KALİTE MALİYETLERİ.

... konulu sunumlar: "KALİTE MALİYETLERİ."— Sunum transkripti:

1 KALİTE MALİYETLERİ

2 Kalite Kalite terimi ne anlama gelir?
Kalite Kalite terimi ne anlama gelir? Kalite; müşteri beklentilerini uygun bir biçimde karşılayacak ürün veya hizmet üretebilme yeteneğidir. Daha kapsamlı olarak kalite: Mükemmellik Değer Spesifikasyonlara/Teknik şartlara uygunluk Müşteri beklentilerini karşılamak veya üzerine çıkmak

3 Kalite Kalite, bir ürün veya hizmetin belirlenen veya olabilecek ihtiyaçları karşılamaya dayalı karakteristikler toplamıdır (ISO). Kalite, bir ürün veya hizmetin belirli ihtiyaçları karşılama yeteneklerini ortaya koyan karakteristiklerin tümüdür (American Society for Quality Control (ASQC)). Kalite, ürünün sevkiyatından sonra toplumda sebep olduğu en az kayıptır (Taguchi).

4 Ürün kalitesinin ortaya çıktığı üç aşama şunlardır:
Ürün kalitesinin ortaya çıktığı üç aşama şunlardır: Üretim öncesi aşama: Pazar araştırmaları, Ürün araştırma ve geliştirme, Ürün tasarımı, Prototip test, Muayene ve kontrol işlemlerinin hazırlanması, Kullanım yönetmeliklerinin oluşturulması. Üretim aşaması: İmalat girdilerinin denetimi, Parçaların üretimi, Süreç kontrolü, Son kontrol ve test, Depolama, Ambalaj Üretim sonrası aşama: Nakliyat, Yerleştirme, İşletme ve ürün garantisi

5 Kalite Kontrolü Bir üretim sistemi içinde kalite hedeflerine ulaşmak için sürdürülen tüm faaliyetlerde çeşitli grupların faaliyetlerinin en ekonomik düzeyde ve müşterilerin ihtiyaçlarının tam tatminine yönelik olarak sistematik bir bütün oluşturulacak şekilde bütünleştirilmesidir.

6 İşletme Fonksiyonları İçinde Kalite Kontrol Faaliyetleri
İşletme Fonksiyonları İçinde Kalite Kontrol Faaliyetleri

7 Kalite Kontrol Maliyetleri
Kalite Kontrol Maliyetleri Kalite Kontrol Maliyetleri Yatırım Maliyeti Faaliyet Maliyetleri Amortisman Faiz Fırsat Koruma Ölçme ve Değerleme Bozuk Mal

8 Kalite Ekonomisi Tasarım spesifikasyonları ile tanımı yapılmış olan kalite karakteristiklerine tam uygunluk gösteren ürünün, tüketicisi ile buluşması bir «kalite denklemi» ile ifade edilebilir. Ürün özellikleri: C1, C2, …, Cn Ürünün tüketici gözündeki ağırlıklı değerleri: W1, W2,…,Wn ÜRÜNÜN KULLANIŞLILIĞI: W1C1+W2C2+…+WnCn Tüketicinin ürünü satın alabilmek için ödemek zorunda olduğu paranın değeri (mp); p parasal birim olarak fiyat m bir birim paranın tüketici için taşıdığı değeri

9 Tüketici, Ürün ve Karakteristikler Arasındaki İlişkiler
Tüketici, Ürün ve Karakteristikler Arasındaki İlişkiler Tüketicinin ürüne verdiği «değer»

10 Kalite Maliyetleri Kalite, kabul edilebilir bir maliyette, değişkenliğin kontrolünü sağlayarak elde edilen mükemmelliğin derecesidir. Kalite maliyetleri, meydana gelebilecek hataları önlemek amacı ile yürütülen faaliyetlerin, planlı kalite muayenelerinin ve mamulün üretim sırasında veya müşteriye tesliminden sonra görülen hataların sonucunda ortaya çıkan maliyetlerdir.

