2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu ve Harcırah Uygulaması

2547 Sayılı Kanunun Harcırahla İlgili Maddeleri 1- 13/b-4 2- 16/a 3- 20/b 4- Jüri Üyelerinin Harcırahları 5- 33 6- 35/2 7- 38 8- 39 9- 40/a, b, c 10- Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi

Rektör Tarafından Görev Yerleri Değiştirilen Akademik ve İdari Personelin Harcırahı 2547 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin (b) fıkrasının 4 numaralı bendinde; “Gerekli gördüğü hallerde üniversiteyi oluşturan kuruluş ve birimlerde görevli öğretim elemanlarının ve diğer personelin görev yerlerini değiştirmek veya bunlara yeni görevler vermek” rektörün yetki ve görevleri arasında sayılmıştır. Bu görevlendirmeleri “geçici görevlendirme” kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmamakla birlikte, Sözkonusu görevlendirmelerde görevin süresi yönünden bir değerlendirme yapılmalıdır. Bir yılı aşmayan görevlendirmelerde geçici görev yolluğu, bir yılı aşan görevlendirmeler de ise sürekli görev yolluğu ödenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Dekan Olarak Atanan Akademik Personelin Harcırahı 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Dekan” başlıklı 16 ncı maddesinin (a) fıkrasında Dekan ve Dekan Yardımcılarının atanmaları düzenlenmiştir. Buna göre, memuriyet mahalli dışında başka bir yerde bulunan bir fakülteye dekan olarak atanan ve yeniden dekan olarak ataması yapılmayana ve ya görev süresi dolan öğretim elemanlarının kadrosunun bulunduğu üniversiteye dönmesi halinde bunların göreve geliş ve önceki görevlerine geri dönüşlerinde sürekli görev yolluğu ödenmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılan atamalarda ve geri dönüşlerde ilgililerinin harcırahının atandıkları fakülteler tarafından ödenmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu şekilde atananlara geldikleri yerlerde verecekleri dersler için görevlendirilmeleri halinde ise bu sürelerle sınırlı olmak üzere geçici görev yolluğu ödenmesi ve bu ödemelerin geldikleri yerlerde bulunan üniversiteler tarafından yapılması mümkün bulunmaktadır.

Yüksekokul Müdürü Olarak Atananların Harcırahı 2547 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) fıkrası gereğince yüksekokul müdürlerinin üç yıl için ilgili fakülte dekanının önerisi üzerine rektör tarafından atanmaktadır. Bu görevlendirmeleri “geçici görevlendirme” kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Sözkonusu görevlendirmeleri görevin süresi yönünden bir değerlendirme yapılmalıdır. Bir yılı aşmayan görevlendirmelerde geçici görev yolluğu, bir yılı aşan görevlendirmeler de ise sürekli görev yolluğu ödenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Doçentlik Sınavına Katılanların Harcırahı Bu sınavlarda jüri üyesi olarak görev yapacak öğretim görevlileri Yükseköğretim Kurulunun Üst Kurulunca (Üniversitelerarası Kurulca) belirlenmektedir. Üniversitelerarası Kurulun buradaki görevi doçentlik sınavının düzenlenmesi, esas ve usullerin belirlenmesi ve sonuçlandırılmasından diğer bir ifadeyle doçentlik sınavının koordine edilmesinden ibarettir. Kurulun idare olarak bu hizmetten doğrudan yararlanma durumu olamayacağından doçentlik sınavlarında jüri üyesi olarak görevlendirilen öğretim üyelerine yapılacak geçici görev yolluğu ödemelerinin sözkonusu öğretim üyelerinin halen görev yapmakta oldukları üniversitelerin bütçesinden karşılanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. (57 nci madde)

