Barış BÜYÜKTERZİ İSG Uzmanı ES-AS İŞ GÜVENLİĞİ VE ÇEVRE DANIŞMANLIĞI İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ 18 MAYIS 2012
Dünyada ; Her yıl 337 milyon iş kazası meydana gelmekte, 2.3 Milyon kişi İş Kazası ve Meslek hastalığı sonucu ölmektedir… Her gün; 6.300’den fazla çalışan iş kazaları ve meslek hastalığı sonucu öldükleri için evlerine dönememektedir …
ILO araştırmalarına göre tüm dünyadaki gayri safi hasılanın yaklaşık % 4'ü ya da 1.25 trilyon dolar ( $) !!! iş kazaları ve meslek hastalıkları yüzünden yitirilmektedir. (Görünen – Doğrudan Maliyetler…) Ülkemizdeki maliyeti ise Milyar TL civarındadır. İSG Genel Prensipleri İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Maliyeti
İş kazaları ve meslek hastalıklarının maliyeti GÖRÜNEN GÖRÜNMEYEN BUZ DAĞI GÖRÜNEN MALİYETLER (DOĞRUDAN) Tedavi masrafları Mahkeme masrafları Ödenen tazminatlar Sigorta primleri Tamir giderleri GÖRÜNMEYEN MALİYETLER (DOLAYLI) İş günü kaybı Üretim kaybı İş gücü kaybı Toplumun uğradığı kayıplar Yerine işçi yetiştirme
YIL SigortalıSayısı İş kazası Sayısı Kaza ve M. H. Sonucu Ölüm Sürekli İş Görmemezlik (Sakat) KaybedilenGün 100 İşçide Kazalanma Oranı , = = = = = = =
ÜLKEMİZ ve AVRUPADAKİ DURUM İSG Genel Prensipleri
İş yerinde işin yapılması ve yürütülmesi ile ilgili olarak oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak ve daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistematik ve bilimsel çalışmadır. İş sağlığı ve güvenliği çalışmaları tüm çalışanların katılımı ile sistematik olarak yürütülmelidir. İSG Genel Prensipleri
ÇALIŞANLARI KORUMAK, ÜRETİM GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK, İŞLETME GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK, Çalışanları, İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarından korumaktır !!! İSG Genel Prensipleri
TEHLİKE: İnsanların yaralanması, hastalanması, malın veya malzemenin hasar görmesi, işyeri ortamının zarar görmesi veya bunların gerçekleşmesine sebep olabilecek kaynak veya potansiyel durum. İSG Genel Prensipleri
RİSK: Tehlikelerden kaynaklanan bir olayın, meydana gelme ihtimali ile meydana gelmesi durumunda oluşacak zarar derecesinin bir bileşkesidir. RİSK ZARAR - HASAR İHTİMALİHTİMAL RİSK = İ x D İ : İhtimal D: Zararın derecesi İSG Genel Prensipleri
KABUL EDİLEBİLİR RİSK: İşletmenin, kanuni zorunluluklar ve kendi iş sağlığı ve güvenliği politika ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebileceği düzeye indirilmiş risk. KABUL EDİLEBİLİR RİSK: İşletmenin, kanuni zorunluluklar ve kendi iş sağlığı ve güvenliği politika ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebileceği düzeye indirilmiş risk. R R RR KABUL EDİLEBİLİR RİSK NORMAL ÇALIŞMA KOŞULLARI: …tasarımlanan amaç doğrultusunda ……… TANIMLAR (IV)
TEHLİKERİSK Yüksekte çalışmaÇalışanın düşmesi Yüksekte çalışmaAşağıya malzeme düşmesi ElektrikElektrik çarpması Elle Ağır Yük TaşımaBel / sırt rahatsızlıkları GürültüKalıcı ya da geçici işitme kaybı Eğitim EksikliğiÇalışanın verimli çalışamaması İSG Genel Prensipleri
İŞ GÜVENLİĞİ, KAZA OLDUKTAN SONRA DEĞİL (Reaktif), KAZA OLMADAN ÖNCE (Proaktif) KAZANIN OLASILIKLARINI ORTADAN KALDIRMAYA YÖNELİK ÇALIŞMALAR YAPAN BİR BİLİM DALIDIR. İSG Genel Prensipleri
KAZA TEORİSİ Meydana gelen önemli kazalardan önce genellikle şu cümleler kullanılmıştır. Bana bir şey olmaz ! Şimdiye kadar hep böyle yaptık… Böyle olacağı aklıma gelmemişti… Güvenli görünüyordu! İSG Genel Prensipleri
KAZALARIN : % 88’i insan hatası % 10’u mekanik hatalar % 2’si kader İSG Genel Prensipleri
KAZALARIN; ◦ Ne zaman olacağı ◦ Nasıl olacağı ◦ Nerede olacağı ◦ Neyle olacağı ◦ Ne şiddette ve Ne kadar zararlı olacağı İle ◦ Kimlerin zarar göreceği önceden BİLİNEMEZ !!! İSG Genel Prensipleri
