TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYADAKİ EKONOMİK ÖRGÜTLER ZİRAAT FAKÜLTESİ

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYADAKİ EKONOMİK ÖRGÜTLER ZİRAAT FAKÜLTESİ"— Sunum transkripti:

1 TÜRKİYE EKONOMİSİ DÜNYADAKİ EKONOMİK ÖRGÜTLER ZİRAAT FAKÜLTESİ
TARIM EKONOMİSİ BÖLÜMÜ ISPARTA 2015 Hazırlayanlar: Sinan Emre KAYA A.Talha DEMİR Şahin GİRGİN

2 KONULAR Uluslararası Örgütlerle İlgili Genel Bilgiler
Dünya Bankası Grubu (WBG) Dünya Ticaret Örgütü (WTO) Ekonomik İşbirliği Örgütü (ECO) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü(OECD) Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Uluslararası Para Fonu(IMF) Güneydoğu Asya Uluslar Birliği(ASEAN) Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü(OPEC) Körfez Arap Ülkelerinin İşbirliği Konseyi Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) Pasifik İttifakı Gıda ve Tarım Örgütü(FAO) Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA) Yakın Komşular Ekonomi ve Ticaret Ortaklık Konseyi

3 ULUSLARARASI KURULUŞLAR
Tanım: Uluslararası kuruluşlar, uluslararası seviyede faaliyette bulunan, ticarî amaç taşımayan ve birden çok devleti ilgilendiren ama devlet niteliği taşımayan örgütlerdir. Uluslararası hukuk kurallarına ve düzenlemelerine bağlıdırlar. Uluslararası kuruluşların temel özelliği, kendi aralarında özellikle ekonomik alanlarda işbirliği yapmaktır. Hükümetler dışı uluslararası kuruluşlar ise, genelde uluslararası özellik taşıyan derneklerden oluşur. Değişik ülkelerden özel veya kamu kişileri arasında kurulur. Bu kuruluşlar, uluslararası seviyede faaliyet gösterirler. Devletlerarası anlaşma konusu olmayan ve çeşitli milli hukuk düzenlerine bağlı örgütlerdir. Uygulamada uluslararası kuruluşlar, genelde dar anlamda ele alınmaktadır.

4 Uluslararası Kuruluşların Genel Özellikleri
a) Antlaşma: Bütün uluslararası kuruluşlar bir kurucu antlaşma ile kurulur. Bu antlaşmada, kuruluşların amaçları, ilkeleri, üye oluş şartları, organları, organların yetkileri ve işleyiş yöntemleri belirtilir. b) Üyelik: Üyelik genellikle, örgütün kurucu anlaşmasını imzalayan ülkelere tanınmıştır. Bazı kuruluşlar, başka ülkelerin de katılımına açıktır. Böyle durumlarda, kurucu antlaşmada, yeni üye kabul şartları ve yöntemi de belirtilir. c) Kapsam: Uluslararası kuruluşların kapsamı, uğraştığı konular ve yayıldığı alan bakımından değişebilmektedir. BM gibi kuruluşlar, siyasi, ekonomik ve sosyal alanlardaki sorunlarla dünya çapında, çok yönlü görevler yerine getirmek için kurulmuştur.

5 Organlar: Uluslararası kuruluşların genelde;
Genel Kurul Yönetim Kurulu (Meclis) Sekreterlik olmak üzere en az üç organı vardır. Parasal Katkı: Üyeler, kuruluşun giderlerini karşılamak üzere kuruluş bütçesine, kararlaştırdıkları oranlar içinde parasal katkıda bulunurlar.

6 Ekonomik nitelikteki uluslararası kuruluşların sayısı; II
Ekonomik nitelikteki uluslararası kuruluşların sayısı; II. Dünya Savaşından sonra dünyada meydana gelen hızlı değişimlere paralel olarak hızla artmıştır. Bunun doğal sonucu olarak; ülkeler arasında karşılıklı bağımlılık artmış, dışa kapalı siyasetler hızla terk edilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla uluslararası ekonomik ilişkilerin hızla gelişmesini sağlamışlardır.

