Gök Cisimlerini Tanıyalım Uzay: Dünyayı,   gezegenleri,  yıldızları,  meteorları,  kuyruklu yıldızları,  asteroitleri  ve diğer gök cisimlerini içine alan boşluğa uzay denir. Evrenin dünya dışında kalan kısmıdır Gök Cisimleri: Uzayda yıldızlar, gezegenler ve gök taşlarıyla doludur. Bunların her biri gök cismidir. Evren: Uzayı ve içinde bulunan gök cisimlerini kapsar.  Her şey evrenin içinde yer almaktadır. Dünya + Uzay = Evren Evreninin Oluşumu ile İlgili Görüşler Newton’un Hareketsiz ve Başlangıcı olmayan görüşü: Newton’a göre evren sabittir. Önceden de bu şekilde idi sonsuza kadar da bu şekilde kalacaktır. Big Bang (Büyük Patlama) görüşü: Evrenin oluşumu büyük patlama ile meydana geldi. 10-20 milyar yıl önce evren büyük patlama ile meydana gelmiştir. Büyük patlama görüşü 1922 yılında Alexander Friedman yılında tarafından ortaya atılmıştır.

Yıldızlar: Yıldızların şekli genellikle küreseldir Yıldızlar: Yıldızların şekli genellikle küreseldir. Yıldızlar, uzaydaki bulutsu adı verilen gaz ve toz yığınlarının bir araya gelip sıkışmasıyla meydana gelir. Yıldızlar da doğar, yaşar ve ölürler. Ömrü biten dev yıldızlar şiddetli bir patlama ile parçalanır ve ortaya çıkan parçalar uzay boşluğuna dağılır. Yıldızların ortalama ömrü 10 milyar yıldır. Soğuk  ->   Kırmızı yıldızlar Orta sıcaklıkta   ->   Sarı  yıldızlar Çok sıcak   ->  Mavi veya beyaz yıldızlar En Büyük Yıldız:  HR 5171 A ( Güneş’in 1300 katı ) 2014 tarihli Gök yüzünün en parlak yıldızı : Sirius Bize en yakı yıldız: Güneş

Takım Yıldızı: Gökyüzüne dünyadan bakıldığında sergiledikleri görünüm sebebiyle bir arada bulunan yıldız grupları takımyıldızı olarak adlandırılır. Büyükayı, Küçükayı, ejderha, çoban, kuzey tacı, Orion(Avcı) ve günlük hayatta sıkça duyduğumuz burçlarda takım yıldızlarına örnek verilebilir. Kuyruklu yıldız: Adlarının aksine, birer yıldız değildir. Bu gök cisimlerinin yapısında donmuş halde buzlar, gazlar ve tozlar bulunur. Bu yüzden kirli kartopu olarak da adlandırılır. Gök taşı: Atmosfere girerek yeryüzüne ulaşabilen meteorlara gök taşı adı verilir.

Gezegen ile yıldız arasındaki farklar 1. Yıldızlar kendileri birer ısı ve ışık kaynağı oldukları halde, gezegenler yıldızlardan aldıkları ışığı yansıtır. 2. Gezegenler yıldızlardan daha soğuk ve küçüktür. 3. Yıldızların ışıkları yanıp söner gibi görünürken, gezegenlerin ışıkları yanıp sönmeden kesintisiz olarak görünür. Işık yılı: Bir ışık yılı, ışığın boşlukta bir yılda aldığı uzaklıktır. Işık yılı bir zaman birimi olmayıp uzaklık ölçüsü birimidir. Bir ışık yılı yaklaşık 9,46×1012 km dir.

KONU: Güneş Sistemi Galaksi nedir? Yıldızlar, bulutsular, gezegenler ve uydulardan oluşan uzay adalarına galaksi  (gök ada) denir. Güneş sistemi Samanyolu galaksisinin Avcı kolu üzerinde bulunur. Güneş sistemi Güneş’in ve onun etrafında belirli yörüngelerde hareket eden gezegenlerin, uyduların, kuyruklu yıldızların bulunduğu gök cisimleri topluluğudur. Güneş sistemindeki ısı ve ışık kaynağı Güneş’tir.

Güneş Dünya’ya en yakın yıldız Güneş’tir Güneş Dünya’ya en yakın yıldız Güneş’tir. Güneş yaklaşık olarak küre biçimindedir. Güneş ısı ve ışık kaynağımızdır. Kullandığımız enerjinin tümünü Güneş’ten gelmektedir. Samanyolu galaksisi içinde bulunan yaklaşık 200 milyar yıldızdan bir tanesidir. Güneş ile Dünya arasındaki mesafe yaklaşık 150 milyon kilometredir. Güneş ışığı bu mesafeyi 8 dakikada alır. Güneş, Dünya’mızdan çok uzakta olduğu için küçük görülür. Güneş’in çapı, Dünya’nın çapının 109 katıdır. Güneş’in hacmi Dünya’nın hacminin 1.300.000 katıdır.

