TAKSONOMİ ÖZCAN PALAVAN
BİLİŞSEL ALAN (Bloom Taksonomisi ) 6. Değerlendirme 5. Sentez 4. Analiz 3. Uygulama (Bilgiyi Kullanma) 2. Kavrama 1. Bilgi
İlle de anlama ya da kavramaya gerek duymadan gerçeklerin anımsanması. 1. Bilgi İlle de anlama ya da kavramaya gerek duymadan gerçeklerin anımsanması.
Bilginin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller sıralamak, listelemek, düzenlemek, toplamak, tanımlamak, ifade etmek, bulmak, ezberlemek, ad vermek, tekrarlamak, sunmak, tanımak, alıntılamak, kopyalamak, söylemek, tespit etmek, hatırlamak, ana hatlarıyla belirtmek, sınıflandırmak, anımsamak, kaydetmek, anlatmak, göstermek, belirtmek, çizelge haline getirmek…
Bilgiye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; Bilimsel araştırmaların etik unsurlarını ayrıntılı olarak tanımlayabilecektir. Kanunların nasıl ve niçin değiştiğini ve bu değişikliklerin toplum üzerinde yarattığı sonuçları örnekler vererek anlatabilecektir. Bir tüberküloz hastası ile ilgilenirken hangi kriterleri dikkate alacağını sıralayabilecektir.
öğrenilen bilgiyi anlama ve yorumlama yeteneği. 2. Kavrama öğrenilen bilgiyi anlama ve yorumlama yeteneği.
Kavramanın niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller ilişkilendirmek, değiştirmek, ayırt etmek, tartışmak, tahmin etmek, sınıflandırmak, açılık getirmek, raporlandırmak, seçmek, genelleştirmek, yorumlamak, çözmek, örnekle açıklamak, teşhis etmek, çevirmek, öngörmek, açımlamak (tefsir etmek), yeniden şekillendirmek tarif etmek, savunmak, dönüştürmek, açıklamak, açık hale getirmek, yerini belirlemek, farkına varmak, kestirmek, izah etmek,
Kavramaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; Kamu ve ceza hukukunu birbirinden ayırt edebilecektir. Elektronik ticaretinin gelişimindeki iştirakçileri ve amaçları tanımlayabilecektir. Mayoz ve mitoza uğrayan hücrelerin genotipini tahmin edebilecektir. Birinci dünya savaşının savaş sonrası dünya üzerindeki ekonomik, sosyal ve politik etkilerini örneklerle açıklayabilecektir. ….. da meydana gelen reaksiyonları ekzotermik ve endotermik olarak sınıflandırabilecektir.
3. Uygulama (bilgiyi kullanma) öğrenilen materyali yeni koşullarda kullanma yeteneğidir. (örneğin, problemleri çözmede işlerliği olan fikir ve kavramları ortaya koyma) öğrenilenleri yeni durumlara uygulama veya fikirleri ve kavramları problem çözebilmek için işler hale getirme becerisi olarak da tanımlanabilir.
Uygulamanın niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller: uygulamak, takdir etmek, hesaplamak, değiştirmek, tercih etmek, karar vermek, tamamlamak, tertip etmek, geliştirmek, ispat etmek, aktarmak, taslak halinde çizmek, organize etmek, oluşturmak, hazırlamak, üretmek, İlişkilendirmek, seçmek, öngörmek, tahmin etmek, programlamak, çözmek, maniple etmek (işlemek), göstermek, ortaya çıkarmak, dramatize etmek, kullanmak çalıştırmak, incelemek, denemek, bulmak, uyarlamak, örn.lerle açıklamak,
Uygulamaya ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; 19. yüzyılda Türkiye’de meydana gelen önemli olayların zaman çizelgesini oluşturabilecektir. Hasta bakım ünitelerinin düzenli işleyişinde enfeksiyon kontrol bilgisini uygulayabilecektir. Karmaşık endüstriyel süreçlerde enerji kullanım etkinliğinin analizi için gelişmiş teknikleri seçebilecek ve uygulayabilecektir. Bir küçük üretim firmasının vaka çalışmasında, üretimin daha sıkı kalite kontrolünü sağlayacak şekilde temel unsurları modifiye edebilecektir. Klinik tanıyı belirlemek için kanıta dayalı tıbbın ilkelerini uygulayabilecektir.