7 SINIFLANDIRMA Tercihli Ticaret Anlaşmaları:
En dar kapsamlı iktisadi işbirliği örneğidir. Burada anlaşmaya üye olan ülkeler, tek yanlı veya karşılıklı olarak belirli mallar üzerindeki gümrük tarifelerinde indirimde bulunurlar. Serbest Ticaret Bölgesi : Serbest ticaret bölgesi, üyeleri arasında ticareti kısıtlayan veya engelleyen tarife ve kota gibi sınırlamaların ortadan kaldırıldığı ve üye ülkelerin birlik dışında kalanlara karşı ortak bir tarife uygulama yükümlülüğü altında bulunmadıkları ekonomik birleşme türüdür.

8 Gümrük Birliği Gümrük Birliği, serbest ticaret bölgelerine göre daha geniş kapsamlı bir ekonomik birleşme türüdür. Burada serbest ticaret bölgesindeki şartlara ek olarak birliğe üye ülkelerin serbest dış ticaret politikası izleme imkanları sınırlandırılmış olduğundan, gümrük birliği serbest ticaret bölgesine göre daha ileri bir ekonomik birleşme derecesindedir. Gümrük birliğinde, üye ülkeler arasındaki tarife ve kota sınırlamaları kaldırılarak yalnızca mal ve hizmetler için ortak bir piyasa yaratılması öngörülmüştür.

9 Ortak Pazar Gümrük birliğinden daha ileri bir iktisadi birleşmedir.
Çünkü, gümrük birliğinde olduğu gibi üyeler, aralarındaki ticareti serbestleştirip dışa karşı ortak tarife uygularlarken, emek ve sermaye gibi üretim faktörlerinin de bölge içinde serbest dolaşımı da sağlamaktadırlar.

10 Dünya Bankası Grubu (World Bank Group (WBG))
5 uluslararası organizasyon tarafından oluşturulan ve amacı genellikle fakir ülkelere kredi vererek destek olmak olan bir çatı kurumdur. 27 Aralık 1945 tarihinde resmi bir varlık haline geldi. 25 Haziran 1946 tarihinde faaliyetlerine başlayan kurum 9 Mayıs 1947 tarihinde ilk krediyi onayladı. Savaş sonrası yeniden yapılanma için Fransa'ya 250 milyon $ verildi.

11 Dünya Bankası Grubu içindeki beş kurum şunlardır:
Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası (International Bank for Reconstruction and Development) (IBRD) Uluslararası Kalkınma Birliği (International Development Association) (IDA) Uluslararası Finans Kurumu (International Finance Corporation) (IFC) Çok Taraflı Yatırım Garantisi Ajansı (Multilateral Investment Guarantee Agency) (MIGA) Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (International Centre for Settlement of Investment Disputes) (ICSID) Dünya Bankası (IBRD ve IDA) faaliyetleri özellikle gelişmekte olan ülkelerde, insan gelişimi (örneğin; eğitim, sağlık), tarım ve kırsal kalkınma gibi alanlarda çevre koruma alanlarında altyapı ve yönetim gibi alanlarda yoğunlaşmaktadır.

12 Dünya Bankası Kuruluş 27 Aralık 1945 Tür Uluslararası organizasyon Legal statüsü Antlaşma Amaç Ekonomik kalkınma, yoksullukla mücadele Üyeler 187 ülke Lider Jim Yong Kim Ana organ Yönetim kurulu Resmî site worldbank.org

13

14 DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ (WTO)
1 Ocak 1995 tarihinde kurulmuştur. WTO'nun kuruluşuna önderlik eden görüşmeler Uruguay Round toplantılarıyla ( ) olmuştur. Buna karşılık WTO düşüncesinin ilk ortaya atı­lışı 1944 yılında IMF ve Dünya Bankası'nın kuruluşuna önderlik eden Bretton Woods konferansı sırasında John Maynard Keynes tarafından olmuştur. Amacı  WTO'nun amacı ülkeler arasındaki ticari akımların mümkün olabildiğince öngörülebilir, serbest ve olağan olması için gerekli çerçeveyi oluşturmak ve bu amaca yönelik kuralları koymaktır. Bu anlamda WTO, ülkeler arasındaki ticaretin küresel kurallarını koy­maya çalışmaktadır. 

