DÜZCE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME BÖLÜMÜ TEZSİZ YL PROF. DR. KAHRAMAN ÇATI Sosyal Bilimlerde ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ MEHMET UZUN 1 Nitel Araştırma Teknikleri

SUNUM İÇERİĞİ I.Nitel Analiz Teknikleri II.Betimsel Analiz III.İçerik Analizi IV.Kavramların Tanımlanması V.İçerik Analizi Ne Zaman Kullanılmalı VI.İçerik Analizinde Üniteler(Birimler) VII.İçerik Analizi:Sonuç VIII.Nitel Araştırma Sonuçlarının Yorumlanması ve Kullanılması 2

NİTEL ANALİZ TEKNİKLERİ Nitel araştırma veri analiz yöntemlerinin standart hale getirilemeyeceği ve bunun araştırmacıları sınırlaması anlamına gelmesi konusu üzerinde durulmaktadır. 3

NİTEL VERİLERİN ANALİZİ 1.Betimsel Analiz 2.Sistematik Analiz 3.Araştırmacının Yorumları 4

5 BETİMSEL ANALİZ Betimsel analiz dört aşamadan oluşur; analiz için çevrenin oluşması, çevreye göre verinin işlenmesi, bulguların tanımlanması ve bulguların yorumlanması. Elde edilen veriler önceden belirlenen başlıklar altında özetlenir ve yorumlanır. Veriler araştırma sorularına göre sınıflandırılabileceği gibi veri toplama aşamalarında(gözlem, mülakat) elde edilen ön bilgiler ışığında da düzenlenebilir. Kullanılan kaynaklardan alıntı yapmak çalışmanın güvenilirliği açısından yararlı olabilir. Amaç: ham haldeki verilerin okuyucuların anlayabileceği ve kullanabileceği şekle sokulmasıdır. Böylelikle araştırmacının verileri yorumlaması ve bu yorumlar ışığında gelecekle ilgili tahminlerde bulunmasını sağlamaktır.

6 İÇERİK ANALİZİ Dokümanların mülakat dökümlerinin ya da kayıtlarının karakterize edilmesi ve karşılaştırılması için kullanılan bir tekniktir Amaç: katılımcıların görüşlerini içeriklerini sistematik olarak tanımlamaktır.

7 KAVRAMLARIN(Araştırma Ünitelerinin)TANIMLANMASI İçerik analizin üç önemli yönü vardır 1- tarafsızlık : araştırma sürecindeki her adımın belirli kurallara göre yapılmasıdır 2- sistematiklik: kuralların tutarlı bir şekilde uygulanmasıdır. 3- genellik : bulguların teorik ilgi ve bağlantısının kurulabilmesi

8 İÇERİK ANALİZİ NE ZAMAN KULLANILMALI? Teknik avantajlar söz konusu olduğunda çok miktardaki materyal yada veri araştırmacının yorumlama yeteneğini aştığında tercih edilir.

9 İÇERİK ANALİZİNDE ÜNİTELER(BİRİMLER) Kelimeler: içerik analizinde kullanılan kelimeleri tek tek kodlanması düşünülebilir. Cümleler: negatif, pozitif yada nötr fikirleri araştırmak için analiz ünitesi olarak alınabilir Paragraflar: bilgisayar desteği olmayan durumlarda emek-yoğun olan süreci kısaltmak için çalışılabilir Temalar: Olası gözlemleri organize eder ve tanımlayarak fenomenin değişik yönlerini yorumlar. bunları tespit etmekte iki yöntem vardır; sıklık analizi ve anlamlılık analizi Aksiyonlar: zihinsel yada fiziksel süreçleri ifade eder. Örnekler: benzer özellik taşıyan bilgi yığınları

10 İÇERİK ANALİZİ: SONUÇ İçerik analizin üniteleri verilere dayanmalıdır. Kullanılan analiz üniteleri mutlaka tanımlanmış ve bağımsız olmalıdır. Geçerli ve güvenilir bulgular üretebilme açısından önemlidir. İçerik analizinin puanlanmasında analiz ünitelerinin sıklıklarının sayısal ifadesi, analiz ünitelerinin öneminin ölçülmesine yönelik bir yaklaşımdır.

11 JIMMY CARTER (1976) KELİMESIKLIKKELİMESIKLIK BİZİM222BİZİM430 OLMALI140OLMALI321 OLABİLİR130DEMOKRATİK228 DEMOKRETİK99FEDERAL177 HÜKÜMET87DESTEK144 EKONOMİK78PARTİ133 DESTEK78HÜKÜMET133 FEDERAL74PROGRAM129 BÜTÜN72YÖNETİM127 EYALETLER69BÜTÜN122 BİRLEŞİK69EKONOMİ122 POLİTİKA67ONLARIN112 PROGRAM67DEVAM ETMEK109 PARTİ66ENERJİ107 ENERJİ62OLABİLİR99 MİLLİ59DİĞER96 KAMU51POLİTİKA89 AMERİKAN48GAYRETLER87 İNSANLAR47GELİŞME87 ONLARIN46HAKLAR87 JIMMY CARTER (1980) İÇERİK ANALİZ ÖRNEĞİ

12 Nitel araştırma Sonuçlarının Yorumlanması ve Kullanılması Yorumlamacı gelenekte, kuramlar yada araştırma sonucu elde edilir ya da var olan kurama ilişkin yeni boyutlar ortaya koymaya çalışır. Genelleme ve genellenebilirlik, daha çok nicel araştırma geleneğinde kullanılmasına rağmen nitel araştırma sonuçlarının da genellenebileceğini ileri sürerler. Ancak nitel araştırmadaki genelleme kavramı, nicel araştırmadan farklıdır: nicel araştırmada kastedilen genellemede örneklemden evrene genelleme yapılmaktadır. Buna karşılık nitel araştırmada kastedilen analitik genellemedir. Başka bir deyişle sınırlı sayıda katılımcı ya da bilgi kaynaklarından elde edilen verilerin ışığında bazı sonuçlara ya da kuramlara ulaşma çabası vardır.

13 TEŞEKKÜR EDERİM