Atık Yönetimi Arzu NURAY Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı Atık Yönetimi Arzu NURAY Kimyager

İÇERİK Yasal çerçeve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Çevre Kanunu Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği Atık Mevzuatı Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik Atık Listesi Üretici sorumlulukları Tehlikeli Atıklar Tıbbi ve Özel Atıklar

Türkiye’de Atık Mevzuatı ÇERÇEVE MEVZUAT - Çevre Kanunu - Büyükşehir Belediyesi Kanunu - Belediye Kanunu - Belediye Gelirleri Kanunu - Özel Çevre Kurumu Kuruluş Kanunu - Türk Ceza Kanunu - Atık Yönetimi Genel Esaslarına iİlişkin Yönetmelik - Basel Sözleşmesi ATIK TÜRÜNE GÖRE YÖNETİM - Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği -Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği - Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği - Hafriyat ve İnşaat Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği - PCB ve PCT’li Atıkların Kontrolü Yönetmeliği - Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği - Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Yönetmeliği - Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik İŞLETME VE BERTARAF -Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik - Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmelik -Atıksu Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmelik TAŞINIM Atıkların Taşınımına İlişkin Taslak Yönetmelik

Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı Tebliği ATIK MEVZUATI-TEBLİĞ Tanker Temizleme Tesisleri Tebliği (2009) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair DTS Tebliği (2010/3) Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Metal Hurdalara İlişkin DTS Tebliği (2010/23) Pil ve Akümülatörlerin İthalat Denetimlerine Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği (2010/15) Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı Tebliği Atıkların Ek Yakıt Olarak Kullanılmasında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ (2001-2005-2010) YÜRÜRLÜKTEN KALKTI (28.10.2010)

Genelgeler İnert Maden Atıklarının Alan Islahı, Restorasyon, Dolgu Maksadıyla Kullanımı veya Depolanmasına İlişkin Genelge (2010/13) Ormanlık Alanlarda Katı Atık Bertaraf Tesislerine Verilecek İzinlere İlişkin Genelge (2010/2) Entegre Atık Yönetim Planı (2010/9) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Yetki Devri (2008/06) Tıbbi Atıkların Güvenli Bertarafı (2008/9) Katı Atık Karakterizasyonu ve Katı Atık Bertaraf Tesisleri Bilgi Güncellemesi (2007/10) Tıbbi Atık Yıl Sonu Raporları (2006/25) Tıbbi Atıkların Sterilizasyonu (2006/7) Katı Atık Bertaraf Tesisleri İş Termin Plânı (2006/14) Tehlikeli Atık Taşınımı (2005/11) Katı Atık ve Atıksu Yönetimi (2004/12) Katı Atık (2004/7) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü (2004/5) Katı Atık (2003/8)

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik 2872 sayılı ÇEVRE KANUNU Atıkların, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi yasaktır. (Madde 8) Kirleten öder (Madde 8) Atık üreticileri atıklarını en az düzeye düşürmelidir. Atıkların üretiminin ve zararlarının önlenmesi/azaltılması ile atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı toplanması esastır. Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun yöntemlerle bertaraf edilir. (Madde 11) Atık geri kazanım, geri dönüşüm ve bertaraf tesislerini kurmak ve işletmek isteyen gerçek ve/veya tüzel kişiler, yönetmelikle belirlenen esaslar doğrultusunda, ürün standardı, ürünlerinin satışa uygunluğu ve piyasadaki denetimi ile ilgili izni, ilgili kurumlardan almak kaydı ile Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdür. (Madde 11) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Evsel atıklar hariç olmak üzere, atık taşıma ve/veya toplama işlerini yapan kurum veya kuruluşlar Bakanlıktan lisans almak zorundadır. (Madde 11)

2872 sayılı ÇEVRE KANUNU Bilgi verme ve bildirim yapma yükümlülüğü (Madde 12) Tehlikeli atıkların ithalatı yasaktır. (Madde 13) Tehlikeli atıkların; - toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen yükümlülükler açısından müteselsilen sorumludurlar. Sorumlular bu Kanunda belirtilen meslekî faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli kimyasal ve tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorunda olup, faaliyetlerine başlamadan önce Bakanlıktan gerekli izni alırlar. (Madde 13) Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimat (09/05/2010- 27576)

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ Kurulamayacak tesisler MADDE 101 – (1) OSB’lerde, aşağıdaki tesisler kurulamaz: a) 7) (Değişik: RG-12.8.2010-27670) Çevre ve Orman Bakanlığının olumlu görüşü doğrultusunda OSB tarafından kurulmasına izin verilen; kullanılmış yağın yeniden rafine edilmesi ve/veya başka bir ürüne çevrilerek tekrar kullanımı, metal, plastik, ahşap, naylon, lastik, kauçuk, kağıt, karton, cam,  iplik ve benzeri atık ve hurdaları ara veya nihai ürüne çeviren tesisler hariç olmak üzere, her türlü atığın; geri kazanımı, ayrıştırılması, yakılması, gazlaştırılması, kimyasal yolla arıtılması, nihai ve/veya ara depolanması ve/veya araziye gömülmesine ilişkin tesisler.

Atık Yönetiminden Sorumlu Taraflar YÖNETİMLER YEREL BAKANLIK VALİLİKLER ATIK ÜRETİCİLERİ GERİ KAZANAN VE BERTARAF EDENLER

YÖNETMELİK ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Atık Çerçeve Direktifi (75/442/EEC,15/07/1975) Atık Direktifi (2006/12/EC, 05/04/2006) ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete Atık Listesinin Oluşturulmasına Dair Komisyon Kararı (2000/532/EC, 03/05/2000)

Atığın; ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Amaç Atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesi Atığın; toplanması, taşınması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, bertaraf sahalarının kapatılma sonrası bakımı ve bu tür faaliyetlerin gözetim, denetim ve izlenmesi işlemlerini kapsayan bir faaliyetler bütünüdür.

