Özefagus Hastalıkları Şeymanur yakupçebioğlu 11/A

GASTROÖZOFAGEAL REFLÜ HASTALIĞI Gastroözofageal reflü hastalığı veya diğer adıyla asid reflüsü mide içindeki asid sıvısının özofagus (yemek borusu) içine geri kaçması ve bunun sonucunda yemek borusunda zarar oluşmasıdır. Tüm sağlıklı insanlarda reflü görülebilir. Sağlıklı insanla hastalık arasındaki ayırım reflünün görülme sıklığı ve bunun süresidir. Reflü hastalığı oluş mekanizması Yemek borusunun alt ucunda mide içeriğinin yemek borusuna geçişini engelleyen sfinkter (kapak) sistemi vardır. Gıda alımı ile bu kapak mekanizması açılır ve gıdalar mideye geçer daha sonra kapak sistemi kapanarak gıdaları yemek borusu, ağza geçişi engellenir. Sağlıklı insanlarda 24 saat boyunca yutmaların %5’i kadarında reflü görülebilir fakat bu hastalık oluşturmaz. Bunun sıklığı ve reflü içeriğinin midede kalış süresi uzadıkça hastalığın şiddeti artmaktadır. Yemek borusunun mukozasındaki (iç yüzü) zararın nedeni mide içerisindeki asid ve proteinlerin sindirimi yapan pepsin ve benzeri kimyasal maddelerin irritan etkilerinden kaynaklanmaktadır.

Reflü nedenleri ve oluşmasına kolaylaştıran faktörler: —Mide ile yemek borusu arasında kaslardan oluşan kapak mekanizmasının bozulması, bununda en çok nedeni obesitedir (şişmanlık) —Mide asit salgısının artışı —Sigara ve alkol kullanımı —Mide fıtığı(Hiatal herniler) —Mideyi hızlı ve fazla dolduracak şekilde beslenme —Yemeklerden sonra sırt üstü yatmak —Mide boşalma bozukluklar Reflünün belirtileri(hastanın şikâyetleri): -Reflüsü olan hastada hiçbir belirti olmayabileceği gibi birden çok şikayette olabilir. -Çoğunlukla ilk şikayet midede yanma ve göğüs kafesinin arkasında yanma hissidir. -Diğer şikayetler ise mideden ağza acı, ekşi sıvı gelmesi, -Kronik öksürük -Ses kısıklığı -Kötü ağız ve nefes kokusu. -Boğazda takılma ve yabancı cisim hissi -Hastalığı ilerleyenlerde katı gıdaların ağrılı ve zor yutulması -Kalp hastalıklarına benzer şekilde göğüs ağrısı olabilir. Bu şikâyetlerden anlaşılacağı gibi hastalar KBB. Kardiyoloji ve göğüs Hastalıkları polikliniklerinede başvurabilir.

Tanı: -Reflü tanısı çoğunlukla hastanın öyküsü ile tanınır buna rağmen genellikle ileri tetkikler gereklidir. -Radyolojik incelemeler(Röntgen) -Yemek borusunun kontrast madde ile röntgen filmi çekilimi -Endoskopi ;endoskopi sayesinde hem reflü olup olmadığı hemde reflü varsa onun derecesi görülür ,endoskopi esnasında biyopside yapılabilmesi bu tetkikin en önemli avantajıdır. Reflü hastalığı tedavi edilmediğinde gelişebilecek problemler(Komplikasyonlar) -Yemek borusunda irritasyona bağlı inflamasyon, darlık, ülser, kanama, -Asitli mide içeriğinin akciğere kaçması sonucu akciğer enfeksiyonu -Uzun dönemde en ciddi sorun olarak “yemek borusu alt ucu kanserleri” gelişimidir.