4. Analiz bilgiyi, onu oluşturan unsurlara ayırabilme yeteneğidir (örneğin; ara bağlantıları ve fikirleri aramak, organizasyon yapılarını anlamak) bilgiyi bileşenlerine ayırabilme, yani fikirleri ve aralarındaki ilişkileri arayabilme becerisi olarak da tanımlanabilir.
Analizin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller: analiz etmek, karşılaştırmak, tartışmak, deney yapmak, ayırmak, bölmek, düzenlemek, değer biçmek, tasnif etmek, ortaya koymak, ilişkilendirmek, özetlemek, ilgi kurmak, parçalamak, belirtmek, ayırt etmek, sonuç çıkarmak, belirlemek, incelemek, teşhis etmek, anlam çıkarmak, örneklemek, örneklerle açıklamak, araştırmak, gözden geçirmek, denetlemek, sorgulamak, ayrıştırmak, denemek, ana hatlarıyla belirtmek, aradaki farkı göstererek karşılaştırmak, eleştirmek (kritize etmek), kategorize etmek,
Analize ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; Toplumun belirli davranışları neden suç olarak gördüğünü analiz edebilecektir. Değişik elektronik ticari modelleri karşılaştırır ve farklılıklarını ortaya koyabilecektir. Enerji dönüşüm işlemlerinin ekonomik ve çevresel etkilerini tartışabilecektir. Yeni bir öğretmen ile 20 yıllık tecrübesi olan bir öğretmeni sınıf uygulamaları açısından karşılaştırabilecektir. m, km, % ve oran olarak haritadan eğimi hesaplayabilecektir.
parçaları birleştirebilme (bir araya getirebilme) yeteneği 5. Sentez parçaları birleştirebilme (bir araya getirebilme) yeteneği
Sentezin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller: oluşturmak, özetlemek, yeniden yazmak, gözden geçirmek, genellemek, belirtmek, önermek, kurmak, organize etmek, ilişkilendirmek, birleştirmek, sınıflandırmak, toplamak, derlemek, meydana getirmek, bütünleştirmek, uyarlamak, yönetmek, yeniden düzenlemek, hazırlamak, formüle etmek, çıkarmak, yeniden yapmak, yeniden kurmak, bulgulardan sonuç çıkarmak, tayin etmek, düzeltmek, açık ve kesin bir şekilde belirtmek, … yapmak, tasarlamak, geliştirmek, planlamak, tanıtmak, pekiştirmek, saptamak, hazırlamak,
Senteze ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; Enerji idaresine yönelik problemleri ve uygun çözümleri açık ve kesin bir şekilde belirtebilecektir. Karmaşık enerji idaresi sorunlarına hem sözlü hem de yazılı olarak çözüm önerebilecektir. 1917 Rus devrimimin neden ve sonuçlarını özetleyebilecektir. Entalpi değişimi işaretlerini endotermik ve ekzotermik reaksiyonlarla ilişkilendirebilecektir. Hasta eğitimi programı organize edebilecektir.
6. Değerlendirme belirli bir amaç için verilen materyalin önemi (değeri) hakkında yargıda bulunma yeteneği olarak tanımlanabilir.