ATIK YÖNETİMİ HİYERARŞİSİ En öncelikli seçenek En son seçenek önleme tekrar kullanım azaltma geri dönüşüm enerji geri kazanımı bertaraf HİYERARŞİ İSTİSNALARI Bazı atıkların geri kazanımı ya da işlenmesi konusunda izin bulunmamaktadır. Atığın zorunlu olarak bertaraf edilmesi (yok edilmesi) gerekir. Örnek: Kalıcı organik kirleticiler (POPs). Bazı atıklar için mevcut koşullar altında geri kazanıma yönelik bir olanak bulunmamaktadır. Atıkların geri kazanımı teknolojinin gelişimine bağlıdır. Örnek: Asbest

ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Atık : Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan EK-1’de yer alan sınıflardaki herhangi bir madde, EK I ATIK SINIFLARI Q1 Aşağıda başka şekilde belirtilmemiş üretim veya tüketim artıkları, Q2 Standart dışı ürünler, Q3 Son kullanım süresi geçmiş olan ürünler, Q4 Dökülmüş, niteliği bozulmuş ya da yanlış kullanıma maruz kalmış olan maddeler (örneğin, kaza sonucu kontamine olmuş maddeler ve benzeri), Q5 Aktiviteler sonucu kontamine olmuş ya da kirlenmiş maddeler (örneğin, temizleme işlemi atıkları, ambalaj malzemeleri, konteynırlar ve benzeri), Q6 Kullanılmayan kısımlar (örneğin, bozuk piller ve bitik katalizörler ve benzeri) Q7 Yararlı performans gösteremeyen maddeler (örneğin, kontamine olmuş asitler, kontamine olmuş çözücüler, bitik yüzey işlem tuzları ve benzeri), Q8 Endüstriyel işlem kalıntıları (örneğin, cüruflar, dip tortusu ve benzeri), Q9 Kirliliğin önlenmesi işlemlerinden kaynaklanan kalıntılar (örneğin, yıkama çamurları, filtre tozları, kullanılmış filtreler ve benzeri), Q10 Makine/yüzey işlemleri kalıntıları (örneğin, torna atıkları, frezeleme kırıntıları ve benzeri), Q11 Hammadde çıkarılması ve işlenmesinden kaynaklanan kalıntılar (örneğin, petrol sahası slopları, madencilik atıkları ve benzeri), Q12 Saflığı bozulmuş materyaller (örneğin, PCB'lerle kontamine olmuş yağlar vb), Q13 Yasa ile kullanımı yasaklanmış olan ürün, madde ve materyaller, Q14 Sahibi tarafından artık kullanılmayan ürünler (örneğin, tarımsal, evsel, ofis, ticari ve market kalıntıları ve benzeri), Q15 Arazi ıslahı ve iyileştirilmesi faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan kontamine olmuş madde, materyal ve ürünler, Q16 Yukarıdaki kategorilerde yer almayan herhangi madde, materyal ve ürünler.

ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Bertaraf : EK-II A’da yer alan işlemlerden herhangi birisi, EK II-A BERTARAF YÖNTEMLERİ D1 Toprağın altında veya üstünde düzenli depolama (ör, düzenli depolama vb), D2 Arazi ıslahı (ör, sıvı veya çamur atıkların toprakta biyolojik bozulmaya uğraması vb), D3 Derine enjeksiyon (ör, pompalanabilir atıkların kuyulara, tuz kayalarına veya doğal olarak bulunan boşluklara enjeksiyonu vb) D4 Yüzey doldurma (ör, sıvı ya da çamur atıkların kovuklara, havuzlara ve lagünlere doldurulması vb), D5 Özel mühendislik gerektiren düzenli depolama (çevreden ve herbiri ayrı olarak izole edilmiş ve örtülmüş hücresel depolama vb) D6 Deniz/okyanus hariç bir su kütlesine boşaltım D7 Deniz yatakları dahil deniz/okyanuslara boşaltım D8 D1 ile D7 ve D9 ile D12 arasında verilen işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin veya karışımların oluşmasına neden olan ve bu ekin başka bir yerinde ifade edilmeyen biyolojik işlemler, D9 D1 ile D8 ve D10 ile D12 arasında verilen işlemlerden herhangi biri yoluyla atılan nihai bileşiklerin veya karışımların oluşmasına neden olan fiziksel-kimyasal işlemler (örneğin, buharlaştırma, kurutma, kalsinasyon vb), D1 0 Yakma (Karada) D11 Yakma (Deniz üstünde) D12 Sürekli depolama (bir madende konteynerların yerleştirilmesi vb) D13 D1 ila D12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmadan önce harmanlama veya karıştırma, D14 D1 ila D13 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutulmadan önce yeniden ambalajlama, D15 D1 ila D14 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutuluncaya kadar depolama (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)

GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Geri kazanım : EK-II B’de yer alan işlemlerden herhangi birisi, EK II-B GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ R1 Enerji üretimi amacıyla başlıca yakıt olarak veya başka şekillerde kullanma R2 Solvent (çözücü) ıslahı/yeniden üretimi, R3 Solvent olarak kullanılmayan organik maddelerin ıslahı/geri dönüşümü (kompost ve diğer biyolojik dönüşüm prosesleri dahil) R4 Metallerin ve metal bileşiklerinin ıslahı/geri dönüşümü, R5 Diğer anorganik malzemelerin ıslahı/geri dönüşümü, R6 Asitlerin veya bazların yeniden üretimi, R7 Kirliliğin azaltılması için kullanılan parçaların (bileşenlerin) geri kazanımı, R8 Katalizör parçalarının (bileşenlerinin) geri kazanımı, R9 Yağların yeniden rafine edilmesi veya diğer tekrar kullanımları, R10 Ekolojik iyileştirme veya tarımcılık yararına sonuç verecek arazi ıslahı, R11 R1 ila R10 arasındaki işlemlerden elde edilecek atıkların kullanımı, R12 Atıkların R1 ila R11 arasındaki işlemlerden herhangi birine tabi tutulmak üzere değişimi, R13 R1 ila R12 arasında belirtilen işlemlerden herhangi birine tabi tutuluncaya kadar atıkların depolanması (atığın üretildiği alan içinde geçici depolama, toplama hariç)