11 Kalite ve Kalite Maliyetleri
Kalite ve Kalite Maliyetleri Firma yöneticileri yüksek kaliteyi, yüksek maliyetin izlediğini varsaymışlardır. Daha yüksek kalite daha yüksek maliyete neden olur görüşü, kalite öncüleri tarafından sorgulanmıştır. Juran, kalitenin ekonomik yönünü incelemiş ve yararların maliyetlerden fazla olduğu sonucuna ulaşmıştır. Fiegenbaum ise «Toplam Kalite Kontrolü» düşüncesini ortaya atmıştır. Crosby 1979 yılında «kalite ücretsizdir» kavramını geliştirmiştir.

12 Kalite Maliyetleri ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi
Kalite Maliyetleri ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi Toplam Kalite Yönetimi, müşteri gözüyle örgüte daha fazla değer katmayı amaçlamaktadır. Bu açıdan değer; maliyetlerinin düşmesi, kalitenin artması, teslim sürelerinin düşmesi ve değişen müşteri isteklerine cevap verilmesiyle sağlanabilir. Kalite yönetiminin temel amacı, hatalı ürünün müşteriye aktarımını, hata oranlarını ve üretimdeki kalite maliyetlerini düşürerek müşteri tatminini sağlamaktır. Dolayısıyla, kalite maliyetlerinin düşürülmesi, müşteri tatminin artması anlamına gelmektedir.

13 Klasik Yönetimde Hata-Maliyet İlişkisi
Klasik Yönetimde Hata-Maliyet İlişkisi

14 Üst yönetim paranın dilinden anlar,
Üst yönetim paranın dilinden anlar, Kalite maliyetlerini incelemek kalite problemlerini çözmez, Etkin olmayan prosesler ve kayıp formları da hesaba katılmalıdır.

15 Kalite Maliyetleri Toplam kalite faaliyetlerinin değerlendirilmesinde ve geliştirilmesinde bazı maliyet unsurları kriter olarak kullanılmaktadır. “Kalite maliyetleri” terimi farklı anlamlara gelebilmektedir: Kaliteye ulaşma maliyetleri Kalite departmanını çalıştırma maliyeti Yetersiz kalitenin (esas olarak kusurlu işi bulma ve kusursuz hale getirme maliyetleri) neden olduğu maliyetler

16 Kalite Maliyetleri Başka bir deyişle kalite maliyeti; müşterinin beklediği kalitedeki ürün veya hizmeti üretebilmek için katlanılan maliyetler toplamıdır.

17 Kalite Maliyetleri Kalite, kesinlikle daha fazla maliyet demek değildir. Daha kaliteli üretmek; daha az fire, daha az hatalı ürün, daha az muayene ve daha az müşteri şikayeti demektir. Çünkü, kalite arttıkça verimlilik artar ve maliyetler azalır.

18 Deming Döngüsü Reaksiyon Modeli
Deming Döngüsü Reaksiyon Modeli Daha iyi kalite ve daha düşük maliyet ile pazara hakim olma Kaliteyi Artır Daha az yeniden işleme, daha az hata, daha iyi ekipman, zaman ve malzeme kullanımı Üretkenlik artar Faaliyetlere devam et Daha fazla iş sağlama

19 Kalite Maliyetleri Örneğin; bir makinede hareket iletme görevi yapan bir milin çapı 50 mm ve toleransı 0.05 mm olarak işlenmekteyken, tasarım mühendisi bu toleransı mm olarak değiştirirse milin kalitesi iyileşmiş mi olacaktır?

20 Kalite Maliyetleri İlk toleransa göre işlenen mil kendinden beklenen görevi yeterince yapıyorsa, "optimum kalite" kavramına göre, toleransı sıklaştırmak maliyet arttırmaktan başka bir işe yaramayacaktır.

21 Kalite Maliyetlerinin Etkisi
Kalite Maliyetlerinin Etkisi

22 Kalitesizlik Maliyetleri
Kalite Maliyetleri Kalite başarısızlığını önlemek için katlanılan çabaların maliyetidir. Kalitesizlik Maliyetleri Son ürün kalitesinin %100 garantisinin mümkün olmadığı durumlarda ortaya çıkan maliyettir.

23 Kalitesizlik Maliyetleri
Kalitesizlik Maliyetleri Kaliteli ürün veya hizmet üretmek için katlanılması gereken kalite maliyetlerinden kaçındıktan sonra karşılaşılan maliyetlerdir. Çok büyük bir çoğunlukla işletmelerin yok olmalarına sebep olur.

