Mersin icra Daireleri ile ilgili Uygulama Sorunlarına ilişkin Tespit ve Çözüm Önerileri. Av. Alpay ANTMEN Mersin Barosu Başkanı

5 Temmuz 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve yürürlük tarihi 5 Ocak 2013 olan 2004 sayılı İİK nun uygulanması birçok sorunu beraberinde getirmiştir.

1- Yapılan mevcut Yasal düzenlemenin yürürlük tarihi belli olmasına rağmen 6 ay içinde uygulamanın alt yapısının oluşturulmaması ve hazırlıklar tamamlanmadan uygulamaya konulması nedeniyle tüm Türkiye’de icra dairelerini ve avukatları iş yapamaz hale getirmiştir.

Halen internet ve UYAP alt yapısındaki sorunlar nedeni ile sık sık kesintiler yaşanmakta olup,öncelikle icra daireleri ve mahkemelerdeki internet ağının sınırsız ve kesintisiz hale getirilmesi gerekmektedir. Halen internet ve UYAP alt yapısındaki sorunlar nedeni ile sık sık kesintiler yaşanmakta olup,öncelikle icra daireleri ve mahkemelerdeki internet ağının sınırsız ve kesintisiz hale getirilmesi gerekmektedir.

2- Uygulamaya konulan yasa ile kuruluş amacı tahsile yönelik olan İcra dairelerinin tahsile yönelik para ile ilişiğinin kesilmesi gibi olumsuz bir durum ortaya çıkmaktadır. Yapılan uygulamanın sadece Reddiyat kısmi için kabul edilebilir olması yanında tümü ile tahsilat,tahsil harcı,yolluk vs.harçların icra dairelerince yapılamayacak olması beraberinde uygulamada bir çok zorluğu beraberinde getirmiştir. İcra dairesine borcunu ödemeye giden borçlu bankaya yönlendirildiğinde kesinlikle banka şubesine gitmemekte ve alacaklı alacağına kavuşamamaktadır.Uygulama nedeni ile burada adeta alacaklılar cezalandırılmaktadır.

Aynı zamanda açılacak takip nedeni ile veya açılmış bulunan bir takipte işlem yapılmak istendiğinde banka şubelerine gidilerek masraf veya harç yatırılması büyük bir zaman kaybına yol açmakta olup,gereksiz zaman israfına ve de acil durumlarda gecikmelerle hak kayıplarına neden olmaktadır. Bunun önüne geçilebilmesi için icra dairelerinin bankaların yanı sıra tahsilat,harç ve diğer masrafları tahsil yetkilerinin devam etmesi,ancak reddiyatların elektronik ortamda banka aracılığı ile ödenmesi daha uygun olacaktır. Ayrıca icra dairelerine konulacak değişik bankalara ait post makineleri ile tahsilatın daha etkin ve hızlı yapılması sağlanabilir.

3- Diğer yandan, avukat tarafından dosyalarda yapılacak her türlü harç vb. masrafların icra müdürlüklerinin POS cihazından kartın geçirilmesi suretiyle yapılması uygulaması getirilmiştir. Bu POS cihazlarında sadece anlaşmalı Vakıfbank şubesinin verdiği nakit DEBİT/ATM kartı ile işlem yapılacaktır. Bunun için de her avukatın Vakıfbank’da hesap açtırması ve kart sahibi olması zorunlu hale getirilmiştir. Başka bankalar ile de anlaşılarak sistemin yaygınlaştırılması ve Vakıfbank ile Rekabet yasasına aykırı olan tek anlaşmalı banka olması uygulamasından vazgeçilmesi ayrıca adliyelere işlem yetkisi bulunan banka şubelerinin acil olarak açılması sağlanmalıdır.

4- İcra dairelerine konulan POS cihazından sadece TAHSİL Harcı tahsil edilebilmekte diğer ödemeler için ise yine banka şubesine gitmek zorunda kalınmaktadır. Avukatlar harç ödemek ve tahsilatı almak için sürekli bankaya gidip sıra beklemektedir. POS Cihazları icra dairelerine konulmasına rağmen halen hiçbir icra müdürü cihazın nasıl kullanılacağını bilememektedir.

5- POS cihazı dışında her türlü masrafın yatırılması, ancak bir Vakıfbank şubesinden icra müdürlüğünün Vakıfbank hesabına havale yapılması ya da başka bir bankanın şubesinden icra müdürlüğünün Vakıfbank hesabına EFT yapılması ile mümkün olacaktır. Bukez de yapılan tahsilatlarda Havale ve EFT ücreti kesintilerine ilişkin sorun gündeme gelecektir.

6- Avukatın Vakıfbank ya da başka bir bankadaki hesabına tahsilatın aktarılması durumunda, avukatın vergi, SGK borcu nedeniyle e-haciz uygulaması sonucunda, müvekkilin alacağının avukatın borcundan dolayı kendisine ödenememesi gibi bir sonuç meydana gelecektir. Bu da avukat – müvekkil arasındaki güven ilişkisini olumuz şekilde etkileyecek, müvekkil nezdinde avukatın mesleki itibarını ciddi biçimde zedeleyecektir. Avukatlar adına açılmış ve sadece icra dairesi işlemleri için kullanılan bu aracı hesap tüm haciz işlemlerinden muaf tutulmalıdır.