Lisansüstü Eğitim-Öğretim İçin Yurtdışına Gönderilen Araştırma Görevlilerinin Harcırahı 2547 sayılı Kanunun 33 üncü maddesi gereğince Lisansüstü eğitim-öğretim için yurtdışına gönderilecek araştırma görevlilerinin öğrenim ücretleri ve yollukları dahil her çeşit sosyal ve diğer giderleri bağlı bulundukları üniversitelerin personel giderleri içerisinde yer almakta olup, bunlar aylık ve diğer her türlü ödemelerin kanuni kesintilerinden sonra kalan net tutarının % 60'ını kurumlarından almaktadırlar. Ayrıca bunlara 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun hükümlerine göre aynı ülkede bulunan öğrencilere verilen tahsisat tutarında ödeme yapılmaktadır. Bu şekilde yurtdışına gönderilen araştırma görevlilerine gidiş ve dönüş yol giderleri ile yolda geçen günler için yol gündeliği ödenmesi gerekmektedir. Bunlara orada bulunduğu sürece geçici görev gündeliği ödenmesine imkan bulunmamaktadır.

Öğretim Elemanı Yetiştirilmesi Amacıyla Başka Üniversitelere Gönderilen Araştırma Görevlilerinin Harcırahı 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 35 inci maddesinin ikinci fıkrası gereğince, öğretim elemanlarının araştırma veya doktora çalışmaları yapmak amacıyla başka üniversitelerdeki araştırma görevlisi kadrolarına atanabilmeleri ve atandıkları üniversitelerde gördükleri eğitimin sonunda kadrolarıyla birlikte kendi üniversitelerine dönebilmeleri mümkün olabilmektedir.

Öğretim Elemanı Yetiştirilmesi Amacıyla Başka Üniversitelere Gönderilen Araştırma Görevlilerinin Harcırahı Bakanlığımız tarafından değişik tarihlerde verilen farklı görüşler olmasına karşın, son verilen ve mutabakat sağlanan görüşte 2547 sayılı Kanunun 35 inci maddesi gereğince başka Üniversitelere gönderilenlere sürekli görev yolluklarının geldikleri üniversite bütçesinden ödenmesi gerektiği değerlendirilmiştir.

Öğretim Elemanlarının Kamu Kurumlarında Görevlendirilmelerinde Verilecek Harcırah 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun öğretim elemanlarının diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilmelerindeki usul ve şartlar ile ilgililere ödenecek ücretin belirlendiği 38 inci maddesinde; öğretim elemanlarının, ilgili kurumlar ile kendisinin isteği, üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi ve rektörün onayı ile ihtiyaç duyulan konularda özlük işlemleri kendi kurumlarınca yürütülmek kaydıyla, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında geçici olarak görevlendirilebilecekleri düzenlenmiştir. Uzun süreler için bu şekilde görevlendirilenlere geçici görev yolluğu ödenmesinin uygun olmayacağı düşünülmektedir. Esasen, anılan maddede yer alan geçici olarak görevlendirme ifadesi, ilgilinin belli bir yerde belli bir süreyle görevlendirildikten sonra görev süresinin bitiminde kurumuna dönebilmesine imkan tanınması anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, 2547 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca görevlendirilen ilgiliye ikametgahını değiştirmiş olması kaydıyla, görevlendirme yerine gidişte ve görevlendirme süresinin bitiminde (eski görev yerine dönebilmesi amacıyla) 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine uygun olarak sadece sürekli görev yolluğu ödenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Toplantı, Seminer, Konferans vb Toplantı, Seminer, Konferans vb. Bilimsel Toplantılara Katılanların Harcırahı 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanununun 39 uncu maddesinin birinci fıkrasında, “Öğretim elemanlarının kurumlarından yolluk almaksızın yurt içinde ve dışında kongre, konferans, seminer ve benzeri bilimsel toplantılarla, bilim ve meslekleri ile ilgili diğer toplantılara katılmalarına, araştırma ve inceleme gezileri yapmalarına, araştırma ve incelemenin gerektirdiği yerde bulunmalarına, bir haftaya kadar dekan, enstitü ve yüksek okul müdürleri, onbeş güne kadar rektörler izin verebilirler. Bu şekilde onbeş günü aşan veya yolluk verilmesini gerektiren veya araştırma ve incelemenin gerektirdiği masrafların üniversite ile buna bağlı birimlerin bütçesinden veya döner sermaye gelirlerinden ödenmesi icabeden durumlarda, ilgili yönetim kurulunun kararı ve rektörün onayı gereklidir.” hükmüne yer verilmiştir.

