YANSITICI DÜŞÜNME

Dewey yansıtıcı düşünmeyi herhangi bir düşünce ya da bilgiyi ve onun amaçladığı sonuçlara ulaşmayı destekleyen bir bilgi yapısını etkin, tutarlı ve dikkatli bir biçimde düşünme olarak tanımlamaktadır.

Ünver yansıtıcı düşünmeyi bireyin öğretme ya da öğrenme yöntemi ve düzeyine ilişkin olumlu ve olumsuz durumları ortaya çıkartmaya ve sorunları çözmeye yönelik düşünce süreci olarak tanımlar.

Bu açıklama ve tanımlardan yola çıkarak yansıtıcı düşünmeyi; kişinin öğrenme veya öğretme sürecini değerlendirip tespit ettiği hataları düzeltmesi olarak tanımlayabiliriz.

Yansıtıcı düşünce hem insan hem de gerçeğin değiştiğine bu yüzden bilginin de değiştiğine inanan pragmatik felsefenin ilerlemecilik akımının görüşleri ile örtüşen bir kavramdır. (Ünver,2003)

Dewey (1992),yansıtıcı düşünmenin anlamını dört boyutta sunmuştur: 1.Yansıtıcı düşünmede görüşler arasında anlamlı ilişkilere dayanan bir ardışıklık vardır. 2.Yansıtıcı düşünme duyguları olumlu duruma getirmeyi ve geliştirmeyi amaçlar. 3.Yansıtıcı düşünme inancı bazı temellere dayandırır.algılanan ya da düşünülen durumlar mantıksal olarak uygun olup olmama koşuluna göre kabul ya da reddedilir. 4.Yansıtıcı düşünme bir inancın doğasına koşullarına ve temellerine ilişkin bilinçli bir araştırma yapmayı gerektirir.

YANSITMA ALANLARI

Ölçülebilen sonuçlar üzerinde durulan yansıtma alanıdır. Çözüm yollarının uygulanması önemli bir süreçtir. Deneyimsiz öğretmenler sıklıkla bu yansıtma alanını kullanırlar. Çünkü eğitim sorunlarına ve çözümlerine ilişkin yeterli deneyimleri yoktur. Teknik alanda yansıtma: Ölçülebilen sonuçlar üzerinde durulan yansıtma alanıdır. Çözüm yollarının uygulanması önemli bir süreçtir. Deneyimsiz öğretmenler sıklıkla bu yansıtma alanını kullanırlar. Çünkü eğitim sorunlarına ve çözümlerine ilişkin yeterli deneyimleri yoktur. Uygulama alanında yansıtıcı düşünen birey hedef ve davranışlara ulaşıp ulaşılmadığını ve bunların nedenlerini anlamak için davranışları çözümler. Bu alanda birey öğrenmeyi etkileyen dış uyarıcılara karşı bilgi verir. Uygulamalı alanda yansıtma: Uygulama alanında yansıtıcı düşünen birey hedef ve davranışlara ulaşıp ulaşılmadığını ve bunların nedenlerini anlamak için davranışları çözümler. Bu alanda birey öğrenmeyi etkileyen dış uyarıcılara karşı bilgi verir.

Bu alanda birey, öğrenme sürecini etik açıdan ele alarak değerlendirir. Eleştirel alanda yansıtma: Bu alanda birey, öğrenme sürecini etik açıdan ele alarak değerlendirir.

YANSITICI DÜŞÜNMENİN ÖĞRETMENE SAĞLADIĞI YARARLAR  Öğrenmeyi arttıran öğrenme yaşantılarını yansıtmaya yönlendirir.  Sınıftaki olayları çözümleme ve anlama yeteneği geliştirir.  Etkili öğrenme ortamının oluşmasına yardım ederek sınıf yaşamını geliştirir.  Öğretmene kendi mesleki yaşamını geliştirme imkanı sağlar ve öğretimi, okul kültürünü yeniden düzenlemesi için destekler.

YANSITICI DÜŞÜNMENİN ÖĞRENCİYE SAĞLADIĞI YARARLAR 1-Öğrenme hedefleri belirlemeye yardımcı olur. 1-Öğrenme hedefleri belirlemeye yardımcı olur. 2-Kullandığı öğrenme strateji ve stillerinin etkililiği üzerinde düşünmeyi sağlar. 2-Kullandığı öğrenme strateji ve stillerinin etkililiği üzerinde düşünmeyi sağlar. 3-Öğrenme düzeyini belirlemeye yardımcı olur. 3-Öğrenme düzeyini belirlemeye yardımcı olur. 4-Öğrenme sorumluluğunu almasını sağlar. 4-Öğrenme sorumluluğunu almasını sağlar.