-Akalazya: Yemek borusunun hareket (peristaltizm) ile alt kısımdaki kapak (sfinkter) mekanizmasının bozukluğudur. Bunun sonucunda gıdaların mideye geçişinde zorlanma olur. Hastalık yemek borusunun hareketini sağlayan sinir sisteminin bozukluğu sonucu oluşmaktadır, fakat nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Bu hastalarda yutma zorluğu, yediklerinin ağza gelmesi, göğüste yanma, göğüs ağrısı, kilo kaybı gibi şikayetler olur. Tanı –Akçiğer grafisi -Baryumlu yemek borusu grafisi -Endoskopi -Manometrik çalışmalar ile tanı konur Tedavi -Tedavideki amaç alt sfinkterin basıncını azaltmaktır. -İlaç tedavisi -Endoskopik balon dilatasyonu -Sfinkter bölgesine botulinum toksin enjeksiyonu

-Diffüz (Yaygın) Özofagial Spazm:Yemek borusunun ani, yaygın ve düzensiz olarak kasılması sonucu oluşan fonksiyon bozukluğudur. Bu hastalığında nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalarda yutma güçlüğü ve göğüs ağrısı şikayetleri vardır.Özelliklede göğüs ağrısı çok yaygın ve tipiktir. Kalp krizi ile benzer şikayetleri olur fakat ağrının eforla ilgisi yoktur ve çoğunlukla yemekle ilgilidir. Tanı -yemek borusu basınç ölçümleri ile konur. Tedavi-Medikal tedavi-Cerrahi tedavi (temel tedavidir) Özofagus Divertikülleri Yemek borusunun bir kısmını kesecik şeklinde çıkmasına divertikül denir. Üç kısımda incelenir. -Faringözofagial divertiküller;yemek borusunun üst kısmında oluşur. -Midösefagial divertiküller, yemek borunun orta kesiminde olşur. – Epifrenik divertiküller; yemek borusunun alt kısmında oluşurlar. Bu hastalık divertikülün yerleşim yerine göre boğazda takılma hissi, yutma zorluğu,boyunda şişlik, reflü, ağız kokusu vs yapar. Hastalığın tanısı baryumlu yemek borusu grafisi ve endoskopi ile konur. Tedavi divertikülün büyüklüğü ve yerleşim yerine göre takip ve cerrahiye karar verilir.

Özofagus travmaları -Korozif madde travmaları (asit veya alkali madde içilmesi): Asit veya alkali maddelerin yanlışlıkla içilmeleri sonucu oluşur ve oldukça sık görülen patolojidir. Bu maddelerin yaptığı patoloji ve hasarlar kişinin aldığı madde türü, miktarı, yoğunluğu, temas süresine göre değişiyor. Bu maddeler hem vücudu sistemik olarak etkiliyor, hem de yemek borusunda ülserden delinmeye kadar alanda etki ediyor. Tedavide içilen maddenin türüne göre erken dönemde nötralize edici maddeler daha sonrada hasarın boyutuna göre medikal veya cerrahi müdahalede bulunulur. Özofagus tümörleri Yemek borusu tümörleri az görülen hastalıklardan olup olanların büyük oranda kötü huyludur. Kanserler için risk faktörleri;

-Sigara ve içki en önemli risk faktörüdür -Sigara ve içki en önemli risk faktörüdür. -Gastroözofagial reflüye bağlı barret özafagusu -Aşırı sıcak yiyecek tüketimi, genetik nedenler diğer risk artırıcı unsurlardır. Hastalar sıklıkla yutma zorluğu ve kilo kaybı şikayeti ile başvururlar. Tanı endoskopi ile konur. Tedavi; Hastalık sinsi seyirli olup çoğunlukla tanı konduğunda etraf dokulara yayılmıştır. Bu nedenle çoğu kez hastalara cerrahi tedavi öncesinde kemoterapi ve radyoterapi gerekmektedir. Bazı özefagus kanserlerinde Radyoterapi tedavi edici ve şifa sağlayacı olabilmektedir. Özofajit Nedir ve Nasıl Tedavi edilir? Yemek borusunun iltihabına Özofajit denir. Özofajitin birçok nedeni vardır ancak toplumda en yaygın görülen sebep elbette mide asidinin reflüsüne bağlı olan özofajit tipidir ve genelde Reflü Özofajit olarak adlandırılır. Bu durum yemek borusu ve mide arasında kapağın yetersiz (açık, gevşek veya felç) olmasına bağlıdır