7- Yeni düzenlemede “Takip talebi icra dairesine yazılı veya sözlü olarak ya da elektronik ortamda yapılır.” hükmü yer aldığı halde Mersin adliyesindeki bazı icra müdürlükleri yazılı takipleri kabul etmemekte ve takiplerin UYAP üzerinden açılmasını zorunlu kılmaktadır. Yasaya aykırı bu uygulama keyfi bir uygulama olup, avukatlar elektronik imza almaya zorlanmaktadır. Oysa ki, kurulduğu günden beri UYAP sisteminde sürekli sorun yaratmaktadır. Sistem altyapısı, icra takiplerinin elektronik ortamda açılmasını da gündeme geldiğinde sorunların katlanacağı açıktır. Uygulamanın yaygınlaşmadığı şu günlerde dahi UYAP sistemine girişlerde zorluk yaşanmaktadır. Altyapı yetersizliğine rağmen icra takiplerinin elektronik ortamda açılmasının yaygınlaşması sıkıntıyı arttıracak ve özellikle süreli işlerde avukatlar çok zor durumda kalacaklardır.

8- Belirtilen sorunların çözülebilmesi için uygulamada yaşanan sorunların ve getirilen eleştirilerin dikkate alındığı yeni bir yasal düzenlemenin zorunlu olduğu açıktır. Yasakoyucu tarafından yeni düzenleme yapılıncaya dek değişikliklerin yürürlülüğünün ertelenmesi acil bir önlem olarak düşünülebilir. Uygulamada karışıklığa yol açacağı çok açık olmakla beraber, yeni düzenleme ile eski uygulamanın yasa değişikliği yapılıncaya kadar birlikte yürütülmesi de gündeme gelebilir.

9- Yeni düzenlemeden bağımsız olarak yaşanan en büyük sorunlardan biri de, UYAP’tan yapılan araç ve tapu sicili kayıtları sorgulamalarının AVUKATLARA ücretli olmasıdır. UYAP aracılığıyla yapılan sorgulamaların avukatlara ücretsiz hale getirilmesi durumunda personelin iş yükü hafifleyecek, işlemler hızlanacak ve işgücü ve verimlilikte olumlu bir kazanç ve artış sağlanacaktır.

Takip açılımlarında ve tahsilatlarda alınan harçlarla adli sistemin teknolojik olarak geliştirilmesi amaçlanıp uygulanmakta iken,aynı zamanda getirilen yeniliklerden avukatların ayrıca ücret mukabilinde yararlanmalarını söylemek savunmayı adeta cezalandırmak gibidir.Adalet sisteminin olmazsa olmaz ayağı olan savunma hakkı bu uygulama ile kısıtlanmakta,engellenmektedir. Aynı uygulamadan yararlanan diğer kamu kurumları ve kamu mensupları ücretsiz yararlanırken adaletin en önemli unsurlarından biri olana savunma bu haktan mahrum bırakılmaktadır.Bununla birlikte alacaklılar olan vatandaşlarda cezalandırılmaktadır.

10- UYAP’ın E-imza kısmı geliştirilmeli uygulama kolaylığı ve pratikliği getirilmelidir. 11- Bazı icra daireleri Adalet Bakanı Müsteşarı Birol Erdem tarafından Cumhuriyet Başsavcılıklarına gönderilen tarihli yazıya istinaden fiziki evrağı taramadan Kabul etmemektedir.halbuki halen adliyelerde tarama merkezleri oluşturulmamış olup fiziken bu işlemi yapacak bir birim buluunmaktadır.Yasaya aykırı olarak tarayıcı bulunmamasına ragmen evrak alınmamakta işlemler yapılmamaktadır.

12- UYAP’ ta takip atımlarında daha önceden vekil otomatik olarak kaydedilmekte iken 2013 yılı güncelleştirmeleri sonrasında vekil kaydı yapılması manuel hale getirilmiş olup,e- imza ile takiplerin UYAP üzerinden görünmesinin önüne geçilmiştir. UYAP da yapılan her düzenleme ve güncelleme diğer bir uygulamayı engellemekte veya bozmaktadır. 13-UYAP’ a alacaklı vekili (AVUKAT) IBAN’ı eklenmelidir.

14- İnternet üzerinden yapılacak satışlarda ihale katılımcılarının satış anında da ihaleye katılabilmeleri ve satışın daha geniş bir kesimce daha çok katılımcı ile yapılabilmesi için icra müdürlüklerine bilgisayar verilerek satışın internet üzerinden sonuçlandırılması sağlanmadır. 15- Araç haciz ve yakalama taleplerinde İcra müdürlüklerince 1,200-TL.gibi astronomik avanslar talep edilmektedir.1,000-TL.civarında alacak için yapılan takiplerde bu miktarda avansların talebi alacağın tahsilinde engel olmaktadır.

16- İcra dairelerindeki personel sayıca ve tecrübe yönünden yetersiz olup, personelin sürekli değişmesi yetkin ve tecrübeli personelin başka dairelerde görevlendirilmesi işlerin aksamasına, eksik ve yanlış yapılmasına bunun neticesinde Avukatlarla personel arasında gereksiz tartışmaların yaşanmasına neden olmaktadır. 17- İcra İflas yasasında yapılan değişiklikler kötü niyetli borçlularca suistimal edilmektedir. Adeta dürüst ve basiretli tacirler,alacaklılar cezalandırılmaktadır. Tahsilatın engellenmesi nedeni ile Avukatların gelir kapıları engellenmiştir.

18- İcra İflas yasasının 110.maddesinde yapılan değişiklik ile haciz süreleri kısaltmış olup, alacaklı aleyhine bir durum doğurmuştur. Örnek : Yapılan takipte bir araç haczi neticesinde borçlu ile yapılan taahhüt anlaşması neticesinde eğer taksit anlaşması 6 ayı aşarsa bu kez iyiniyetli alacaklı aleyhine bir durum doğacaktır.Araç üzerindeki haciz kalkacağı gibi buna ilişkin tüm masraflarda alacaklı üzerine yüklenecektir.