YÜKSEK ÖĞRETİME GEÇİŞ SINAVI (YGS) LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI (LYS) 1 Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI 2 DİKKAT! Bu kılavuzda yer alan bilgiler yasama, yürütme ve yargı organlarınca alınması muhtemel kararlar doğrultusunda değişebileceğinden ve bu değişikliklerin ÖSYM tarafından nasıl uygulanacağının görülebilmesi açısından ÖSYM’ nin internet sitesinin sınav süreci boyunca takip edilmesi yararınıza olacaktır.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI SINAV ÖNCESİ SINAV SÜRECİ TERCİHLER ve YERLEŞTİRME 3

SINAV ÖNCESİ 4 Öğrenci kendini tanımalı. Öğrenci meslekleri tanımalı. Öğrenci sağlıklı alan/dal seçimi yapmalı Öğrenci sınav sistemini tanımalı. Öğrenci, çalışma stratejisini oluşturup sınavlarla bağlantısını kurmalı.

SINAV ÖNCESİ 5 1.Öğrenci kendini tanımalı. -İlgi -Değer -Yetenek

SINAV ÖNCESİ 6 2.Öğrenci meslekleri tanımalı. -Mesleklerin gerektirdiği özellikler -Bilgi Kaynakları

SINAV ÖNCESİ 7 3.Sağlıklı Alan/Dal Seçimi Herkes İçin; ALAN-DAL PUAN TÜRÜ MTAL için; ALAN-DAL SINAVSIZ GEÇİŞ

SINAV ÖNCESİ 8 4.Öğrenci sınav sistemini tanımalı -9.Sınıf-YGS ilişkisi -Anahatları ile YGS-LYS

SINAV ÖNCESİ 9 5.Öğrenci, çalışma stratejisini oluşturup sınavlarla bağlantısını kurmalı. -Sınavlara yönelik -Sürekli -Düzenli

SINAV SÜRECİ 10

SINAV SÜRECİ SINAVDAN ÖNCE İLGİLENMENİZ GEREKEN OLASI PROBLEMLER 11

SINAV SÜRECİ ÖNCELİKLE VELİ İLE ÇALIŞMALISINIZ. 12

SINAV SÜRECİ 13 Veli okulun yolunu bilmeli ama okulda kamp kurmamalı. Veliye, Çalışmanın akreple yelkovandan ibaret olmadığı, Sınava velinin değil çocuğun gireceği, Hayalin kurana ait olduğu, başkasının bu hayali gerçekleştirmek zorunda olmadığı, Beklentilerin gerçekçi olması gerektiği,

SINAV SÜRECİ 14 Ayşe’nin de komşunun kızından daha iyi yapabildiklerinin olduğu, Öğrencinin, hedefine ulaşması halinde bundan daha iyi bir ödülün olamayacağı, Sosyal çevrenin abartılmadan kontrolünün önemli olduğu, Sınavın evin sürmanşeti olmaması gerektiği vb. anlatılmalı.

SINAV SÜRECİ Nokta atışı yapma zamanı! 15 SORU: Büyüyünce ne olacaksın? CEVAP: Meslek

SINAV SÜRECİ BAŞVURU -Başvuruda özel durumlar 16 DİKKAT? Engelliler Sınavsız Geçiş Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi

SINAV SÜRECİ ENGELLİLER Adayın engelli olarak kabul edilebilmesi için; Başvuruda ‘engelli’ seçeneği işaretlenmeli. Alınacak engelli raporunda engelin türü, derecesi, gerektirdiği araç ve gereç bilgileri eksiksiz yer almalı. ÖSYM komisyonunca bu bildirimin kabulü DİKKAT!(Kılavuzda yer almamakta) Belgeler koordinatörlüklere değil, ÖSYM’ ye ulaştırılmalı. -Görme engelli -İşitme engelli -Süreğen hastalığı olan adaylar -Ruhsal-duygusal sağlık sorunu ve özgül öğrenme güçlüğü -Geçici engeli olan adaylar 17

SINAV SÜRECİ SINAVSIZ GEÇİŞ MTAL öğrencileri sınava başvuruda sınavsız geçiş hakkını kullanıp kullanmayacağını belirtmeli. DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi almayanlar başvuru sırasında bu durumu belirtmeli. 18

SINAV SÜRECİ YGS  9.Sınıf müfredatını kapsar.  Tek oturumdur.  LYS’ ye girmek isteyen herkes girmek zorundadır. ANCAK; 1. Sadece Sınavsız Geçiş Kontenjanı kullanacak olanlar, 2. a.TUBİTAK ’ ın katıldığı yarışmalarda, b. Uluslararası İSEF Proje Yarışması’ nda, c. AB Genç Bilim Adamları Yarışması’ nda 1., 2. ve 3. olanlar burslu programlar haricinde (bazı burslu programlar bu öğrencileri kabul etmektedir, ÖSYS Tercih Kılavuzuna bakınız ) alanları doğrultusunda bir programa yerleşmek istiyorlarsa YGS’ ye girmek zorunda değildirler. Fakat bu öğrenciler de ÖSYS başvurusu yapmak zorundadırlar. 19

SINAV SÜRECİ YGS DERSLERE GÖRE YGS SORU DAĞILIMI TÜRKÇEMATEMATİKFEN BİLİMLERİSOSYAL BİLİMLER ANLAMAGRAMERMATEMATİKGEOMETRİFİZİKKİMYABİYOLOJİTARİHCOĞRAFYAFELSEFE DİN KÜLTÜRÜ İLAVE FELSEFE* Tablo-1

SINAV SÜRECİ YGS’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ Sınav puanları hesaplanırken sadece 12.sınıf öğrencilerinin sınavları değerlendirilir. Türkiye 1.’sinin puanı 500,000 Sınav sonuncusunun puanı 100,000 olarak kabul edilir. 21

SINAV SÜRECİ YGS’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ Her test bu formül ile hesaplanır. Bu durumda; 4 TESTx5 NET=20 NET=150,000 puan 4 TESTx8 NET= 32 NET=180,000 puan 22

SINAV SÜRECİ 6 ayrı puan türü hesaplanır. Her test her puan türü için aynı ağırlıkta değildir. YGS’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ TESTLERİN AĞIRLIKLARI (%) PUAN TÜRÜTÜRKÇE SOSYAL BİLİMLER MATEMATİKFEN BİLİMLERİ YGS-1%20%10%40%30 YGS-2%20%10%30%40 YGS-3%40%30%20%10 YGS-4%30%40%20%10 YGS-5%37%20%33%10 YGS-6%33%10%37%20 23 Tablo-2

SINAV SÜRECİ YGS SONUNDA YGS SONUÇLARI 0, ,999 PUAN ARALIĞI150, ,999 PUAN ARALIĞI180,000 VE ÜZERİ LYS’ye giremez. LYS’ ye girebilir. Önlisans, Lisans, Açıköğretim programı tercihinde bulunamaz. Önlisans, Açıköğretim programları tercihinde bulunabilir, lisans programı tercihinde bulunamaz. Başarılı olduğunuz YGS puan türünde önlisans, lisans ve Açıköğretim programı tercihinde bulunabilir. Özel yetenek sınavlarına başvuramaz. (Engelli öğrenciler için 100,000 puan başvuru aşamasında yeterlidir.) Puanınız, özel yetenek sınavını gerçekleştirecek olan kurumun belirlediği puan aralığında ise özel yetenek sınavlarına başvurabilir. 24 Tablo-3

SINAV SÜRECİ 25  YGS’ nin %40’ ı DİKKAT!

SINAV SÜRECİ LYS 26  5 oturumda gerçekleştirilir.  LYS başvurusunda girilecek oturum sayısı belirtilmek zorundadır.

27 SINAV SINAVIN KAPSAMISORU SAYISI MATEMATİK LYS-1 Matematik Testi50 Geometri30 FEN BİLİMLERİ LYS-2 Fizik30 Kimya30 Biyoloji30 EDEBİYAT-COĞRAFYA LYS-3 Türk Dili ve Edebiyatı56 Coğrafya-124 SOSYAL BİLİMLER LYS-4 Tarih44 Coğrafya-214 Felsefe Grubu Psikoloji8 Sosyoloji8 Mantık8 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi*8 İlave Felsefe8 YABANCI DİL LYS-5** İNGİLİZCE Sözcük Bilgisi ve Dil Bilgisi20 Çeviri12 Okuduğunu Anlama48 ALMANCA Sözcük Bilgisi ve Dil Bilgisi20 Çeviri12 Okuduğunu Anlama48 FRANSIZCA Sözcük Bilgisi ve Dil Bilgisi20 Çeviri12 Okuduğunu Anlama48

SINAV SÜRECİ 28 LYS’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ LYS’ de olası 12 puan türü hesaplanır. Her testin her puan türüne etkisi aynı değildir. YGSLYS Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri MatematikGeometriFizikKimyaBiyoloji MF-1%11%5%16%8%26%13%10%6%5 MF-2%11%5%11%13%16%7%13%12 MF-3%11%7%11 %13%5%13%14%15 MF-4%11%6%14%9%22%11%13%9%5 Tablo-5

SINAV SÜRECİ 29 YGSLYS Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri MatematikGeometri Türk Dili ve Edebiyatı Coğrafya-1 TM-1 %14%5%16%5%25%8%20%7 TM-2 %14%7%14%5%22%6%24%8 TM-3 %15%10 %5%18%5%28%9 Tablo-6

SINAV SÜRECİ 30 YGSLYS Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel Matematik Fen Bilimleri Türk Dili ve Edebiyatı Coğrafya-1TarihCoğrafya-2 Felsefe- Din K. TS-1 %13%12%10%5%15%8%15%7%15 TS-2 %18%11%6%5%25%5%15%5%10 Tablo-7

SINAV SÜRECİ 31 YGSLYS Puan Türü Türkçe Sosyal Bilimler Temel MatematikFen BilimleriYabancı Dil DİL-1%15%9%6%5%65 DİL-2%25%13%7%5%50 DİL-3%48%20%7%5%20 Tablo-8

32 YGS Puan Türlerinin LYS Puan Türleri İle İlişkisi YGS-1 Matematik Ağırlıklı MF-1 ve TM-1 %16 MF-4 ve TM-2 %14 MF-2 ve MF-3 %11 TM-3 ve TS-1 %10 DİL-2 ve DİL-3 %7 TS-2 ve DİL-1 %6 Fen Ağırlıklı MF-2 %13 MF-3 %11 MF-4 %9 MF-1 %8 TM-1, TM-2, TM-3, TS-1, TS-2, DİL-1, DİL-2, DİL-3 %5 YGS-2 Fen Ağırlıklı MF-2 %13 MF-3 %11 MF-4 %9 MF-1 %8 TM-1, TM-2, TM-3, TS-1, TS-2, DİL-1, DİL-2, DİL-3 %5 Matematik Ağırlıklı MF-1 ve TM-1 %16 MF-4 ve TM-2 %14 MF-2 ve MF-3 %11 TM-3 ve TS-1 %10 DİL-2 ve DİL-3 %7 TS-2 ve DİL- 1 %6 YGS-3 Türkçe Ağırlıklı DİL-3 %48 DİL-2 %25 TS-2 %18 DİL-1 ve TM-3 %15 TM-1 ve TM-2 %14 TS-1 %13 MF-1, MF-2, MF-3 ve MF-4 %11 Sosyal Bil. Ağırlıklı DİL-3 %20 DİL-2 %13 TS-1 %12 TS-2 %11 TM-3 %10 DİL-1 %9 TM-2 ve MF-3 %7 MF-4 %6 TM-1, MF- 1 ve MF-2 %5 YGS-4 Sosyal Bil. Ağırlıklı DİL-3 %20 DİL-2 %13 TS-1 %12 TS-2 %11 TM-3 %10 Dil-1 %9 TM-2 ve MF-3 %7 MF-4 %6 TM-1, MF- 1 ve MF-2 %5 Türkçe Ağırlıklı DİL-3 %48 DİL-2 %25 TS-2 %18 DİL-1 ve TM-3 %15 TM-1 ve TM-2 %14 TS-1 %13 MF-1, MF-2, MF-3 ve MF-4 %11 YGS-5 Türkçe Ağırlıklı DİL-3 %48 DİL-2 %25 TS-2 %18 TM-3 ve DİL-1 %15 TM-1 ve TM-2 %14 TS-1 %13 MF-1, MF-2, MF-3 ve MF-4 %11 Matematik Ağırlıklı TM-1 ve MF-1 %16 TM-2 ve MF-4 %14 MF-2 ve MF-3 %11 TM-3 ve TS-1 %10 DİL-2 ve DİL-3 %7 TS-2 ve DİL-1 %6 YGS-6 Matematik Ağırlıklı TM-1 ve MF-1 %16 TM-2 ve MF-4 %14 MF-2 ve MF-3 %11 TM-3 ve TS-1 %10 DİL-2 ve DİL-3 %7 TS-2 ve DİL-1 %6 Türkçe Ağırlıklı DİL-3 %48 DİL-2 %25 TS-2 %18 TM-3 ve DİL-1 %15 TM-1 ve TM-2 %14 TS-1 %13 MF-1, MF-2, MF-3 ve MF-4 %11

SINAV SÜRECİ 33 Tablo analizleri çalışma stratejilerini belirler.

SINAV SÜRECİ LYS SONUNDA 34 LYS SONUÇLARI 0, ,999 PUAN ARALIĞI180,000 PUAN VE ÜZERİ LYS puanı ile öğrenci alan program tercihinde bulunamaz. YGS ve LYS puanı ile öğrenci alan lisans programı tercihinde bulunabilir. YGS puanı ile öğrenci alan önlisans, lisans ve Açıköğretim programları tercihinde bulunabilir. YGS puanı ile öğrenci alan önlisans ve Açıköğretim programı tercihinde bulunabilir. Puanınız, özel yetenek sınavını gerçekleştirecek olan kurumun belirlediği puan aralığında ise özel yetenek sınavlarına başvurabilir.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 35 REHBERLİK BİTTİ! SIRA DANIŞMANLIKTA!

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 36 Bu süreçte ÖĞRENCİ ve VELİ birlikte değerlendirilmeli.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 37 Tercih yapıp yapmamaya karar verilmeli.  Sınav Başarısı  Yeniden Sınava Hazırlanma Gücü  Bunun aileye olan etkisi

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Tercih yapılacaksa; 38 Öğrencinin neyi kullanıp (ÖSYS Tercih Kılavuzu), neyi kullanmayacağı (tercih robotları) anlatılmalı.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 39 Öncelik SINAV BAŞARISI değil HEDEF olmalı.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME ODTÜ Tıp Fakültesi yok! Bölümler araştırılmalı. 40

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 41 Öğrencinin ve ailenin kalıp yargıları kırılmaya çalışılmalı.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 42 Ailenin koşulları gözardı edilmemeli

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 43 Velinin ‘Bu sene mutlaka gitsin.’ tutumu iyi analiz edilmeli

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 44 Öğrencinin son tercihi bile okumak istediği yer olmalı.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 45 Öğrenci ve veli tuzaklarına düşmeyin.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 46 YERLEŞTİRME PUANI -Puan, YGS mantığı ile hesaplanır. -LYS puanı, yerleştirme puanına dönüşürken formülü kullanılır. YGS puanınızın % 40’ ı ( Dil puanı hesaplamasında farklı oran söz konusu) + LYS puanınızın %60’ ı + Ortaöğretim Başarı Puanınız + MTAL öğrencisi iseniz Ek puanınız ( Ortaöğretim Başarı Puanınızın yarısı kadar) DİKKAT! TARİHİ SONRASI MTAL ÖĞRENCİSİ OLANLAR İÇİN EK PUAN HESAPLANMAYACAKTIR.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 47

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME MTAL öğrencileri Sınavsız Geçiş için OBP’ yi kullanır. 48

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 49 OBP, Yerleştirme puanına eklenirken; YGS ve LYS tercihlerinde kullanılır.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 50 Sınavsız geçiş hariç herhangi bir bölüme yerleşen öğrenci ertesi sene sınava girdiğinde OBP’si yarı yarıya azaltılır.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 51 EK PUAN; MTAL öğrencileri alanları doğrultusunda lisans tercihi yaparken ek puan yerleştirme puanlarına eklenir.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 52 ŞİMDİ GÖRECEKLERİNİZ TERCİH YAPACAK TÜM ÖĞRENCİLERİ KAPSAR!

YERLEŞTİRME 53 YERLEŞTİRME; Sıralaması küçük (puanı yüksek) öğrenciden, sıralaması büyük (puanı düşük) öğrenciye doğru yapılır.

YERLEŞTİRME YÖK Tarafından Belirlenmiş Başarı Sıralaması Zorunluluğu Olan Programlar 1.Tıp programları 40000, 2.Mühendislik programları (Orman, Ziraat, Su Ürünleri Fakülteleri hariç, Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği programı dahil) , 3.Mimarlık programları , 4.Hukuk programları

YERLEŞTİRME Asıl olan puan değil sıralamadır. 55

TERCİHLER ve YERLEŞTİRME Yeni açılan bölümler için denk bölümlere bakılmalı. 56

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Tercih yaparken önceki yılların o bölümle ilgili sıralama ve tercih edilebilirliklerine bakılmalı 57

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Yakın sıralama ile öğrenci alan bölümlerde sıralama değil istek sırası ön plana çıkarılabilir. 58

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Puan türü, öğretim süresi, öğretim şekli açısından tercih kısıtlaması yoktur. 59

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Farklı puan türlerinden bölüm tercih edilecekse ve farklı bir tercih stratejisi de yoksa aynı puan türüne ait bölümler kendi içlerinde sıralaması küçükten büyüğe doğru tercih edilebilir. 60

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME DİKKAT! 61 Özel koşullara mutlaka bakılmalı. Erkek öğrenciler GATA’ nın kız hemşirelik bölümüne giremezler.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Açıköğretim tercihleri için herhangi ilgili YGS puan türünden 150,000 puan almak şarttır. (MTAL öğrencileri hariç) 62

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME MTAL Öğrencileri YGS ve LYS’ ye girip tercih yapacak yeterli puana sahipseler; 63

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 1.Lisans programı tercihinde bulunabilirler. 64

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 2. MTOK tercihi yapacaklarsa ilgili yerleştirme puanına ait başarı sırasını kullanmalıdırlar. 65

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 3.Alan dışı önlisans programı tercihlerinde ilgili puan türü, alan doğrultusu tercihlerinde ise OBP kullanılmalıdır. 66

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Öğrenci Sınavsız Geçiş ile tercih edilen bölümün sınav puanına da sahipse öncelikle sınavsız geçiş, olmadığı taktirde sınav puanı ile yerleştirilmeye çalışılır. 67

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Sınavsız Geçiş yerleştirmelerinde  Mezuniyet yılı,  Okul türü (Öncelik Sıralaması : ‘4’Anadolu Teknik Liseleri, ‘3’Teknik Lise, Anadolu Meslek Liseleri,’2’ Meslek Liseleri, ‘1’Enstitüler),  METEB,  OBP  Doğum tarihi 68

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME Sınavsız Geçişlerde yıllar arası değişimler sert olabilir. Bu, öğrenciyi korkutmamalı. 69

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME ÖZEL DURUMU OLAN ÖĞRENCİLER 70 1.ENGELLİLER a.Engel Türleri b.Engel Dereceleri c.Sınav Başarıları d.Tercihleri Doğrultusunda yerleştirilirler.

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 2. OKUL BİRİNCİLERİ Önce genel kontenjan; yerleşemezlerse birincilik kontenjanı ile yerleştirilmeye çalışılırlar. NOT: Birincilik kontenjanı hakkı, öğrenci sınava girmese dahi sadece 12. sınıftan mezun olduğu yıl için geçerlidir. 71

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 3. Ulusal, uluslararası bilim olimpiyatları ve proje yarışmalarında derece elde eden öğrenciler farklı OBP katsayısıyla alanları doğrultusunda yerleştirilmeye çalışılırlar. NOT: Bu hak, öğrencinin sınava girdiği ilk yıl için geçerlidir. 72

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 4. 1,2 ve 3. grup yarışmalarda derece elde eden sporcular da (engelliler hariç) farklı OBP katsayısı ile Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarına yerleştirilmeye çalışılırlar 73

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 5. Özel yetenek sınavı ile ilgili işlemler ilgili kurumlarca yapılır. Öğrenciler bu kurumlara başvurmalıdır. 74

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 6. Özel yetenek ile eşdeğer bölümlere yatay geçiş için ilgili puan türünden en az 180,000 puan almak şarttır. 75

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 7. Konservatuvarların üst devresine geçiş için sınav ve puan koşulu aranmaz. 76

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 8. Resim, heykel bölümleri (Güzel Sanatlar Fakülteleri’ne bağlı) için üstün yetenek saptaması gereklidir. Bunun için ilgili bölüme başvurulur. 77

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME 9. Engelliler özel yetenek sınavı ile öğrenci alan programlara sadece özel yetenek sınavı puanı ile yerleştirilirler. Ancak başvuru için 100,000 YGS puanı almaları gerekmektedir. 78

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME OBP’ leri farklı hesaplanan öğrencilerin bu hakları sadece ÖSYS’ ye başvurdukları ilk yıl için geçerlidir. 79

TERCİHLER VE YERLEŞTİRME ASKERİ OKULLAR 1.Kara, 2.Deniz, 3.Hava Harp Okulları. 1.Kara, 2.Deniz, 3.Hava, 4. Jandarma Astsubay Yüksekokulları. 1.GATA Sağlık Astsubay Meslek Yüksekokulu 80

TERCİH VE YERLEŞTİRME SÜRECİNDE Başvuru için ÖSYS, ilgili okulların kılavuzlarına bakılmalıdır. Yerleşilecek her okul için ayrı başvuru şarttır. Bu okul seçmelerinden elenmek Yükseköğretim Programlarına kayıt yaptırmak için engel değildir. Okulların istediği ilgili puan türünden ilgili puanı almak önkoşuldur. 81

TEŞEKKÜR EDERİZ. 82