Hazırlayan: Bora Binen No:

Hazırlayan: Bora Binen No: 2006017
T.C. ÇAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI İNSAN KAYNAKLARI DERSİ SUNUMU Doç. Dr. A.ESMERAY YOĞUN ERÇEN MERSİN / 2008 İŞLETMELERDE İŞ MEMNUNİYETİ Hazırlayan: Bora Binen No:

ÖZET İŞLETMELERDE İŞ MEMNUNİYETİ Günümüzde, işletmelerde en önemli kaynak ve değer olan insanların daha verimli, daha başarılı bir performans göstermeleri için modern ve bilimsel yaklaşımlar getirilmeye çalışılmakta ve bu yaklaşımlar pratiğe dökülerek uygulanmaktadır. Bu yaklaşımları bilimsel ve doğru uygulayan işletmelerin başarılı oldukları görülmektedir. Bu sunumda, işletmede çalışanların iş memnuniyetleri konusu irdelenip, değerlendirilecektir.

İÇİNDEKİLER İŞLETMELERDE İŞ MEMNUNİYETİ Giriş, İnsan Kaynakları Yönetimi Memnun işçiler daha iyi çalışır mı? Memnuniyeti Ölçme: Tutum Anketi İnsanlar işlerinden nasıl memnun olurlar Memnuniyeti etkileyen unsurlar İş memnuniyetsizliği ve olası etkileri

İŞLETMELERDE İŞ MEMNUNİYETİ
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İnsan kaynakları kavramı kurumsal hedeflere ulaşmada örgütlerin kullanmak zorunda oldukları temel kaynaklardan biri olan beşeri kaynağı ifade eder. Bu kavram, örgütün bünyesinde bulunan en üst yöneticiden en alt düzeydeki işgörenlere kadar tüm çalışanları kapsadığı gibi, örgütün dışında bulunan ve potansiyel olarak yararlanılabilecek işgücünü de içermektedir. İşletmelerin sahip oldukları en önemli kaynaklardan birisi, hatta en önemlisi insan kaynağıdır (Özgen). De Nisi ve Griffin’e göre bir örgütün insan kaynakları, amaçlarına ulaşmada, rekabet üstünlüğü sağlamada ve çevresel unsurların beklentilerini karşılamadaki çabaları nedeniyle örgütün en önemli varlıklarından biri durumundadır. İnsan kaynakları yönetimi (İKY), çoğunlukla bir örgütte işgörenlerin yönetimiyle ilgili olan felsefeyi, politikaları, yöntemleri ve uygulamaları adlandırırken kullanılan bir kavramdır. İKY, genel olarak örgütlerde çalışan bireylerin gereksinimlerinin giderilmesine yönelmiştir insanı temel alan ve onun daha etkin, verimli ve yararlı olması, diğer yandan iş doyumuna sahip ve mutlu olabilmesi için gereken düzenlemelerin tamamını kapsamaktadır. Çalışma ortamında bireyin işe alınmasından, uyum eğitimine, ücret ayarlamasına, işletme ile olan hukuksal bağına, verimliliğine, performans değerlemesine, bireysel ve toplumsal gereksinimlerinin karşılanmasına ve nihayet işten ayrılmasına kadar geçen tüm süreçler, İKY uygulamaları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir (Fındıkçı).

İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ NEREDEN BAŞLAR? CEO Çoklu İş Gruplaruını Yönetmekek 6.Aşama 5.Aşama Bir İş Grubunu Yönetmek Belirli Bir Fonksiyonu Yönetmek 4.Aşama 3.Aşama Yöneticileri Yönetmek 2.Aşama Başkalarını Yönetmek Kendini Yönetmek 1.Aşama

KENDİNİ YÖNETME: ANA MESAJ Verilen işi, işletmenin ve işin standartları çerçevesinde en üst seviyede yapmak. Kendi Performansın Önemli