YÖNETMELİĞİN KAPSAMI VE İSTİSNALARI Atmosfere salınan gaz atıklar, Radyoaktif atıklar, Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması, işlenmesi ve depolanması sonucu oluşan atıklar, Hayvan kadavraları ile tarımsal atıklar, Sıvı haldeki atıklar hariç atık sular, Kullanım ömürleri bitmiş patlayıcılar ve atıkları EK-IV’de listesi verilen atıklar Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YÜKÜMLÜLÜKLER VE MUAFİYET Lisans alma Atık bertarafı ve geri kazanımı yapan gerçek ve tüzel kişiler Bakanlıktan lisans almakla yükümlüdürler. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Taşıma lisansı Atık toplama ve/veya taşıma işlerini yapan kişi, kurum veya kuruluşlar İl Çevre ve Orman Müdürlüklerinden taşıma lisansı almakla yükümlüdürler Lisans alma Atığın üretildiği yerde kendi atıklarının geri kazanımını yapan ve piyasaya sürmemek üzere geri kazanılan ürünlerin tamamını aynı tesis içerisinde tekrar kullanan tesis veya kuruluşlar Taşıma lisansı Evsel atıklar Tehlikesiz atıklar Ambalaj atıkları Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YÜKÜMLÜLÜKLER VE MUAFİYET Kayıt tutma Atık üreten tesis ve işletmeler ile bertaraf ve geri kazanım işlemlerini yapan kişi, kurum ve kuruluşlar kayıt tutmakla yükümlüdürler. atık türü, atığın kod numarası, atık miktarı, atığın kaynağı, gönderildiği tesis, taşıma şekli, atığın EK-II A ve EK-II B’de belirtilen yöntemlere göre tabi tutulduğu işlemler yok Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YÜKÜMLÜLÜKLER VE MUAFİYET Mali sorumluluk sigortası Tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, faaliyetleri nedeniyle oluşacak bir kaza dolayısıyla üçüncü şahıslara ve çevreye verebilecekleri zararlara karşı tehlikeli atık malî sorumluluk sigortası yaptırmak zorundadırlar Tehlikeli Maddeler İçin Yaptırılacak Zorunlu Sorumluluk Sigortalarına İlişkin Tarife ve Talimat (09/05/2010- 27576) Tehlikeli atık dışındaki diğer atık türleri Exemption für domestic wastes does mean the exemption for the producers of domestic wastes (private households) but not other future owner of domestic wastes Clarification in the new draft for a Waste Framework Directive

YASAKLAR Kirletme yasağı Atıkların izin verilen tesisler dışında geri kazanılması, bertaraf edilmesi ve/veya ettirilmesi; toprağa, denizlere, göllere, akarsulara ve benzeri alıcı ortamlara dökülmesi, dolgu yapılması ve depolanması suretiyle çevrenin kirletilmesi yasaktır. İthalat yasağı Tehlikeli atıkların, serbest bölgeler dahil Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi yasaktır.

ATIK LİSTESİ Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete) Ek-IV Atık Listesi Sınıflandırma Türü: Atıkların kaynağı, oluşumları ve özelliklerine göre 20 Bölüm 839 Atık Kodu 405 Tehlikeli Atık 434 Tehlikesiz Atık 839 Atık 232 + + 261 405 Tehlikeli Atık 434 Tehlikesiz Atık 173 Muallaklı Atıklar

ATIK LİSTESİ Atık kodu 20 bölümden oluşur Bölüm 1 - 12, 17 - 19 kaynağa dayanır (endüstriyel işyeri branşı) Bölüm 6 - 7 işleme dayalı Bölüm 13 - 15 madde ve malzemeye dayalı Bölüm 20 Evsel atıklar Bölüm 16 Listede başka türlü tanımlanmayan atıklar

ATIK LİSTESİ BÖLÜMLERİ (01) Madenlerin aranması, çıkarılması, işletilmesi, fiziki ve kimyasal işleme tabi tutulması sırasında ortaya çıkan atıklar, (02) Tarım, bahçıvanlık, su kültürü, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda üretimi ve işlemesi sonucu ortaya çıkan atıklar, (03) Ahşap işleme ve kağıt, karton, kağıt hamuru, panel (sunta) ve mobilya üretiminden kaynaklanan atıklar, (04) Deri, kürk ve tekstil endüstrilerinden kaynaklanan atıklar, (05) Petrol rafinasyonu, doğal gaz saflaştırma ve kömürün pirolitik işlenmesinden kaynaklanan atıklar, (06) Anorganik kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar, (07) Organik kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar, (08) Astarlar (boyalar, vernikler ve vitrifiye emayeler), yapışkanlar, yalıtıcılar ve baskı mürekkeplerinin imalat, formülasyon tedarik ve kullanımından (İFTK) kaynaklanan atıklar, (09) Fotoğraf endüstrisinden kaynaklanan atıklar, (10) Isıl işlemlerden kaynaklanan atıklar,

ATIK LİSTESİ BÖLÜMLERİ (11) Metal ve diğer malzemelerin kimyasal yüzey işlemi ve kaplanması işlemlerinden kaynaklanan atıklar; demir dışı hidrometalurji, (12) Metallerin ve plastiklerin fiziki ve mekanik yüzey işlemlerinden ve şekillendirilmesinden kaynaklanan atıklar, (13) Yağ atıkları ve sıvı yakıt atıkları (yenilebilir yağlar, 05 ve 12 hariç), (14) Atık organik çözücüler, soğutucular ve itici gazlar (07 ve 08 hariç), (15) Atık ambalajlar; başka bir şekilde belirtilmemiş emiciler, silme bezleri, filtre malzemeleri ve koruyucu giysiler, (16) Listede başka bir şekilde belirtilmemiş atıklar, (17) İnşaat ve yıkım atıkları (kirlenmiş alanlardan çıkartılan hafriyat dahil), (18) İnsan ve hayvan sağlığı ve/veya bu konulardaki araştırmalardan kaynaklanan atıklar (doğrudan sağlığa ilişkin olmayan mutfak ve restoran atıkları hariç) (19) Atık yönetim tesislerinden, tesis dışı atık su arıtma tesislerinden ve insan tüketimi ve endüstriyel kullanım için su hazırlama tesislerinden kaynaklanan atıklar, (20) Ayrı toplanmış fraksiyonlar dahil belediye atıkları (evsel atıklar ve benzer ticari, endüstriyel ve kurumsal atıklar).

