TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ VE LOJİSTİK 3. HAFTA Taşımacılık ve Intermodalizm Prof. Dr. Erman COŞKUN Sakarya Üniversitesi

İçindekiler İşletmeler İçin Önemi Taşımacılık Modları Intermodal Taşımacılık Ekol Lojistik – Kombiverkehr Konteynır Taşımacılığı

Taşımacılık Dar anlamda taşımacılık; bir nesnenin (eşya, ürün, yük, veya mal ) bir yerden bir başka yere nakli demektir. Geniş anlamda taşımacılık; müşteri ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla üretilen malların ihtiyaç duyulan bölge ve merkezlere zamanında ulaştırılmasıdır.

O halde taşımacılık, ulaştırma işlevinin yanı sıra yükün taşınması için gerekli evrakların (yük, araç, sürücü, gümrük, vb.) hazırlanmasından müşteri deposuna teslimine kadar, çeşitli hizmetleri de içeren daha kapsamlı ve karmaşık bir sektör haline gelmiştir. A……………………………..B

İşletmeler İçin Önemi Taşımacılık, işletmelerin tedarik kaynakları ve müşteri pazarları arasında hayati bir bağlantıdır. Üretim firmaları, üretim merkezlerine ve depolarına taşımak üzere öncelikle hammadde, pazarlarına yönelirler. Ardından da bitmiş ürünlerini müşteri pazarlarına satmak için tedarikçilerine taşırlar. İlk tedarikten son satışa kadar tüm tedarik zinciri, ürünlerin birbirleri arasında taşınması gereken birçok bağlantı noktasından meydana gelir.

Birçok firma için taşımacılık lojistik faaliyetlerin en önemlisi olarak görülür çünkü lojistik maliyetlerin ortalama üçte birini veya üçte ikisini oluşturur. Önemlidir çünkü, hiçbir modern firma hammaddelerini ya da bitmiş ürünlerini bir şekilde hareket ettirmeden faaliyetlerini sürdüremez.

Taşıma Modları Karayolu Taşımacılığı Demiryolu Taşımacılığı Denizyolu Taşımacılığı Havayolu Taşımacılığı Boru Hattı Taşımacılığı

Karayolu Taşımacılığı Kara yolu ile taşımacılık, satıcının malları alıcıya doğrudan ve en esnek şekilde ulaştırmasını sağlayan yoldur. Küçük veya büyük kargolar için idealdir. Kara yolu taşımacılığı malın kapıdan kapıya aktarmasız teslimini sağladığı için tercih edilmektedir (Door-to-Door). Ancak, kara yolu taşımacılığında mesafe arttıkça diğer taşımacılık türlerine göre ekonomik olmaktan uzaklaşmaktadır.

Demiryolu Taşımacılığı Demir yolu taşımacılığı, uluslararası taşımalarda kara yolu taşımacılığına göre daha ekonomiktir Malın cinsine göre, açık veya kapalı vagonlar kullanıp, taşımaları daha sağlıklı ortamlarda yapabilmektedir. Demir yolu taşımacılığı uzun mesafelerde ekonomik ve güvenli bir taşıma şeklidir. Demir yolu taşımacılığı altyapı yatırımları gerektirdiğinden dolayı, demir yolu işletmeciliği de genellikle ülkelerde kamu kesimi tarafından yürütülmektedir.

Denizyolu Taşımacılığı Deniz yolu taşımacılığı malların gönderilmesinde en yavaş nakliye yöntemi olmakla birlikte, büyük hacimli malların taşınması için uygundur. Dünyada, deniz yoluyla gerçekleştirilen uluslararası ticaret hacmi, her geçen gün süratle artmaktadır. Dünya ticaretinin ithal ve ihraç yüklerinin %90’lık bölümü deniz yoluyla taşınmaktadır.

Deniz taşımacılığı; Bir defada çok fazla yük ulaştırması, Güvenilir olması, Sınır aşımı olmaması, Mal zayiatının minimum düzeyde olması, Diğer kayıpların hemen hemen hiç olmaması, Hava yoluna göre 14, karayoluna göre 7, demiryoluna göre 3,5 kat daha ucuz olmasından dolayı dünyada en çok tercih edilen ulaşım şeklidir.

Havayolu Taşımacılığı Hacim olarak küçük, değer olarak büyük malların özellikle uzak mesafelerde hızlı taşınması için oldukça güvenilir bir yoldur. Hava yolu taşımacılığı maliyetlerinin yüksekliğinden dolayı genelde kesme çiçek gibi acil sevk edilmesi gereken pahalı ve küçük hacimli malların naklinde söz konusu olmaktadır. Alternatif nakliye şekilleri arasında en pahalı olanı hava yolu taşımacılığıdır.

Boru Hattı Taşımacılığı Boru Hattı ile ne taşınabilir? Petrol (ham ve işlenmiş), doğal gaz, su, kimyasallar…. Boru hatları yüksek miktarda sabit maliyet gerektirmektedir.

Sabit maliyetler; yer altı boru sistemleri, pompa ve kompresör istasyonları ve başlangıç ve sondaki tank üniteleri. Değişken maliyetler ise; işgücü maliyetleri, pompa ve kompresörlerin işletiminde kullanılan benzin ve koruyucu önlemler. Boru hatlarına sabotaj vakaları çok yaygındır.