YANSITICI DÜŞÜNME İÇİN NELER GEREKLİDİR? Temel düşünme becerileri Temel düşünme becerileri Yansıtıcı düşünmeyi destekleyen bir ortam Yansıtıcı düşünmeyi destekleyen bir ortam Zaman Zaman Sabır Sabır Hedeflere dayandırma Hedeflere dayandırma Çaba Çaba

YANSITICI DÜŞÜNEN ÖĞRETMENİN ÖZELLİKLERİ Öğretimini sürekli ve amaçlı düşünür.Öğretmen eğitim hedeflerini, araç-gereçleri ve yöntemlerini sürekli olarak gözden geçirir Açık düşüncelidir.Uygulamalara karşı soru ve tepkilere açıktır.Sınıf içi uygulamaları sorgular Öğretimin sorumluluğunu alır.Öğrencilerinin gereksinimlerinden sorumludur, her öğrencisini sürekli kontrol eder Öğretimini incelerken içten davranır.Yansıtmayı önemser çünkü yansıtma sayesinde nasıl bir öğretmen olduğunu anlar Yansıtıcı düşünen öğretmen geleceği görür ve öğrencilerin de geleceği görmesini sağlar

 Karşılaştığı problemleri mesleki hayatını geliştirmek için bir fırsat olarak görür.  Öğretmenliğe karşı olumlu tutum sergiler.  Eleştiriye,yardımlaşma ve işbirliğine açıktır.

YANSITICI DÜŞÜNMEYİ GELİŞTİRME YAKLAŞIMLARI 1) Öğrenme yazıları: Öğrencilerin kişisel tepkilerini, sorularını duygularını, değişen görüşlerini, düşüncelerini, öğrenme süreçlerini ve içeriğine ilişkin bilgilerini kaydettikleri materyallerdir. 1) Öğrenme yazıları: Öğrencilerin kişisel tepkilerini, sorularını duygularını, değişen görüşlerini, düşüncelerini, öğrenme süreçlerini ve içeriğine ilişkin bilgilerini kaydettikleri materyallerdir. 2) Kavram haritaları: Kavram haritaları, kavramları görsel yolla öğretmenin yanında, öğrencilerin kavramları öğrenme düzeyini değerlendirme aracı olarak da kullanılır. 3) Soru Sorma: Öğrencinin öğretmene, öğretmenin öğrencilere ve öğrencilerin birbirine sordukları üst düzeyde düşünmeye yönlendiren sorular yansıtıcı düşünmeyi geliştirir.

4) Kendine Soru Sorma: Öğrenciler öğrenme süreçleri boyunca kendileri sordukları sorular ile süreci değerlendirir.Sorulan sorular ile neyi, ne zaman, neden ve nasıl öğreneceklerine karar verir ve eksiklerini tamamlar. 5) Anlaşmalı öğrenme: Öğrencilerin öğrenme sürecine ilişkin kararlara katılımıdır.Bu sürece katılan öğrenciler öğrenme sürecinde daha etkili olurlar.Anlaşmalar tüm sınıf ya da kümeler ile yapılabilir. 6) Kendini değerlendirme: 6) Kendini değerlendirme: Yansıtıcı düşünmeyi geliştirmek için öğrenciler süreç içine ve sonunda arkadaşlarını ve kendini değerlendirme imkanı sağlanmalıdır.

YANSITICI DÜŞÜNMEYİ GÖSTERME YOLLARI Sözel yansıtma: Gerekli olduğunda kısa olarak kullanılmalıdır. Açık uçlu sorular ile sözel yansıtma sağlanır. Küme çalışmaları uygulanabilir. Sözel yansıtma: Gerekli olduğunda kısa olarak kullanılmalıdır. Açık uçlu sorular ile sözel yansıtma sağlanır. Küme çalışmaları uygulanabilir. Drama-müzik: Öğrenme yaşantılarını yansıtmak için mimik, jest ve rol oynamadan yararlanılabilir. Öğrenci öğrenme yaşantısına ilişkin duygularını müzikal olarak sunabilir. Drama-müzik: Öğrenme yaşantılarını yansıtmak için mimik, jest ve rol oynamadan yararlanılabilir. Öğrenci öğrenme yaşantısına ilişkin duygularını müzikal olarak sunabilir. Görsel sunumlar: Bu amaçla birçok görsel materyal kullanılabilir. Örneğin gazeteler, kalemler, karalama kağıdı, dergi resimleri görsel sunu olarak kullanılabilir. Görsel sunumlar: Bu amaçla birçok görsel materyal kullanılabilir. Örneğin gazeteler, kalemler, karalama kağıdı, dergi resimleri görsel sunu olarak kullanılabilir.

Yansıtıcı düşünmeyi geliştiren bir eğitim programının öğeleri ; hedefler içerik öğrenme etkinliği ve değerlendirmeden oluşmaktadır.

Son olarak; öğrenci duygularını ön plana çıkaran, öğrenci öğretmen iletişimini artıran, kalıcı öğrenme sağlayan, öğrenci ve öğretmenin güdülenmesini arttıran, kişilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmesini sağlayan yansıtmacı öğretme metodu, diğer çağdaş metodlar gibi gelecek nesil öğretmen ve öğrencilerinin başvurması gereken önemli bir yoldur.