T.C. Yükseköğretim Kurulu Hasan MANDAL BOLOGNA SÜRECİ BİLGİ PAYLAŞIMI TOPLANTISI - Bologna Süreci Kapsamında Stratejik Planlama Yaklaşımı ve Kalite Güvencesi - 22 Ekim 2010, Sabancı Üniversitesi, İstanbul

Hesap Verebilirlik Kaynakların Etkin Kullanımı Stratejik Planlama Üniversitelerimizin Gündemi Performans Esaslı Bütçe Kurumsal Stratejik Öncelikle r Bologna Süreci 5018 Sayılı Kanun YÖDEK

1. Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu 2.YÖDEK Rehberi Stratejik Planların Hazırlanmasında

5018 sayılı Kanun’un temel amacı, Kanun’un Amaç başlıklı 1. maddesinde şu şekilde yer almaktadır: “... Bu Kanunun amacı, kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenlemektir.” 4

5018 SAYILI KANUNDA STRATEJİK PLANLAMA 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 9.maddesinde; Kamu idarelerinin, kalkınma planları ve programları çerçevesinde, misyon ve vizyonlarını oluşturmaları, stratejik amaç ve hedeflerini belirlemeleri, performanslarını önceden belirlenmiş göstergelerle ölçmeleri ve süreci izleyip değerlendirmeleri için stratejik plan hazırlamaları öngörülmektedir. 5

Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu Ref. DPT

8 Performans Programı Öncelikler Performans hedefleri Faaliyet/projeler Kaynak ihtiyacı Performans Göstergeleri Stratejik Plan Misyon Vizyon Stratejik amaçlar Stratejik hedefler İdare Bütçesi Harcama birimleri Kaynak tahsisi Temel performans göstergeleri Faaliyet Raporu Faaliyet/proje sonuçları Performans hedef ve gerçekleşmeleri Performans göstergeleri hedef ve gerçekleşmeleri Sapma ve nedenleri Öneriler Denetim ve Değerlendirme Performans Denetimi Performans Değerlendirmesi UYGULAMA TBMM/Yerel Meclis Hesap verme sorumluluğu

9

GENİŞ ANLAMDA PEB STRATEJİK PLANLAR UZUN VE ORTA VADELİ HEDEFLER HEDEF ve GÖSTERGELERE İLİŞKİN SONUÇLAR YILLIK HEDEF ve GÖSTERGELER MALİYETLENDİRME FAALİYET RAPORLARI PERFORMANS PROGRAMI

Düzenleyici Yetki Performans Göstergeleri Performans Göstergeleri Misyon Vizyon Misyon Vizyon Stratejik Amaçlar Performans Göstergeleri Stratejik Plan Öncelikli stratejik amaç ve hedeflerin belirlenmesi Öncelikli stratejik amaç ve hedeflerin belirlenmesi Projeler Faaliyetler Performans Programı Faaliyet esaslı maliyetlendirme Stratejik Hedefler Performans hedeflerinin belirlenmesi Performans hedeflerinin belirlenmesi DPT MALİYE BAKANLIĞI

Ref.

GÖREVLER Aynı yönetmeliğin Strateji geliştirme birimlerinin görevleri başlıklı 5. maddesinde bu birimlerin görevleri şu şekilde düzenlenmiştir:  Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde idarenin orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak.

 İdarenin görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütleri geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirmek.  İdarenin yönetimi ile hizmetlerin geliştirilmesi ve performansla ilgili bilgi ve verileri toplamak, analiz etmek ve yorumlamak.  İdarenin görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek, kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak. 16

 Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri yerine getirmek.  İdarede kurulmuşsa Strateji Geliştirme Kurulunun sekretarya hizmetlerini yürütmek.  İdarenin stratejik plan ve performans programının hazırlanmasını koordine etmek ve sonuçlarının konsolide edilmesi çalışmalarını yürütmek.  İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren idare bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve idare faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek. 17

