvenlği çalışmalarında 10 temel kural vardır 1 tehlikeli hareket ve tehlikeli durumların önlenmesi 2 iş kazalarının ,% 88 i tehlikeli hareket % 10 u tehlikeli durum % 2 si Kaçınılmaz hareketlerdendir, 3 zararın da % 50 si önlenebilir % 48 i çalışarak önlenebilir % 2 si önlenemezdir.

4 1- 29- 300 orantısı( ramak kala) 5 tehlikeli hareketlerin nedeni 6 kazalardan korunma metodu mühendislik- revizyon ikna- teşvik ergonomiden yararlanma disiplin kuralları 7 kazalardan korunma yöntemi 8 güvenlik çalışmalarına katılım

9 formen- ustabaşı dan yararlanma 10 insani duyguların yanında mali faktörlerin kullanılması. Bu kültür 1986 çernobil olayından sonra önem kazandı ve uygulamada Üretimin arttığı, malıyetin azaldığı Zarar ödemelerinin olmadığı gözlendi.

İş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Önemi İnsan Sağlığıdır!!

BİR İNSANIN ÖLÜMÜNE NEDEN OLMAK, BÜTÜN İNSANLIĞIN ÖLÜMÜNE NEDEN OLMAK GİBİDİR. BİR İNSANIN KURTULUŞUNA SEBEP OLMAK BÜTÜN İNSANLIĞI KURTARMAK GİBİDİR !!!!

İş Kazasının Tanımı (ILO’nun tarifi) Önceden planlanmamış, bilinmeyen ve kontrol altına alınamamış olan etrafa zarar verebilecek nitelikteki olaydır.

İş Kazasının Tanımı (Dünya Sağlık Örgütünün tarifi) Önceden planlanmamış kişisel yaralanmalara, maddi zarara ve üretimin durmasına sebep olan olaydır.

İş Kazasının Tanımı SSK 11. Maddesine göre iş kazası İşkazası, aşağıdaki hâl ve durumlardan birinde meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça ârızaya uğratan olaydır: Sigortalının: a-İşyerinde bulunduğu sırada, b-İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,

SSK 11. Maddesine göre iş kazası c-İşveren tarafından görev ile başka bir yere gönderildiğinde asıl işini yapmaksızın geçen zamanda, d-Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e-İşveren tarafından sağlanan taşıtla işyerine toplu olarak götürülüp getirilmesi sırasında.

İş Kazası ve meslek hastalığının en aza indirilmesi için aşağıda belirtilen hususlarda çalışma yapılması gereklidir. 1.   Güvenli bir işyeri 2.   Güvenli tesis, makine , alet 3.   Güvenli hammadde, malzeme 4.   Uygun işyeri ortamı

İş Kazası ve meslek hastalığının en aza indirilmesi için aşağıda belirtilen hususlarda çalışma yapılması gereklidir. 5.   Uygun Koruyucu malzeme 6.   Uygun personel seçimi 7.   Eğitim 8.   Gözetim, denetim  

İşyerinde Genel Olarak Yapılması Gereken Çalışmalar: Risk analizi ve değerlendirmesi yapılması İşin kişiye uygun hale getirilmesi (Ergonomiden istifade edilmesi) Teknik gelişmelerin sağladığı imkanlardan istifade edilmesi

İşyerinde Genel Olarak Yapılması Gereken Çalışmalar: Tehlikeli olanların tehlikesiz ya da daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi Teknolojinin, iş organizasyonunun, çalışma şartlarının, sosyal ilişkilerin ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir önleme politikasının geliştirilmesi,

İşyerinde Genel Olarak Yapılması Gereken Çalışmalar: Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre daha çok öncelik verilmesi, Görev verirken, işçinin sağlık ve güvenlik yönünden uygunluğunu göz önüne alınmalı,

İşyerinde Genel Olarak Yapılması Gereken Çalışmalar: İşveren, işçilerin iş sağlığı ve güvenliğine etkisi konusunda işçiler ya da temsilcileri ile istişarede bulunmalı, Ciddi tehlike bulunduğu bilinen özel yerlere sadece yeterli bilgi ve talimat verilen işçilerin girebilmesi için uygun önlemler almalıdır.

İşyerinde Genel Olarak Yapılması Gereken Çalışmalar: İş sağlığı ve güvenliği ile iş hijyeni konusunda alınacak önlemler hiç bir şekilde işçilere mali yük getirmemelidir. İlk yardım, Yangınla mücadele gibi konularda Çalışanların bilgilendirilmesi, katılımlarının sağlanması ve eğitilmesi, Çalışmaların ve çalışanların denetlenmesi gereklidir.