Gezegenler Güneş etrafında dönen büyük gök cisimlerine gezegen denir Gezegenler Güneş etrafında dönen büyük gök cisimlerine gezegen denir. Gezegenler sönmüş katılaşmış çevresine ısı ve ışık saçmayan ancak Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtabilen gök cisimleridir . Güneş sisteminde sekiz gezegen vardır. Gezegenlerin hepsi  güneş çevresinde saat ibresinin tersi yönünde hareket ederler. Gezegenler Güneş etrafında döndükleri gibi, kendi eksenleri etrafında da dönerler. Güneş kütle çekim kuvvetiyle bütün gezegenleri kendine doğru çeker. Bu çekim kuvvetinden dolayı gezegenler Güneş’in çevresinde belirli bir yörüngede hareket ederler. Gezegenler Güneş’e farklı uzaklıktadır, yörüngeleri elips şeklindedir.

Gezegenlerin Güneş etrafındaki dönüş hızları farklıdır Gezegenlerin Güneş etrafındaki dönüş hızları farklıdır. Güneşe yakın olan gezegenlerin dönüş hızı büyük uzak olanların dönüş hızları küçüktür . Güneşe en yakın gezegen Merkür , en uzak gezegen Neptün dür . Gezegenler hem kendi ekseni etrafında hem de güneş etrafında dönerlerken Samanyolu galaksisinin etrafında da dönmüş olurlar . Gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıkları: Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün’dür. (Plüton cüce gezegen sınıfındadır)

Gezegenleri büyüklüklerine göre (büyükten küçüğe) sıralaması: Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün, Dünya, Venüs, Mars, Merkür İç  gezegenler (sıcak  gezegenler): Dünya ile güneş arsında kalan  Merkür ve Venüs  gezegenleridir . Dış  gezegenler (soğuk  gezegenler): Dünyamızdan sonra gelen  Mars , Jüpiter , Satrün , Uranüs ,Neptün  gezegenleridir. Gezegenler 1. Merkür Güneş’e en yakın gezegendir. Güneş sisteminin en küçük gezegenidir. Uydusu ve halkası yoktur.

2. Venüs Venüs’ün dönüş yönü diğer gezegenlerden farklı olarak doğudan batıya dönmektedir. Atmosferindeki yoğun karbondioksit nedeniyle sera etkisinden dolayı çok sıcak bir gezegendir. (400 C) Uydusu ve halkası yoktur. 3. Dünya Üzerinde yaşam olan gezegendir. Tek uydusu olan Ay dır. Halkası yoktur. 4. Mars İki uydusu vardır. Halkası yoktur. Kızıl gezegen olarak bilinir.

5. Jupiter 67 uydusu vardır. Etrafında halkası vardır. 6. Satürn 62 uydusu vardır. Etrafında halkası vardır. 7. Uranüs 27 uydusu vardır. Çevresinde ince bir halkası vardır. Dönüş şekli yuvarlanan varil gibidir. 8. Neptün 14 uydusu vardır. Halkası yoktur Astronomi Birimi: Gezegenlerin güneşe olan uzaklıkları astronomi birimi ile ifade edilir. Bir astronomi birimi güneş ile dünya arasındaki uzaklığa eşittir. Aşağıda Güneş Sisteminde gezegenlerin dönüş hızlarını görebilirsiniz.

.Sınıf Fen Bilimleri Uzay Araştırmaları Fen Bilimleri ==> Ortaokul 3.Sınıf (7.SINIF) ==> 7. Ünite: Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi Kazanımlar 7.7.3. Uzay Araştırmaları Konu/Kavramlar: Uzay teknolojisi, uzay kirliliği 7.7.3.1. Teleskopun ne işe yaradığını ve gök bilimin gelişimindeki önemini açıklar. 7.7.3.2. Uzay teknolojileri hakkında araştırma yapar ve teknoloji ile uzay araştırmaları arasındaki ilişkiyi tartışır. 7.7.3.3. Gök bilimci (astronom) ve astronot arasındaki farkı kavrar. Astrolojinin bir bilim dalı olmadığı ve bu bağlamda astrologların bilim insanı olmadıkları vurgulanır. 7.7.3.4. Uzay kirliliğinin sebeplerini ifade ederek bu kirliliğin yol açabileceği olası sonuçları tahmin eder.