24 Kalitesizlik Maliyetlerinin Sonuçları
Kalitesizlik Maliyetlerinin Sonuçları İşletme prestij kaybeder. Müşteri memnuniyeti azalır. Müşteri güveni azalır. Müşteri şikayetleri artar. İşletmenin pazar payı azalır. İşletme maddi ve manevi tazminatlar ödemek zorunda kalabilir. İşletme artan maliyet ve azalan müşteriler neticesinde yok olur.

25 Kalite Maliyetleri Kalite maliyetleri 3’e ayrılır (Feigenbaum):
Kalite Maliyetleri Kalite maliyetleri 3’e ayrılır (Feigenbaum): Önleme Maliyetleri Ölçme ve Değerleme Maliyetleri Başarısızlık Maliyetleri İç Başarısızlık Maliyetleri Dış Başarısızlık Maliyetleri

26 Kalite Maliyetleri İçin Zaman Evreleri
Kalite Maliyetleri İçin Zaman Evreleri

27 Önleme Maliyetleri Kusur ve uygunluk riskini azaltmak, önlemek veya araştırmak için yapılan tüm faaliyetlerin maliyetleridir. Eğer söz konusu maliyet, müşteri memnuniyetini karşılayamama riskini ortadan kaldırıyorsa, bu bir önleme maliyetidir. Önemli olan, hatalar ortaya çıkmadan önce onları engellemektir. Kalite; ilk defasında, her defasında ve zamanında doğru üretmektir. Bu tür maliyetler daha çok kalite planlaması, yeni üretilen mamullerin gözden geçirilmesi, kaliteye ilişkin bilgilerin raporlanması ile birlikte kaliteye ilişkin eğitim, kontrol ve raporlama faaliyetleri ile ilgili faaliyetler olarak karşımıza çıkmaktadır.

28 Önleme Maliyetleri Kalite planlama maliyeti
Önleme Maliyetleri Kalite planlama maliyeti Kalite organizasyonu çalışmaları maliyeti Kalite kontrol ekipmanlarının araştırma, geliştirme ve tasarımı maliyeti İmalat akışının tanımlanması ve değerlendirilmesi maliyeti Kalite planlarının hazırlanması maliyeti Alınacak ürünlerin numune testi maliyeti Ürün için kalite kontrol standart ve spesifikasyonlarının belirlenmesi maliyeti Kalite denetim organizasyonu maliyeti Yan sanayi ve diğer girdi sağlayan kuruluşların değerlendirilmesi ve takibi maliyeti Kalite eğitimi ve bilinçlendirilmesi maliyeti Kalite raporlarının tasarımı maliyeti Kalite bilgi sisteminin düzenli işleyişinin denetimi maliyeti

29 Önleme Maliyetleri Örnekleri
Önleme Maliyetleri Örnekleri Tasarımı Gözden Geçirme (tasarım) Tedarikçi Değerlendirmesi (satın alma) İmalat Yeterlilik Çalışması (imalat planlama) Çalışanların Eğitimi (imalat) Müşteri İsteklerinin Tam Tespiti (satış)

30 Ölçme ve Değerleme Maliyetleri
Ölçme ve Değerleme Maliyetleri Kalite kontrol işleminin herhangi bir aşamasında kalite kontrolü ve kalite doğrulaması gibi arzulanan kaliteye ulaşmak amacı ile yapılan tüm değerleme maliyetleridir. Ölçme değerleme maliyetlerine kusurlu mamuller için yapılmış olan ek maliyetler ile yeniden muayene sonucu ortaya çıkan maliyetler dahil edilmemektedir. Eğer maliyet; ürün veya hizmetlerin kalite standartlarının veya performans gereksinmelerine uygunluğunun belirlenmesi ile ilgili ise, bu maliyet bir ölçme ve değerleme maliyetidir.

31 Ölçme ve Değerleme Maliyetleri
Ölçme ve Değerleme Maliyetleri Giriş kontrolü maliyeti Süreçte kontrol maliyeti Nihai kalite kontrol maliyeti Denetim maliyeti Değerlendirme testleri maliyeti Test cihazlarının kontrol ve kalibrasyonu maliyeti Kalite kontrol raporları maliyeti Kuruluş dışına yaptırılan muayene ve testlerin maliyeti

32 Ölçme ve Değerleme Maliyetleri Örnekleri
Ölçme ve Değerleme Maliyetleri Örnekleri Tasarım Doğrulaması Geçerliliği (tasarım) Girdi muayene ve deneyleri (satın alma) Cihazların Kalibrasyonu (imalat planlama) Proses Muayene ve Deneyleri (imalat) Anketler ve Pazar Payının Araştırılması (satış)

33 Başarısızlık Maliyetleri
Başarısızlık Maliyetleri Eğer maliyet; uygun olmayan ürün veya hizmetlerle ilgiliyse, bu maliyet bir başarısızlık maliyetidir.

