Enerji Taşımacılığı Erce Mola Şehit Kaya Aldoğan Anadolu Lisesi

Dünyanın önemli enerji nakil hatlarını bölge ve ülkelere etkileri açısından analiz eder.

Enerji Nakil Hatlarının Stratejik Önemi

Avrupa Birliği ülkeleri, ABD ve Japonya satın aldıkları petrolün büyük bir bölümünü deniz yolu ile taşımaktadırlar.

Petrol ve doğal gazın tankerlerle taşınmasının çevre kirliliğine neden olması ve ekonomik olarak pahalı olması bu enerji kaynaklarının boru hatlarıyla taşınmasını zorunlu hâle getirmiştir.

Orta Doğu petrollerinin çıkış kapısı konumundaki Hürmüz Boğazı önemli bir noktadır. Buradan çıkan petrol, Akdeniz’e ulaşmadan önce Bab-ül Mendeb Boğazı’ndan ve Süveyş Kanalı’ndan geçmektedir.

21.Yüzyılda Enerji Akışı 21. yüzyılda enerji talebi ile bu talebin kar ş ılanması en önemli gündem konusudur. Küreselle ş me ile birlikte ya ş anan geli ş me enerji talebini artırmı ş tır. Orta Do ğ u ve Orta Asya bölgeleri dünya petrol rezervinin % 67’sini, do ğ al gaz rezervinin ise % 40’ını kar ş ılamaktadır. Avrupa, dünya petrol tüketiminde en büyük paya sahiptir. SSCB sonrası Rusya Federasyonu; Hazar petrol ve do ğ al gaz akı ş ını denetim altında tutmak, Ba ğ ımsız Devletler Toplulu ğ u ülkelerindeki etkinli ğ ini bu yolla korumak istemektedir. ABD güçlü petrol ş irketleri ile bölgeye girmek ve Rusya Federasyonu’nun bölgedeki etkisini azaltmak istemektedir. Enerji iletim hatları konusunda ABD çe ş itli nakil hatları tesisi, Rusya Federasyonu eski nakil hatlarının onarımı, Avrupa ülkeleri ise güvenli ta ş ıma sistemi istemektedir. Rusya Federasyonu’nda ve Ba ğ ımsız Devletler Toplulu ğ u ülkelerinde km boru hattı bulunmakta ve bu hatların kullanım ömrünün 30 yıl oldu ğ u tahmin edilmektedir.

Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları

Hazar Havzası’ndaki enerji kaynakları, Orta Doğu’nun zengin enerji yataklarına bir alternatif olarak görülmektedir.

Önemi artan enerji kaynaklarının paylaşımı için ülkeler arasında sorunlar çıkmaktadır.

Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın sahip olduğu petrol rezervleri dünya rezervlerinin % 25’i kadardır.

Doğal gaz rezervlerinin ise dünya rezervlerinin % 11-12’si) olduğu tahmin edilmektedir.

1. Tengiz (Kazakistan)-Novorossisk (Rusya) Petrol Boru Hattı 2. Atirau (Rusya)-Şamara (Rusya) Boru Hattı, 3.Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı (Azerbaycan-Gürcistan- Türkiye)

Şu anda faaliyette bulunan boru hatlarının 2010’dan itibaren yetersiz olacağı öngörüldüğünden şu projeler ortaya çıkmıştır. 1. Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı 2. Kazakistan-Çin Petrol Boru Hattı 3. Kazakistan-Türkmenistan-İran Petrol Boru Hattı 4. Bakü-Tiflis-Erzurum-Ankara Doğal Gaz Boru Hattı

Kuzey-güney Ve Do ğ u-batı Enerji Koridoru: Türkiye

Türkiye, büyük üretim bölgeleri ile tüketim bölgeleri arasında oluşturduğu köprü nedeniyle bölgede jeopolitik anlamda kilit ülkedir. Türkiye, kuzey-güney eksenine de büyük önem vermekte ve bu güzergâhta transit ülke konumundadır.

Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Irak-Türkiye petrol boru hattı ve Samsun-Ceyhan boru hattı büyük kapasiteye sahiptir.

Bununla birlikte Boğazlardan geçen petrol göz önünde bulundurulduğunda, önümüzdeki yıllarda dünyadaki petrol arzının % 6, 7’lik bölümünün Türkiye’den transit geçeceği hesap edilmektedir.

Ayrıca Ceyhan, ileride inşa edilecek petrol rafinerisi ve LNG terminali ile bölgenin “enerji musluğu” hâline gelecektir.