ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ Nesrin SHAYA Bensu UYGUN Kübra Vildan OTLU Nilüfer AYALAN

İÇERİK Genel Bilgiler Eğitim Sisteminin Amaçları Okul Sisteminin Yapısı ve İşleyişi Eğitim Sisteminin Yönetim ve Denetim Sistemi Öğretmen Yetiştirme Türk Eğitim Sistemiyle Karşılaştırılması

ÜLKENİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Yüz ölçümü: 357.042 km2

16 eyaletten oluşur.

FEDERAL ANAYASA MAHKEMESİ yasama görevi : FEDERAL MECLİS VE KONSEY yürütme görevi: FEDERAL HÜKÜMET yargı görevi : FEDERAL ANAYASA MAHKEMESİ

Nüfus: 82.800.000 (2012 UNESCO Verilerine Göre) (6,7 milyon yabancı uyruklu vatandaş) ( yaklaşık 2 milyonu Türk vatandaşı)

Din: Resmi bir din yoktur. (52 milyon Hıristiyan) (4 milyon Müslüman) (235.000 Budist) (106.000 Musevi) Dil: Almanca Para Birimi: Euro Yönetim Şekli: Federal Cumhuriyet

BaŞkent: Berlin

Tarihi Geçmişi: Almanya ulusal birliği 1871 Fransa-Prusya Savaşı sonrası sağlanmıştır. II. Dünya Savaşı sonrası ülke ikiye bölünmüştür. 1990’da tekrar birleşmiştir.

Ekonomi: Küresel pazarda güçlü Büyük ekonomik güç AB’nin en önemli pazarı Büyük ekonomik güç Gelişmiş bir sanayi

ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ

Federal bir eğitim sistemi Yetki ve sorumluluklar eyaletlere aittir. Bütün eyaletlerde eğitim sisteminin yönetim ve denetiminde söz sahibi 3 makam bulunmaktadır: Eğitim bakanlığı Valilik Eğitim Yöneticiliği

Federal Alman Temel Yasasına Göre Alman Eğitim Sistemine Egemen Olan İlkeler: Parasız Eğitim Karma Eğitim Okul-Aile İşbirliği Özel Okul Açma Hakkı Din Eğitimi Özgürlüğü

Almanya Eğitim Sisteminin Genel Amaçları:   Herkese eşit eğitim fırsatının sağlanması, Ders araçlarının ücretsiz olarak sunulması, Uluslararası hoşgörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi, Sınıf farkı gözetmeksizin tüm bireylerin, ortak ve ulusal eğitim için, üst düzeyde öğrenim görmelerinin sağlanması

Egemen Olan Bazı İlkeler 9-12 yıl süreli eğitim süresi Eyaletlere göre değişen zorunlu eğitim Resmi okulların tüm basamaklarını içine alan parasız eğitim Karma eğitim Resmi okulların yanında özel okul açma Okul-aile işbirliği Din eğitimi alıp almamada karar verme

Almanya’daki Okul Sayısı: 95 Almanya’daki Okul Sayısı: 95.396 ( 2010 Yılı Alman Eğitim Bakanlığı Verilerine Göre)

Alman eğitim sistemi 5 aşamalı bir yapıdan oluşur Alman eğitim sistemi 5 aşamalı bir yapıdan oluşur. Zorunlu eğitim: 12 yıl (4+5+3)

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM Amaç; Çocukların aile eğitimine katkı sağlamak , Sosyal, fiziksel ve ruhsal yönden desteklemek, Yaş aralığı; 3-6 yaşındaki gönüllü bireyler Anaokuluna verilen isim; ‘’Kindergarten’’

Zorunlu eğitim Başlangıç; 6 yaş Süreç; 6-18 yaş aralığında devam eder. Bu 12 yılın 9 yılı tam zamanlı, 3 yılı da yarı zamanlı mesleği eğitim içerir. Kapsam; İlköğretim ve Ortaöğretim.