BAŞKALARINI YÖNETME: ANA MESAJ Kendi Performansın yerine başkalarının performansı. Bir önceki görevinde başarılı olduğu işi yapmaya devam etmek Yaptığı zaman dağılımında, başkalarına destek olma, onlara zaman ayırma, değerli olduklarını hissettirme yoktur İşi yaparken kendi ekibindeki kişilerle rekabet içerisine girmek Ekibindeki kişilerin yaptığı işlerde yaptıkları hatalar ile ilgili onları geliştirmek yerine sadece hatalarını düzeltmek Ekibin başarısı yerine kendi kişisel başarılı ile göz önünde olmayı ister, kendi başarılını ön plana çıkarmak

TUTUM ANKETİ Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Kararsızım katılmıyorum Katılmıyorum Aldığım maaştan memnunum Seçmiş olduğum meslek bana gurur veriyor Kendi kişilik yapımla, seçtiğim mesleğim ve kariyerim arasında uyum var Kendi işimi ve ilerleyebileceğim mevkii seçmek bana bağımsızlık ve özgürlük kazandırıyor Yeteneklerimin ne olduğunu biliyorum Hedeflerime ulaşmak için neler yapmam gerektiğini biliyorum Kararlarımın farklılık yaratacağı bir iş yerinde, sorumluluk almak isterim İş garantisi, sosyal ve ekonomik faydalar için iyi bir emeklilik vb. vasıtalarla güvenlik sağlayacak olması benim için çok önemli

TUTUM ANKETİ Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Kararsızım katılmıyorum Katılmıyorum İşyerimde bir sorunum olduğunda yardım almakta sıkıntı çekiyorum İşyerimde takdir ediliyorum İşyerim tarafından Eğitimsel ihtiyaçlarının karşılandığını düşünüyorum İşyerim sosyal etkinliklere önem veriyor İşyerimde topluluk ruhunu hissediyorum İşyerimde açık konuşmakta sıkıntı çekiyorum Çalışma ortamım sanki ailem gibi Çalışma ortamı çalışma azmimi teşvik ediyor Çalışma ortamındaki kişilere güveniyorum Yöneticilerimin bana güvendiğini düşünüyorum Karar alma mekanizmasında önemli bir yere sahibim Öğrenmekle ilgili fırsatlar konusunda destekleniyorum

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? İşletmelerde insanların iş memnuniyeti sağlanması için ilk önce “İşyerine Aidiyet” duygusunu edinmelidirler. Günümüzde çoğu işletmelerin insan kaynakları birimi, bu olgunun kazandırılması için çalışmalar yapmakta, bu amaçla; yatırımlar gerçekleştirip para harcamaktadırlar. Bu duygunun gelişmesi için öncelikle İşletmelerin tutarlı bir İnsan Kaynakları Stratejisinin olması ve bu strateji çerçevesinde tüm yöneticiler ile eş güdüm sağlanması gerekmektedir. Bu anlamda işletmelerdeki yöneticilerin aşağıdaki temel yaklaşımları uygulamaları gerekmektedir:

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? Kararlara Katılım ve Sorumluluk verme / Yetkilendirme Yönetici işletme ile ilgili kararlar alırken personeli dahil etmelidir. Fakat bu kararlara katılım sahte demokrasi havası içinde olmamalıdır. Yani personele fikrini soruyormuş gibi yapıp personelin fikirlerinin tamamen dışında bir karar verilmemelidir. Personele sorumluluk vermek katılımı artırır. Çalışanlara kendilerine daha çok güvenmeleri için yardım etmek gerekmektedir. Hatalarından ders almaları için fırsat tanımak gerekit. Küçük bir hata hiç kimsenin meslek hayatının sonu olmamalıdır (Yüksel) 2 Tanınma ve Takdir Etme İnsanoğlunun en temel ihtiyaçlarından biri tanınma ve takdir edilmedir. Kendini değerli hisseden bir çalışanın işyerinde verimliliği artacaktır. Çalışanlar genellikle şöyle yakınır o kadar çalışıyorum, kimse bir teşekkür bile etmiyor. Çalışanlara katkıları için neden teşekkür etmeyiz? Çalışanlar, geri bildirim almak için yanıp tutuşurlar. Gelişme kaydedip etmediklerini, görevlerinin gerektirdiği ölçüde çalışıp çalışmadıklarını bilmek isterler (Veninga). Bazı firmalar “takdir etme” ve “başarıyı ödüllendirme” adı altında programlar düzenliyorlar. Bu programlar gittikçe önem kazanıyor ve para alternatifinden daha “motive” edici bir güce sahip oluyor. Bunlar hediye, tatil vs. olabilir, fakat ödülün sembolik değeri gerçek değerinden çok daha önemli hale geliyor. Bu hediyenin büyüklüğü önemsizdir anlamına gelmez, hediye takdir edilen hareket veya davranışa uygun olmalıdır. 3 Takım Çalışmasına Teşvik Etme İşyerinde bireysel başarılardan çok takım olarak elde edilen performanslar önemlidir. Takım çalışması kültürüne sahip işletmeler ve bu işletmedeki çalışanların iş memnunyeti daha yüksek olacaktır.