Değerlendirmenin niteliğini tayin etmek için kullanılabilecek bazı aktif fiiller: değerlendirmek, eleştirmek, yargıya varmak, önermek, tahmin etmek, kesinleştirmek, tespit etmek, tavsiye etmek, sonuca varmak, sonuç çıkarmak, karşılaştırmak, karar vermek, inandırmak, savunmak, izah etmek, aydınlatmak, yorumlamak, tasnif etmek, ispatlamak, doğrulamak, ölçmek, öngörmek, oranlamak, sınıflandırmak, geçerli kılmak, ikna etmek, geçerliliğini denetlemek, kararlaştırmak, çözmek, ilişkilendirmek, değer biçmek, kıymetlendirmek, yargıda bulunmak, …
Değerlendirmeye ilişkin kanıtları gösteren bazı Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler; Türkiye tarihinde değişiklik meydana getiren anahtar kişilerin önemine ilişkin yargıda bulunabilecektir. Değişik elektronik ticareti modelleri için pazarlama stratejilerini değerlendirebilecektir. Michael Fraday’ın elektromanyetik endüksiyon alanındaki temel katkılarını özetleyebilecektir. Sıcaklık değişiminin denge durumu üzerine etkisini tahmin edebilecektir. Tecrübeli öğretmenlerin sanat bilgisine katkı sağlayacak temel alanlarını değerlendirebilecektir.
Duyguşsal Alan 5.Kişilik haline get/ Karakterize etme 4. Organize etme 3. Değer biçme / Değer verme 2. Cevap verme/ Tepkide bulunma 1. Alma / Algılama
Bilgi almaya yönelik istekle ilişkilidir Örneğin 1. Alma / Algılama Bilgi almaya yönelik istekle ilişkilidir Örneğin birey diğerlerini saygı ile dinleyebilecektir, sosyal problemlere hassasiyet gösterecektir, görevlere karşı sorumluluk hissedecektir
Bireyin kendi öğrenmesine aktif olarak katılımı ile ilişkilidir 2. Cevap verme / Tepkide bulunma Bireyin kendi öğrenmesine aktif olarak katılımı ile ilişkilidir Örneğin; konuya ilgi gösterecektir, sunum yapmaya istekli olacaktır, sınıf tartışmalarına katılabilecektir,
Basit olarak bir değerin kabulünden 3. Değer biçme / Değer verme Basit olarak bir değerin kabulünden yükümlülük almaya kadar uzanabilir. Örneğin; birey demokratik sürece olan inancını gösterecektir, günlük yaşantıda bilimin rolünü takdir edebilecektir, diğerlerinin refahına ilgi gösterecektir, bireysel ve kültürel farklılıklara karşı hassasiyet gösterecektir.
4. Organize etme Bireylerin değişik değerleri bir araya getirmesi, bunlar arasındaki çelişkileri çözümlemesi ve değerleri içselleştirmeye başlamasına ilişkin süreçtir Örneğin; bir demokraside özgürlük ve sorumluluk arasındaki denge gerekliliklerini tanımlayabilecektir, kendi davranışının sorumluluğunu kabul edebilecektir, mesleki etik standartları kabul edebilecektir, bir değer sistemi için davranış benimseyebilecektir.
5. Kişilik haline getirme/ Karakterize etme Bu seviyede birey, inançları, fikirleri ve görüşleri bakımından bir değer sistemine sahiptir. Bu değer sistemi kendi davranışını uyumlu ve tahmin edilebilir bir şekilde kontrol eder. Örneğin; bağımsız çalışmada kendine güven gösterebilecektir, etik uygulamalarda mesleki yükümlülük gösterebilecektir, kişisel, sosyal ve duygusal olarak iyi düzenlemeler yapabilecektir.
PSİKOMOTOR ALAN 6. YARATMA 5. DURUMA UYRDURMA 4. BECERİ HALİNE GETİRME 3. KILAVUZ (rehber) İLE YAPMA 2. KURULUM 1. ALGILAMA(uyarılma)
1. ALGILAMA(uyarılma) Uygun ipuçlarını seçme, belli bir hareket için hazır olma, nasıl yapıldığını dikkatle izleme, gözleme, tanıma, tanımlama gibi süreçlerden oluşur. ÖRNEKLER: Çalışmakta olan bir makinenin sesinden, çalışma güçlüklerini tanıma. Müziği dans biçimine bağlama yeteneği. Yemek yapmada belirli bir tarifeyi takip etme. Beden eğitimi dersinde yapılan vücut hareketlerini gözleyebilme. Bir yiyeceğin tadını kontrol etme.
