ZEHİRLENMELER PROF. DR. YESARİ KARTER.

... konulu sunumlar: "ZEHİRLENMELER PROF. DR. YESARİ KARTER."— Sunum transkripti:

1 ZEHİRLENMELER PROF. DR. YESARİ KARTER

2 ZEHİR/TOKSİN: -Organizmada zararlı etki oluşturan madde -Bazen yüksek dozda alındığında, bazen çok düşük dozda alındığında dahi olabilir.

3 Zehirlenme: Lokal Sistemik

4 Zehirlenme Düzeyi ve Dönüşebilirlik:
-Konsantrasyon (doz) -Temas süresi -Toksik maddenin etki gücü -Temas yüzeyine ve buranın durumu Bireyin ve etkilenen dokunun reservi Sekonder komplikasyonların varlığı Eşlik eden hastalıklar

5 Zehir -Kaustik -Neurotoksik (konvulsiyon, koma) -Kardiotoksik arrest -aritmiler: bradikardi/taşikardi -Hematotoksik -hemoliz -kemik iliği depresyonu - O2 taşıma kapasitesini düşürür -Nefrotoksik akut tubular nekroz

6 TANI: -hikaye -fizik muayene -rutin/toksikoloji lab

7 Hikaye: -Zaman,alınma şekli ve temas süresi Maddenin adı ve alınma miktarı Semptomların ortaya çıktığı zaman Semptomların karakteri ve ciddiyeti Psikiyatrik hikaye

8 Fizik muayene: Vital bulgular Kardiyopulmoner ve nörolojik durum

9 Tedavi -Acil -İdame

10 Acil Tedavi: I) Destek tedavisi (vital bulgular)
II) Zehirin emiliminin engellenmesi III) Zehirin vücuttan uzaklaştırılması IV) Özgün antikor uygulanması

11 I)Destek tedavisi: -Havayolu -Oksijenizasyon/ventilasyon
-Hemodinamik destek -Konvulsiyonların tedavisi -Vücut ısısının düzenlemesi -Sekonder komplikasyonların engellenmesi

12 Tüm semptomatik hastalarda:
-Damar yolu O2 desteği Kardiyak monitorizasyon Temel laboratuar araştırmaları Sıkı takip uygulanmalıdır.

13 Stimulatorlar -Cafein -Coramine -Na benzoat -Cardiazol
Santral Sinir Sistemi Stimulasyonu Stimulatorlar -Cafein -Coramine -Na benzoat -Cardiazol

14 Solunum Depresyonu: -O2 -Endotrakeal tüp -CNS stimulatorleri

15 Konvülsiyon: Sedatifler: -Diazepam -Phenobarbital

16 ŞOK: Venöz dönüşü arttırmak için -Ayaklar yükseltilir
-Ayaklara elastik bandaj bağlanır -sıvı perfüzyonu (volume expander)

17 TA > 85 mmHg İdrar miktarı > 30 ml/h → yoğun tedavi gerekmez (sıvı perfüzyonu yeterlidir) TA < 85 mmHg idrar miktarı < 30 ml/h kalp hızı >110/min → sıvı perfüzyonu ve vazopresor ajanlar (dopamin,dobutamin, adrenalin, noradrenalin)

18 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Kusma: -Spontan -Sirop d’ ipe’ca -Apomorphine (!!! CNS depresyonu) -Tuz Kusmanın kontraendike olduğu durumlar: Caustic, corosive toksinler Petrol distilasyon ürünleri Koma, konvulsiyon (Aspirasyon)

19 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Gastrik lavaj: Trandelenburg ve lateral decubitis pozisyonda (aspiration !!!) İlk dört saatte (salisilatlarda 6 saate kadar ertelenebilir) Tokluk halinde daha geç uygulanabilir

20 Gastrik lavaj kontraindikedir !!!
-Koroziv zehirler (acid, alkaline) -striknine -petrol distilasyon ürünleri *Koma durumundaki hastada gastrik lavaj için geçtir; yapılacaksa entübe etmek gerekir.