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? Yöneticilik Değil Liderlik Etmek Aradaki en temel fark, yöneticilerin ne yapılmasını Söylemesi; liderin ise Sormasıdır. Diğer bir deyişle yöneticiler kendilerini otorite sahibi kişi olarak görürler ve yapılacak olanın en iyisini kendilerinin bildiklerine inanırlar. Liderler hiçbir zaman en iyisini kendilerinin bildiklerini varsaymazlar; onun yerine daima takım üyelerinin gündelik kararlara katılımını sağlar, onların görüşlerine saygı gösterir ve sürekli olarak takım üylerine daha çok beceri ve güç kazandırabilecekleri şekilde onları geliştirmeyi amaçlarlar. SÖYLEMEK YA DA SORMAK SOR SÖYLEME Daima Bilgiyi Ara Enerjinizi harcar, liderlik kaybolur

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? 5 Yükselme Olanakları Sağlamak İnsanlar işleri iyice öğrenip tecrübe kazandıkça, bulundukları mevkilerdeki yetkilerini ve dolayısıyla sorumluluklarını yetersiz bulacaklardır. Bu nedenle, daha yüksek yetki ve sorumluluklarla çalışmayı arzu edeceklerdir. İlerleme ya da yükselme yolları tıkanan çalışanların çalışma ve şevkleri azalacaktır. Dolayısıyla yükselme işyerinde bir teşvik yani motivasyon aracıdır (Eren). 6 Açık İletişim Açık iletişim, haberlerin bir örgütsel yapı içinde zirveden dibe, dipten zirveye serbestçe ve sağlıklı bir biçimde akışıdır. (Açık iletişim ve karşılıklı geri besleme ancak bir güven ortamında geliştirilebilir). Açık iletişim insanların birbirleriyle ilgili olması birbirlerine dikkat etmesi ve saygı göstermesi demektir (Hageman). İş görenler, kendilerinden neyin yapılmasının beklendiğini ve bunu neden yapmaları gerektiğini, üslerinin onlardan ne beklediğini diğer bölümlerde ve işletme dışında kendi işleriyle ilgili olarak nelerin olup bittiğini bilmek isterler. Açık iletişim kalite sağlar. Bir İngiliz madeni sık sık tekrarlanan kazalarıyla ün salmıştı. Kazaya yol açan nedenler araştırılınca madencilerin üstleriyle hiç teması olmadığı ortaya çıktı. İletişim sadece yukarıdan aşağıya doğruydu. Yönetim çalışanlarla düzenli toplantılar yapmaya karar verdikten sonra kazaların sayısı birden düştü (Hageman).

