4. SONUÇ Üniversitelerde giderek artan ve hemen tüm üniversitelerde kurulmaya başlanan arayüzlerin daha işlevsel olması ve üniversite araştırma sonuçlarının ticarileşme sürecinde destek olunması için Almanya’da 2002 yılında Patent Pazarlama Ajansları (PMA) kurulmuştur. Almanya Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından finanse edilen 200 bilimsel kuruluş ile araştırmacının dahil olduğu teknoloji işbirliği ağına (Technologie Allianz e.V) 21 PMA da dahildir. Almanya, Ar-Ge’ye ayrılan kaynak bakımından ABD ile karşılaştırılabilir bir durumdadır. Almanya’da yaklaşık 250 üniversite olup bunların yaklaşık 100 tanesi daha çok uygulamalı bilimlerde yoğunlaşmış olan ve “Fachhochschule” olarak adlandırılan üniversitelerdir. Alman İnovasyon, Teknoloji ve İş İnkübasyon Merkezleri Birliğine (German Association of Innovation, Technology and Business Incubation Centres-ADT) bağlı 16 farklı alanda uzmanlaşmış toplam 273 adet teknoloji parkı ve merkezi bulunmaktadır. ÖZET Bilimsel gelişmenin temel üreticisi olan üniversiteler ile yeni teknolojilerin ve ekonomik gelişmenin temel aktörleri olan sanayinin işbirliğinin önemi günümüzde çok daha iyi anlaşılmaktadır. Bu çalışmada; Almanya’daki inovasyon, teknoloji ve iş inkübasyon merkezleri, teknoloji parkı ve bilim parkları ile buralarda yürütülen çalışmalar ile Berlin (Teltow ve Postdam-Golm) örneği değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Üniversite-sanayi işbirliği, Almanya, Araştırma merkezi, Teknoloji merkezi, Bilim parkı ABSTRACT The importance of cooperation with universities, the primary producers of scientific development and industry which is the main actors of new technology and economic development is much better understood today. In this study, Germany's innovation, technology and business incubation centers, technology parks and science parks and studies conducted in Berlin (Teltow and Potsdam-Golm) are evaluated. Keywords: University-industry cooperation, Germany, Research center, Technology center, Science park KAYNAKLAR Kamu Üniversite Sanayi İşbirliği (KÜSİ) Değerlendirme Raporu ve Strateji Belgesi Taslağı ( ), Ankara-2014, 178 s. Niğde Bölgesinin Ar-Ge Kapasitesini Geliştirtmeye Yönelik Teknopark Yerleşke İhtiyaçları Fizibilite Raporu, Aralık Niğde, 58 s. ERAWATCH, Fraunhofer Topluluğu Resmi Sayfası, Max Planck Enstitüsü Resmi Sayfası, Steinbeis Vakfı Resmi Sayfası, Alman Araştırma ve İnovasyon Merkezi Resmi Sayfası, innovation/technology-parks-and-centers 3.2. Postdam-Golm Bilim Parkı Berlin-Brandenburg bölgesinin hızla gelişmesi için en önemli ve başarılı yerleşimi haline gelmiş, Almanya’da araştırmalarıyla ünlü enstitüleri (Max- Planck Institute) ve 2 fakültesi (8.800 öğrenci) ile University of Postdam yer almaktadır. Yaklaşık 200’den fazla profesör ve araştırmacı Bilim Parkında yer almakta, ekosistemde uluslar arası deneyime sahip 2000’den fazla akademisyen bulunmaktadır. Yatırımcılar ve Şirketler için; 4 Ha endüstriye hazır alanlar 10 Ha genişleme alanı 1 Ha karma alan Parkın en önemli 3 avantajı şu şekildedir: Belirli alanlarda yoğunlaşma fırsatı Network altyapısı Araştırma enstitüleri Bilim Parkında özellikle aşağıdaki alanlarda araştırma yapan firmalar yer almaktadır: Medikal teknolojiler Biyoteknoloji İlaç teknolojileri ve Kozmetik Optik Sensör Teknolojisi Malzeme Bilimi ve Polimer Teknolojileri Bilim Parkında teknoloji ve Ar-Ge ağırlıklı şirket talepleri, mükemmel bilimsel ortam, altyapı, fikir ve projelerini hayata geçirebilmelerine imkan sağlayan yeterli büyüklükte ofisler ve alanlar mevcuttur. GO:IN Teknoloji ve İnovasyon Merkezi: Genç girişimcilere modern ekipmanlı laboratuvarlar ve ofisler sunulmakta, deneyim ve vizyonların paylaşıldığı, gerekli danışmanlık hizmetlerinden yararlanıldığı, özellikle başlangıç (start-up) firmaların bulunduğu bir merkezdir. 