15

16

17 EKONOMİK İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ (ECO)
Kuruluşu  Ekonomik İşbirliği Konferansı, hükümetler arası bölgesel bir or­ganizasyon olup, 1985 yılında üye ülkeler arasında ekonomik, teknik ve kültürel işbirliğini desteklemek amacıyla İran İslam Cumhuriyeti, Pakistan ve Türkiye tarafından kurulmuştur.  ECO 1964 yılından 1979 yılına kadar var olan Kalkınma için Böl­gesel İşbirliği Kuruluşu'nun (RCD) yerini almıştır. Daha sonra bu kuru­luş ECO adı altında yeniden yapılanmıştır. Bu nedenle de RCD'nin ana anlaşması olan 1977 yılındaki İzmir Anlaşması revize edilmiş ve ECO için yasal bir temel oluşturulmuştur. 1992 yılında organizasyon 7 ül­keyi kapsayacak şekilde genişlemiştir.

18

19 OECD (EKONOMİK KALKINMA ve İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ)
KURULUŞ 14 Aralık 1960 tarihinde imzalanan Paris Sözleşmesi'ne dayanılarak, 1961'de kurulmuştur ve savaş yıkıntıları içindeki Avrupa'nın Marshall Planı çerçevesinde yeniden yapılandırılması amacıyla 1948 yılında kurulan Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü'nün (OEEC) doğrudan mirasçısıdır. Üyelerinin büyük bir bölümü AB üyeleridir, çoğunluğu da gözlemci üyelerdir. OECD ülkeleri sanayileşip zengin olmuş ülkelerdir.

20 AMAÇLARI Finansal istikrarın eşzamanlı olarak korunduğu üye ülkelerde ve hem de özellikle gelişmekte olan ülkelerde halkın yaşam standartının iyileştirilmesi, sürekli ve dengeli ekonomik gelişim sağlayan politikaya destek ve yardım, işsizliğin ortadan kaldırılması, Ekonomik genişleme politikasının uyandırılması ve sosyo-ekonomik eşgüdümlü gelişmenin desteklenmesi, Uluslararası yükümlülüklere uygun olarak çok taraflı ve ülkeler arasında ayrım gözetmeyen dünya ticaretinin geliştirilmesine destek verilmesi, OECD'ye üye veya bu örgüte üyelik talebinde bulunan ülkeler, sosyo-politik ve ekonomik yaşamda, aşağıda belirtilen üç ilkeyi vazgeçilmez değerler olarak benimsemişlerdir: Demokrasi İnsan haklarına ve Yurttaş özgürlüğüne bağlılık

21

22 Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ)
Dünyada küreselleşme ve bölgesel düzeyde uluslararası bütünleşme yönünde, siyasal ve eko­nomik alanda yeniden yapılanma sürecinin bir ürünüdür. 1980'li yılla­rın sonunda, Doğu Avrupa'da ekonomik boyutta serbest piyasa eko­nomisine ve siyasal boyutta çoğulcu demokrasiye geçiş sürecinin ya­rattığı ortamda konumunu bulan KEİ, Türkiye'nin öncülük yaptığı bir bölgesel ekonomik işbirliği girişimidir. 

23 Amaçları Üye ülkelerin coğrafi yakınlıklarından ve ekonomilerinin birbirle­rini tamamlayıcı özelliklerinden yararlanılarak, aralarındaki ekonomik, ticari, bilimsel ve teknolojik işbirliğini geliştirmelerini ve Karadeniz havzasının bir barış ve refah bölgesine dönüştürülmesi amaçlanmak­tadır. Bu temel amaç doğrultusunda, kısa dönemde bölge ülkeleriyle işbirliği için uygun ortam oluşturulması, mal ve hizmet ticaretinin artı­rılması öngörülmüş, uzun dönemde kişilerin, malların, sermayenin ve hizmetlerin serbest dolaşımı hedeflenmiştir. 

24

25 IMF (International Monetary Fund)
IMF’nin kuruluşunda etkili olan en temel iki olay sırasıyla 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı ve ardından patlak veren 2. Dünya Savaşı’dır. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, kapitalist sistemin karşılastıgı en büyük ekonomik bunalımdır.

26 Amacı IMF'nin kuruluş amacı Ana Sözleşmede;
Uluslararası parasal işbirliğinin geliştirilmesini sağlamak Uluslararası ticaretin dengeli bir şekilde gelişmesine yardımcı olmak Çok taraflı ödemeler sisteminin kurulmasına destek olmak Ödemeler dengesi sıkıntısı çeken üye ülkelere gerekli geri dönüş önlemlerini almak kaydıyla yeteri kadar maddi destekte bulunmak Üye ülkelerin ödemeler dengesi sorunlarının derecesini ve süresini düşürmek olarak belirlenmiştir (IMF, 2004) .