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? 7 Geri Besleme Geri beslenme azlığı veya yokluğu ise işteki motivasyonu öldüren en büyük etmendir. Hiç kimse küçümsenmek ve görmezden gelinmek istemez. Görmezden gelinme duygusu çeşitli tepkilere neden olabilecek psikolojik bir yüktür. Olumlu geri beslenme memnuniyet verici ve teşvik edici olmalı, övgü gerçekçi dürüst, belli bir konuda, yüz yüze ve içten olmalıdır. Yapıcı eleştiri yapmak için iyi niyeti takdir edin kendi nedenlerinizden emin olun, tam olarak söylemek istediğiniz neyse onu söyleyin somut, içten ve dolaysız konuşun doğru anı seçin, yaptığınız eleştirinin nedenini açıklayın, bir değişiklik gördüğünüzde bunu onaylayın, olumsuz durum devam ederse sonuçlarının ne olacağını açıklayın, (Hageman). 8 İşinin Önemli Olduğunu Hissettirmek Kişiler yaptıkları işlerin toplumda bir çok kimsenin arzu ihtiyaçlarını karşıladığını görmekle büyük zevk duyarlar.Yaptığı hizmetlerin değerini başkalarını memnun olmuş görerek anlayan çoğu kimseler, çektikleri zahmetlerin ve eziyetlerin şiddetini az duyar ya da hiç aklına bile getirmez. Daha iyi hizmetler başarabilmek hususunda fiziksel, düşünsel ve özellikle duygusal gücü artar. Böylece kişi örgüt amaçlarını sosyal yönden gerçekleştirmenin kendisi içinde bir zevk ve yaşam kaynağı olduğuna inanır. İşyerinde bu konuda alınacak tedbirler, işçiyi işletmenin gerçekten sosyal bir hizmet yaptığına inandırmalıdır. Müşterilerden gelen memnuniyet bildiren mektuplar, işçilere ya da onların temsilcilerine de duyurulmalıdır (Eren).

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? 9 Çalışanların Şikayetlerini Dikkate Almak Çalışanlara memnun olmadıkları muameleler hakkında şikayet edebilme olanakları tanınmalıdır şikayetler kısa zamanda ve titizlikle çözüme kavuşturulmalıdır. Kızgınlıklar, kötü muamele görüldüğü inancını yansıtan şikayetler dikkatle incelenip düzeltici önlemler zamanında alınmadığı durumlarda çalışanın işine ve üstüne karşı aldığı tutum olumsuzlaşacaktır. Pek doğaldır ki böyle haller çalışanın işine karşı duyduğu ilgi ve arzuyu önemli ölçüde azaltacaktır. Yöneticiler kendi emir kumandaları altındaki astlarını işletme içinden gelecek her türlü tehlikeye karşı korumalı ve çıkarlarını gözetmelidir. Buradaki çıkarlar ücretler, çalışma koşulları, zamanında ve kaliteli hammadde temini, terfi olanakları olarak belirlenebilir. Çalışanların bu türlü sorunlarına adil ve sürekli ilgi gösterilmesi şikayetleri azaltmakla kalmaz aynı zamanda çalışanların yöneticilere karşı duyduğu bağlılık (sadakat) duygusunu geliştirir (Eren)

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? MOTİVASYON Motivasyon yönetimi; iş görenleri çalışmaya isteklendirme ve örgütte verimli çalıştıkları takdirde kişisel ihtiyaçlarını en iyi şekilde tatmin edeceklerine inandırma amacıyla motivasyon araçlarının kullanımıyla oluşturulan planlama, uygulama, denetim, ve yeniden düzenleme sürecidir. MOTIVASYON= PERFORMANS ÇARPANI PERORMANS = YETENEK x MOTIVASYON YETENEK = Doğuştan Gelen Yetenek x Eğitim x İmkanlar MOTİVASYON = İstek x Bağlılık, Çalışanların motivasyonu konusunda açık tutarlı bir yaklaşım benimsendiği nadir görülmektedir. Çoğu işyeri, sorunlar ortaya çıkmaya başlayıncaya kadar bu konuyla pek ilgilenmemektedir. Motivasyon konusunda farklı bir yaklaşım benimsemek gerekmektedir. Buda işletmenin tümüne yönelik motivasyon yönetimidir. .