İş Sağlığı ve Güvenliğinde İlgili Taraflar İş Veren  İşçi  Devlet 

İş Sağlığı ve Güvenliğinde İlgili Tarafların Yapacağı Faaliyetler Taraflar arasında karşılıklı uzlaşma olmalıdır, Taraflar birbirlerine güvenmelidir.

İş Sağlığı ve Güvenliğinde İlgili Tarafların Yapacağı Faaliyetler İş sağlığı ve güvenliğini bir işletme kültürü haline getirmelidirler, Sürekli iyileştirmeyi prensip edinmelidirler.

Devletin Sorumluluğu Bütün Çalışanların, İnsan haysiyetine uygun Şartlarda kendilerini geliştirebileceği güvenli iş ortamlarının oluşturulmasında yasal düzenlemeleri yapmaktır.

Devletin Sorumluluğu Güvenlik kültürü ve bilincini tüm topluma yaygınlaştırmak, İş sağlığı ve güvenliği konusunda mevzuat çalışması yapmak ve kanun ile mevzuatların uygulamalarını yaptırmak, takip etmek

Devletin Sorumluluğu İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili işletmelerde eğitim hizmetleri vermek, Danışmanlık yapmak. Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği standartlarını AB standartlarına uydurmak.

İş Vereninin Sorumluluğu İş veren işle ilgili her konuda işçilerin sağlık ve güvenliğini korumakla yükümlüdür. Bu kapsamda aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmelidir: 1. Risklerin önlenmesi, kaynağında mücadele edilmesi, 2. İşin kişilere uygun hale getirilmesi,

İş Vereninin Sorumluluğu 3. İşçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları  için her türlü önlemi almak 4. Teknik gelişimlere uyum sağlanması, 5. Toplu ve kişisel korunma önlemlerine öncelik verilmesi 6. İşçilere uygun talimatların verilmesidir.

İş Vereninin Sorumluluğu 7. İşçilerin bilgilendirilmesi, 8. İşçilerin görüşlerinin alınması 9. İşçilerin eğitimi

Çalışanın Sorumluluğu  İşveren tarafından alınan her türlü tedbire riayet etmek ve talimatlara uymak, Bu kapsamda; 1. Makine, cihaz v.d. Ekipmanları doğru şekilde kullanmak, 2. Kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve muhafaza etmek,

Çalışanın Sorumluluğu 3. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili her türlü olumsuz durumu işverene bildirmek, 4. İşveren, sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi ve diğer çalışanlarla iş sağlığı ve güvenliği konusunda iş birliği yapmak güvensiz durumlardan kaçınmak  

Çalışanın Sorumluluğu 5. Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için iş yerinde düzenlenecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmaktır.

İşyerinde Risk Önleme Kültürü İşletmede bulunan risklerden doğabilecek olumsuz etkilerin (İş kazası ve meslek hastalığı) önlenmesi için güvenlik kültürü, üretim süreçleri ve yapılanmada işletme kaynaklarının verimli bir doğrultuya yönlendirilmesidir.

Risk Yönetiminin Ana Unsurları İşyerlerinde ortaya çıkabilecek tehlike kaynaklarının belirlenmesi, Bu tehlikelerden ortaya çıkabilecek risklerin belirlenmesi, Bu risklerin işletme üzerindeki etkilerinin belirlenmesi,

Risk Yönetiminin Ana Unsurları Bu risklerin önlenmesi ya da kabul edilebilir düzeye indirilmesi için gereken eylemlerin belirlenmesi, Bu işlemler sonucunda elde edilenlerin, işletmelerin genel yönetiminde ve ileriye yönelik planlamalarında kullanılmasıdır.

Tehlike ve Risk Tanımı TEHLİKE: Çalışma ortamında ölüm, hastalık, yaralanma ya da hasara neden olabilecek potansiyel durum ya da kaynaktır. RİSK: Tehlikenin yol açabileceği zararın derecesi ile gerçekleşme olasılığının bileşkesidir.

Risk Değerlendirmesi İşyerlerinde mevcut olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin çalışanlar, işyeri ya da işin yürütümünde kullanılan makine, araç-gereç ve ekipmanlarda oluşturabileceği zararların belirlenmesi için uygulanan süreçtir.

Risk Değerlendirmesi Bu süreçte; İşyerindeki tüm tehlikeler belirlenmeli, Riskler analiz edilmeli (Risklerin etkileri ölçülmeli), Risklerin kontrolü için alınacak önlemler seçilmelidir.