27 IMF'nin Finansal Politikaları ve İmkânları
IMF'nin izlediği finansal politikalar 4 grupta toplanır: rezerv dilimi politikaları, kredi dilimi politikaları, acil durum destek po­litikaları, borç ve borç servisi düşürme politikaları. Normal IMF imkânları stand-by düzenlemeleri ve genişletilmiş fon kolaylığı düzenlemesi altında kullandırılır. Stand-by, üye ül­kedeki ödemeler dengesi sorunlarının çözümü için öngörülen bir destektir ay arasında ve 3 ayda bir taksitler halinde verile­rek kullandırılır. Her bir taksit serbest bırakılmadan önce düzen­lemede öngörülen performans kriterlerinin yerine getirilip getiril­mediği incelenir. Geri ödemeler 3-5 yıl içinde yapılır. Genişletilmiş fon kolaylığı, makroekonomik ya da yapısal sorunlardan kaynak­lanan ödemeler dengesi sorunlarının çözümü için hazırlanan orta vadeli programları desteklemek amacıyla biçimlendirilmiş üç yıllık bir imkândır. Stand-by'da olduğu gibi bunda da performans kri­terlerine bağlı taksitlendirme söz konusudur.

28 IMF imkânları genel anlamda bir borçlanma değildir
IMF imkânları genel anlamda bir borçlanma değildir. Ödemeler dengesi sıkıntısına giren bir üye ülke kendi parasını verip karşılı­ğında parası güçlü bir başka üye ülkenin parasını almakta ve zama­nı gelince bu tutar tekrar değiş tokuşa tabi tutulmaktadır. IMF den imkân kullanan bir ülkenin bir başka ülkenin pa­rasını kullanımına "purchase" geri ödemesine de "repurchase" adı verilmektedir.  1994 Meksika krizine gelinceye kadar bir üye ülkenin IMF den normal imkân kullanımının en üst limiti o ülkenin IMF'deki kota­sının 3 katı idi. İlk kez Meksika krizinde aşılan bu limit daha sonra Asya kriziyle sarsılan ülkeler, Arjantin, Brezilya ve Türkiye için çok yüksek oranlarda aşılmıştır. 

29

30 ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) Güneydoğu Asya Uluslar Birliği
8 Ağustos 1967'de Vietnam Savaşı'ndan kaynaklanan komünist genişlemeye karşı olarak Filipinler, Malezya, Tayland, Endonezya ve Singapur arasında kurulan uluslararası örgüt. 2005 yılında örgütün toplam gayri safi yurtiçi hasılası yaklaşık 884 milyar dolardır. Yılda %4'lük bir büyüme oranı yakalanmıştır. ASEAN, 8 Ocak 1984’te Bruney Darussalam, 28 Temmuz 1995’te Vietnam, 23 Temmuz 1997’de Laos PDR ve Birmanya ve 30 Nisan 1999’da Kamboçya örgüte dahil olmuştur. 4,5 milyon kilometre kareye yayılan ASEAN bölgesinin toplam nüfusu 500 milyon civarındadır.

31 ASEAN örgütünün öncelikli hedefleri arasında bölge ülkelerinin ekonomik büyümesine ivme kazandırılması, toplumsal ve kültürel gelişim, bölgede barış ve istikrarın sağlanması yer almaktadır. 2003 yılında ASEAN liderlerinin ASEAN’ın 3 bölümü kapsaması gerektiği kararı üzerine ASEAN Güvenlik Topluluğu, ASEAN Ekonomik Topluluğu ve ASEAN Toplum ve Kültür Topluluğu oluşturuldu. Türkiye, Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği Dostluk ve İşbirliği Antlaşmasına (ASEAN/TAC) katılım belgesini 23 temmuz 2010 tarihinde imzalamıştır.

32 .

33 Petrol İhraç Eden Ülkeler (Organization of Petroleum Exporting Countries(OPEC))
Kuruluşu  OPEC, net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu bir konfede­rasyondur Eylül 1960 tarihinde Bağdat'ta toplanan konferans sonucunda resmen kurulmuştur. Amaçları  1960'larda başlıca petrol üreticisi ve ihracatçısı ülkelerin kurduğu bu örgütlenme temelde üye ülkelerin petrol politikalarını koordine ve birleştirmek suretiyle hem ihracatçılara güvenli, adil ve istikrarlı bir fiyat sağlamayı; hem ithalatçı ülkelere düzenli ve ekonomik petrol te­min etmeyi; hem de sektöre yatırım yapmış sermaye gruplarının çıkarlarını korumayı amaç edinmiştir.

