“Bilgi” Kavramıyla Anlaşılan şey Nedir?

 Bilgi edinme insanın en temel güdülerinden birisidir.  İnsan bu özelliği sayesinde diğer canlılardan ayrılır.  İnsan yalnızca varlığın sürdürebilme gereksinimiyle yaşamaz.  İnsanın bilme merakıyla varlıklara yönelme gereksinimi de vardır.

 Felsefeye konu olan bilgi sözcüğü akla dayanan bir soyutlama ve kavram oluşturmanın ürünüdür.  Doğuştan gelen iç güdüsel davranışlar, refleksler felsefe tarafından bilgi sayılmamaktadır.

Süje + obje bilgi  Süje, bilinen varlık olarak insandır ve bilginin öznesidir.  Obje, bilinen varlık olarak var olan şey ve bilginin nesnesidir.  Bilgi aktı, bilinç eylemi.

“Şu nesne kalemdir.” Suje algılama Obje = BİLGİ Bilen Bilgi aktı Bilinen Ürün

Gündelik bilgi B İ LG İ TÜRLER İ Teknik bilgi Felsefi bilgi Bilimsel bilgi Sanat bilgisi Dinsel bilgi

GÜNDELİK BİLGİ (AMPİRİK BİLGİ) Günlük yaşamda kişisel deneyimler sonucunda elde edilen bilgilerdir.

 Sistemli bir araştırma yöntemiyle elde edilmemiştir.  Bireyin yaşamını kolaylaştırır.  Özneldir (subjektiftir)  Genel-Geçer değildir.  Tek tek olaylar için doğrulanabilir.  Duyu ve algı alanına ilişkindir. Şifalı bitkiler

DİNİ BİLGİ Dinsel bilgi inanma gereksinimi sonucu oluşmuş insanı ve doğayı doğaüstü güçlere dayalı olarak açıklayan bilgidir.

 İnsanı ruhsal açıdan rahatlama ve toplumsal yaşamı düzenleme amacı taşır.  Vahye dayalı olduğu için inancı gerektirir.  Eleştiriye kapalı yani dogmatiktir.  Ayin ve ibadet kurallarını içerir.

TEKNİK BİLGİ Doğada var olan nesnelerin yaşamda fayda sağlayan araçlara dönüştürülmesiyle oluşturulmuş bilgilerdir.  Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi  Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi

 İnsan yaşamını kolaylaştırır.  Doğaya egemen olmayı sağlar.  Günümüzde bilimle etkileşim içindedir.  Kullanılış amacına göre sonuçları olumlu veya olumsuz olabilir.

SANAT BİLGİSİ Sanatçının duygu ve hayal gücünü kullanarak gerçekliği simgelerle anlatması, güzelliği yaratmasıdır.

 Özneldir.  Yaratıcı düş gücüne dayanır.  Belirli bir yönteme bağlı değildir.  Evrenseldir.  Sanatçının kullandığı malzemeye göre şekillenir.

BİLİMSEL BİLGİ Belirli yöntemler kullanarak doğada ve toplumda var olan olayları betimlemeyi, olgular arası ilişkileri açıklamayı amaçlayan sistemli bir bilgi türüdür.

 Evrenseldir.Tüm insanlığa aittir.  Birikimli olarak ilerler.Geçmişte ortaya konulan bilgilere yeni bilgiler katılarak ilerler.  Genelleyicidir.Aynı türden olayları açıklamaya yöneliktir.

 Sistemlidir.  Kesindir. Belirli yöntemlerle doğruluğu kanıtlanır.  Determinist bir yaklaşımın ürünüdür. Olaylar rastlantısallıkla değil, neden-sonuç bağıyla kurulur.

Doğa bilimleri -Fizik -Kimya -Biyoloji Formel bilimler -Mantık -Matematik İnsan bilimleri -Sosyoloji -Tarih -Siyaset BİLİM TÜRLERİ Psikoloji

Doğa bilimlerin özellikleri nelerdir?  Doğada yer alan yani somut olarak gerçekleşen olaylar konu edinilir.  Olgusal oluşumlar neden- sonuç ilişkisiyle açıklanır.  Tümevarım yöntemi kullanılır.  Öngörüseldir.

Formel bilimlerin özellikleri nelerdir?  Somut olmayan yalnızca düşüncede yer alan ideal objeler konu edinilir.  Tümdengelim yöntemiyle sonuca gidilir.  Bilginin içeriğinden çok biçimsel doğruluğuyla ilgilidir.

İnsan bilimlerin özellikleri nelerdir? İnsanın tarihsel ve toplumsal süreçte ortaya koydukları konu edinilir. Konusuna göre çeşitli yöntemler ve teknikler kullanılır, belgelere bulgulara dayanır. Olaylara nesnel olarak yaklaşılsa da açıklamaları büyük ölçüde olasılıklıdır.

FELSEFİ BİLGİ Evrene, insana ve yaşama ilişkin sistemli düşünme sonucu oluşmuş tümel bir bilgidir.

Eleştireldir.Var olanla yetinmeyen bir bilgidir. Özneldir (subjektiftir).Bilgiyi üretenin bakış açısını yansıtır. Akıl ve mantık ilkelerine dayanır.Kendi içinde çelişki barındıran görüşler barındırmaz. Sistemlidir.Görüşler karşılıklı olarak birbirini tamamlayan bir düzenlilik içerir.

Bir akıl hastanesini ziyareti sırasında, adamın biri sorar: -Bir insanin akil hastanesine yatıp yatmayacağını nasıl belirliyorsunuz? Doktor: Bir küveti su ile dolduruyoruz. Sonra hastaya üç şey veriyoruz. Bir kaşık, bir fincan, ve bir kova. Sonra da kişiye küveti nasıl boşaltmayı tercih ettiğini soruyoruz. Siz NE yapardınız? Adam: OOO ! Anladım. Normal bir insan kovayı tercih eder. Çünkü kova" kaşık ve fincandan büyük. Hayır, der doktor. Normal bir insan küvetin tıpasını çeker.... DERS:Sadece bize sunulanlar dışında çözüm bulmaktır akıl. BİR FIKRA AKIL NEDİR?

Tümeldir.Var olan her şeyi bir bütün olarak değerlendirme amacı taşır. İçedönük bir düşünüşün ürünüdür. İnsan bilincinin kendi etkinliğini sorgular. Olgusal ve deneysel değildir. Kavramsaldır. Evrenseldir.Üretilen bilgi herkesindir.Bir ulusa mal edilemez.İnsanlığın kullanımına açıktır.