18  Mevzuatı uyarınca belirlenecek bütçe ilke ve esasları çerçevesinde, ayrıntılı harcama programı hazırlamak ve hizmet gereksinimleri dikkate alınarak ödeneğin ilgili birimlere gönderilmesini sağlamak.  Bütçe kayıtlarını tutmak, bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve bütçe kesin hesabı ile mali istatistikleri hazırlamak.  İlgili mevzuatı çerçevesinde idare gelirlerini tahakkuk ettirmek, gelir ve alacaklarının takip ve tahsil işlemlerini yürütmek.

 Genel bütçe kapsamı dışında kalan idarelerde muhasebe hizmetlerini yürütmek.  Harcama birimleri tarafından hazırlanan birim faaliyet raporlarını da esas alarak idarenin faaliyet raporunu hazırlamak.  İdarenin mülkiyetinde veya kullanımında bulunan taşınır ve taşınmazlara ilişkin icmal cetvellerini düzenlemek.  İdarenin yatırım programının hazırlanmasını koordine etmek, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak. 19

 İdarenin, diğer idareler nezdinde takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak.  Malî kanunlarla ilgili diğer mevzuatın uygulanması konusunda üst yöneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri sağlamak ve danışmanlık yapmak.  Ön malî kontrol faaliyetini yürütmek.  İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak; üst yönetimin iç denetime yönelik işlevinin etkililiğini ve verimliliğini artırmak için gerekli hazırlıkları yapmak.  Bakan ve/veya üst yönetici tarafından verilecek diğer görevleri yapmak. 20

STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Bütçe ve Performans Birimi Stratejik Yönetim ve Planlama – Yönetim Bilgi Sis. Birimi İç Kontrol Birimi Muhasebe – Kesin Hesap ve Raporlama Birimi

YÖDEK Rehberine Göre Stratejik Planlar Nasıl hazırlanır? Ref: YÖDEK

Yükseköğretim Kurumlarında “Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme” Yönetmeliği 20 Eylül 2005 Y ü ksek ö ğretim kurumlarının eğitim, ö ğretim ve araştırma etkinlikleri ile idari hizmetlerinin değerlendirilmesi, kalitelerinin geliştirilmesi, bağımsız "dış değerlendirme" s ü reciyle kalite d ü zeylerinin onaylanması ve tanınması konusundaki ç alışmalara ilişkin esasları d ü zenlemektedir.

İlgili yönetmelik çerçevesinde; Ulusal Boyutta: Yükseköğretim Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Komisyonu (YÖDEK) Yükseköğretim Kurumlarında: Yükseköğretim Kurumu Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Kurulları (ADEK) çalışmaların yürütülmesi ve koordinasyonundan sorumludur.

SÜREKLİ İYİLEŞTİRME İç Değerl., İyileştirmeler Stratejik Plan, Kalite/Performans Göstergeleri Kalite Yönetimine Geçiş Örnek Kurum Seçme, Karşılaştırma, Vizyon, Misyon Özdeğerlendirme ETKİNLİKLER ZAMAN İÇ KALİTE GÜVENCESİ STANDARTLARI KALİTE GÜVENCESİ Öğretim, Araştırma ve Hizmetlerle İlgili Kalite ve Standartların Saptanması, İzlenmesi, Değerlendirilmesi ve Sürekli iyileştirilmesi İçin Kurumsal Strateji Öğr. Programlarını Değerlendirme Dış Değerlendirme Akreditasyon?