ilköğretim Amaç; Bireysel koşulları dikkate alarak öğrencilerin, kişilik gelişimlerine katkı vermek; sanatsal ve pratik yeteneklerini geliştirmek. 6 yaşını dolduran çocuklar için zorunlu İlk 4 sınıfı kapsayan ‘’Grundschule’’ isimli okullar mevcut Ve bazı eyaletlerde bu sınıf kapsam 6 olabilmekte Temel bilgi ve beceriler; Okuma yazma ve Matematik Ders saati; İlk yıllarda; 20-22 iken, sonraları 27-29 saate kadar çıkabiliyor. Ders işlenişi; İlk iki yıl sınıf öğretmeni tarafından verilen dersler, üçüncü yıldan itibaren branş öğretmenlerince veriliyor.

ORTAÖĞRETİM İlköğretim sonunda sınıf öğretmeninin kararı etkili oluyor; Ortaöğretimde kendi yeteneklerine, matematik, hayat bilgisi ve almanca gibi derslerdeki başarılarına bakılıyor Farklı kademelere sahip meslek okulları tercih edilebilir; Meslek okulu (hauptschule) Meslek ve genel eğitim okulu (realschule/erweiterte realschule) Akademik lise (gymnasium) Geçiş okulu (gesamtschule / integrierte gesamtschule) Bölge okulu (regionaleschule) Okul – işyeri uygulama okulu (duale oberschule)

Okul Seviyesi (Berlin/Brandenburg) Sınıf Ortalama Yaş Okul Seviyesi (Berlin/Brandenburg) Okul Seviyesi (Almanya'nın geri kalanı) 1 6/7 ilköğretim 2 7/8 3 8/9 4 10/11 5 11/12 ortaöğretim 6 12/13 7 13/14 8 14/15 9 15/16 10 16/17 11 17/18 12 18/19 13 19/20

YÜKSEKÖĞRETİM

YÜKSEKÖĞRETİM Almanya, Avrupa’da en çok üniversiteye sahip ülkedir. Almanya’da mevcut olan yükseköğretim kurumları 2 ana başlıkta toplanır. Bunlar; * Üniversiteler * Yüksekokullar

YÜKSEKÖĞRETİM Üniversiteler Genel Üniversiteler: Bilimsel alanlarda bilim adamı yetiştirmek ve bilimsel araştırmalar yapmak Teknik Üniversiteler: Teknik ve tabii bilimler sahasında bilim adamı yetiştirmek ve bilimsel araştırmalar yapmak Münih Teknik Üniversitesi

YÜKSEKÖĞRETİM Yüksekokullar: Bu kurumlara girebilmek için ‘Abitür’ denen olgunluk sınavını geçmek gerekmektedir. Hemen hemen hepsi devlet kurumudur ve öğretim üyeleri memur konumundadır. Çok Amaçlı Yüksekokul Eğitim Yüksekokulu Sanat/Müzik Yüksekokulu Meslek Yüksekokulu İdare Meslek Yüksekokulu

YÜKSEKÖĞRETİM Almanya’da yükseköğrenimi bitirmek için yapılan sınavlar: Diploma Ana Sınavı (Diplomhauptprüfung): Yüksekokullar tarafından uygulanan bir akademik mezuniyet sınavıdır. Bu sınavı veren kişiler mesleki bir nitelik kazanmış sayılır. Dal dersleri için ayrı ayrı sözlü ve/veya yazılı sınav ve mezuniyet tezi olarak 2 kısımdan oluşur.

YÜKSEKÖĞRETİM 2. Master (Magister Artium) Düşünsel ve toplumbilim sahalarında yapılan bir akademik çalışmadır ve bu çalışmayı başarı ile tamamlayan mezun olmaktadır. 3. Devlet Sınavı ( Staatsexamen) Devlet tarafından gerçekleştirilen bir mezuniyet sınavıdır. Hem Alman vatandaşlarına hem de yabancılara açıktır. Bu sınav resmi kurumlarda işe girebilmeleri için istenilen nitelikleri kazandırmaktadır.