Özofajit Nasıl anlaşılır? Özofajit durumlarında görülen en sık bulgular şöyledir: Mide ekşimesi Ağrı: karından göğüse, boyuna ve çeneye kadar yayılabilen bir ağrı. Bulantı (ve nadiren kusma) Şikayetlerin yemeklerden sonra artış göstermesi Özofajit Nasıl Tedavi Edilir? Özofajit’in tedavi seçeneği nedenlerine göre yapılır. Örneğin enfeksiyon durumlarında doğru antibiyotikler başlatılır. Asit reflüsüne bağlı özofajitlerde mide asidini azaltan çeşitli ilaçlar verilebilir. Tedavi konusunda en önemli husus ise erken dönemde tanının konulmasıdır çünkü tedavi edilmeyen olgularda zamanla alt özofagus bölgesinde ciddi hasar oluşur. Bu hasara bağlı bazen darlıklar bazen de yemek borusunu kaplayan mukozada değişim (displazi, metaplazi, Barrett özofagusu) görülebilir. İlerleyen ve tedavi edilmeyen olgularda ise yemek borusu kanserinin gelişme olasılığı vardır

Hiatus Hernisi Bir hiatus hernisi midenizin üst kısmının diyaframınız içinden göğsünüz içine geçmesidir. Diyafram, karnınız ve göğsünüz arasındaki büyük kastır. Nefes almanıza yardımcı olması için bu kası kullanırsınız. Normalde mideniz diyafram altındadır. Ancak hiatus hernisi olan kişilerde midenin bir kısmı kastan yukarıya geçer. İçinden geçtiği açıklığa hiatus denir.

Nedenler Birçok hiatus hernisinin tam nedeni bilinmemektedir. Çoğu kişide kas dokusu yaralanma veya başka hasar nedeniyle zayıflayabilir. Bu durum midenizin diyafram içinden yukarıya çıkmasını mümkün hale getirir. Başka bir neden mideniz etrafındaki kaslara çok basınç uygulamaktır. Bu şu durumlarda oluşabilir: öksürük kusma tuvalette ıkınma ağır şeyler kaldırma Hiatus hernisi riskinizi arttıran faktörler arasında şunlar vardır: obezite yaşlanma sigara içme

Kalazya Kardio-özefageal sfinkterde, yetmezlik söz konusudur. Mide içeriği olduğu gibi özefagusa geri döner. Hastalık Nedeni: Kesin bilinen bir nedeni olmamakla beraber, kardiak sfinkter, gevşek ve daima açık olur. Bu nedenle mide içeriği, özefagusa regürjite olmaktadır. Bebeklerde konjenital olarak ortaya çıkabilir. Belirti ve Bulgular: Genellikle yeni doğan bebeklerde beslenmeden kısa süre sonra devamlı kusmalar oluyorsa kalazya düşünülmelidir. Beslenmeden sonra bebek, bir müddet dik tutulursa kusması önlenebilir. Benzer tablolara yetişkinlerde de rastlanır. Ancak, yatınca ya da eğilince olan kusmalara ek olarak retosternal ağrı, kanama, gecikmiş olgularda peptik özofajite bağlı olarak disfaji de bulunur. Kompikasyonlar: Özofajit Kanama Aspirasyon pnömonisidir

Tanı: Fizik muayene ve hikayeye ilave olarak baryumla radyolojik inceleme, özofagoskopi ve regürjitasyonun tespit edilmesi olmaktadır. Tedavi ve Bakım: Yeni doğan bebeklerde, özel beslenme (daha koyu kıvamlı mamalar) verilerek ve beslenme sonrası dik tutularak komplikasyonlar azaltılabilir. Yetişkinlerde, az ve sık yenmesi ayrıca mide asidini arttıran yiyiceklerden kaçınılması önerilir. Yemeklerden sonra hastaya, sırt üstü yatmaması söylenir Mide asidini azaltacak ilaç tedavisi verilir. Özofagusta lezyon tespit edilmişse cerrahi yöntemlerden biri uygulanabilir. Kaynakça: sağlıkblogcu.com Dr.fatihağalar.com