6. ADIM İşçinin Ücretini Zamanında ve Eksiksiz Öde

Ücret ödemesinde uymanız gereken kurallar Asgari ücret altında ücret ödememe yükümlülüğü Ücreti Türk parası ile ödeme yükümlülüğü Ücreti en geç ayda bir ödeme yükümlülüğü Senet, bono, kupon veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapmama yükümlülüğü 10 ve daha fazla işçi çalıştırılması halinde ücreti banka kanalı ile ödeme yükümlülüğü 2

Ücret ödeme zamanı Ücret ödeme zamanı iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile belirlenir. Ödeme günü belirlenmemiş ise, işçinin çalışma fiilini gerçekleştirdiği ücret ödeme döneminin bitimi itibariyle muaccel hale gelir. Ücret, ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmez ise işçi çalışmaktan kaçınabilir. Zamanında ödenmeyen ücretler için mevzuata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. 3

4 Ücret Ödeme Gününe İlişkin Yargı Kararları Yargıtay 9.HD., T, 2009/10895 s.k “Ücret çalışılan ayı takip eden ay başında muaccel hale gelmektedir” Antalya 1.Sulh Ceza Mah. K.T: , E: 2008/1408, Takip eden ayın 5 ve 6.günü yapılan ödemeye ilişkin idari para cezasını yerinde bulmuştur. Antalya 2. Sulh Ceza Mah. K.T: 2012/83 nolu kararında sözleşmede belli bir gün belirtilmiş olsa da sözleşme gününde yapılan ödemenin ayda bir ödendiğini göstermediği yönünde hüküm vermiştir. Düzenlemeler göstermekteki işlemler takvim ayına göre yapılmakta “ en geç ayda bir ödenir” kuralı ile bütünleşince ÜCRETİN takip eden ayın ilk günleri ödenmesi gerekmektedir

Ücret hesap pusulası düzenleme yükümlüğü Ücret hesap pusulası işçi istedikçe değil, her ay düzenli olarak işçiye verilmesi gereken bir belgedir. Ücret hesap pusulasında çıplak ücret yanı sıra işçinin o ay içinde hak kazandığı fazla mesai, hafta tatili çalışması ücretleri, prim, ikramiye vb. ödemeler ile ücretten yapılan vergi, prim, avans gibi her türlü kesintiler yer almalıdır. Kurulacak sistemle ücret hesap pusulasının elektronik ortamda işçilerin şahsi adreslerine her ay ulaştırılması halinde ücret hesap pusulası verme yükümlülüğü yerine getirilmiş sayılır. 5

Ücret kesme cezası nasıl uygulanır? Ücret kesme cezasının hangi durumda uygulanacağı ve her bir ceza için yapacağınız ücret kesintisi miktarı iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde açık bir şekilde tanımlanmalıdır. Ücret kesme cezası bir ayda iki gündelikten fazla olamaz Ücret kesme cezası uygulamanız halinde bu durumu sebepleri ile birlikte derhal kendisine bildirmeniz gerekmektedir. İşçilerden ceza karşılığı yaptığınız kesintileri bir ay içinde ÇSGB hesabına Bakanlıkça belirlenen bankalardan birisine yatırmanız gerekmektedir. 6

Farklarını bilelim… Maktu Ücret Sözleşmede belirtilir Her ay 30 günlük ücret tahakkuk ettirilir İşçinin hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu günlerde dahi ücreti tam ödenir. Yevmiye Usulü Ücret Sözleşmede belirtilir İşçinin çalıştığı gün sayısı üzerinden tahakkuk yapılır. (31 gün çeken aylarda 31 gün üzerinden) İşçinin hasta(ilk 2 günü hariç), izinli, mazeretli olduğu günlerde ücreti kesilir. 7

8 Maktu ücrette; Hasta: sağlık raporu İzinli: evlenme, anne, baba, kardeş, çocuğun ölümünde verilen izinler, işverence verilen izinler, mazeret izinleri olarak değerlendirilmelidir. Hizmet sözleşmesinin askıda olduğu dönemlerde ücretin ödenmesini istemek hizmet akdinin unsurlarına aykırılık şeklinde değerlendirildiğinden bu günlere ilişkin bir ödeme istenilmesi düşünülmemektedir. Mazeretsiz olarak işe gelmeme ise bir hakkın kötüye kullanılması olduğundan, böyle bir davranışın korunması hukuki olamayacağından bu durumdaki işçiye ücreti tam ödenmeyecektir.

Örnekleyelim… İşçi günlük ücretle çalışıyor ise 1 günlük asgari ücret:32,62 ( ) 7 ay: 31x 32,62= 1011,22 x ,54 4 ay: 30x32,62= 978, 60 x ,40 1 ay: 28x 32,62= 913,36 x1 913,36 TOPLAM = ,30 (Ödenecek aylık ücret) (Yevmiye usulünde fazladan ödediği ücret: 7x 32,60= 228, 20) İşçi maktu ücretli olarak çalışıyor ise 30x 32,62x12= ,20 (Ödenecek toplam ücret) Aradaki fark 163 TL ANCAK! Maktu ücrette işçinin izinli, mazeretli olduğu günlerde ücretinden kesilemiyor. 9

5510 sayılı Kanun'un 82. maddesinin 1. fıkrasında, 'Bu kanun gereğince alınacak prim ve ödeneklerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı asgari ücretin otuzda da biri, üst sınırı ise, günlük kazanç alt sınırın 6,5 katıdır.' 5510 sayılı Kanun'un 82. maddesinin 3. fıkrasındaki: 'İkinci fıkraya göre sigortalının kazancı alt sınırın altında ise, bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait sigorta primleri ile ücretsiz çalışan sigortalılara ait sigorta primlerinin tümünü işveren öder.' 10

Maktu ücret konusunda uygulamada karşılaşılan sorun: İşçiye her ay için 30 gün üzerinden ücret tahakkuk ettirilmesi, ancak izinli, mazeretli olduğu günlerde ücretinin kesilmesi 11