Altı haneli atık kodu : xx yy zz(*) KODLAMA SİSTEMİ Altı haneli atık kodu : xx yy zz(*) Atıklar, altı haneli kodlar ve ilgili iki haneli ile dört haneli bölüm başlıkları ile tanımlanmışlardır. Atık Kategorisi Atık Tanımı XX YY ZZ Atık A XX Bölüm (01’den 20’ye kadar) YY Alt bölüm (01’den en fazla 14’e kadar) ZZ Listeleme (01’den en fazla 41 ve 99’a kadar) * Tehlikelilik işareti Atıklar ile ilgili yapılacak bütün çalışmalarda, atığın tanımına karşılık gelen altı haneli atık kodunun tam olarak kullanılması zorunludur.

TEHLİKELİ ATIK KODLARI ( * ) işaretli olanlar tehlikeli atıktır, Tehlikeli atıklar, EK-III A’daki özelliklerden bir veya daha fazlasına sahiptirler, Atık Listesinde (A) işaretli atıklar, EK-III B’de yer alan tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer. Atık Listesinde (M) işaretleri atıklar tehlikeli olma olasılığı bulunan atıklardır. Değerlendirme EK-III A ve EK-III B’ye göre yapılır. 26

ATIK LİSTESİ 10 ISIL İŞLEMLERDEN KAYNAKLANAN ATIKLAR 10 01 Enerji Santrallerinden ve Diğer Yakma Tesislerinden Kaynaklanan Atıklar (19 Hariç) 10 01 01 (10 01 04’ün altındaki kazan tozu hariç) dip külü, cüruf ve kazan tozu 10 01 02 Uçucu kömür külü 10 01 03 Turba ve işlenmenmiş odundan kaynaklanan uçucu kül 10 01 04* Uçucu yağ külü ve kazan tozu A 10 01 05 Baca gazı kükürt giderme işleminden (desülfrizasyon) çıkan kalsiyum bazlı katı atıklar 10 01 07 Baca gazı kükürt giderme işleminden (desülfrizasyon) çıkan kalsiyum bazlı çamurlar 10 01 09* Sülfürik asit 10 01 13* Yakıt olarak kullanılan emülsifiye hidrokarbonların uçucu külleri 10 01 14* Atıkların birlikte yakılmasından (co-incineration) kaynaklanan ve tehlikeli maddeler içeren dip külü, cüruf ve kazan tozu M 10 01 15 10 01 14 dışındaki birlikte yakılmadan (co-incineration) kaynaklanan dip külü, cüruf ve kazan tozu 10 01 16* Atıkların birlikte yakılmasından (co-incineration) kaynaklanan ve tehlikeli maddeler içeren uçucu kül 10 01 17 10 01 16 dışındaki birlikte yakılmadan (co-incineration) kaynaklanan uçucu kül 10 01 18* Tehlikeli maddeler içeren gaz temizleme atıkları 10 01 19 10 01 05, 10 01 07 ve 10 01 18 dışındaki gaz temizleme atıkları 10 01 20* Saha içi atıksu arıtımından kaynaklanan tehlikeli maddeler içeren çamurlar

ATIK LİSTESİ - Muallaklı Atıklar • Genel olarak muallaklı atıklar bir işaret ile tehlikeli maddeler olarak karakterize edilirler xx yy zz* atık W, tehlikeli maddeler içerir xx yy zz+1 atık W xx yy zz’de belirtilenlerin dışında Bazı durumlarda muallaklı atıklar, bazı özel tehlikeli atıkları karakterize ederler, örneğin 10 12 11* Ağır metaller içeren sırlama atıkları 10 12 12 10 12 11 dışındaki sırlama atıkları Bazı durumlarda ilgili tehlikelilik özelliği atık kodu içerisinde tanımlanmaktadır. 10 05 10* Suyla temas halinde tehlikeli miktarlarda alevlenebilir gazlar çıkaran yanıcı veya yayılabilir cüruf ve köpükler 10 05 11 10 05 10 dışındaki cüruf ve köpükler Für absolut gefährliche Abfälle greift Anhang I.A der HWD unmittelbar. Für diese Abfälle ist immer mindestens ein H-Kriterium zutreffend Eine Abgrenzung ist hier nicht erforderlich 211 absolut gefährliche Abfälle in Anhang 6.3 des manual 176 Spiegeleinträge in den waste data sheets Bei Spiegeleinträgen muss die Gefährlichkeit und die Zuordnung zum jeweiligen Schlüssel im Einzelfall geprüft werden Weitere Spiegeleinträge mit Hinweisen auf bestimmte gefährliche Stoffe sind: 04 02 14* wastes from finishing containing organic solvents 04 02 15 wastes from finishing other than those mentioned in 04 02 14 16 01 11* brake pads containing asbestos 16 01 12 brake pads other than those mentioned in 16 01 11 Weitere Spiegeleinträge mit Hinweisen auf bestimmte H-Kriterien sind 01 03 04* acid-generating tailings from processing of sulphide ore 01 03 06 tailings other than those mentioned in 01 03 04 and 01 03 05 18 01 03* wastes whose collection and disposal is subject to special requirements in order to prevent infection 18 01 04 wastes whose collection and disposal is not subject to special requirements in order to prevent infection

ATIK KODLARININ KULLANIM ALANLARI Tüm geri kazanım ve bertaraf tesisleri Atık taşımacılığı Atıkla ilgili işlem yapan tesislerin lisanslandırılması ve kontrolü Atık üreten işlemlerin ve tesislerin lisanslandırılması ve kontrolü Ulusal ve uluslar arası notifikasyonlar Yıllık raporlamalar için atıkların sınıflandırılması İlgili tarafların atıklarla ilgili konsept ve programları İstatistikler ve raporlar ile ilgili yasalardan kaynaklanan diğer görevler