34 İç Başarısızlık Maliyeti
İç Başarısızlık Maliyeti Bu maliyet, ürün veya hizmetin müşteriye sunulmasından önce gerçekleşmişse iç başarısızlık maliyetidir. Artık, kusurlu mamul, yeniden test etme, yeniden muayene etme ve yeniden tasarımlamadan doğan maliyetler ile kalite halkasının herhangi bir aşamasında bulunan hatalar veya uyumsuzluklardan dolayı bir işletmede ortaya çıkan maliyetlerdir.

35 İç Başarısızlık Maliyetleri Örnekleri
İç Başarısızlık Maliyetleri Örnekleri Hurda maliyetleri Yeniden işleme ve tamir maliyetleri Problemlerin giderilmesi veya kusur / başarısızlık analizi Yeniden muayene ve yeniden test Taşeron hataları Düzeltme izinleri ve imtiyazlar Kazanç kayıpları Duruş süreleri

36 Dış Başarısızlık Maliyeti
Dış Başarısızlık Maliyeti Hatalı mamullerin yenisi ile değiştirilmesi, garanti kapsamındaki hizmetler ve tahakkuk eden cezaların değerlendirilmesi sonucu mamullerin müşteriye tesliminde sonra ortaya çıkan maliyetlerdir.

37 Dış Başarısızlık Maliyetleri Örnekleri
Dış Başarısızlık Maliyetleri Örnekleri Müşteri şikayetleri Garanti istekleri Reddedilerek geri dönen ürünler Uzlaşmalar Müşteri (satış) kayıp maliyetleri Geri çağırma maliyeti Ürün sorumluluğu

38 Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki
Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki Kalite maliyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, bunlardan biri değiştiğinde, diğer kalemlerde ne gibi bir değişiklik olacağının belirlenmesi için kullanılabilir.

39 Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki
Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki Örneğin, başarısızlık maliyetlerindeki düşüşün, ne kadarının önleme, ne kadarının ise değerlendirme maliyetlerindeki artıştan kaynaklandığı bilinmek istenebilir. Benzer bir şekilde, başarısızlık maliyetlerinde belirli bir düşüşün sağlanması için, önleme maliyetlerinin ne kadar arttırılması gerektiği tespit edilebilir.

40 Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki
Kalite Maliyetleri Arasındaki İlişki Önleme faaliyetlerine yatırım yapılması diğer maliyet kalemlerinde bir azalma sağlayacaktır.

41 Uygunluk ve Uygunsuzluk Maliyetleri
Uygunluk ve Uygunsuzluk Maliyetleri

42 Uygunluk ve Uygunsuzluk Maliyetleri
Uygunluk ve Uygunsuzluk Maliyetleri Uygunluk Maliyeti Uygunsuzluk Maliyeti Önleme Değerleme İç Hata Dış Hata %5-%10 %20-%25 %65-%70

43 Hata Türlerine Göre Kalite Maliyetleri
Hata Türlerine Göre Kalite Maliyetleri

44 Bir Girdi Olarak Kalite Maliyetleri
Bir Girdi Olarak Kalite Maliyetleri

45 Geleneksel Maliyet Yapısı
Geleneksel Maliyet Yapısı

46 Artan Kalite Maliyetleri
Artan Kalite Maliyetleri

47 Azalan Kalite Maliyetleri
Azalan Kalite Maliyetleri

48 Kalite Maliyetlerini Yakalamak
Kalite Maliyetlerini Yakalamak Gizli kalite maliyetleri bir prosesteki varyasyonlardır. Eğer bu maliyetlerin kaynakları anlaşılmazsa, bu maliyetler zamanla temel nedenler olarak kabul edilir. Eğer sistemi bu maliyetleri yakalamak için tasarlanırsa, bu maliyetler engellenebilir ve kök nedenleri ortadan kaldırılabilir.