ÖZDEĞERLENDİRME ALANLARI (İYİLEŞTİRME ALANLARI)

ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI Öğrenci niteliğinde beklenen düzey; Akademik personel niteliğinde beklenen düzey; İdari personel niteliğinde beklenen düzey; Mali kaynakların yeterliliği Bilgi teknolojileri ve kaynaklarının yeterliliği; İş teknolojilerinin yeterliliği; Fiziksel olanakların yeterliliği; Temin edilen hizmetlerin yeterliliği; Sanayi ile ilişkilerin yeterliliği; Toplum ile ilişkilerin yeterliliği; Kamu kurum ve kuruluşları ile ilişkilerin yeterliliği; Mezunlar ile ilişkilerin yeterliliği; Çalışanlar ile ilgili ilişkilerin yeterliliği; Öğrenciler ile ilişkilerin yeterliliği; Yükseköğretim alanında ulusal ilişkilerin yeterliliği; Yükseköğretim alanında uluslararası ilişkilerin yeterliliği.

Öğrenci sayıları ve yeterliliği; Öğretim elemanı sayıları ve yeterliliği; İdari personel sayıları ve yeterliliği; Çalışanların yaş ortalamaları ve yeterliliği; Çalışanların kadın-erkek personel dağılımının değerlendirilmesi ve yeterliliği; Çalışanların kıdem ortalamaları ve yeterliliği; Akademik personelin ortalama ünvan düzeyi ; İdari personelin eğitim düzeyi; Akademik birimlerin ve bu birimlerdeki programların sayıları ve yeterliliği; Kurumun ağırlıklı akademik alanı/alanları ve yeterliliği; Kurumun fiziksel büyüklüğü, altyapısı ve yeterliliği; ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Programların ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu; Programların eğitim hedeflerinin yeterliliği; Programların kapsamı ve niteliklerinin yeterliliği; Programların anlaşılabilirliği ve ve hedeflerinin açıklığı; Programların bütünlüğünün ve devamlılığının yeterliliği; Programların çıktılarının yeterliliği; Program kaynaklarının yeterliliği; Programların diğer programlarla ilişkilerinin yeterliliği; Öğrencilere sunulan rehberlik/danışmanlık hizmetlerinin yeterliliği; Engelli öğrencilere sunulan eğitim hizmetlerinin yeterliliği; Öğrenci değerlendirme prosedür ve araçlarının yeterliliği; Yeni öğrencileri programlara hazırlama prosedür ve uygulamalarının yeterliliği; Eğitimin etkinliğini artıracak eğitsel destek hizmetlerinin yeterliliği; Programların ilgili ulusal ve uluslararası programlarla uyumundaki yeterliliği; ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

AR-GE çalışmalarının ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu; AR-GE olanak ve kaynaklarının yeterliliği; AR-GE çalışmalarının yeterliliği; AR-GE önceliklerinin belirginliği; AR-GE çalışmalarının bütünlüğü ve devamlılığı; AR-GE çalışmalarının disiplinler arası yapılabilmesindeki yeterlilik; Uluslararası AR-GE çalışmalarının yeterliliği; AR-GE özendiren ve destekleyen araçların yeterliliği; AR-GE faaliyetlerinin önceliklere uygunluğu; AR-GE çalışmalarının hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının yeterliliği; AR-GE çalışmaları ile eğim-öğretim faaliyetleri arasındaki ilişkinin yeterliliği; AR-GE sonuçlarının duyurulması ve paylaşılması ile ilgili araç, ortam ve mekanizmaların yeterliliği; AR-GE çalışmalarının oluşturulmasında ve yürütülmesinde paydaşlarla kurulan yapısal ilişkilerin yeterliliği; AR-GE sonuçlarının topluma faydaya dönüşmesindeki yeterliliği; AR-GE sonuçlarının kuruma/birime fayda olarak dönmesindeki yeterlilik. ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