Toplantı, Seminer, Konferans vb Toplantı, Seminer, Konferans vb. Bilimsel Toplantılara Katılanların Harcırahı Buna göre, öğretim elemanlarının yurtiçinde ve dışında kongre, konferans, seminer ve benzeri bilimsel toplantılarla ile bilim ve meslekle ilgili diğer toplantılara katılmaları araştırma ve inceleme gezileri yapmaları halinde 15 günlük süre için herhangi bir ödeme yapılması imkanı bulunmamakla birlikte, 15 günü aşan ve yolluk verilmesi gereken veya araştırma ve incelemenin gerektirdiği giderlerin üniversite bütçesinden veya döner sermaye gelirlerinden karşılanması ilgili yönetim kurulu kararı ve rektörün onayı ile mümkün olabilmektedir.

Ders Yükünü Dolduramayan Öğretim Üyeleri ve Öğretim Yardımcıları 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Kurumlararası yardımlaşma” başlıklı 40 ıncı maddesinin (a) fıkrasında; “Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri ile ders vermekle görevli öğretim üye yardımcıları bağlı bulundukları fakülte veya yüksekokulda haftalık ders yükünü dolduramadıkları takdirde, kendi üniversitelerinin diğer birimlerinde veya o şehirde bulunan diğer yükseköğretim kurumlarında ders yükünü doldurmak üzere rektör tarafından görevlendirilebilirler. Ders yükü içindeki çalışmalar karşılığında ek ders ücreti ödenmez. Haftalık ders yükünün üstünde başka bir yükseköğretim kurumunda görevlendirilen öğretim elemanlarına görev aldıkları kurum bütçesinden ek ders ücreti ödenir.” hükmü yer almaktadır. Bu fıkra çerçevesinde memuriyet mahalli dışında ders vermek üzere görevlendirilen bu kişilere ek ders ücreti ile birlikte geçici görev yolluğu ödenmesi mümkün bulunmaktadır.

Öğretim Elemanlarının Başka Üniversitelerde Görevlendirilmeleri 2547 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin (b) fıkrasında; “Öğretim üyeleri, ihtiyacı olan üniversitenin isteği ve kendi arzusu üzerine ve ilgili yönetim kurullarının görüşü, rektörün önerisi ile Yükseköğretim Kurulu tarafından, istekte bulunan üniversitenin birimlerinde en az bir eğitim-öğretim yılı için görevlendirilebilirler. Bu şekilde görevlendirilenlerin kadroları beş yıl süre ile saklı tutulur. Açık bulunan bir öğretim üyeliği kadrosuna yapılacak atamada adayların niteliklerinde eşitlik olduğu durumlarda gelişmekte olan bölgelerdeki yükseköğretim kurumlarında toplam en az beş yıl bu şekilde veya kadrolu olarak hizmet yapan öğretim üyelerine öncelik verilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Öğretim Elemanlarının Başka Üniversitelerde Görevlendirilmeleri Bu şekilde bir görevlendirme yapılabilmesi için, Öncelikle ihtiyacı olan üniversitenin başka bir üniversiteden öğretim üyesi talebinde bulunması, Öğretim üyesinin kendi isteğinin olması, Diğer prosedürlerin de yerine getirilmesi, gerekir. Bu şekilde görevlendirilen öğretim üyelerine sürekli görev yolluğu ödenmesinde bir sakınca bulunmamaktadır. (YÖK ve Personel Kanunu 3 Seri Nolu Genel Tebliği)

Öğretim Elemanlarının Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatına Bağlı Yükseköğretim Kurumlarında Görevlendirilmeleri 2547 sayılı Kanun kapsamına girmeyen Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Teşkilatına bağlı yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı ihtiyacı bulunması durumunda buralarda öğretim elemanlarının görevlendirilmesi Kanunun 40 ıncı maddesinin (c) bendinde düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu kurumların tercihen bulundukları şehirlerdeki diğer yükseköğretim kurumları ile koordine sonucu bu kurumlarda görevli bulunan öğretim elemanlarından ismen yapacakları istek üzerine, ilgili rektörlüklerce görevlendirilebileceklerdir. Bu şekilde memuriyet mahalli dışında görevlendirilen öğretim elemanlarına da geçici görev yolluğu ödenmesi gerekmektedir.