49 Kalite Maliyetlerinin Ölçülmesi
Kalite Maliyetlerinin Ölçülmesi Kalite maliyetlerinin ölçümünde dört adet temel adım bulunmaktadır: Düşük kaliteden kaynaklanan faaliyetlerin belirlenmesi Düşük kaliteyi yaratan faaliyetlere ait maliyetlerin nasıl tahmin edileceğine karar verilmesi Verilerin toplanması ve maliyetlerin tahmin edilmesi Sonuçların analizi ve gelecekteki adımların belirlenmesi

50 Kalite Maliyetleri Ölçümleri
Kalite Maliyetleri Ölçümleri

51 Kalite Maliyetleri Ölçümleri
Kalite Maliyetleri Ölçümleri Alıcı beğenisine dönük kalite, yani «tasarım kalitesi» ile hatasız anlamına gelen «uygunluk kalitesi» rekabette belirleyici olmaktadır. Tasarım kalitesi, alıcı hoşnutluğu, ürünün satılabilirliği, pazar payını artırma gibi olumlu etkiler sağlar. Başka deyimle, ölçülemeyen kalite maliyetlerini azaltır. Tasarım kalitesine ulaşma, maliyetlerin düşmesine ve satışların artmasına neden olabilir ve böylece ürün karlılığını artırmaktadır. «Ölçülemeyen maliyetler, buz dağının su altında kalan kitlesine benzetilebilir. Ölçülemeyen maliyetler görülmez ama uzun vadede olumsuz etkileri çok fazla hissedilebilir» Önleme ve ölçme-değerleme maliyetleri; kalite sağlama ve geliştirme maliyeti kabul edilir.

52 Kalite Maliyetleri Ölçümleri
Kalite Maliyetleri Ölçümleri Uygunluk kalitesi, tasarımda belirtilen özelliklere göre üretimin gerçekleştirilmesidir. Bu standartlara uygunluk, hata oranını azaltmak, yeniden isleme, hurda, satış sonrası garanti ve arıza maliyetlerini azaltmaktır. Bu durum ölçülebilen kalite maliyetlerini azaltır. Uygunsuzluk ve kaçınılabilecek kalite maliyetleri ise başarısızlık maliyetleridir. Kalitesizlik maliyeti kavramı genellikle bu maliyetler için kullanılabilir.

53 Örnek 1 Matbaa Örneği ($000) Kalite hatalarına bağlı olan kayıplar Baskı duruş süresi 404 Yazım hatalarının düzeltilmesi 309 Cilt atıkları 74 Kalıp değişiklikleri 40 Kaplama atıkları 56 Müşteri şikayetleri yeniden işleme 41 Toplam 924 Değerlendirme maliyeti Düzeltme 709 Diğer kontroller 62 771 Önleme giderleri Kalite geliştirme projeleri 20 Kalite planlama 10 30 Toplam Kalite Maliyeti 1725 1.7 milyon dolar üst yönetimin dikkatini çekmek için yeterli büyüklükte bir maliyettir. Maliyetlerin büyük çoğunluğu düzeltme, baskı duruş süresi ve yazım hatalarının düzeltilmesinden kaynaklıdır. Büyük bir gelişme yapmak için öncelikle bu kategorilerde iyileştirme yoluna gitmek gerekir. Önleme maliyetleri toplam maliyetler içerisinde çok az bir yer tutmaktadır. Bu maliyetlerin artması diğer maliyetleri nasıl etkiler?

54 Örnek 2 Ölçüm araştırması için kaybedilen zamanın maliyeti Makine Tipi
Örnek 2 Ölçüm araştırması için kaybedilen zamanın maliyeti Makine Tipi Makine Sayısı Kaybedilen süre(gün) Otomatik Bağlama 249 18052 Sondaj 147 10658 Matkap 481 34872 Bileme 169 12252 Toplam 1046 75834 1 denetçi için haftalık kaybedilen süre 2.1 saat 50 hafta için toplam kaybedilen süre 2.1*50*257 = saat Kaybedilen zamanın maliyeti: Operatörler 75834 * 15$(işçi ve makine) $ Denetçiler 26985 * 6$(işçi) $ Yıllık olarak kaybedilen ölçüler $40.000 Toplam kayıp maliyeti $