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? MOTİVASYON YÖNETİMİ İşletmenin tümüne yönelik motivasyon yönetiminin ilkeleri şunlardır: İşletmenin tümünün gereksinimlerinin dikkate alınması: İşletmenin tümü değerlendirilir, çalışanların motivasyonu için iş hedeflerine işletme hedeflerine yönelik tutarlı ve bütüncül politikalar geliştirilir. İşletme departmanları arasında bütünlük ve uyumun sağlanması: Motivasyon araçları belirlenirken ve uygulanırken bu konuda bütün departmanların karşılıklı ve uyumlu işbirliği sağlanır. Çalışanların motivasyonunu etkileyen faktörlerin tümünün dikkate alınması: Bireysel çabaları ve ekip çalışmalarını, yaratıcılığı, karlılığı, hedefe yönelik performans ve verimliliği etkilemek için kullanılabilecek motivasyon araçları belirlenir. Motivasyon yönetimini uygulamak isteyen bir işletme, öncelikle motivasyon stratejilerinin ana hatlarını belirlemek zorundadır. İnsan kaynakları departmanı bu sürecin işlemesini kolaylaştırır. Motivasyon yönetiminin uygulanması, motivasyon üzerinde doğrudan etkisi olan tüm araçların denetimden geçirilmesiyle başlar. Denetimin sonuçları kuruluşun gereksinimleri, beklentileri ve hedefleri ile karşılaştırılır. Sorunlu alanlar belirlenir ve bir hareket planı geliştirilir. Bu plan, işletmenin tümünün motivasyonuna yönelik stratejik uygulamaları içerir. Motivasyon yönetimi sürekli öğrenmeyi, sürekli yenilemeyi ve değişime uyum sağlamayı içerir. Motivasyon yönetimi iş planlamasının bir parçası haline geldikçe ve işletmede yerleşip kök saldıkça sinerji ortaya çıkar. İşletmeler, rakiplerini geçmenin yollarını aramaktadırlar. İnsan gücü, bu amacın gerçekleşmesi için her şeyden daha etkilidir. Bu nedenle işletmenin tümünü motive edecek stratejik bir yaklaşım benimsemek zorunludur.

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? MOTİVASYON YÖNETİMİ Motivasyon yönetimi sürecinin aşamaları: Planlama İşletme misyonu, vizyonu ve işletme kültürünün oluşturulması İşletme amaçlarının belirlenmesi İş analizlerinin yapılması Personel seçme tekniklerinin belirlenmesi. Uygulama İşletmenin misyon,vizyon kültürüne ve amaçlarına uygun personelin, iş analizleri doğrultusunda, personel seçme yöntemleriyle alınması ve bu yöntemlerin insan kaynakları departmanıyla birlikte belirlenmesi. İşletmeye işe ve personele uygun motivasyon araçlarının anketler, gözlem ve görüşme yoluyla belirlenmesi Belirlenen motivasyon araçlarının uygulanması. Denetim Personel motivasyonunun ve iş tatmininin gözlem görüşme ve anketle ölçülmesi. Yeniden düzenleme Değerlendirme sonucu elde edilen bilgilere göre aksaklıkların belirlenmesi, problemlerin çözülmesi, motivasyon araçlarının gerekliyse yeniden düzenlenmesi ve uygulanması

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? MOTİVASYON YÖNETİMİNİN FAYDALARI Motivasyon yönetimi çalışanların motivasyonunun sistemli olması, dolayısıyla performans düzeyinin yüksek olması açısından önemlidir. Bir işletmede sistemli bir motivasyon yönetiminin faydaları şunlardır: Çalışanların işletmeye ve işletme kültürüne bağlılığı artar. İşletmede verimliliğin, karlılığın artmasında etkilidir. Motivasyonu yüksek olan çalışanların morali yüksek olur, işletmenin personel devir oranı düşük olur. Çalışanların iş tatmini yüksek olur. Çalışanların işten kaytarma oranı azalır. İşlemenin maliyetlerinde azalma sağlar. İşletme ve çalışanlar için çalışma hayatının kalitesini yükseltir. İşletmelerin ürün yada hizmetlerinin kalitesinin yükselmesinde etkilidir. Etkili motivasyon yönetimi, işletmenin amaçlarına ulaşmasında etkilidir