YÜKSEKÖĞRETİM 4.Doktora (Promotion) Doktorluk ünvanı kazanma sınavıdır. Doktora eğitimine başlamak için yüksek lisans yapma zorunluluğu yoktur 5. Üniversitede Ders Geçme Sınavları Vize sınavı yapılmaktadır. Öğrenciler devam etmek istedikleri dersleri kendileri seçer.

YETİŞKİN EĞİTİMİ SÜREKLİ EĞİTİM Almanya’da 16 eyaletten 11 tanesinde, belirli şartlara göre her yıl genellikle 5 gün şeklinde, çalışanlara eğitim izni verilmekte ve bu süre zarfında herhangi bir maaş kesintisi yapılmamaktadır. Bu sürekli eğitimin finansmanı konusunda; vatandaşlar, kamu sektörü, iş piyasası, sosyal gruplar ve kamuya ait yayın kuruluşları sorumluluk taşımaktadır.

YETİŞKİN EĞİTİMİ Sürekli eğitimde rol oynayan faktörler: 1. Okul Bitirme Belgesinin Düzeyi 2.Mesleki Nitelik 3.Mesleki Konum 4.Yaş

YETİŞKİN EĞİTİMİ 19-65 yaş arası vatandaşların sürekli eğitime katılım oranları: Sürekli Eğitim Alanları Vatandaşların Yüzdesi Mesleki Eğitime Yönelik Sürekli Eğitim %29 Genel ve Politik Sürekli Eğitim %26 Eğitime Yeniden Başlama %3

YETİŞKİN EĞİTİMİ Konulara göre katılım oranı: Konu Alanı Katılımcı yüzdesi Sosyal Bilimler % 4.6 Eğitim ve Okul Sorunları % 3.4 Konusu İnsan Olan Bilimler % 2.4 Dil % 5.5 İşletme ve Ticari Uygulamalar % 35.7 Matematik, Fen ve Teknolojik Bilimler % 6.9 Ev, Sağlık ve Boş Zaman Yönetimi % 13.4 Çalışma ve Okullarla İlgili Diğer Kurslar % 8.3 Çevirmenlik, Teknisyenlik ve İş İdaresi % 4 Bilgisayar ve Online Kurslar % 10.4

EĞİTİM YÖNETİMİ Federatif bir eğitim ve kültür politikası vardır. Yetki ve sorumluluk doğrudan eyaletlere bırakılmıştır. Bu sebeple eyaletler arası farklılıklar oluşabilmektedir. Ancak; genel ilke ve amaçlar, zorunlu eğitim, parasız eğitim, karma eğitim eğitim basamakları, yönlendirme sınıfları ve meslek eğitim gibi konularda birliktelik sağlanmıştır.

EĞİTİM YÖNETİMİ Ayrıca federal düzeyde eğitimin planlanması ve politikanın saptanmasında, eyaletler arası birliğin sağlanmasında ve genel sorunların tartışılıp kararlar alınmasında; Eğitim Bakanları Konferansı Federal Eğitim ve Bilim Bakanlığı Eğitim Planlama ve Araştırma Teşvik Hükümet ve Eyaletler Komisyonu sorumludur.

OKUL YÖNETİMİ Okul yöneticilerinin finansal anlamda sınırlı özerkliği vardır. Eyaletin, Eğitim ve Kültürel İşler Bakanlığı tarafından atanırlar. Yöneticilerin unvanı, okulun türüne ‘rektör’ teriminin eklenmesiyle oluşturulur. Yöneticiler; öğretmenlerin derslerini ve sınıflarını belirlemekte, sınıf gözlemine dayalı öğretmen değerlendirmesi yapmaktadırlar. Okul yaşamı, sosyal etkinlikler, disiplin ölçümü, eğitimle ilgili sorunlar ve diğer okullarla işbirliği ise okul konseyinin görevidir.