Atık listesinde atık kodunun belirlenmesi ATIK KODU BELİRLEME HİYERARŞİSİ Atık listesinde atık kodunun belirlenmesi 01’den 12’ye ya da 17’den 20’ye kadar olan bölümlerde atığın kaynağı ve bu atığa uygun altı haneli atık kodu belirlenir. Atığın kodunun belirlenmesi için, 01’den 12’ye ya da 17’den 20’ye kadar olan bölümlerde uygun bir atık kodu bulunamaz ise 13, 14 ve 15 inci bölümler incelenir. Bu bölümlerde de uygun bir atık kodu bulunamaz ise atık, 16 ncı bölüme göre değerlendirilir. Eğer atık, 16 ncı bölüme de uyarlanamıyorsa, Atık Listesindeki ana faaliyet kodlarına uygun olan ve sonu 99-başka türlü tanımlanamayan atıklar ile biten uygun atık kodu Bakanlığın onayı ile kullanılır. Adım 1 Adım 2 Adım 3 Adım 4

TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK EK-III A TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ H1 Patlayıcı H2 Oksitleyici H3-A Yüksek oranda Tutuşabilenler H3-B Tutuşabilen H4 Tahriş edici H5 Zararlı H6 Toksik H7 Kanserojen H8 Korozif H9 Enfeksiyon yapıcı H10 Üreme yetisini azaltıcı H11 Mutajenik H12 Havayla, suyla veya asitle temasında toksik veya aşırı toksik gazları üreten maddeler H13 Atıldığında veya başka bir madde üretirken, örnek olarak süzüntü suyu, yukardaki özelliklerden birini gösteren madde ve preparatlar H14 Ekotoksik

TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK EK-III B TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI a) Parlama noktası ≤ 55 0C, b) Yüksek seviyede zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %0,1 olması, c) Zehirli olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %3 olması, ç) Zararlı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %25 olması, d) R35’e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması, e) R34’e göre aşındırıcı olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %5 olması, f) R41’e göre tahriş edici olarak sınıflandırılan bir ya da birden fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %10 olması, g) R36, R37 ve R38’e göre tahriş edici olarak sınıflandırılan bir veya daha fazla maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %20 olması, ğ) Kategori 1 ya da 2’de kanserojen etkisinin olduğu bilinen bir maddelerdeki toplam konsantrasyonun ≥ %0,1 olması, h) Kategori 3’de kanserojen etkisinin olduğu bilinen bir maddedeki toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması, ı) R60 ya da R61’e göre üreme yetisini azaltıcı olarak sınıflandırılan Kategori 1 ya da 2 maddesindeki konsantrasyonun ≥%0,5 olması, i) R62 ya da R63’e göre üreme yetisini azalttığı özelliği ile sınıflandırılan kategori 3 maddesindeki konsantrasyonun ≥ %5 olması j) R46’ya göre kalıtımsal değişikliklere yol açıcı olarak sınıflandırılan Kategori 1 ya da 2 maddesindeki konsantrasyonun ≥ 0,1 olması, k) R40’a göre kalıtımsal değişikliklere yol açıcı olarak sınıflandırılan Kategori 3 maddesindeki konsantrasyonun ≥ 1 de olması

Tehlikelilik özelliği ve Tehlikeli Atık Eşik Konsantrasyonları H3 yanma noktası ≤ 55 °C, H6 toplam konsantrasyonun ≥ % 0,1 olduğu durumda bir veya daha fazla madde çok toksik, H6 toplam konsantrasyonun ≥%3 olması durumunda bir veya daha fazla madde toksik H5 toplam konsantrasyonun ≥%25 olması durumunda bir veya daha fazla madde zararlı, H8 toplam konsantrasyonun ≥ %1 olması durumunda bir veya daha fazla korozif madde R35, H8 toplam konsantrasyonun ≥ %5 olması durumunda bir veya daha fazla korozif madde R34 H4 toplam konsantrasyonun ≥ %10 olması durumunda bir veya daha fazla tahriş edici madde R41 H4 toplam konsantrasyonun ≥ %20 olması durumunda bir veya daha fazla tahriş edici madde R36, R37, R38, H7 konsantrasyonun ≥ %0,1 olan, kategori 1 veya 2’ye ait kanserojen olarak bilinen bir madde H7 konsantrasyonun ≥ %1 olan, kategori 3’e ait kanserojen olarak bilinen bir madde H10 konsantrasyonun ≥ %0,5 olan R60, R61 olarak sınıflandırılmış olan 1. veya 2. kategorilerden üreme için toksik madde, H10 konsantrasyonu ≥ %0,5 olan R62, R63 olarak sınıflandırılmış olan 3. kategoride üreme için toksik madde H11 Konsantrasyonu ≥ %0,1 olan, R46 olarak sınıflandırılmış 1. veya 2. kategoriden mutajenik madde H11 Konsantrasyonu ≥ %1 olan,R40 olarak sınıflandırılmış 3. kategoriden mutajenik madde olarak sınıflandırılmıştır

ATIK SINIFLANDIRMA HİYERARŞİSİ Evet Önceden yapılmış analiz var mı? Hayır Atığa ve içindeki maddelere ilişkin bilimsel veri var mı (MSDS gibi)? Evet Hayır Evet Fiziksel-Kimyasal Analiz Tehlikeli mi? Hayır Biyolojik Analiz

Atık Sınıflandırma Kılavuzu Atık Listesi Sınıflandırma Yöntemleri Sınıflandırma Hiyerarşisi Analizler Atık Bilgi Formları Sınıflandırmalar arası değişim tabloları