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? MOTİVASYON YÖNETİMİNİN FAYDALARI Yönetici ve yönetim motivasyon konusu ile ilgilenmek zorundadır. Çünkü yöneticinin başarısı, astlarının örgütsel amaçlar doğrultusunda çalışmalarına; bilgi, yetenek ve güçlerini tam olarak bu doğrultuda harcamalarına bağlıdır. Başka bir deyişle motivasyon ile performans çok yakından ilişkilidir. Motive olmayan personelin performans göstermesi beklenmemelidir. Kişiler çok çeşitli davranışlar gösterirler. Bu davranışların değişik nedenleri olabilir. Yönetici açısından önemli olan kişilerin(çalışanların) organizasyonun amaçları doğrultusunda davranmalarıdır. Motivasyon kişisel bir olaydır. Motivasyon gözlenebilen bir olay veya mikroskop altında incelenebilen bir şey değildir. Motivasyonu etkileyen faktörler ancak kişilerin davranışlarının yorumlanması ve anketler ile anlaşılabilir. Kişinin davranış şekli motivasyonunu gösterir. Dolayısıyla yöneticilerin personeli motive edecek araçları belirlemesi ve onları motive edecek modeller ve uygulamalar geliştirmesi zorunludur. Yönetici motivasyon araçlarını seçerken önce çalışanları gözlemlemeli onlarla görüşme yapmalı ya da çalışanların memnuniyet ve tatminini ölçen anket yapmalıdır. Elde edilen bilgiler doğrultusunda çalışanların ihtiyaçlarına, işletmeye ve işe uygun motivasyon araçlarını seçmelidir. Çünkü her işletmede uygulanacak motivasyon araçları kişilere işletmeye ve işin özelliğine göre değişir. Motivasyon araçları belirlenip uygulandıktan sonra etkili olup olmadığı ölçülmez ve denetlenmezse bunun doğrultusunda eksiklikler giderilmezse motivasyon araçlarının verimlilik, kar, üzerinde etkisi kalmaz; bunun için işletmenin tümüne yönelik motivasyon yönetimi gereklidir. Motivasyon araçları kişiye göre değişir bu yüzden motivasyon yönetimi kişilere ve işletmeye uygun motivasyon araçlarının seçiminde yararlıdır.

İNSANLAR İŞYERİNDEN NASIL MEMNUN OLURLAR? PERFORMANS DEĞERLENDİRMELERİ Performans Değerlendirmeleri Yerine Hedef Belirleme Oturumları İş yerinde değerlendirme işleminden daha iyi sonuçlar doğurabilecek çok az işlem vardır. Bu işlemleri gerçekleştirmek için gereken çalışanlar ve onları yönetenlerin birlikte çalışmalarıdır. Birçok şirket performans değerlendirmesi yerine daha olumlu bir ortam yaratan üç aylık yada yıllık hedef belirleme oturumlarını tercih ediyor. En verimli oturumlar geçmiş kaynaklı değil geleceğe yönelen ve görev alan herkese enerji veren oturumlardır. Ayrıca belirlenen hedeflere ulaşıp ulaşılmadığı personele bildirilmelidir

İş memnuniyetsizliği ve olası etkileri

KAYNAKÇA Yönetim Yolunda Başkalarına Liderlik AVEA KAMPÜS Yönetim Okulu İnsan Kaynakları Yönetimi Prof Dr. Dursun Bingöl Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi Prof Dr. Erol Eren Hüseyin Özgen, Azmi Öztürk Örgütsel Davranış Ders Notları Prof Dr. Süleyman Türkel

Hazırlayan: Bora Binen No:

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Hazırlayan: Bora Binen No:"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

Hazırlayan: Bora Binen No:

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "Hazırlayan: Bora Binen No:"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim