Türkiye' de Müzecilik ve Osman Hamdi Bey

Müze ve Amacı Kültürel ya da tarihsel değeri olan nesnelerin toplanarak sergilendiği yerlere müze adı verilir.  Müzeler toplumların bilim ve sanat ürünleri ile yer altı ve yer üstü zenginliklerini sergilemek amacıyla oluşturulmuş kurumlardır.  Müzeler tarihin eski dönemlerinde yaşamış toplumları bilim ve sanat açısından inceleyerek hem günümüzü hem de geleceği aydınlatmak amacını taşıyan kurumlardır.

Müze Türleri Arkeoloji Müzeleri: Arkeologların yaptıkları kazılar sonucunda ortaya çıkarılan buluntuların sergilendiği müzelerdir. Etnografya Müzeleri: Geçmiş uygarlıklara ait gelenek görenek giysi ve gündelik hayat ile ilgili çeşitli eserlerin sergilendiği müzelerdir. Tarih Müzeleri: Bir ülkenin bir toplumun ya da bir kişinin tarihsel gelişimini sistemli bir biçimde inceleyen ve açıklayan müzelerdir. Güzel Sanatlar Müzeleri: Resim müzik ve heykel gibi güzel sanat dallarında ortaya konulan yapıtların sergilendiği müzelerdir.

Açık Hava Müzeleri: Tiyatro arena agora gibi kapalı bir mekânda sergilenmesi mümkün olmayan yapıtlar açık hava müzelerinde sergilenmektedir. Bilim Müzeleri: Bilim ve teknolojinin tarih boyunca geçirdiği değişim bilim müzelerinde sergilenmektedir. Askerî Müzeler: Çeşitli dönemlere ait askerî malzeme ve silâhların sergilendiği müzelerdir. Özel Müzeler: Kişi veya kuruluşlar tarafından çeşitli konularda bir araya getirilmiş eserlerin yer aldığı müzelerdir.

Osman Hamdi Bey (30 Aralık 1842- 24 Şubat 1910) Sadrazam İbrahim Ethem Paşa'nın oğludur. Osmanlı arkeolog, müzeci, ressam ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanıdır. Hukuk öğrenimi amacıyla Paris'e gönderilir.  Hukuk yerine resim ve arkeoloji eğitimini tercih eden Osman Hamdi, 1869'da yurda döndükten sonra Devletin farklı kademelerinde görev alır.

1881'de Müze-i Hümayun müdürlüğüne atanmasıyla bu alanda devrim sayılabilecek eski eserlerimizin yurt dışına götürülmesini yasaklayan "1883 Asar-ı Atika Nizamnamesi"ni hazırlar. Yaptığı kazılarla ilk Türk Arkeologu unvanını alır.  Ülkede İlk Bilimsel Türk kazıları ve Çağdaş Müzecilik anlayışı onunla başlar.

En önemli arkeolojik kazısı 1887-1888’de gerçekleştirildiği Sayda Kral Mezarlığı (Lübnan) kazılardır. Bu kazılar sırasında dünyaca ünlü İskender Lahidi’ni bulmuştur.

İstanbul Arkeoloji Müzesi'ni kurmuş, 29 yıl müdürlüğünü yapmış ve müzeyi dünyanın sayılı müzeleri arasına sokmuştur.  Bugünkü Mimar Sinan Üniversitesinin temeli sayılan "Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi"ni 1883 de kurması ile sanat ve kültür alanında ülkemize yaptığı katkılar doruğa ulaşır. İlk arkeolojik çalışmalarını Bağdat'ta yapar, bazı arkeolojik eserleri İstanbul'a göndertir.

1881 yılında Babası Edhem Paşa'nın ve yakın çevresinin gayretleriyle Müze-i Hümayun'un Müdürlüğüne atanır. Osman Hamdi Bey, gerek devlet işlerini yaparken, gerek arkeoloji ve müzecilik çalışmalarını sürdürürken ressamlığını, hiç ihmâl etmemiş, fırsat elverdikçe resim yapmıştır.

Osman Hamdi Bey’in Eserleri

Kaplumbağa Terbiyecisi (1. versiyon-2. versiyon)

Silah Taciri (1908)

Mihrap (1901)

“Gezintide Kadınlar”  1887