Atık Bilgi Formları Ürün atıklarının tanımlanması: “X” ile işaretli atıklar sınrlı yorum yapılan ürün atıklarıdır; “(X)” ile işaretli atıklar geniş yorum yapılan ürün atıklardır; Çamurlar, süspansiyonlar, emülsiyonlar ve benzer atıklar ürün atığı olarak değerlendirilmezler; “Katı içeriği” için ayrılan alan özelikle çamurlarda atığın içerdiği nem miktarını tanımlamak için kullanılır. Dönüştürme katsayısı: İlgili katsayı atığın metreküpünü ton cinsinden ifade etmek için gerekli olan katsayıdır İlgili tehlikeli atık kodunun açıklaması ait olduğu atık grubunun açıklamasını da kapsayacak şekilde verilir. ATIK BİLGİ FORMU Tehlikeli Atık Kodu: Mutlak Tehlikeli Muhtemel Atık Diğer ayrım gereksinmeleri Genel açıklamalar Diğer mevzuatlara göre gereksinmeler Kod ile ifade edilen atık türleri Ürün atığı: Toplam durum: Katı içeriği: Dönüştürme katsayısı: Atığın içerdiği tipik bileşenler Atıkların neden olduğu tipik zararlar Ayrım ve tanımlama için tavsiyeler R-D kodlarına göre tanımlama ve açıklama İlişkin yeşil ve sarı liste kodları İlişkin EWCStat kategorileri Diğer ilgili kategoriler Açıklamalar İlgili tehlikeli atık türü açıklanmıştır. Eğer muhtemel atık ya da diğer atık türleri varsa buna ilişkin ilgili tehlikesiz atık kodları belirtilmiştir. Bu alanda ilgili atık kodunun kullanımına ilişkin bazı özelliklere dair (benzer kodlardan ayırmak üzere) bazı öneriler verilmiştir. Bu alan geri kazanım ya da bertaraf durumlarında göz önünde bulundurulması gereken mevcut yasal düzenlemeler ile ilgili bilgileri içerir R- ve D-kodları yalnızca ilişkin tehlikeli atık kodunu kapsar. D13-D15 arası işlemler ve R-12 ve R13 işlemleri bu alana dahil edilmemiştir çünkü bu işlemler nihai bir işlemden önce yapılacak ön arıtım veya depolama gibi geçici geri kazanım veya bertaraf işlemleridir. Bu alan; tanımlama, özel arıtım gereksinmesi gibi ek bilgiler verir. Parantez içinde verilen ifadeler yalnızca ikincil olasılıkları belirtir. Genel olarak ilgili atık kodu ile tanımlanması gereken tipik atıkları tanımlar. Esas olarak bu bilgi atık kodu kesin olarak belirlenmemişse verilir. İlgili tehlikeli atık kodu, bir atığı tehlikeli yapan muhtemel organik ve inorganik bileşenler belirtilir Hiyerarşiyi takip eden kriterler Tehlikeli maddelerin sistematiği Uygulama tecrübelerinin yanı sıra atık üreten prosesler Analizler Bu atığa doğru kodun tahsis edilmesi için kullanılmalıdır Diğer yönetmeliklerdeki ilgili atık tanımlama kodları burada belirtilmektedir. Özellikle sınırlarötesi taşıma, atık istatistikleri ve diğer sınıflandırmalar Tehlikeli atık kodu ile ilgili olarak; atığın içerdiği ya da oluştuğu tehlikeli bileşenler H1den H14 e kadar muhtemel zararlar the açıklanmıştır Bu alan söz konusu atık kodu için gelecekte olabilecek tanımlamaları, detaylı açıklamalar ve ek bilgiler (kılavuz bilgileri gibi) içermektedir

ATIK BİLGİ FORMU Tehlikeli Atık Kodu: 03 02 05* Tehlikeli maddeler içeren diğer ahşap koruyucuları 03 02 Ahşap Koruma Atıkları Diğer ayrım gereksinmeleri 03 02 99 Başka bir şekilde tanımlanmamış ahşap koruyucuları Genel açıklamalar Tehlikeli madde 67/548/EEC direktifinde tehlikeli olarak tanımlanmış ya da tanımlanacak maddedir Atık kodu 03 02 01* halojensiz organik ahşap koruyucuları, 03 02 02* organoklorlu ahşap koruyucular, 03 02 03* organometal ahşap koruyucular ve 03 02 04* inorganik ahşap koruyucular muallaklı atık olarak değil ama kesinlikle tehlikeli atık olarak değerlendirilebilir çünkü bunlar atığın bileşenleri olan ya da içinde bulunan özel içeriğe atıfta bulunurlar; 03 02 05*, 03 02 01* to 03 02 04* no’lu kodlarla belirtilen tüm tehlikeli maddeleri kapsar Diğer mevzuatlara göre gereksinmeler 03 02 02* atık kodu için: olası POP-içeren ya da üreten Kod ile ifade edilen atık türleri Çoğu ahşap koruyucu 03 02 01* to 03 02 04* kodları altındaki kesin kayıtların kapsamına girer; Pestisit ve fungisit gibi geniş çeşitlilikteki biositler Ürün atığı: Toplam durum: Katı içeriği: Dönüştürme katsayısı: X Sıvı 03 02 04* 1,2 için 0,76 Atığın içerdiği tipik bileşenler Muhtemel florokarbon ve bromokarbon içerikli koruyucular. Atıkların neden olduğu tipik zararlar Ahşap koruyucuların çoğu zararlı H5 ve zehirli H6, ya da tahriş edici H4 ve aşındırıcı H8 olarak sınıflandırılmıştır; Pek çoğunun ekotoksik olma olasılığı vardır H14. İlgili zararlar H3B - H8 ve H12 - H14 yi içerebilir.

Atık Bilgi Formu (Devam) Ayrım ve tanımlama için tavsiyeler Tehlikeli atıklara ilişkin kanundan yararlanılarak tehlikeli özelliklerin doğrudan test edilmesi (bkz. Bölüm 4.3.1.) Atığın kimyasal içeriği bilinmiyorsa, test edilene kadar tehlikeli olarak muamele edilmelidir (Bölüm 4.3.1.) R-D kodlarına göre tanımlama ve açıklama D10 Yalnızca tehlikeli atıklar için (D1, D4, D5) Yalnızca tehlikeli atıklar için D3, D12 İlişkin yeşil ve sarı liste kodları A4040 Ahşap koruyucu kimyasalların üretimi, formülizasyonu ve kullanımından kaynaklanan atıklar (Bu giriş ahşap koruyucu kimyasallarla muamele görmüş ahşap malzemeyi içermemektedir) İlişkin EWCStat kategorileri 02.141 Tehlikeli Diğer kimyasal hazırlama atıkları 02.140 Tehlikeli değil Diğer ilgili kategoriler Açıklamalar 25 Şubat 2005 tarihli, kalıcı organik kirleticiler (Persistant Ogranic Pollutans, POP) den oluşan bunları içeren ya da bulaşmış atıkların çevreye uyumlu yönetimi için genel teknik kılavuzlar; Poliklorbifeniller (PCB), poliklor terfeniller (PCT) ve ya polibrom bifeniller (PBB)den oluşan bunları içeren ya da bulaşmış atıkların çevreye uyumlu yönetimi için genel teknik kılavuzlar; 03 02 05 nolu kod genel tanımlayıcı bir atık kodu olduğu için daha özel bir 03 02 99 koduna ihtiyaç yoktur; bu kod iptal edilebilir; Aksi takdirde, 03 02 bölümündeki ahşap korumadan kaynaklanan atık kodlarının her biri, ahşap koruyucuların Tehlikeli Atıklar Direktifi EkIA.da listelenmesi nedeniyle tehlikeli olduğu için bu kod da tehlikeli atık olarak değerlendirilmelidir.