21 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Aktive karbon kömürü: -gastrik lavaj önce ve sonrasında ağızdan veye nazogastrik tüp ile -adsorban olarak: alcohol-atropin-morphin-opium arsenic-barbiturate-nicotin-penicilin salicylates

22 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Barsakların boşaltılması: Müshil (NaSO4, MgSO4). Özellikle ılaç paketleri ve yavaş salınımlı ilaçlar alınıldığında etkilidir

23 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Dilusyon: Koroziv alınımında (acid-alkaline) Su ve diğer saf sıvılar

24 II) Zehir emiliminin engellenmesi
Endoskopik veya cerrahi çıkarım: -Potansiyel toksik ve GI sistemi geçemeyen yabancı maddeninIn alınması ( ağır metal-rsenik,demir, Hg, thallium) -Uyuşturucu paketlerinin alınması (cocaine)

25 Zehirin Eliminasyonunun Arttırılması
A) Multiple doz aktif karbonkömürü 1 g/kg her saatte

26 Zehirin Eliminasyonunun Arttırılması
B) Forse diürez ve idrar pH’ının düzenlenmesi -Böbrek yoluyla atılan ilaçlarda uygulanır (glomerular filtration and aktif tubular sekresyon) -Böbrek rearbsiyonu engellenir -Mannitol (20%-250 ml-IV) *Kontraindikasyon:Konjestif kalp yetmezliği, böbrek yetmezliği

27 -Asit diürez -Alkali diürez (pH>7.5): Na HCO3 / Na lactate .
salicylates, phenobarbital, chlorpropamide -Asit diürez **(riskli olduğundan kullanılmaz) (amphetamines, cocain, quinidine) *Acid-base dengesi , sıvı-elektrolit parametreleri

28 Zehirin Eliminasyonunun Arttırılması
C) Extracorporal uzaklaştırma -Dializ -Peritoneal dializ -Hemodializ -Hemoperfusion -Exchange transfüzyon

29 Dializable molekül: -Düşük moleküler ağırlık -Yüksek su çözünürlüğü -Proteine düşük bağlanma -uzun eliminasyon (uzun half life) -yüksek dializ klirensi

30 Dializ tercih edilir: -anürik olgularda
-Toksik maddenin metabolitinin daha toksik olduğu durumlarda (Methanol - Formic acid) -ethanol, methanol, salicylate, lithium, heavy metals,bromide, etc.

31 Exchange transfusion:
- Daha az etkili, ancak diğer metodlar etkili olmadığı veya kontraendike olduğu durumlarda kullanılır -eritrositleri etkileyen zehirli maddeleri uzaklaştırır. (methemoglobinemia)

32 -Adsorbsiyon Nötralizasyon - Asitlerin nötralizasyonu Milk of magnesia
Aktif karbon - Asitlerin nötralizasyonu Milk of magnesia Na HCO3 CaCO3 Ca(OH)2 -Alkalilerin nötralizasyonu Asetik asit Limon suyu Portakal suyu *Süt, zeytin yağı,yumurta beyazı ve nişasta mukozayı korur ve zehirin emilimini geciktirir.

33 Şelatörler -Metal zehirlenmelerinde kullanılır
-EDTA (etlen diamin tetra asetik asit) Kurşun -Dimercaprol (BAL- Britısh anti levusit) -Penicilamin

34 KAYNAKLAR: Brett AS et al; Predicting the clinical course of international drug overdose: Implications for utilization of intensive cara unit. Arch ıIntern Med 1987; 147:133 Goldberg MJ et al: An approached to the management of the poisoned patient.. ARCH Intern Med 1946;146:1381 Linden CH, Lovejoy FH. Poisoning and drug overdosage. Harrison’s Principles of Internal Medicine, 14 th edition, Braunwald (ed). USA McGraw –Hill Companies,1998 pp Olson KR et al.Physical assesment and differantial diagnosis of the poisoned patient ;2:52 Pond SM.Diuresis, dialysis and hemoperfusion: Indications and benefit. Emerg Med Clin North Am 1984; 2: 29. WHEELER- USHER DH et al. Gastric emptying.Risk versus benefit in the treatment of acute poisoning. Med Toxical 1986:1;142.