EĞİTİM FİNANSMANI Eğitim finansmanı; resmi okullar, eyalet yönetimleri ve yerel yönetimlerce ortaklaşa yapılmaktadır. Geçimleri ve eğitimleri için gerekli kaynağı ailesinden karşılayamayan öğrencilerin ‘Federal Eğitim Teşvik Yasası’ ile devletten yardım alma hakları vardır. Bu yardımın yarısı burs diğer yarısı faizsiz kredi olarak verilmektedir. Öğrenim ücretsizdir. Özel üniversiteler hariç, öğrenim harcı alınmamaktadır.

EĞİTİM TEFTİŞİ Okulların, eyalet tarafından yapılan denetimleri; Yasal denetimi Akademik denetimi Personel denetimini kapsamaktadır. Okullar, Eğitim ve Kültür Bakanlıkları tarafından denetlenir.

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Almanya’da öğretmen eğitimi 1900’lü yılların başından itibaren öğretmenlik seminerleri şeklinde ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin akademik olarak eğitim tarihi ise 1926 yılında “Pedagojik Akademi” okullarının kurulmasıyla başlamıştır.

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Günümüzde Almanya’da 60’tan fazla öğretmen yetiştiren yüksek öğretim kurumu bulunmaktadır.

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Öğretmen eğitimi veren kurumlara girmek isteyen adayların, genel öğretim amaçlı ortaokulun 13. Sınıfını bitirenler için düzenlenen olgunluk sınavından başarılı olmaları gerekmektedir. Öğretmen eğitimi veren kurumların süresi 3 veya 4 yıl teorik, 2 yıl uygulama ağırlıklı olmak üzere toplam 5 veya 6 yıldır.

ÖĞRETMEN YETİŞTİRME Öğretmenlik eğitimi tamamlandıktan sonra, öğretmenlerin atanabilmeleri için alan bilgisinden oluşan I. Kademe devlet sınavını geçmeleri gerekmektedir. Bu sınavdan başarılı olunduktan sonra bir okula stajyer öğretmen olarak atanan öğretmenler, burada 2 yıl uygulama yapmak durumundadırlar. Bu 2 yıllık süre zarfında, danışman öğretmenin gözetimi altında derslere girerler. Uygulama sonunda ise II. Kademe devlet sınavına girmeye hak kazanan öğretmenler, başarılı oldukları taktirde asil öğretmen olarak atanırlar.

TÜRKİYE VE ALMANYA EĞİTİM SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Zorunlu Temel Eğitim Zorunlu eğitim süresi 12 yıldır. 1. basamak (ilkokul) 4 yıldır. Grundschule (ilkokul) dan sonra 3 okul tipinden birine devam edilir. 2. basamakta temel ders başarısına göre üst ya da alt basamak ortaöğretim kurumlarına geçiş yapılır. Zorunlu eğitim süresi 12 yıldır. 4+4+4 yıllık ilkokul, ortaokul ve lise dönemlerine devam edilir. TEOG sonuçlarına göre liseye geçiş yapılır.

Okul öncesi Zorunlu değildir ve paralıdır. Zorunlu değildir, devlete bağlı olanlar parasızdır. MEB Okulöncesi Eğitimi Genel Müdürlüğüne bağlıdırlar. Öğretmenleri, 4 yıllık eğitim fakültesi mezunudur. Zorunlu değildir ve paralıdır. Genellikle kilise ve belediyeler tarafından açılır. Öğretmenleri, üniversite mezunu değildir.

Ortaöğretim Ortaöğretim bir bütün halindedir. Ortaöğretim kademesi ikiye ayrılır. Realschule ve Hauptschule’den mezun olanlar 3 yıllık meslekî liseye girerler. Bu liselerden mezun olduklarında, kendi mesleklerinde yükseköğrenim görme fırsatları vardır. Ortaöğretim bir bütün halindedir. Hem genel liseler hem de meslek liseleri, yükseköğrenime yöneliktir. Meslek liseleri, daha çok, başarısız öğrencilerin sığındığı okullar olarak algılanmaktadır.