YAYIMLANAN KILAVUZ KİTAPÇIKLAR Sektörler: Döküm Deri Sektörü Galvanizasyon Metal İşleme Boya/Vernik Otomotiv Boya Üretim Atıkların sınır ötesi taşınımı Evimizdeki Tehlikeli Atıklar

ATIK YÖNETİM POLİTİKALARI Atıkların kaynağında azaltılması, Kaçınılmaz olarak ortaya çıkan atıkların öncelikle geri kazanılması, Yeniden kullanılması, geri dönüşümü Atıkların nihai bertaraf edilmesinin sağlanması

TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Atık Üreticisinin Yükümlülükleri TAKY - Madde 9 : Atık üretimini en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almak, Üç yıllık atık yönetim planını hazırlayarak Valilikten onay almak, Atıklarını tesislerinde geçici olarak depolaması durumunda Valilikten izin almak Tehlikeli atıkların lisanslı araçlarla taşınmasını sağlamak, Atık beyanını yapmak

TAKY-Atık Yönetim Planı Atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlamak üzere hazırlanan kısa ve uzun vadeli program ve politikalardır. Atık Üreticileri, üç yıllık Atık Yönetim Planını hazırlayarak Valilikten onay alır. Mahalli İdareler, evlerden kaynaklanan tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin planlarını Mahalli Çevre Kuruluna sunar. Valilik, atık üreticisinin ve belediyenin atık yönetim planlarını esas alan 3 yıllık “İl Tehlikeli Atık Yönetim Planını” hazırlayarak Bakanlığa sunar. Bakanlık, bölgesel atık yönetim planlarını hazırlar. http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/belge/atikyonetimplani.doc

Geçici Depolama Geçici Depolama Nedir? Tehlikeli Atıkların Ara depolama, Geri kazanım, Bertaraf, Tesis içinde tekrar kullanımı öncesinde geçici depolanması. Nerede Yapılır? Tesis içinde, Üreticiye ait uygun bir alanda. İzin/Lisans Prosedürü? Atık üretimi ≤ 1000 kg/ay İzin almaksızın 180 gün depolanabilir Atık üretimi ≥1000 kg/ay Geçici Depolama İzni İÇOM (en fazla 6 ay süreyle atık depolanabilir)

Geçici Depolama Nasıl Olmalıdır? Atıklar tesis ve binalardan uzak olmalı, Beton saha üzerinde uluslar arası standartlardaki konteynırlarda, Konteynır üzerinde “tehlikeli atık” ibaresi, miktar, tarih yazılmalı, Konteynırlar kapalı olmalı, Reaksiyona girmeyecek şekilde depolanmalı.

TEHLİKELİ ATIK TAŞIMA ULUSAL ATIK TAŞIMA FORMU Tehlikeli atıklar Form 4 Nüshadan oluşur A, B, C, D E (Uluslar arası Taşıma için kullanılır) A ve C nüshaları 2şer adet Tehlikeli atıklar Lisanslı araçlarla taşınmak zorundadır. A B C D A C

TABS – ATIK BEYAN SİSTEMİ TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişik 9 uncu maddesinin (g) bendi; Atık üreticileri “Atık beyan formunu her yıl takip eden yılın en geç Mart ayı sonuna kadar bir önceki yıla ait bilgileri içerecek şekilde Bakanlıkça hazırlanan web tabanlı programı kullanarak doldurmak, onaylamak ve çıktısını almak ve beş yıl boyunca bir nüshasını saklamakla” yükümlüdür.

TEHLİKELİ ATIK BEYAN SİSTEMİ – TABS http://cbs.cevreorman.gov.tr TOPLANAN VERİLER: (1) Firmaya ilişkin: Ad – Adres - İletişim bilgileri Sorumlu personel bilgileri - Personel sayısı Sektör bilgileri- NACE Rev.2 (2) Atıklara ilişkin olarak; Atık kodu (6 haneli) Atık yağ ise kategorisi Atık miktarı Ölçü birimi İşlemin nerede yapıldığı (Tesis içi- Tesis Dışı- Stok – İhracat) Geri kazanım /bertaraf yöntemi (R ve D kodları) Geri kazanım /bertaraf tesisi bilgisi

TEHLİKESİZ VE İNERT ATIKLARIN GERİ KAZANIMI TEBLİĞİ Amaç MADDE 1 – (1) Bir faaliyet sonucunda ortaya çıkan tehlikesiz ve inert atıkların çevreye olabilecek olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi, atık miktarının azaltılması, geçici depolanması, geri kazanım tesislerinin kurulması ve bu tesislerin çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için gerekli idari ve teknik esasların düzenlenmesidir. Sorumluluk: MADDE 8 – (1) Tehlikesiz ve inert atık üreticisi; a) Tehlikesiz ve inert atık üretimini en az seviyeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almak, tesisinden kaynaklanan tehlikesiz ve inert atıkların geri kazanımına yönelik atık yönetim planı hazırlamak ve hazırlanan yönetim planını uygulamakla, Geçici depolama MADDE 10 – (1) Ayda 3000 (üçbin) kilogramdan az tehlikesiz ve inert atık üreten atık üreticisi; atıklarını geri kazanıma kadar gerekli tedbirleri alarak bir yılı geçmemek üzere, atığın durumuna göre zemin geçirimsizliğini sağlayarak ve üzerini kapatarak depolayabilir. Bu durumda atıkların yağmur veya yüzey suları ile Temasından meydana gelebilecek kirliliğin önlenmesi için bu suların drenajı amacı ile ızgara ve kuşaklama kanalları ve benzeri toplama sistemleri oluşturulur.

Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar Geri kazanım işlemi sonrasında bakiye olarak kalan atıklar Atıkların çevre üzerindeki olası olumsuz etkileri önleyecek teknik altyapı Zemin geçirimsizliği Kademeli işletme

ATIKLARIN YAKILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: 06.10.2010 Resmi Gazete Sayısı: 27721 Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, atıkların yakılmasının çevre üzerine olabilecek olumsuz etkilerini, özellikle hava, toprak, yüzey suları ve yeraltı sularında emisyonlar sonucu oluşan kirliliği ve insan sağlığı için ortaya çıkabilecek riskleri uygulanabilir yöntemlerle önlemek ve sınırlandırmaktır.

ATIK YAĞLAR Sanayiciler, Tesislerinden kaynaklanan atık yağ miktarını en az düzeye indirecek tedbirleri almakla, Tesislerinden kaynaklanan atık yağların analizini Yönetmeliğin EK-1 listesinde verilen parametrelere göre Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş bir laboratuarda yaptırarak atık yağlarının kategorisini belirlemekle, Yönetmelik EK-2’deki Atık Yağ Beyan Formunu doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar İÇOM’a göndermekle, Atık yağların lisans almış taşıyıcılar vasıtasıyla taşınarak, kategorilerine uygun lisanslı işleme ve bertaraf tesislerine gönderilmesini sağlamakla yükümlüdür.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER Pil ve akümülatör üretenler ile piyasaya sürenler, Yönetmeliğe uygun şartlarda toplanmasını, taşınmasını ve bertarafını sağlamak ve bu amaçla yapılacak harcamaları karşılamakla yükümlüdürler. Pil ve akümülatör üreticileri ve ithalatçıları “kota uygulaması” ve “depozito uygulaması” sistemlerine tabidir. Pil üretiminde kurşun, cıva ve kadmiyum kullanımına kısıtlamalar getirilmiştir. Pil ve akümülatör ürünleri Türk Standartlarına uygun olarak etiketlenmek ve işaretlenmek zorundadır. Atık pil ihracatında Bakanlıktan onay alınır. Zararlı maddeleri içeren pilleri üretmemekle veya ithal etmemekle, ürettikleri veya ithal ettikleri pildeki zararlı madde miktarını en az düzeye indirecek tedbirleri almakla yükümlüdür. Pil ve akümülatörlerin ithalatı esnasında Bakanlığımızdan alınacak Çevre Uyum Belgesi bulundurulması zorunludur.

ELEKTRİKLİ ve ELEKTRONİK EŞYALARDA BAZI ZARARLI MADDELERİN KULLANIMININ SINIRLANDIRILMASI Üreticiler; Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden sonra piyasaya sürülen elektrik ve elektronik eşyalarda Cr +6, civa, kadmiyum, kurşun gibi zararlı maddelerle, PBB ve PBDE gibi alev geciktirici malzemeleri kullanmamakla, Piyasaya sürdükleri ürünlerinin yönetmelikte belirtilen kriterleri sağladığını gösterir bilgi ve belgeleri 5 yıl süreyle muhafaza etmekle, Yönetmelik EK-3’te yer alan uygunluk beyan formunu her yıl Şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa sunmakla,

BİTKİSEL ATIK YAĞLAR Yemeklik Bitkisel Yağ Üreticileri ; - Kızartmalık yağ ambalajlarının etiketlerinde Yönetmelikte tanımlanan çevre bilgisine yer vermek, - Piyasaya sürülen kızartmalık yağ miktarlarını yıllık olarak Bakanlığa bildirmek, - Prosesten kaynaklanan atık yağları (soap-stock, tank dibi tortu, yağlı toprak, yağ tutuculardan kaynaklanan yağlar) taşıma lisanslı araçlarla geri kazanım veya bertaraf tesisine göndermek, - Kullanılmış kızartmalık yağların düzenli olarak toplanması amacıyla halkın eğitimi ve bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaları desteklemekle yükümlüdür. Atık Bitkisel Yağ Üreticileri; - Mutfaklarından kaynaklanan kullanılmış kızartmalık yağları diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirmek ve bunları lisanslı taşıyıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine göndermekle yükümlüdür.

POLİKLORLU BİFENİL VE POLİKLORLU TERFENİLLER (PCB/PCT) Kullanılmış PCB, PCB içeren madde ve ekipmanları elinde bulunduranlar; Bakanlığa bildirimde bulunmak, Bakanlıktan envanter kayıt numarası almakla, Arındırma ve/veya bertaraf işleminden sonra envanter bilgilerindeki değişiklikleri PCB envanter formu kullanarak Bakanlığa bildirmekle, PCB analizlerini yaptırmakla, Etiketleme yapmak veya yaptırmakla, Geçici depolama alanlarında gerekli hususları uygulamakla, Kurallara uygun olarak taşıma yapmakla, Tehlikelere karşı PCB’li ortamlarda gerekli önlemleri almakla, Arındırma ve/veya bertaraf işlemlerini yönetmeliğe uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, En geç 2025 yılı sonuna kadar PCB’li madde ve ekipmanların bertarafını sağlamakla yükümlüdür.

Tıbbi Atıklar Tıbbi atık üreticileri (sağlık kuruluşu vb.): Atıkların kaynağında ayrı toplanması, taşınması ve geçici depolanması Belediyeler: Atıkların geçici atık depolarından alınarak bertaraf sahasına taşınması ve nihai bertaraflarının sağlanması sorumluludurlar. Tıbbi atık miktarını kayıt altına almak Tıbbi Atık Üreticisi Atık yönetim planını hazırlamak Atıkları kaynağında ayrı toplamak Atıkları ayrı taşımak Atıkları geçici depolamak Personeli eğitmek Bertaraf harcamalarını karşılamak

http://atikyonetimi.cevreorman.gov.tr

İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER Detaylı ve Güncel Bilgi: www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr Arzu NURAY Kimyager 0-312-207-6519 anuray@cob.gov.tr