Italya

İ talya, 1861 yılında birli ğ ini sa ğ layana dek tek bir ülke de ğ ildi. İ talya topraklarındaki küçük devlet ve krallıklar birbirleri arasında farklılık gösterebilen kendi kültürlerini geliştiriyorlardı. Bu nedenle günümüzde İ talyan gelene ğ i ya da İ talyan kökenli olarak adlandırılan şeyler bölge ve kökenlerine göre ayrılabilir. İ talya'nın Avrupa'nın kültürel ve tarihî mirasına katkısı çok büyüktür. Roma İ mparatorlu ğ u gibi dünyanın köklü devletlerine ev sahiplli ğ i yapmış olması ve Hıristiyanlı ğ ın en önemli merkezi Vatikan'ı içinde bulundurması nedeniyle kültürel miras ögeleri bakımından son derece zengindir. İ talya, günümüzde UNESCO'nun 44 Dünya Kültür Mirası alanına ev sahipli ğ i yaparak ulusal birincili ğ i elinde bulundurmaktadır.

İ talya'da resim sanatı tarihin hemen her döneminde gelişim göstermiştir. İ talyan ressamların işlerinde ço ğ unlukla dinî figürler öne çıkmıştır. Bunda ülkenin Vatikan ile olan yo ğ un ilişkisi etkili olmuştur. İ talya'da resim sanatında verilen yapıtlar ço ğ u zaman Avrupa'nın en önde gelen sanat eserleri olmuştur. Romanesk ve Gotik sanattan,Rönesans ve Barok üslubuna kadar her sanat akımında İ talyan ressamlar kaydade ğ er ürünler vermişlerdir.

Bu dönemlerde yapıtlar veren ressamlar arasında Michelangelo, Leonardo da Vinci, Donatello, Botticelli, Fra Angelico, Tintoretto, Caravaggio,Bernini, Titian ve Raphael sayılabilir

Bu dönemlerden sonra İ talya dış güçler tarafından sürekli baskılarla maruz kalmış ve bu da ülkede ilginin sanattan, daha çok politik sorunlara kaymasına neden olmuştur. Tüm bunlar sonucunda İ talya Avrupa'da sanat alanında elde etti ğ i otoriteyi yitirmiştir. Daha sonraları İ talyan resminde ilk canlanma 20. yüzyılda Fütürizm akımıyla olmuş ve bunu metafizik resim akımı izlemiştir. Bu akımda en önemli katkıları Giorgio de Chirico vermiş ve kendinden sonra gelecek olan kuşak ve gerçeküstücülük akımı temsilcileri üzerinde büyük etkiye sahip olmuştur.

İ talyan tiyatro sanatı incelenecek olursa, kökenleri Yunan tiyatrosu etkisinde kalmış Roma tiyatrosuna kadar indirilebilir. Roma dönemi drama yazarları genelde Yunanca oyunları çevirmişlerdir. 16. yüzyılda ve 18. yüzyıla kadar Commedia dell'arte akımı do ğ açlama tiyartonun bir dalı olarak kalmıştır ve bugün bile İ talya sahnelerinde görülebilmektedir.

İ talya'da yaygın olan bir başka tiyatro gelene ğ i de canovaccio adı verilen gezici tiyatro truplarıdır. Bu truplardaki sanatçılar gittikleri yerlerde açıkhava sahneleri kurarlar ve kabataslak bir senaryo çerçevesinde hokkabazlık ve akrobasi ile karışık e ğ lence şovları düzenleyerek tiyatro yaparlar

İ talya'da yapılan popüler sporlar futbol, basketbol, voleybol, sutopu, eskrim, ragbi, bisiklet ve motor yarışları ile buz hokeyidir. İ talyanlar kış sporları kategorilerinde yapılan yarışma ve karşılaşmalarda öne çıkmaktadırlar. İ talyan şehirlerinden Torino 2006 Kış Olimpiyatları'na ev sahipli ğ i yapmıştır. İ talya sporu Antik Roma'da gladyatör dövüşlerinin yapıldı ğ ı Kolezyum'dan, ça ğ daş Roma'da futbol kulüplerinin yarıştı ğ ı ça ğ daş Stadio Olimpico'ya varan uzun bir yol katetmiştir.

İ talyan mutfa ğ ı dünyanın en zengin mutfaklarından biridir ve karakteristik özellikleriyle öne çıkmaktadır. İ talyan mutfa ğ ının geçmişi M.Ö. 4. yüzyıla kadar uzanmakla birlikte 18. yüzyılda Yeni Dünya keşifleriyle mutfaklara giren birtakım sebze ve meyveler sayesinde büyük bir de ğ işime u ğ ramıştır. İ talyan mutfa ğ ı bölgelere göre büyük farklılıklar gösterir.

Sebze ve hamur işleri a ğ ırlıktadır. Peynir ve şarap İ talyan mutfa ğ ının önemli ögeleri arasındadır. Geniş bir kahve çeşitli ğ ine sahip olan İ talyan mutfa ğ ında özellikle espresso önemli bir yer tutar. İ talyan mutfa ğ ının dünyaya mâl olmuş yemekleri arasında pizza, spagetti ve bazı makarnalar ile bunların kendilerine özgü sosları, risotto, parmesan peyniri, lazanya ve tiramisu sayılabilir. Sebze ve hamur işleri a ğ ırlıktadır. Peynir ve şarap İ talyan mutfa ğ ının önemli ögeleri arasındadır. Geniş bir kahve çeşitli ğ ine sahip olan İ talyan mutfa ğ ında özellikle espresso önemli bir yer tutar. İ talyan mutfa ğ ının dünyaya mâl olmuş yemekleri arasında pizza, spagetti ve bazı makarnalar ile bunların kendilerine özgü sosları, risotto, parmesan peyniri, lazanya ve tiramisu sayılabilir.