Sistematik metotlarla çalışma ortamı, şartları ya da çevresinde var olan; Tehlikeleri belirlemek, Riskleri ortaya çıkarmak, Riskleri kontrol etmek, için uygun nitel ve/veya nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmaların bütünüdür. RİSK DEĞERLENDİRMESİ İSG Genel Prensipleri
MADDE 13 - İş kazası; a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır. İSG Genel Prensipleri
MADDE 14 – Meslek Hastalığı; Sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir. Sigortalının çalıştığı işten dolayı meslek hastalığına tutulduğunun; a) Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları tarafından usûlüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi, b) Kurumca gerekli görüldüğü hallerde, işyerindeki çalışma şartlarını ve buna bağlı tıbbî sonuçlarını ortaya koyan denetim raporları ve gerekli diğer belgelerin incelenmesi, sonucu Kurum Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmesi zorunludur. İSG Genel Prensipleri
KAZALARIN NEDENLERİ Tehlikeli metotlarla çalışma Gereksiz hızlı çalışma Uygun olmayan iş ekipmanı kullanma Tehlikeli hareket etme KKD´ları kullanmama İş Ekipmanlarının uygun olmaması veya bozuk olması, Binaların uygun olmaması, Aydınlatma, havalandırma vb.nin yetersiz olması, KKD olmaması veya uygun olmaması, DOLAYLI NEDENLER Organizasyon eksikliği, Güvenliğin dikkate alınmaması, Yetersiz talimat, Yaptırım olmaması Fiziksel yetersizlik Görme bozukluğu İşitme kaybı Bedensel özürler İŞÇİNİN FİZİKSEL DURUMU TEHLİKELİ DAVRANIŞ TEHLİKELİ DURUM DOĞRUDAN NEDENLER Güvenlik bilinci yok, Koordinasyonsuzluk, Dikkatsizlik, sinir, Dalgınlık, yorgunluk… İŞÇİNİN DUYGUSAL DURUMU YETERSİZ YÖNETİM Kaza İSG Genel Prensipleri
TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR İşçinin Yapması Gereken Bir Hareketi Yapmaması veya Yapmaması Gereken Bir Hareketi Yapmasıdır. Koruyucu Malzeme Kullanmaması Tehlikeli Bölgede Çalışması Verilen Emri Uygulamaması Vb. İSG Genel Prensipleri
TEHLİKELİ DURUMLAR Çalışma yaşamında çalışma yapılan ortamdan ve ortamda kullanılan diğer nesnelerin sakıncalarından dolayı meydana gelen kazalardır. - Yeteri derecede korunmamış makine ve cihazlar, - Gerekli koruyucu malzemenin olmaması, - Hatalı, pürüzlü, kaygan, çatlak ve çukur satıhlar, - Çalışma yeri dayanıklılığı, - Yetersiz Işık, - Emniyetsiz havalandırma aydınlatma, - Emniyetsiz çalışma metodu, İSG Genel Prensipleri
KAZALARIN OLUŞUMUNDA GÜVENSİZ KOŞULLAR VE GÜVENSİZ DAVRANIŞLARIN ORANI % 98’ DİR. GERİYE KALAN % 2 İSE “KAÇINILMAZLIK” HALİDİR. (Deprem, Sel vb. Doğal Afetler) TEHLİKELİ DURUM veya TEHLİKELİ DAVRANIŞ ORTADAN KALDIRILDIĞINDA İŞ KAZALARI ÖNLENMİŞ OLUR. İSG Genel Prensipleri
BUNA DAYANARAK; İŞ KAZALARININ ALINACAK ÖNLEMLERLE % 98 ORANINDA ÖNLEMESİNİN MÜMKÜN OLDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ. İSG Genel Prensipleri
KAZALARA NEDEN OLAN NORMAL GİBİ ALGILANAN HATALI DAVRANIŞLAR 1- ANİ REFLEKS HAREKETLERLE ÇALIŞAN SİSTEME MÜDAHALE 2- CİSİMLERİN EKİPMANLARIN GÜVENSİZ BIRAKILMASI 3- İKAZ SİSTEMLERİ ARIZALI EKİPMAN KULLANMA 4- İŞ AKSAMASIN DİYE EKSTRA RİSK ALMA 5- KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM KULLANMAMA – GEREKTİĞİ GİBİ KULLANMAMA 6- İŞ HAZIRLIĞINI İYİ YAPMAMA - İŞ SÜRESİNCE VE İŞ BİTİMİNDE ORTAM GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAMA 7- SİVİL KIYAFETLE İŞLETMEDE DOLAŞMA-ÇALIŞMA 8- EL ALETLERİNİ KONTROL ETMEME 9- BAKIM ONARIM İŞLERİNDE STATİK ENERJİYİ KONTROL ETMEME 10- KÜÇÜK SORUNLARA GEÇİCİ ÇÖZÜM ÜRETME 11- İŞE DİNLENMİŞ GELMEME
GGÜVENLİK VE RİSK ALGILAMA BİLİNCİNİ GELİŞTİREREK SSAĞLIKLI VE GÜVENLİ YAŞAMA BİLİNCİNİ YAŞAM KÜLTÜRÜ HALİNE GETİRMEK SAĞLIKLI ve GÜVENLİ BİR ÇALIŞMA HAYATI İÇİN
İNSAN SAĞLIĞI İÇİNDE BULUNDUĞU ÇEVREDEN ETKİLENİR. SAĞLIKLI VE GÜVENLİ BİR ORTAM OLUŞTURMAK İÇİN TEHLİKE VE RİSK BİLİNCİNİN GELİŞMESİ GEREKİR KAZALARIN TEMEL NEDENLERİNDEN OLAN TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR ORTAK GÜVENLİK BİLİNCİ İLE ÖNLENEBİLİR.
İSG Genel Prensipleri