ORGAN NAKLİ HAFTASI 3-9 KASIM 2004 BURSA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar tüm dünyanın olduğu gibi ülkemizin de önemli sağlık sorunlarından biridir. Organ ve doku nakli bekleyen hastaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Kalp ve karaciğer nakli bekleyen hastalar uygun organ bulunamadığı takdirde yaşamlarını kısa sürede kaybetmektedirler.

Ülkemizde bugün 30562 kronik böbrek yetmezliği hastası diyaliz cihazlarına bağlı olarak bir gün böbrek nakli olabilmek umuduyla yaşamaktadırlar. Bursa’da da bugün 1021 kronik böbrek yetmezliği hastası haftada 3 kez diyaliz cihazına bağlı olarak böbrek nakli için organ beklemektedirler.

Tedavisi mümkün olmayan hastalıklar nedeniyle görev yapamayacak derecede hasar gören organların yerine, canlı veya ölüden alınan yeni, sağlam organın konularak hastanın tedavi edilmesine organ nakli denir.

Ülkemizde nakli yapılan organlar: -Böbrek -Karaciğer -Kalp -Akciğer -Pankreas -İnce barsaktır. Ülkemizde nakli yapılan dokular: -Kalp kapağı -Kornea -Kemik -Kemik iliği -Deridir.

Organ ve doku nakli, canlıdan ve kadavradan olmak üzere 2 şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Canlıdan olan nakillerde böbrek ve karaciğer kullanılabilir. Kadavradan olan nakillerde ise böbrek, karaciğer, pankreas, kalp, kalp kapakları ve kornea kullanılabilir.

ÜLKEMİZDE ORGAN NAKLİ 2004 yılı Ekim ayı itibarıyla Ülkemizde: - 12 Kalp Nakli Merkezi, - 17 Karaciğer Nakli Merkezi, - 25 Böbrek Nakli Merkezi, - 21 Kemik İliği Nakli Merkezi, - 11 Göz Bankası mevcuttur.

Milyon nüfusa düşen donör İSPANYA 33,8 FRANSA 18,3 ALMANYA 12,3 Ülkemizde yeterli donanıma sahip nakil merkezleri ve deneyimli bilim adamları olmasına rağmen, organ bağışının yetersiz olması sebebiyle nakil sayıları yetersiz kalmaktadır. ÜLKE Milyon nüfusa düşen donör İSPANYA 33,8 FRANSA 18,3 ALMANYA 12,3 İNGİLTERE 9,7 YUNANİSTAN 6,4 TÜRKİYE 1,6

Ülkemizde yapılan toplam organ ve doku nakil sayıları her geçen yıl artmakla birlikte henüz istenen seviyeye ulaşmamıştır. YILLARA GÖRE YAPILAN TOPLAM ORGAN VE DOKU NAKİLLERİ YILLAR BÖBREK K.CİĞER KALP KALP KAPAĞI KORNEA KEMİK İLİĞİ PANKREAS 2000 368 59 11 7 913 293 - 2001 491 106 27 25 1267 374 2002 550 159 20 15 1538 443 2003 605 174 23 24 1807 498 9

Türkiye’de 2003 yılı sonu itibarıyla organ nakil merkezlerinde sıraya girip organ ve doku nakli bekleyen hasta sayısı toplam 11932’dir. ORGAN-DOKU Bekleyen hasta sayısı Böbrek 6060 Karaciğer 430 Kalp 146 Kalp kapağı 9 Akciğer 4 Kalp-Akciğer 27 Pankreas 16 Kornea 4958 Kemik İliği 282

ORGAN BAĞIŞI Kişi hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasının izin verilmesine organ bağışı denir. 2238 sayılı ‘Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun’da: ‘18 yaşından büyük ve akli dengesi yerinde olan herkes organlarının tamamını veya bir bölümünü bağışlayabilir.’ denmektedir.

ORGAN BAĞIŞLARI; -İl Sağlık Müdürlüğünde, -Hastanelerde, -Emniyet Müdürlüklerinde (Ehliyet alımı sırasında), -Organ nakli yapan merkezlerde, -Organ nakli ile ilgilenen Vakıf, Dernek vb. kuruluşlarda yapılabilir.

Organ bağışında bulunabilmek için; organ bağış senedini iki tanık huzurunda doldurup imzalamak yeterlidir.

Organ bağış senedi imzalandıktan sonra organ bağış kartı doldurulur ve bağış yapan kişiye verilir.

Organ bağışı yapanların bu durumdan ailelerini haberdar etmeleri daha sonra çıkacak problemleri önleme açısından yararlıdır. Organ bağışında bulunan kişilerin organ bağışı kartını daima yanında taşıması, organ bağış işleminin karışıklık ve gecikme olmaksızın yerine getirilmesini sağlayacaktır. Kişi organ bağışından vazgeçtiği anda organ bağış kartını taşımaktan vazgeçmeli ve bu kararı ailesine bildirmelidir.

Organ nakli çalışmalarında verimliliği artırmak, adaletli organ ve doku dağıtımını sağlamak amacıyla; Sağlık Bakanlığı’nın koordinasyon ve denetiminde, üniversitelerin, kamu ve özel sağlık kuruluşlarının katılımıyla, ‘Ulusal Organ ve Doku Nakil Koordinasyon Sistemi’ kurulmuştur.

Sistemin amacı; Ülke genelinde organ ve doku nakli hizmetleri alanında çalışan kurum ve kuruluşlar arasında gerekli koordinasyonu sağlamak, sınırlı sayıda temin edilebilen organ ve dokuları, bilimsel kurallara, tıbbi etik anlayışına uygun olarak, adaletli bir dağıtımla, en uygun hastalara, en kısa süre içerisinde naklini sağlamaktır.

Organ ve doku nakil hizmetlerinde yaşanan en önemli sorun, organ ve doku bağışının teminidir. Organ ve doku bağışının temininde halkı bilgilendirmek ve bilinçlendirmek önemli bir rol oynamaktadır. Bu konuda Sağlık Personeline özel ve önemli görevler düşmektedir.

UNUTULMAMALIDIR Kİ BAĞIŞLANAN HER ORGAN KURTULAN BİR YAŞAMDIR VE ÜLKEMİZE MADDİ VE MANEVİ ÖNEMLİ KATKILAR SAĞLAMAKTADIR.