U&H faaliyetlerinin ulusal ve çevre ihtiyaçlarına uygunluğu; U&H faaliyetlerinin olanak ve kaynaklarının yeterliliği; U&H faaliyetleri düzeylerinin yeterliliği; U&H faaliyetlerinin önceliklerinin belirginliği; U&H faaliyetlerinin disiplinler arası yapılabilmesindeki yeterliliği; Uluslararası U&H faaliyetlerinin yeterliliği; U&H faaliyetlerini özendiren ve destekleyen araçların yeterliliği; U&H faaliyetlerinin hedeflerine ulaşıp ulaşmadığının yeterliliği; Eğitim-Öğretim ile U&H faaliyetleri arasındaki ilişkinin yeterliliği; AR-GE çalışmaları ile U&H faaliyetleri arasındaki ilişkinin yeterliliği; U&H faaliyetlerinin sonuçlarının duyurulması ve paylaşılması ile ilgili araç, ortam ve mekanizmaların yeterliliği; U&H faaliyetlerinin oluşturulmasında ve yürütülmesinde paydaşlarla kurulan yapısal ilişkilerin yeterliliği; Yaşam Boyu Eğitim faaliyetlerinin yeterliliği; Topluma yönelik bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetlerinin yeterliliği; Topluma yönelik sanatsal, kültürel ve sportif faaliyetlerin yeterliliği; U&H faaliyetlerinin topluma faydaya dönüşmesindeki yeterlilik; U&H faaliyetlerinin kuruma/birime fayda olarak dönmesindeki yeterlilik. ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Personel işleri ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; İdari işler ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; Bütçe ile ilgili süreç ve hizmetlerin yeterliliği; Öğrencilerin akademik işleri ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; Kütüphane ve dokümantasyon işleri ilgili hizmetlerin yeterliliği; Yapı ve çevre işleri ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; Teknik destek işleri ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; Bilgi işlem ve haberleşme desteğinin yeterliliği; Hukuk destek hizmetlerinin yeterliliği; Basın ve halkla İlişkiler hizmetlerinin yeterliliği; Sağlık hizmetlerinin yeterliliği; Kültür ve sosyal hizmetlerin yeterliliği; Spor ile ilgili hizmetlerin yeterliliği; Burs olanak ve hizmetlerinin yeterliliği; Yurt olanak ve hizmetlerin yeterliliği; Öğrenci bilim, kültür ve sanat toplulukları etkinliklerinin yeterliliği; Uluslararası ofislerin hizmetlerinin yeterliliği; Öğrenci kariyer planlama hizmetlerinin yeterliliği; Staj destek hizmetlerinin yeterliliği; Öğrenci konseylerine sağlanan hizmetlerin yeterliliği, Üniversite adaylarına yönelik tanıtım çalışmalarını yeterliliği. ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Organizasyonel yapının yeterliliği; Görev ve sorumluluk tanımlarının açıklığı; Görev yetkilerinin yeterliliği; Stratejilerin varlığı ve yeterliliği; Karar verme süreçlerinin yeterliliği; İş süreçlerinin (akademik ve idari) yeterliliği; Stratejik planlama ve izleme süreçlerinin yeterliliği; Kalite geliştirme süreçlerinin yeterliliği; Bilgi yönetimi süreçlerinin yeterliliği; İnsan kaynakları süreçlerinin yeterliliği; Finans kaynakları süreçlerinin yeterliliği, Öğrenci katılım süreçlerinin yeterliliği, E&Ö, AR-GE, U&H süreçleri ile ilgili etik standartların yeterliliği. ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Ortak kültür ve değerlerin paylaşımındaki yeterlilik; Akademik personelin memnuniyetinin yeterliliği; İdari personelin memnuniyetinin yeterliliği; Öğrenci memnuniyetinin yeterliliği; Liderlik yaklaşımlarının yeterliliği; Yönetici yaklaşımlarının yeterliliği; Akademik personelin idari ve yönetsel özelliklerinin yeterliliği; İdari personelin özelliklerinin yeterliliği; Çalışanlar arasındaki iş birliği ortamının yeterliliği; İş arkadaşlığı ve sosyal ortamın yeterliliği ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Kurumsal niteliklerle ilgili gelişmelerin yeterliliği; Öğrencilerle ilgili sonuçların yeterliliği; AR-GE ile ilgili sonuçların yeterliliği; U&H faaliyetleri ile ilgili sonuçların yeterliliği; Yönetsel faaliyetler ile ilgili sonuçların yeterliliği; İdari faaliyetler ile ilgili sonuçların yeterliliği; Toplum hizmetleri ile ilgili sonuçların yeterliliği. ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

Evrensel yükseköğretim kurumu olma misyonuna uygunluğu; Türk yükseköğretim kurumu olma misyonuna uygunluğu; Kendi misyonuna uygunluğu; ÖZDEĞERLENDİRME KONULARI

PERFORMANS GÖSTERGELERİ NOG Ö STERGE Ö L Ç ME Y Ö NTEMİBİRİMİ 2Lisans programlarına kabul edilen ö ğrencilerin niteliği 1. SAY, S Ö Z, EA, DİL Puanlarının Ortalamaları 2. (İlk %10 ’ luk Ö SS puan diliminden giren Ö S /Toplam giren Ö S)x Mutlak Sayı 2. Y ü zde 3Y ü ksek lisans programlarına kabul edilen ö ğrencilerin niteliği [(LES puanlarının y ü z ü zerinden ortalaması)+ (Lisans mezuniyet notlarının y ü z ü zerinden ortalaması)] / 2 Y ü zde 75Hizmet verilen kurum dışı toplum kesimlerinin memnuniyeti AnketY ü zde 76Y ü ksek ö ğretim Misyonunu Başarma Performansı D ü zeyi AnketY ü zde …. 76Y ü ksek ö ğretim Misyonunu Başarma Performansı D ü zeyi AnketY ü zde

DIŞ DEĞERLENDİRME KURUMSAL DEĞERLENDİRME (EUA, YÖK-ADEK)  Özdeğerlendirme raporunun hazırlanması  Kurumsal değerlendirme programına başvuru  Değerlendirme ekibinin kurum ziyaretleri  Değerlendirme raporu - Üniversite ne yapmaya çalışıyor? - Bunu nasıl yapıyor? - Bunun işe yaradığını nereden biliyor? - Gelişebilmek için nasıl bir değişim öngörüyor? ÖĞRETİM PROGRAMI DEĞERLENDİRMESİ (ABET, MÜDEK)  Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu eğitim programı hazırlama  Program değerlendirme ölçütlerine göre programı sürekli iyileştirme  Ulusal veya uluslararası yetkili bir akreditasyon kurumuna başvuru  Program ziyaretleri ve inceleme  Süreli akreditasyon belgesini alma FELSEFE: Misyon doğrultusunda güçlü ve zayıf yönler ÖLÇÜTLER: Dışsal ölçütlere göre akreditasyon yeterliliği

NE YAPMALIYIZ? 1. 1.İki yaklaşımında aynı amaca hizmete ettiği konusunda bilgilendirme toplantıları 2. BEK’lerin, ADEK’lerin, Strateji Geliştirme Daire Başkanlıklarının ve İç Denetçilerin birlikte çalışma kültürü ve süreçleri oluşturulmalı a)Ortak Terminoloji b)ADEK ve BEK’lerde Strateji Geliştirme Daire Başkanlıklarının ve İç Denetçilerin Temsiliyeti c)Strateji Geliştirme Daire Başkanlıkları Personeli ve İç Denetçilerin sadece mali konularda diğer alanlarda hizmet verebilmeleri için gerekli eğitimler d)ADEK Üyelerinin 5018 sayılı yasa ve buna bağlı süreçleri hakkında detaylı bilgilendirilmeleri e)Stratejik Planların birlikte hazırlanması ve/veya değerlendirilmesi f)İç Kontrol Sisteminin birlikte oluşturulması g)Yıllık iç değerlendirme ve faaliyet raporlarının ortak bir formata dönüştürülmesi h)Performans programlarının ortak hazırlanması

İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİZ.