1-Hemşirelik Bakımı Organizasyon Yöntemleri 2- Çalışanların Bireysel Performansının Değerlendirilmesi 3- Servislerin performanslarının Karşılaştırılması

1-Hemşirelik Bakımı Organizasyon Yöntemleri Bir serviste hemşire insan gücü planlaması ile birlikte iyi bir hasta bakım organizasyonu oluşturulması, hastalara sunulan hemşirelik bakım kalitesini arttırırken, hasta bakım maliyetlerini azaltır.

Hasta bakım servislerinde ihtiyaç duyulan hemşirelik hizmetinin ve hasta bakımının organizasyonunu alt ve orta kademe hemşire yöneticiler belirler. 

Hasta bakım organizasyonunun belirlenmesinde : hastaların bakım gereksinimleri kurum yönetsel kültürü, iş yapma alışkanlıkları, hastanenin hemşirelik hizmeti felsefesi, hasta bakımı için gerekli malzemenin temin edilme durumunun da etkisi vardır. 

AYRICA , Serviste çalışan hemşirelerin sayısı, Bilgi, beceri ve tecrübe durumu, Sevisin hasta profili Hastaların günlük hemşirelik bakım süreleri de dikkate alınmalıdır.

Bir bakım ünitesi düzeyinde en yaygın ve iyi bilinen hemşirelik bakımı sunumu sistemleri şunlardır: * Vaka Yöntemi * Fonksiyonel Yöntem * Modüler Hemşirelik * Grup (takım-ekip) Hemşireliği Yöntemi * Primer Hemşirelik Yöntemi * Vaka Yönetimi

Bugün en çok benimsenen ve kullanılan sistemler, ülkemizde fonksiyonel yöntem ile grup hemşireliği, kalkınmış ülkelerde ise grup hemşireliği, primer hemşirelik ve vaka yönetimi sunum sistemi kullanılmaktadır.

VAKA YÖNTEMİ Bu yöntemde bir hemşire bir veya daha fazla hastanın tüm bakımına görevlendirilir. Hemşire tek hasta ile çalışırsa tüm gereksinimlerini karşılar. Aslında hemşire hasta ile birlikte hastanın evinde veya odasında 24 saat bakım vererek yaşar. Bu yöntem yıllar sonra, “özel hemşirelik” in bir uzmanlık alanı olarak anılmaya ve yapılmaya başlanmıştır.

Bugün, özel hemşirelik ile uzman hemşirelik ayrıdır Bugün, özel hemşirelik ile uzman hemşirelik ayrıdır. Bu yöntem, özel hemşireler, toplum sağlığı alanında, yoğun bakım ünitelerinde ve öğrenci eğitiminde kullanılmaktadır.

AVANTAJLARI Bakım yoğun ve genellikle holistik (bütüncül) tir. Hemşire-hasta ilişkisi iyi gelişir. Hasta ile hemşire sıkı ilişkide olduğu için hastanın gereksinimleri çabuk karşılanır. Diğer yöntemlere göre direkt ve basittir. Sorumluluk sınırlıdır.

DEZAVANTAJLARI Çok iyi eğitilmiş uzman, becerikli ve yüksek ücretli hemşireler gerektirir. Aynı hemşire her gün aynı hasta grubuna bakım veremeyeceği için bakımın sürekliliği bozulur. Hemşireler nöbetlerinin dışında sorumluluk sahibi değildirler.

FONKSİYONEL YÖNTEM Bu yöntemde hemşirelik görevler halinde bölünür. Değişik insanlar etkin olduğu işlerde görevler yaparlar. Sorumlu hemşire servisin yönetiminden, diğer hemşireler terapötik girişimlerden (A,N,T, ilaç uygulamaları vb.) sorumludur. Tüm sorumluluk ve otorite tepeden bildirilir.

AVANTAJLARI Etkindir. Birçok iş kısa sürede bitirilir Herkes görevine daha çabuk uyum sağlar ve işlerini daha kolay bitirir. Merkezi olduğundan dolayı kontrol etme ve karar verme kolaylığı vardır. Kadro fakir olduğunda yararlıdır.

DEZAVANTAJLARI Hasta bakımı bölük-pörçük parçalara ayrılmıştır. Bütüncül hasta bakımı sağlanmadığı için çalışanlar doyum sağlamaz. Hasta değişik hemşirelerle karşılaştığından doyumsuzdur. Hemşire hastanın ilaç uygulamalarını yapar fakat kişisel bakım ve iletişim kurmaya vakitleri kalmaz.

MODÜLER HEMŞİRELİK Kapsamlı bakım sağlayacak ve uyumlu çalışacak kadronun hastalara dağılımında coğrafi durum dikkate alınır. Hem grup hemşireliğinin hem de primer hemşireliğin olanaklarını kullanır. Hemşirelik üniteleri fiziki olarak bu sisteme göre projelendirildiğinde ve inşa edildiğinde daha başarılı olur.