Yükseköğretim Üniversiteye giriş, merkezî sınavla yapılmaktadır ve lise diploma not ortalaması bu sınavla birlikte değerlendirme sürecine katılmaktadır. Yükseköğretim kurumları en az 2 yıllık meslek yüksekokulları ve en az 4 yıllık fakültelerden oluşmaktadır. Üniversiteye giriş için gymnasium (lise) seviyesinde bir öğrenim görmüş olmak ve Abitur sınavını geçmek gereklidir. Yükseköğretim süresi 4-5 yıldır.

Öğretmen Yetiştirme Eğitim yüksekokullarında (Pädagogische Hochschule) grundschule (ilkokul), hauptschule (ortaokul), sonderschule (özel eğitim) gibi okullara öğretmen yetiştirilmektedir. Geriye kalan okulların öğretmen ihtiyacı ise üniversiteler ve sanat-müzik yüksekokulları gibi yükseköğretim kurumlarınca giderilmektedir. Atamalarda 1. devlet sınavı, 2 yıllık staj süresi, 2. devlet sınavı süreçleri izlenir. Tüm öğretmenler 4 yıllık fakülte mezunudurlar. Atamalar, merkezî sınavdan alınan sonuca göre yapılır (KPSS). Staj uygulaması, 4 yıllık lisans eğitimi süreci dahilinde 1 yıl boyunca yapılmaktadır.

Eğitimin Yönetim Şekli Alman Eğitimi Merkeziyetçi değildir. 16 ayrı Eğitim Bakanlığı vardır. Eğitimin çerçeveleri, Eğitim Bakanlığı Daimi Konferansında belirlenir. Türkiye’de merkeziyetçi bir eğitim sistemi vardır. MEB, tüm il ve ilçelerde örgütlenmiştir. Eğitim programı ve yönetmelikler, merkez tarafından hazırlanır.

Kılık Kıyafet Öğretmenler, kılık kıyafet yönetmeliğine uygun giyinerek okula gitmelidir. Öğrenciler üniforma giyerek okula giderler. Fakat bazı okullarda öğretmen ve öğrencilere kıyafet serbestliği bulunur. Hem öğretmenler hem de öğrenciler için kılık kıyafet serbestliği vardır.

Eğitim Planlaması Öğretim araç ve gereçleri ya parasız ya da ödünç olarak verilmektedir. İlköğretim ve lise ders kitapları ücretsiz olarak verilmektedir.

Öğretim Yılı ve Tatiller Ortalama 180 iş günü, Ocak-Şubat arası sömestr tatili, Ramazan ve Kurban bayramları ve milli bayram tatilleri Ortalama öğretim yılı 188 iş günüdür, Şubat ayında sömestr tatili, Noel Tatili, Paskalya Tatili gibi dini bayram tatilleri.

Türkİye ve Almanya Eğİtİm Sİstemlerİnİn Benzerlİklerİ

Her iki ülkede de eğitim devlet okullarında parasızdır (meslek yüksek okulları hariç). Her iki ülkede de eğitim hizmeti vatandaşların istek ve kabiliyetleri ile toplumun ihtiyaçlarına göre düzenlenir. Her iki ülkede de fırsat eşitliği bulunur.

Her iki ülkede de eğitim hayat boyu sürmektedir. Kız erkek karma şekilde eğitim görür. Her iki ülkede de orta öğretim okulları parasızdır Her iki ülkede eğitim bilimseldir.

KAYNAKÇA Gül Y.E. (2015) “ÖĞRETMEN YETİŞTİRME SİSTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI: ALMANYA VE KIRGIZİSTAN ÖRNEĞİ” http://uteb.gop.edu.tr/Makaleler/1048157382_6%20%20Yavuz%20Ercan.pdf Pegem Akademi (2009) “EĞİTİM YAPILARI VE YÖNETİMLERİ AÇISINDAN ÇEŞİTLİ ÜLKELERE BİR BAKIŞ” “ALMANYA EĞİTİM SİSTEMİ” (ppt) http://www.slideserve.com/tam/almanya-egitim-sistemi