34 Faaliyetleri Kurucu üyelerin, yeni üyelerin kuruluşa kabul edilmesinde sahip oldukları veto hakkından başka ayrıcalıkları yoktur. Net petrol ihracat­çısı olan ve petrol konusundaki çıkarları OPEC üyeleriyle aynı doğrul­tuda olan ülkeler kuruluşa katılabilirler.  OPEC, bir kartel değil, bağımsız petrol üreten ülkeler arasında işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan bir kuruluştur. Petrol fiyatlarını ve üretim miktarlarını belirlemesi açısından kartel özelliği göstermektedir. Ancak uygulamada örgütün aldığı kararlara uyulmasını fiilen sağlaya­cak bir mekanizma yoktur.

35

36

37 Körfez Arap Ülkelerinin İşbirliği Konseyi
6 Körfez Arap ülkesinden oluşan, ekonomik ve sosyal hedefleri olan bir ekonomik topluluktur. 25 Mayıs 1981 tarihinde kurulan kurul Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden oluşur. Birleşik ekonomik anlaşma 11 Kasım 1981 tarihinde Riyad'da imzalanmıştır. Bütün Körfez ülkeleri bu kurulun üyesi değildir. İran özellikle dahil edilmemiştir ve 2003 yılına kadar Irak Körfez ülkeleri için İran'a karşı bir güvenlik bariyeri olarak yer almıştır. Yemen 2006 yılından beri üyelik için görüşmelere başlamıştır ve 2016 yılına kadar üye olmayı ümit eder.

38 AMAÇLARI Ekonomi, finans, ticaret, gümrük, turizm, kanun yapma ve yönetim gibi alanlarda benzer düzenlemeler kurmak, Sanayi, madencilik, tarım, su ve hayvancılık dallarında bilimsel ve teknik ilerleme, Bilimsel araştırma merkezleri kurmak Ticaret ortaklığı geliştirmek Özel sektörle beraberlik İnsanları arasındaki beraberliği kuvvetlendirmek "Khaleeji" adi verilen ortak para birimi çıkartmak

39

40 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA)
4 Ocak 1960 tarihinde İsveç'in başkenti Stockholm'de imzalanan ve 3 Mart 1960'da yürürlüğe giren antlaşma ile Avrupa Ekonomik Topluluğu'na alternatif olarak kurulmuştur.  Amaçları  EFTA'nın amacı, gıda maddeleri dışındaki maddeler için aralarındaki gümrük duvarlarını kaldırarak sanayi malları alanında serbest bir ticaret bölgesi oluşturmaktır. EFTA üyeleri, üçüncü ülkeler ile yaptıktan sanayi ürün ticaretinde ortak gümrük tarifesi uygulamamaktadırlar. 

41 Faaliyetleri EFTA ülkeleri kendi aralarında sanayi ürünlerinde gümrük ve eş etkili vergilerle diğer kısıtlamaları kaldırmışlar, ancak üçüncü ülkelere ulusal mevzuatlarını uygulamayı sürdürmüşlerdir. Zamanla iki kuruluş arasındaki ilişkileri giderek artmış ve 1994 yılında Avrupa Ekonomik Alanı'nın kurulması sonucunu doğurmuştur. Üyelerinin bir kısmının AET'ye katılmasıyla EFTA eski önemini yitirmiştir.

42

43 Pasifik İttifakı Kolombiya, Meksika, Peru ve Şili olarak ABD ülkelerinden oluşan bir gümrük birliğidir. Yüksek iş potansiyeli ve vizyonu ile dinamik bir ittifak blok olarak kurulan Pasifik İttifakı, dünyanın 8. büyük ekonomisini oluşturuyor. Pasifik İttifakı üyeleri, 214 milyona ulaşan nüfusu, 1,7 trilyon dolar yurt içi hasıla ve yaklaşık 1 trilyon 45 milyar dolar ticaret hacmiyle bölgenin önde gelen ekonomik birlikteliğini temsil ediyor. Resmi olarak haziran 2012'de kurulan Pasifik İttifakı, liberalleştirme konusunda hızlı adımlar atıp yabancı yatırımlara odaklandı. Türkiye, ABD, Japonya, İspanya, Kanada, Avustralya ve Uruguay ile birlikte gözlemci ülkeler arasına katılan son ülkelerden biri oldu.