AVANTAJLARI Görevliler arasında iletişim ve işbirliği iyidir. Deneyimsiz hemşireler için daha kolaydır. Çünkü onlara destek olacak deneyimli hemşireler vardır. Hastalar arasında yürüyerek kaybedilen zaman azalır.

DEZAVANTAJLARI Primer hemşirelik kadar ileri profesyonel sorumluluk üstlenmemektedir. Hemşire, hasta bakımında 8 saat sorumluluk alır. Hasta odası değiştiğinde hemşiresi de değişir ve hasta doyumu azalır.

GRUP (TAKIM-EKİP) HEMŞİRELİĞİ YÖNTEMİ Bir grup halinde, demokratik şekilde birlikte çalışma grup hemşireliğinin esasıdır. Yönetici hemşireler grup liderini seçer ve grubun sorumluluklarının sınırlarını belirler. Ayrıca yönetici hemşire ünitenin tüm yönetiminden sorumludur.

AVANTAJLARI Grup üyelerinin her birinin yeteneği kullanılır. Grup iyi çalıştığında en uygun, yoğun, holistik hemşirelik bakımını sağlar ve hem hasta hem de hemşire için doyum sağlar. Grup üyelerinin eğitim gereksinimleri belli olur. Grup üyeleri arasında iletişimin artması morali yükseltir.

DEZAVANTAJLARI Grup çalışmasına inanmayan bir hemşire, yetki dağıtmayan bir hemşire grup lideri olursa, tüm sistem bozulur. Grup üyeleri ve lideri iletişime önem vermeyebilir. Grup üyelerini koordine etmede grup lideri çok zaman harcar.

Grup liderliğinin tüm mezun hemşireler tarafından dönüşümlü yapılması karışıklığa neden olur. Ayrıca, hemşireler bazı günler izinli olduğundan, grubun pozisyonu günden güne değişir.

PRİMER HEMŞİRELİK “Benim hemşirem, benim hastam” kavramı vardır. Bir hemşirenin hastanın kabulünden hasta taburcu oluncaya kadar 24 saat hastanın sorumluluğunu ve rehberliğini almasıdır. Her hastanın bir primer hemşiresi vardır. Hemşire hastanın bakımını planlar, uygular, diğer sağlık ekibi üyeleri ile hastanın bakımı hakkında görüşür ve bakım sürekliliğini sağlar.

AVANTAJLARI Hemşireler hastanın tüm bakım ihtiyaçlarını karşılamaktan memnundurlar. Hastalar, daha az kişi bakıma katıldığı için memnundurlar. “Bu benim hemşirem” demekten özellikle mutludurlar. Diğer ekip üyeleri hastayı tam olarak bilen tek bir hemşire ile konsülte etmekten memnuniyet duymaktadır. Mezun, diplomalı hemşireler gerektirir

DEZAVANTAJLARI Bağımsızlık, sorumluluk duygusu ve hasta için bakım planının belirlenmesi konusunda beceri gerektirir. Pahalı bir yöntemdir Yardımcı çalışanlar emir altında çalıştıklarından kendi bakım aktivitelerinin kısıtlandığını düşünürler.

VAK’A YÖNETİMİ Ayrı ayrı uygulayıcılar tarafından verilen hizmetin bir vaka yöneticisi tarafından profesyonel olarak organize edildiği bir sağlık bakım hizmeti sunum sistemidir.

AVANTAJLARI Bütüncül hasta bakımı sağlar Hasta bakım sunumu organize eder. Zamanı ve kaynakların etkin kullanımını sağlar. Bakımın kalitesi artar Hastanın/ailesinin öz bakım gücü artar Maliyetler düşer. Hizmet alan da, veren de doyumludur.

DEZAVANTAJLARI Hemşire artan isteklerle ve hastanın sistem içindeki hareketi ile baskı ile karşı karşıya kalır.

Yönetsel Sorunların Analizi Yeni Mezun Hemşire Betül Hemşire, 3 ay önce bir üniversitenin Hemşirelik Lisans Programı’ndan mezun olmuş ve 2 hafta önce bir Üniversite Hastanesinde göreve başlamıştır. Hastanede gerekli işe alım süreci tamamlandıktan sonra 1 hafta süreyle oryantasyon eğitimlerine katılmış ve sonra çalışması karar verilen Kalp Damar Cerrahi Kliniği’nde çalışmaya başlamıştır. Klinikte ciddi hemşire açığı olması nedeniyle, Betül hemşire 3 gün gündüz vardiyasında çalıştıktan sonra, gece vardiyasına nöbete gelmeye başlamıştır.