Öğretim Elemanlarının Başka Şehirlerdeki Yüksek Öğretim Kurumlarından Ders Vermek Üzere Görevlendirilmeleri Başka şehirlerdeki yükseköğretim kurumlarından ders vermek üzere görevlendirilen öğretim elemanlarına 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre geçici görev yolluğu ödenmesi mümkün bulunmaktadır.

TUS ve DUS Eğitimini Tamamlayanların Atanmalarında Harcırah Tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık eğitimi, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun mülga 9 uncu maddesine dayanılarak Bakanlar Kurulunca çıkarılan yönetmelikle düzenlenmiştir. 18/7/2009 tarihli ve 27792 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği”nin “Tanımlar ve kısaltmalar” başlıklı 4 üncü maddesinde; uzman: ekli çizelgelerde yer alan dallardan birinde uzmanlık eğitimini tamamlayarak o dalda sanatını uygulama hakkı ve uzmanlık unvanını kullanma yetkisi kazanmış olanlar, uzmanlık eğitimi: tıp veya diş hekimliğinde uzman olabilmek için gereken eğitim ve öğretim, uzmanlık öğrencisi: kurumlarındaki kadro ve pozisyonları ne olursa olsun bu Yönetmelik hükümlerine göre uzmanlık eğitimi gören kişiler şeklinde tanımlanmış,

TUS ve DUS Eğitimini Tamamlayanların Atanmalarında Harcırah anılan Yönetmeliğin “Uzmanlık öğrencisi” başlıklı 14 üncü maddesinde ise; Uzmanlık öğrencisi; kurumlarındaki kadro unvanı ne olursa olsun, tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık ana veya yan dallarından birinde uzman olarak yetiştirilmek amacıyla, bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde eğitim ve öğrenim gören, araştırma ve uygulama yapan tabip veya diş hekimidir. (2) Uzmanlık öğrencilerinin istihdam şekli, kurumlarının özel mevzuat hükümlerine tabidir.” hükmü yer almıştır. Ayrıca, söz konusu Yönetmeliğin “Uzmanlık Eğitimi” başlıklı dördüncü bölümünde uzmanlık öğrencisi, uzmanlık eğitimine giriş şartları ile uzmanlık eğitimine giriş sınavlarına katılma şartlarını belirleyen hükümlere yer verilmiştir.

TUS ve DUS Eğitimini Tamamlayanların Atanmalarında Harcırah Buna göre, uzmanlık öğrencisi bir kadroyu işgal etmekte ve uzmanlık hakkını kazandıktan sonra da, ilgili prosedüre göre uzman olarak atanabilmektedirler. Bu atamaların 6245 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre ilk defa veya yeniden atama olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir. Bu nedenle, TUS veya DUS eğitimlerini tamamlayan Araştırma Görevlilerinin Uzmanlık kadrosuna atanmaları ve bu atanma nedeniyle memuriyet mahallerinin değişmesi durumunda da ilgililere sürekli görev yolluğu ödenmesinde bir sakınca bulunmamaktadır.

TUS ve DUS Eğitimini Tamamlayanların Atanmalarında Harcırah Herhangi bir kurumda bir kadroyu işgal eden (pratisyen hekim gibi) TUS ve DUS sınavını kazanarak, memuriyet mahalli dışında araştırma ve uygulama hastanelerinde uzmanlık eğitime başlayan kişilere de sürekli görev yolluğu ödenmesi gerekmektedir. Ancak, belli bir kadroyu işgal etmeyenlerle fakültelerinden yeni mezun olup, TUS ve DUS sınavını kazananların atanması 6245 sayılı Kanunun 10 uncu maddesine göre ilk defa atama olarak kabul edilmesi gerektiğinden, bu gibilere nedeniyle sürekli görev yolluğu ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.