2. KURULUM Belirli bir türdeki hareket veya yaşantı için hazır bulunuşluk düzeyi oluşturma şeklinde tanımlanabilir ÖRNEKLER: Penaltı atışında kalecinin uygun pozisyona geçmesi. Araba kullanmak için uygun biçimde koltuğa oturma. Sofra kurarken yapılan işlerin bilgisini zihinde hazırlama. Çeşitli dikiş işlemleri için kullanılacak uygun araçları bilme. Dikiş makinesini işletme eylemini becerikli olarak yapmaya isteklilik. Daktiloda yazı yazmak için büyük bir istek oluşturma.
3. KILAVUZ (rehber) İLE YAPMA Bir bireyin öğretmen rehberliğinde veya bir modeli, belirli bir takım ölçütleri dikkate alarak, onun sergilediği davranışları yapmaya dönük çalışmayı ifade eder. ÖRNEKLER: Bilgisayarla, öğretmen denetiminde bir konu ile ilgili sunu hazırlama. Öğretmen denetiminde öğrencilerin portre çalışması yapması. Bir dansın adımlarını usta sanatçıya bakarak yapmaya çalışma. En iyi pantolon ütüleme yöntemini, çeşitli yollar deneyerek bulma. İlk yardım bandajlamasını gösterildiği gibi uygulama.
4. BECERİ HALİNE GETİRME Belirli bir işi, kural ve standartlarına uygun yapabilme, inşa etme, ayırma, tamir etme, taslak oluşturma, başkasından yardım almadan icat etme, hareketli gösterme, mekanik olarak icat etme, otomatik sergileme gibi süreçlerden oluşur. ÖRNEKLER: Düzgün ve okunaklı bir yazı yazma becerisi gösterme. Bir elbise desenini, bir kumaşa uygulayarak, elbise kesme. İstenilen nitelikte bilgisayar masası yapabilme. On parmakla daktiloda yardımsız yazı yazabilme
5. DURUMA UYRDURMA Kazanılan hareketi başka durumlara uyarlama, yeniden düzenleme, başkalaştırma ve kontrol etme gibi süreçlerden oluşur. ÖRNEKLER: Word programını kullanan birinin Excel programını da kullanması. Suyun akış biçimine göre yüzme stilini değiştirme. Bir müzik aletini çalmak için kazandığı becerilerle, diğer müzik aletlerini çalabilme. Dikiş dersinde elde ettiği becerileri, yeni dikiş makinesinde kullanabilme.
6. YARATMA Yeni bir duruma uyum sağlamak, bir problemi çözmek için yeni bir hareket biçimi geliştirmek, yeni bir dans figürü ortaya çıkarmak, orijinal davranışlar sergilemek, şekil vermek vb. süreçlerden oluşur. ÖRNEKLER: Yeni bir dans figürü ortaya koyabilme. Farklı biçimde bir masa yapabilme. Orijinal bir resim yapabilme. Yeni bir oyun icat etme. Yeni bir elbise stili geliştirme. Yeni bir topa vuruş tekniği geliştirme. Yeni bir araba sürme biçimi geliştirme.
toplamak, birleştirmek, kullanmak, tasarlamak, sunmak, ölçmek, Psikomotor alanda Öğrenim Çıktıları yazılırken kullanılabilecek ifadeler uyarlamak, düzeltmek, ayarlamak, dengelemek, toplamak, birleştirmek, kullanmak, tasarlamak, sunmak, ölçmek, göstermek, yürütmek, incelemek, teşhis etmek, karıştırmak, dokunarak ayırt etmek, kurmak, taklit etmek, kombine etmek, tepki vermek, ölçmek, kopyalamak, işlem yapmak, manipüle etmek, işlemek, gerçekleştirmek, düzeltmek, kaydetmek, tepki göstermek, ele almak, idare etmek, …