Karşılaştırma Kriterleri Hız: Üretici ve Tüketici, fabrika ve dağıtım merkezi ve dağıtım merkezi ve müşteri arasındaki mesafeyi daha kısa tutma bakımından değerlendirme. Hava Yolu en hızlı moddur. Ulaşılabilirlik: Her lokasyona ulaşılabiliyor mu? Ulaşılabilirlik bağlamında Karayolu en iyi seçenektir. Güvenilirlik: Taşıma işlemi anlaşılan zamanda başlayıp anlaşılan zamanda sonuçlandırılabiliyor mu? Başka bir deyişle, taşımanın gecikmesine neden olabilecek öngörülemeyen durumların büyüklüğü nedir? Boru hatları, kötü hava şartlarına karşı en az derecede hassastır.

Çok Yönlülük: Çok çeşitli yapılarda ve farklı büyüklüklerde ürünlerin taşınmasına uygunluk. Gemiler bu anlamda idealdir. Sıklık: Boru Hattı 7/24 kullanılabilir ve en sık kullanılabilme imkanı sağlar. Zarar veya Kayıp Riski: Boru Hattı en güvenli seçenektir. Ancak her ürün için uygun değildir. Maliyet: Uzaklığa, ağırlığa ve hıza bağlıdır. Uzaklık arttıkça ortalama maliyetler düşer. Terminal maliyetleriyle ilgilidir (yükleme, boşaltma, hat değiştirme, yönetim vb.). Demir Yolunun, yüksek terminal maliyeti olduğu bilinir. Ancak uzun mesafelerde rekabet avantajı sağlar.

Modların Karşılaştırılması Kara Yolu Demir Yolu Deniz Yolu Hava Yolu Boru Hattı Hız 2 3 5 1 4 Ulaşabilirlik Güvenilirlik Çok Yönlülük Sıklık Zarar Riski Maliyet

Taşıma Şekli Seçimi Mevcut taşıma modları arasında seçim yapılacağı zaman şu kriterler gön önünde bulundurulmalıdır; Ürünün fiziksel özelliği Nakliyenin maliyeti Ürünün ambalaj biçimi Ürünün boyutları Ürünün son teslim tarihi

Intermodal Taşımacılık Intermodal taşımacılık, taşıma sürecinde birden çok taşıma modunun birlikte kullanılmasını ifade eder. Intermodal taşıma ile, karayolu taşımacılığı azaltılabilir ve tüm taşıma modlarının dengeli bir biçimde büyümesi sağlanabilir. Yollarda daha az çekici olması demek, daha az kaza riski, daha az tıkanıklık ve daha az çevre ve gürültü kirliliği olması anlamına gelir.

Karayolu Taşımacılığı Maliyet Karayolu Taşımacılığı Intermodal Taşımacılık Mod Değiştirme Maliyeti Mod Değiştirme Maliyeti Mesafe Bu noktadan sonra intermodal taşımacılık daha avantajlıdır Karayolu Taşımacılığının daha az maliyetli olduğu mesafe

Örnek: Ekol Lojistik - Kombiverkehr Ekol Lojistik dorseleri, Türkiye’den deniz yoluyla İtalya’nın Trieste Limanı’na gidecek. Dorseler, burada Kombiverkehr’in 32 vagonluk blok trenine yüklenecek ve demir yolunu kullanılarak Almanya’nın Mannheim kentine götürülecek.

Burada Euro – 5 standartlarına uygun motorlarıyla doğaya saygılı Ekol Lojistik çekicileri teslim alacak ve gerekli dağıtım merkezlerine götürecek. İstanbul’dan başlayıp Avrupa’nın değişik noktalarında son bulacak olan yolculuk, tam tersi istikamette de hizmet vermektedir.

MANNHEIM TRIESTE İSTANBUL

Konteynır Uluslararası taşıma kurallarına uygun olarak, uluslararası standartlar örgütünce kabul edilmiş boyutlarda ve tipte her türlü taşımacılığa elverişli, birçok eşyayı aynı anda taşınmasına olanak sağlayan, bir araçtan diğer araca aktarılabilen, birçok defa kullanılabilmek için metal aksamdan yapılmış, yükleme ve boşaltmaya uygun dikdörtgen prizma biçiminde tasarlanan taşıma kaplarıdır.

Konteynır Türleri Konteynır türleri Parça yük konteynırı Dökme yük (Bulk) konteynırı Tank konteynır Kuru yük konteynır Frigofrik konteynır Özel amaçlı konteynır

Avantajları Elleçlemeyi kolaylaştırmıştır Taşıma sistemlerini bütünleştirir Intermodal taşımacılık varlık kazanmıştır Taşımada ekonomiklik kazandırmıştır Çalınma riskini azaltma Yük hasarını azaltma Sigorta maliyetlerinde azalma

KAYNAKÇA Muhasebedersleri.com International Transport Forum, Türkiye İncelemesi Livin Schepers (2006), KHLim, Ders Notları Donald F. Wood ve James C. Johnson (1993), Contemporary Transportation, 4. Baskı, Macmillan Publishing Company http://www.worldshipping.org/about-the-industry/global-trade/top-50-world-container-ports