Göğüs Hastalıklarında Semiyoloji Öksürük – Balgam - Hemoptizi Prof.Dr.Erkan Ceylan 11.11.2015
ANAMNEZ Dinleme Soruşturma Gözlem Analiz ve Sentez Sonuç Anamnez: Hastanın Kimliği. Ökkeş, Şehmuz, Temel, Satılmış, Gazal Cinsiyet. Astım, SLE,RA, Behçet, Doğum yeri, yaşanılan yer, ev ile ilgili özellikler, sosyal özellikler. Siverek, soma, Zonguldak Hava kirliliği, iç ve dış ortam kirliliği, (Kükürt dioksit, CO, azot oksitler ve toksik kirleticiler denen benzen, etilen dioksit hidroklorik asit, metan, nikel, kadminyum), tezek, tandır kullanımı Hobiler, giyim, kuşam, Meslek Hata bina sendromu(volatil, semivolatil), psittakoz, legionela, Hidatik kist Meslekler Mesleksel astım, endüstriyel bronşit, bissinozis(pamuk,keten,kenevir)(kontamine bakteri endotoksini) Pnömokonyozlar(silikozis, asbestozis, berilyozis, baritozis, kömür işçileri pnömokonyozu, talkozis) Kullanılan ilaçlar, Kötü Alışkanlıklar Sigara, alkol, bağımlılık yapıcı ilaçlar Esas başvuru şikayeti Hastalığın Hikayesi Özgeçmiş Soy geçmiş-Aile Anamnezi
ANAMNEZ Hasta Kimlik Bilgileri Doğum yeri ve yaşanılan Coğrafik bölgelerin Anamnezi Aile Anamnezi – Soy geçmiş Sosyo – Ekonomik Anamnez Meslek Anamnezi, hobiler Alışkanlıklar Tıbbi Özgeçmiş Anamnez: Hastanın Kimliği. Ökkeş, Şehmuz, Temel, Satılmış, Gazal Cinsiyet. Astım, SLE,RA, Behçet, Doğum yeri, yaşanılan yer, ev ile ilgili özellikler, sosyal özellikler. Siverek, soma, Zonguldak Hava kirliliği, iç ve dış ortam kirliliği, (Kükürt dioksit, CO, azot oksitler ve toksik kirleticiler denen benzen, etilen dioksit hidroklorik asit, metan, nikel, kadminyum), tezek, tandır kullanımı Hobiler, giyim, kuşam, Meslek Hata bina sendromu(volatil, semivolatil), psittakoz, legionela, Hidatik kist Meslekler Mesleksel astım, endüstriyel bronşit, bissinozis(pamuk,keten,kenevir)(kontamine bakteri endotoksini) Pnömokonyozlar(silikozis, asbestozis, berilyozis, baritozis, kömür işçileri pnömokonyozu, talkozis) Kullanılan ilaçlar, Kötü Alışkanlıklar Sigara, alkol, bağımlılık yapıcı ilaçlar Esas başvuru şikayeti Hastalığın Hikayesi Özgeçmiş Soy geçmiş-Aile Anamnezi
SEMPTOM VE BULGULAR Spesifik Semptomlar Öksürük Balgam Dispne Göğüs Ağrısı Hemoptizi
Öksürük Tipleri Akut ve kronik Öksürük Akut Öksürük Pnömoni Akut bronşit Bronşiolit Farenjit Larenjit Sinüzit Kronik Öksürük Sigara öksürüğü Bronş astması Bronşektazi Tüberküloz Kronik Bronşit Akciğer kanseri Kistik fibrozis DPAH Bronkopulmoner displazi Öksürük Akciğerleri mekanik, kimyasal, termal etkenlere karşı koruyan karmaşık bir refleks olayıdır. Öksürük; Hastalık semptomu olabilir. organizmaya ağır fonksiyonel ve yapısal zararlar verebilir. Pnömotoraks, herniasyon, inkontinens vs. inhalasyon yoluyla bulaşma aracıdır. Öksürük ile yorgun düşebiliriz.
Prodüktif ve non prodüktif öksürük Akut bronşit ve pnömoni(başlangıç dönemi hariç) Bronşektazi KOAH Tüberküloz Akciğer apsesi Bronkoplevral fistül(ampiyeme sekonder) Bronkoalveoler Ca Nonprodüktif Öksürük Plevra hastalıkları Mediasten hastalıkları Dış kulak yolu irritasyonları Akut bronşit ve pnömoni başlangıç dönemleri Akciğer tümörleri Akciğer konjesyonu Göğüs duvarı hastalıkları Psikojenik
Pozisyonla artan öksürük Mediasten hastalıkları Trakea-bronş ağacının dıştan basısı Dolaşım yetmezliği Ösefagus divertikülü Diyafragma hernileri Sabah Öksürüğü Sigara içimine bağlı Kronik bronşit Sinüzit Bronşektazi Amfizem Soğuk allerjisi Öksürük Akciğerleri mekanik, kimyasal, termal etkenlere karşı koruyan karmaşık bir refleks olayıdır. Öksürük; Hastalık semptomu olabilir. organizmaya ağır fonksiyonel ve yapısal zararlar verebilir. Pnömotoraks, herniasyon, inkontinens vs. inhalasyon yoluyla bulaşma aracıdır. Öksürük ile yorgun düşebiliriz.
Paroksistik Öksürük Gece Öksürüğü Yemeklerle olan öksürük Astım Pulmoner ödem Psişik öksürük Gece Öksürüğü Gastroösefagial reflü Kalp yetmezliği, AC Ödemi Yemeklerle olan öksürük Trakeoösefagial fistül Hiatal herni Ösefagus divertikülü
BALGAM Balgamın günlük miktarı Rengi Sağlıklı insanda transport edilen mukus miktarı 10-20ml Kronik bronşitte 200-300 ml, Bronkoalveoler Ca’da 1000ml (Bronkore) Rengi Yeşil; Verdoperoksidaz Melanoptysis. Balgamın siyah renk olmasıdır, nedeni balgamdaki karbon tanecikleridir. Biliptysis, yeşilimsi sarı. Bronkobilier fistülde görülür. Pembe balgam. Akciğer ödemi Paslı balgam. S.Pneumonia. Vişne çürüğü balgam: K.Pneumonia Kahverenk. Fungal veya amip absesinin akciğere açılması ile olur. Balgamın günlük miktarı tanı ve hastanın tedaviye verdiği yanıtın değerlendirilmesinde önemlidir. Sağlıklı insanda mukusun %95 i su %2 si glikoprotein, %1 i laktoferrin, lizozim ve Ig leri içeren proteinler, %1 i lipid %1 i de inorganik tuzlardan oluşur. Balgamın niteliği Mükopürülan balgam kabda 3 tabakaya ayrılır 1. en altta koyu kalın cerehat tabakası 2. ortada sulu mukus tabakası 3. en üstte köpük tabakası Solid madde varlığı Bronkoitiazis Dittrich tıkaçları. Bronşektazi, akciğer apsesinde yağ asitleri ve yağ taneciklerinden oluşan çok pis okulu toplu iğne başı kadar olan pürülan materyaldir. Hidatik kist membranları Bronş kalıpları(Bronchial cast) APBA
Balgamda solid madde varlığı Balgamın Niteliği Mükoid (Leannec cisimleri, chursman spiralleri) Mükopürülan Pürülan Seröz, köpüklü Kanlı Balgamın Kokusu Balgamda solid madde varlığı Bronkolitiazis Dittrich tıkaçları Hidatik kist membranları Bronş kalıpları(APBA) Balgam Tükürmenin Pozisyonla İlişkisi Dittrich Tıkaçları: Bronşektazi, akciğer apsesinde yağ asitleri ve yağ taneciklerinden oluşan çok pis okulu toplu iğne başı kadar olan pürülan materyaldir Bronkolitiazis: Kalsifiye lenf bezleri içindeki kireç parçacıkları bronş cidarını delerek beyaz tanecikler halinde balgamla atılırlar. Bu bronkolitler genellikle kum tanesi büyüklüğünde partiküllü, sert (taş sertliğinde) ve beyaz gri renklidir. Mükopürülan balgam kabda 3 tabakaya ayrılır 1. en altta koyu kalın cerehat tabakası 2. ortada sulu mukus tabakası 3. en üstte köpük tabakası
HEMOPTİZİ Masif: 24 saatte 600cc kan kaybı varsa Hemoptizide başlıca kanın kaynakları Pulmoner venler Bronşial venler (Mitral stenozu) Bronşial arterler (Bronşektazi) Aort yada dalları (Aort anevrizması) Hemoptizi içeriği Pür Hemoptizi Hemopteik kraşa Masif: 24 saatte 600cc kan kaybı varsa Hayatı tehdit edici: 1 saatte 120cc’den daha fazla kan kaybıdır. Hemoptizilerde ölüm nedeni genel olarak kansızlık değil asfiksidir.
Hemoptizi Hematemez Ayırımı Öksürükle gelir Parlak kırmızı renktedir. Balgamla karışık olabilir. pH alkalidir. Melena görülmez. Mikroskopide hemosiderin yüklü makrofajlar vardır. Bulantı-kusma ile gelir. Koyu kahverengi ve mattır. Yemek artıkları ile karışık olabilir. pH asidiktir. Sonrasında melena görülür.
Masif Hemoptizi Nedenleri Bronş Karsinomu Tüberküloz Bronşektazi Bronş Adenomu Asperjilloma(Fungus ball) Mitral stenozu Good pasture sendromu Göğüs Travması
OLGU 25 y da erkek hasta 10 gündür başlangıçta kuru öksürük, ilerleyen günlerde halsizlik kırgınlık, ateş ve balgamlı öksürük tarif ediyor. Lab. wbc 13.000 crp.5.8 sed.45/h Kan biyokimyası doğal. FM: Sağ akciğer ön orta zonda inspiratuvar krepitan ralleri var. Bronşiyal ses duyuluyor.
OLGU 2 15 y da kız. Kronik hast. Yok. Herhangi bir şikayeti yokken ……………..? sonrası sürekli kuru öksürük gelişmesi sonrası acile getiriliyor. FM. normal
OLGU 55 y.da erkek hasta. 10 y. da ağır pnömoni tarif ediyor. Sürekli günlük ort.50cc beyaz-açık sarı balgamının olduğunu son 10 gündür balgamının koyu sarı yeşil renk aldığını ve 200cc/gün kadar olduğunu tarif ediyor. Genel durumu iyi, ateş, dispne tarif etmiyor. FM. de bilateral ralleri var. Wbc. N, sed. N, crp 3.8
Olgu 23y da bayan. 3 gündür öksürük-kanlı balgam şikayeti var. Wbc. N crp. N sed. N FM. Expiryum uzaması dışında pat. yok. PA AC.Grf.