1. GİRİŞ Gelişmiş ülkeler rekabetçiliği arttırmak, inovasyonu teşvik etmek ve ekonomik büyümeyi hızlandırmak amacıyla kamu yatırımlarını Ar-Ge için kullanmakta ve gün geçtikçe yeni politikalar geliştirmektedirler. Bu hedeflere ulaşmak için uygulanan politikalar, üniversite ve sanayi arasındaki bilgi alışverişini güçlendirmek ve üniversite ile sanayi arasında yeni ilişkiler kurmak şeklinde yoğunlaşmaktadır. Kamu-üniversite-sanayi işbirliklerinin (KÜSİ) sadece ulusal politikalarda değil, bölgesel inovasyon politikalarında da yer almasını sağlamaktadır. ALMANYA’DAKİ KAMU-ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) UYGULAMALARI VE BERLİN (TELTOW VE POSTDAM-GOLM) ÖRNEĞİ Ö. Y. Toraman * 1, A. Bilgil 2, F. Karakaya 3 1 Niğde Üniversitesi, Teknoloji Transfer Ofisi, Merkez Yerleşke, Niğde, 2 Niğde Üniversitesi, Merkezi Araştırma Laboratuvarı, Merkez Yerleşke, Niğde, 3 Niğde Üniversitesi, Nanoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi, Merkez Yerleşke, Niğde * (a) Devlet ç i Model (b) Laissez Faire Modeli (c) Üç l ü Sarmal Modeli Şekil 1. KÜSİ modelleri 3. BERLİN (TELTOW ve POSTDAM- GOLM) ÖRNEĞİ 3.1. Teltow Teknoloji Merkezi (TZT) 1990 yılında kurulan merkezde KOBİ’lere, genç, inovatif ve teknoloji tabanlı girişimcilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek esnek bir iş fırsatı sunulmaktadır. Bugüne kadar 120 girişimci yer almış ve 400 kalıcı iş yaratılmıştır. Merkezdeki faaliyetler ve desteklerin bazıları aşağıda sunulmaktadır: *Kontratlar 5 yıllık yapılmaktadır (3 ayda bir firma devam edip etmeyeceğine karar verebiliyor) *Polonya, Finlandiya gibi ülkelerden firmalar vardır *Merkezi hükümet, yerel hükümet ve AB fonlarından finansal destek sağlanmaktadır *Merkezin en büyük avantajı sağlamış olduğu network sistemidir (üniversite, altyapı, yol vb.) *TZT kar amacı gütmeyen bir organizasyondur *Yerel kurumlardan (belediye) bina desteği alınabiliyor *Vergisel muafiyetler yoktur *Kira: 7.50 Euro/m 2 *İşletme Giderleri: 2.50 Euro/m 2 2. ALMANYA’DA KAMU- ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ (KÜSİ) UYGULAMALARI Almanya’da kurumsal teknoloji transfer amaçlı arayüzler ve özellikle teknoloji transfer ofisleri (TTO) 1980 sonrası kurulmaya başlanmıştır. Alman hükümetinin 2001’de başlattığı “Bilgi Pazar Yaratır” girişiminin önemli sonuçlarından biri de Bayh-Dole benzeri bir yasa değişikliği ile üniversitelerde yapılan araştırmaların fikri haklar ile ilgili hak sahipliğinin üniversiteye verilmesi ve üniversite öğretim üyelerine yaptıkları çalışmalar ile ilgili üniversiteyi bilgilendirme zorunluluğu getirilmesi olmuştur. Üniversite yaptığı değerlendirme sonucu araştırma sonucunda doğacak fikri haklara sahip olabilmektedir. Şekil 2. Nanoteknoloji üzerine yoğunlaşan bilim/teknoloji parkları Üniversitelerde giderek artan ve hemen tüm üniversitelerde kurulmaya başlanan arayüzlerin daha işlevsel olması ve üniversite araştırma sonuçlarının ticarileşme sürecinde destek olunması için 2002 yılında Patent Pazarlama Ajansları (PMA) kurulmuştur. Her bir eyalette en az bir PMA olacak şekilde bu ajansların sayısı 21’e ulaşmıştır. Bu ajansların üniversitelerle işbirliği halinde araştırma çıktılarının ticarileşmesi için; -patentlenebilirlik -buluş formlarının doldurulması -ticarileşme potansiyeli araştırması -patent başvuruları -3. taraflarla pazarlık sözleşme gibi gerekli tüm süreçlerde ve ilgili tüm alanlarda devrede olduğu vurgulanmaktadır. Bu sistemle buluş sayılarında ve ticarileşme oranlarında oldukça büyük bir artış elde edilmiştir. Ayrıca, Almanya Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından finanse edilen 200 bilimsel kuruluş ile araştırmacının dahil olduğu teknoloji işbirliği ağına (Technologie Allianz e.V) 21 PMA da dahildir. Ar-Ge’ye ayrılan kaynak bakımından ABD ile karşılaştırılabilir bir durumda olan Almanya’da yaklaşık 250 üniversite olup bunların yaklaşık 100 tanesi daha çok uygulamalı bilimlerde yoğunlaşmış olan ve “Fachhochschule” olarak adlandırılan üniversitelerdir. Geleneksel şekilde Alman üniversitelerinin endüstriye doğru teknoloji transfer kanalları olarak daha çok ortak işbirliği programları ve sözleşme bazlı araştırma projeleri yöntemlerini kullandığı görülmektedir. Almanya’nın teknoloji geliştirme gücünde en önemli unsurların başında kamu ya da yarı kamu özelliği gösteren büyük ölçekli araştırma merkezleri gelmektedir. Bu yapılar üniversiteler ile sanayi arasındaki Ar-Ge faaliyetlerinde de etkin bir köprü işlevi sağlamaktadır. Her biri farklı misyon, değişik araştırma alanlarına odaklanma ve teknoloji transfer kurgularıyla çalışan bu kapsamdaki bazı önemli kuruluşlar şunlardır: *Fraunhofer (FhG) *Helmholtz Merkezleri *Leibnitz Derneği (WGL) *Max Planck İnovasyon *Steinbeis Vakfı Öte yandan; Alman İnovasyon, Teknoloji ve İş İnkübasyon Merkezleri Birliğine (German Association of Innovation, Technology and Business Incubation Centres-ADT) bağlı 16 farklı alanda uzmanlaşmış toplam 273 adet teknoloji parkı ve merkezi bulunmaktadır.