44

45 Gıda ve Tarım Örgütü (Food and Agriculture Organization (FAO))
Açlığı yok etmek ve beslenme şartlarını iyileştirmek amacıyla 1943'te kurulan ve 1946'da Birleşmiş Milletler'in uzmanlık kuruluşu haline gelen bir örgütü. Açlığa karşı mücadelede çok yönlü etkinlikleri vardır. Hükümet ve teknik kuruluşların tarımı, ormancılığı ve balıkçılığı geliştirme projelerine aracı ve yardımcı olur. Bu tip konularda ülkeler düzeyinde teknik yardımlar sağlar. Eğitsel projeler geliştirerek, araştırmalar yapar ve seminerler verir. BM ülkelerinin çoğu FAO'nün üyesidir.

46 Amacı Birleşmiş Milletler uzmanlık kuruluşlarından biri olan FAO, Dünya’daki gıda ve tarımla ilgili çalışmaları organize edip geliştirerek gıda güvenliğini sağlamayı amaçlamaktadır. Dünyadaki tarımsal ürünlerin üretimi, tüketimi, ticareti ve depolanması, tabii kaynakların geliştirilmesi, ağaçlandırma gibi konularda danışmanlık yapar. İstatistikler tutarak bültenler yayınlar.

47

48 Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması (NAFTA)
NAFTA Antlaşması ABD, Kanada ve Meksika devlet başkanları Bush, Mulroney ve Salinas tarafından 12 Ağustos 1992'de Washington'da imzalanmıştır.  Amacı NAFTA antlaşması uyarınca bazı tarım ürünleri bir süre daha korumacılık kapsamında bırakılmak kaydıyla üye ülkeler arasındaki ticarete uygulanan gümrük vergileri bazı istisnalar dışında belirlenen süreç içinde sıfırlanacaktır.  NAFTA'nın asıl amaçlarından birisi de söz konusu üç ülke arasın­daki ekonomik uçurumların kapatılarak Kuzey Amerika kıtasında toplu halde ekonomik ve toplumsal istikrar kazandırabilmektir. Çünkü ABD'nin ve Kanada'nın Meksika'ya yatırımlarını çoğaltmaları durumunda, bu iki ülke ucuz işgücünden yararlanacak, Meksika'da da işsizlik oranı azalacaktır. Ancak, ABD'deki işçi sendikaları, kendi ülkelerinde de işsiz­lik sorununun bulunduğu gerekçesiyle NAFTA'ya karşı gelmektedirler.

49

50 Yakın Komşular Ekonomi ve Ticaret Ortaklık Konseyi
10 Haziran 2010'da İstanbul'da gerçekleşen 3. Türk-Arap İşbirliği Forumu çerçevesinde bir araya gelen Türkiye, Suriye, Ürdün ve Lübnan Dışişleri Bakanları imzaladıkları deklarasyonla birlikte ‘’Yüksek Düzeyli Dörtlü İşbirliği Konseyi’’ ni kurduklarını açıklamışlardı. Bu oluşum 31 Temmuz 2010'da İstanbul'da yapılan zirvede Yakın Komşular Ekonomi ve Ticaret Ortaklık Konseyi'ne dönüştürüldü. Konseyin ülkeler arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulması sürecini gözden geçirerek gereken hallerde tavsiyelerde bulunur. Ortak ülkeler arasında, mevcut işbirliği ilişkilerini güçlendirmeyi ve geliştirmeyi, ticarete ve yatırıma yönelik yeni imkânlar yaratmayı, gümrük idareleri arasında işbirliği oluşturmayı amaçlar.

51 Kişi başına GSYİH (nominal)
Ülke Nüfus Alan (km²) GSYİH (nominal) Kişi başına GSYİH (nominal) Ürdün 64,007,058 92,3 22,929 milyar$ 3,828$ Suriye 22,198,110 185,18 52,524 milyar $ 2,579$ Lübnan 4,224,000 10,452 37,040 milyar$ 9,479$ Türkiye 72,561,312 783,562 710,562 milyar$ 9,950$

52 Kaynakça Erçakar, M.E. Uluslararası Ekonomik Kurluşlar Sabuncuoğlu, Z. Tokol, T. Uludag Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Ögretim Üyeleri. Bursa-2011Yayın No : 2495 İşletme-Ekonomi Dizisi : Baskı – Ağustos 2011 – İSTANBUL