KONU: Uzay Araştırmaları Uzay Araştırmalarının  Nedenleri Güneş sistemimizin araştırılıp incelenmesi, gezegenlerin yapısı Dünya dışında yaşam olasılığının araştırılması Galaksiler, yıldızlar, karadelikler ve diğer uzay yapıtaşlarının incelenmesi Tıp, fizik, kimya, biyoloji, endüstri gibi diğer alanlara da çok önemli katkılar sağlanması Uzayda doğal olayların ölçülmesi Yer dışında insanlığa yararlı olabilecek kaynakların ve enerjinin bulunması. Dünya yer üstü ve yer altı kaynaklarının bulunması Denizlerden yararlanma Meteoroloji, iletişim(haberleşme) ve enerji

Teleskop Uzaktaki cisimleri yakındaymış gibi gösteren araçlara teleskop denir. Teleskobun icadıyla bilim insanlarının evren hakkında bilgileri artmıştır. İnsanların evreni anlamaya başlaması teleskobun bulunması ile başlamıştır. Gök bilimi (Astronomi) Evren ve içindeki gök cisimlerinin hareketlerini, yapılarını ve birbiri ile etkileşimini  inceleyen bilim dalına Gök bilimi (Astronomi) denir.

Gök bilimci (Astronom) Astronomi ile ilgili çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanlarına Gök bilimci (Astronom) denir. İnsanoğlunun daha ilk çağlardan beri süregelen merakı, düşünen ve araştırmacı yapısı hemen her konuda olduğu gibi uzayı da araştırma ve inceleme yapmasına neden olmuştur. Mısırlılar, Babilliler,  Antik Yunanlar, Mayalar ve Çinliler eski çağlarda gök biliminde ilerlemiş uygarlıklardandır. Ali Kuşçu, Uluğ Bey, Takiyüttin ünlü Türk gök bilimcilerdir. Günümüzde NASA ESA gibi kuruluşların yanı sıra Rusya, Japonya, Kanada, Çin gibi ülkelerde uzay araştırmalarında öncülük yapmaktadır.

Uzay Teknolojileri Uzay araştırmaları sadece teleskopla sınırlı olmayıp, uzay mekikleri, uzay sondaları, uzay roketleri, yapay uydular ve uzay istasyonları ile bu çalışmalar devam etmiştir.  Uzay Mekiği Tekrar kullanılabilen uzay araçlarıdır. Uydu yerleştirmek ve uzayla ilgili araştırma yapmak için geliştirilmiştir. Apollo 11 uzay mekiği ile Ay’a yolculuk gerçekleşmiştir. Neil Armstrong Ay’a ilk ayak basan kişi olmuştur.

Uzay Roketi Roketler uzaya uydu taşımada kullanılan araçlardır. Uzay İstasyonu Astronot ve Bilim insanlarının uzayda uzun süre kalmalarını sağlayan uzay araçlarına uzay istasyonu denir. Uluslararası Uzay İstasyonu Dünya’dan çıplak gözle görülebilen bir uzay istasyonudur.

Yapay Uydular İnsan eliyle yapılan ve Dünya yörüngesine yerleştirilen cisimlere yapay uydu denir. Askeri, haberleşme, meteoroloji ve gök cisimlerini inceleme amaçlı kullanılır. Uzay Sondası Uzayı araştırmada gönderilen uzaktan kumandayla çalışan insansız uzay aracıdır. Fotoğraf çekme, atmosfer ve toprak analiz etmede kullanılır. Astronot: Uzay araştırmaları için uzaya giden kişilere astronot denir. Ruslar astronot yerine kozmonot kelimesini kullanır.

Uzay kirliliği uzay araçlarına ve astronotlara zarar verebilir. Uzay Kıyafetleri Uzaya giden astronotların buradaki koşullara uyum sağlayabilecek özel kıyafetler giymeleri gerekmektedir. Uzay kıyafetleri astronotların Güneşten gelen zararlı ışınlara karşı korur, vücut sıcaklığını ve hava basıncı sabit tutar. Uzay araştırmaları sayesinde gündelik yaşamımızda kullanılan bir çok araç geliştirilmiştir. Teflon, tükenmez kalem, alüminyum folyo, streç film, duman dedektörü, kalp pili, uydu navigasyon cihazı, diş teli bunlardan bir kaçıdır. Astroloji: Yıldızların durumuna göre insanların bundan nasıl etkilendiğini söyleme sanatıdır. Bilim ile ilişkisi yoktur. Astroloji ile uğraşan kişilere astrolog denir. Uzay Kirliliği Uzayda işlevini yitirmiş yapay uydular, yakıt tankları, uzay aracı parçaları uzay kirliliğine neden olur. Uzay kirliliği temizlenmesi çok zor bir kirliliktir. Uzay kirliliği uzay araçlarına ve astronotlara zarar verebilir.   www.egitimhane.com