Dilin Tanımı ve Özellikleri

... konulu sunumlar: "Dilin Tanımı ve Özellikleri"— Sunum transkripti:

1 Dilin Tanımı ve Özellikleri
Hüdayi Can Çankırı, 2014

2 Dil nedir? 1. isim İnsanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşma, lisan, zeban "Dilinden Anadolulu olduğu ancak belli oluyordu." - S. F. Abasıyanık 2. Bir çağa, bir gruba, bir yazara özgü söz dağarcığı ve söz dizimi "Halk dilinin günebakan ismini verdiği bu çiçek, güneşe âşıktır." - H. S. Tanrıöver 3. Belli mesleklere özgü dil "Hukuk dili." 4. Düşünce ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı "Müzik dili. Yazı dili." "Hiçbir zaman onların arasına katılabilecek bir dil bulamadım." - R. Mağden TDK Türkçe Sözlük

3 Dil Tanımları Muharrem Ergin’ e göre Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir vasıta, / kendisine mahsus kanunları olan ve ancak bu kanunlar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık, / temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış bir gizli anlaşmalar sistemi, / seslerden örülmüş toplumsal bir müessesedir.

4 Doğan Aksan’a göre Dil; düşünce, duygu ve isteklerin, bir toplumda ses ve anlam yönünden ortak olan ögeler ve kurallardan yararlanılarak başkalarına aktarılmasını sağlayan çok yönlü, çok gelişmiş bir sistemdir. Tahsin Banguoğlu’na göre Dil, insanların meramını anlatmak için kullandıkları sesli işaretler sistemidir.

5 Ferdinand de Saussure’e göre Dil bir kâğıda da benzetilebilir: Düşünce kâğıdın ön yüzü, ses ise arka yüzüdür. Kâğıdın ön yüzünü kestiniz mi, ister istemez arka yüzünü de kesmiş olursunuz. Dilde de durum aynı: Ne ses düşünceden ayrılabilir, ne de düşünce sesten. (Ferdinand de Saussure (1980) Genel Dilbilim Dersleri I, TDK, Yayınları, Ankara, s.105).

6 Dilin Özelikleri Dilin özelliklerini önceki slaytlardaki tanımları parça parça ele alarak da inceleyebiliriz. Dilin özellikleri tanımlarda elden geldiğince verilmeye çalışılmıştır. Bu özellikleri maddeler halinde sıralamak gerekirse şunlar söylenebilir. Herbiri özellik üzerinde beraber durmamız gerekir.

7 … Dilin Özelikleri Dil, bir sistemdir.
Dilin temeli sestir, doğal olarak öncelikle sözlü anlatım aracıdır. Dilde nedensizlik ilkesi esastır. İlkel dil, gelişmiş dil ayrımı yoktur. Dilin üretim yetisi sınırsızdır. Her dil, ait olduğu toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilecek yeterliktedir.

8 … Dilin Özelikleri Dil, toplumsal katmanlara göre değişir.
Dil, toplumsal ve ulusal bir kurumdur. Dil, insanı konu alan her bilim dalıyla yakından ilgili doğal bir iletişim aracıdır. Dil, hem araçtır hem malzemedir, hem de bu aracı ve malzemeyi kullanan sistemdir. Diller arasında benzerlikler ve ortaklıklar olabilir.

9 Tartışalım Dil mi düşünceyi, düşünce mi dili yönetir. Yoksa dil düşüncenin kendisi midir?

10 Dil Türleri Dille ilgili konuşurken dil türleri diyebileceğimiz aşağıdaki kavramlardan da kısaca bahsetmek lazım. Bu kavramlar çoğaltılabilir. Konuşma Dili Yazı Dili Günlük Dil Bilim Dili Sanat Dili Ana Dili Yapma Dil Argo Jargon Ölçünlü Dil Diyalekt (lehçe, şive, ağız) İzole Dil Kutsal Diller Devlet Dili Resmi Dil …