Betül Hemşire ilk nöbetini tutacağı için hem çok endişeli hem de heyecanlıdır. Nöbet teslim alındıktan sonra, sıra hasta paylaşımına geldiğinde, nöbetçi olan diğer kıdemli hemşire Aylin Hanım ona “20 hastamız var ve sen bunlardan 6 tanesini takip edeceksin” diyerek hastaların isimlerini açıklamıştır. Betül hemşire “hastaları tek başıma mı takip edeceğim” diyerek endişesini ortaya çıkarmıştır. Diğer nöbetçi hemşire Semra Hanım onun sözünü kesmiş ve “ben de 6 ay önce işe başladım, ikinci günümde nöbet tuttum. Bana da takip etmem için hasta verildi, bunda yakınacağın bir durum yok, zaten sana çok kritik hastalar verilmedi, bence yakınmayı bırak ve işlerine başla, sonra işlerini yetiştiremezsin” diyerek kendi hastaları ile ilgilenmek için oradan ayrılmıştır.

Betül Hemşire hayal kırıklığı içinde hastalarının işlerini yapmaya koyulmuştur. Bu sırada Dr. Ahmet Bey, hemşire deskine gelip hasta Ali T.’nin idrar kateterinin yarın çıkarılacağını, bunun için yarın sabaha kadar mesane jimnastiği yapılmasını istediğini söyler. Ali T.’yi takip eden Betül Hemşire, Semra Hemşire’ye giderek mesane jimnastiğini nasıl yapacağını sorar. Semra Hemşire; “idrar kateterini klempleyip iki saat kapalı tutuyoruz, sonra iki saatte bir klembi 15 dk. açıp mesanenin boşalmasını sağlıyoruz, sonra Dr. sabah hastanın idrar kateterini çekiyor” şeklinde açıkladıktan sonra, “mesane jimnastiğini bilmiyor musun sanki! Benim işlerim çok yoğun, başka sorunun olursa Aylin Hemşire’ye sor, O daha kıdemli ve onun iş yoğunluğu çok değil zaten” diyerek oradan uzaklaşır.

Bu diyaloglardan sonra, Betül Hemşire sabaha kadar tüm işlerini kimseye danışmadan yapma kararı alır. Ve hasta Ali T.’nin mesane jimnastiğini açıklanan şekilde sabah 7’ye kadar uygular. Saat 24 sularında, süpervizör hemşire kliniğe denetime geldiğinde, Betül Hemşire’ye ilk nöbetinin nasıl geçtiğini ve bir sorunu olup olmadığını sorar.

Betül Hemşire de, bir sorunu olmadığını söyler ve süpervizör hemşire klinikten ayrılır. Sabah 08’de, nöbet teslim zamanı sıra Betül Hemşire’ye gelmiştir. Betül Hemşire hasta teslimine başlar ve hasta Ali T.’nin odasına gelirler, Betül Hemşire hastayı anlatmaya başladığı sırada, teslim alan hemşirelerden biri “bu hastayı dün sabah ben takip ettim, bir sorunu yoktu, önemli bir değişiklik yoksa geçelim.

Bugün çok pre-op hasta var, hasta teslimi ile vakit kaybetmeyelim” diyerek Betül Hemşire’yi yönlendirir. Hemşireler hasta ile ilgili hiçbir açıklama yapılmadan, diğer hastalara geçerler. Betül Hemşire, nöbet teslimi bittikten sonra hastaneden ayrılır. İlk nöbetinin yorgunluğu içinde evine gitmişken, servis sorumlu hemşiresi Nazlı Hanım’dan bir telefon gelir. Nazlı Hanım telefonda ona “hasta Ali T.’ye mesane jimnastiği yaptığını söylemeliydin, kateterin kapalı olduğunu bilmediğimiz için, saat13’e kadar kapalı kaldı, Dr’u acil ameliyata gitmişti ve döndüğünde hasta ağrıdan şikayetçiydi, glop gelişmiş, bu yüzden Dr.’la da tartıştık ve Dr. senden şikayetçi” der.

Betül hemşire “sabah hastada önemli bir değişiklik yoksa geçelim denilmişti, bu durumun önemli olduğunu düşünmemiştim, üstelik sabah Dr’un çekeceği söylenmişti bana” diyerek kendini savunmak ister. Nazlı Hanım “Dr. Ahmet Bey, senin hakkında tutanak tuttu, bunun için hastaneye gelmen ve tutanağı okuyup imzalaman gerek, savunmanı da bana değil, yöneticilere yaparsın artık” diyerek konuşmayı bitirir ve telefonu kapatır.

Burada servis sorumlu hemşiresiyle ilgili yönetsel yetersizlikler/ eksiklikler nelerdir?

Hemşirelik hizmetleri müdürüyle ilgili yönetsel yetersizlikler/ eksiklikler nelerdir?

Benzer bir olay yaşanmaması için üst yönetim ne yapmalı Benzer bir olay yaşanmaması için üst yönetim ne yapmalı? Sorunu nasıl çözmeli? Bu hikaye http://www.dilekekici.com/bilgibankasi/yonetsel-sorunlarin- analizi/ adresinden alınmıştır. 02.03.2016.

İYİ DERSLER TEŞEKKÜRLER..