İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU

İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU
T.C İSTANBULVALİLİĞİ İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU mm İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU HAZIRLAYAN: İSTİHDAMI GELİŞTİRME VE DEĞERLENDİRME KOMİSYONU 18 Temmuz 2007

İSTİHDAMI DEĞERLENDİRME VE GELİŞTİRME KOMİSYONU
BAŞKAN Hürrem A K S O Y Vali Yardımcısı ÜYELER Muammer COŞKUN ( İŞKUR İl Müdürü ) Hasip KURT ( TİSK Temsilcisi ) Şeyma KÖSTEKLİ ( İSO Temsilcisi ) Ebru DİCLE ( TÜSİAD Temsilcisi ) Prof. Dr. Recep SEYMEN ( İ.Ü. / İktisat Fakültesi ) Yrd. Doç. Dr. Kenan GÖÇER ( B.Ü. / Mühendislik Mimarlık Fakültesi ) Prof. Dr. Meryem KORAY ( Y.T.Ü. / İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ) Aziz ÇELİK ( TÜRK-İŞ Temsilcisi ) Asalettin ARSLANOĞLU ( DİSK Temsilcisi ) Tezer PALACIOĞLU ( İTO Temsilcisi ) RAPORTÖRLER Gökhan AKMAN ( İŞKUR / İstatistikçi ) Şeyma KÖSTEKLİ ( İSO / Danışman )

İ Ç İ N D E K İ L E R 1. Durum Analizi 1.1. Dünyada İstihdam ve İşsizlik 1.2. Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik 1.3. İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik 2. İstanbul’da Firma Bazında Yatırımlar (Sektörlere ve İlçelere Göre Dağılım) 2.1. İstanbul İl Genelinde Yatırımları (Sektörlere Göre Dağılım) 2.2. İstanbul Genelinde Firma Yatırımlarının İlçelere Göre ve Sektör Bazında Dağılımı 3. Strateji ve Politika Önerileri

I. BÖLÜM DURUM ANALİZİ DÜNYADA TÜRKİYE’DE VE İSTANBUL’DA

Dünyada İstihdam ve İşsizlik
Durum Analizi Dünyada İstihdam ve İşsizlik Bölgelere Göre Dünyada Ekonomik Büyüme, İşgücü Artışı ve İşsizlik Oranı (%) Büyüme Oranı İşgücü Artışı İşsizlik Oranı Bölge 2004 2005 1994** 1995* 2003** 2004* 2005* Dünya 3.8 5.1 4.3 1.6 5.5 6.0 6.3 Gelişmiş Ekonomiler ve AB 2.6 3.3 2.5 0.7 8.2 7.8 7.4 7.1 6.7 Merkez ve Doğu Avrupa (AB dışı) ve BDT 4.0 5.7 0.1 6.5 9.4 8.4 9.5 9.7 Doğu Asya 7.6 8.7 8.0 1.0 3.7 Güney Doğu Asya ve Pasifik 6.1 2.2 4.1 3.9 6.2 Güney Asya 5.8 4.8 4.7 Latin Amerika ve Karayipler 2.8 7.0 9.3 7.7 Orta Doğu ve Kuzey Afrika 4.4 5.4 5.0 3.5 12.4 14.3 11.7 13.1 13.2 Sahra Altı Afrika 4.5 2.4 9.8 9.2 10.0 9.9 Kaynak: ILO

Durum Analizi Dünyada İstihdam ve İşsizlik Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) verilerine göre, 2004, 2005 ve 2006’da istikrarlı şekilde seyreden büyümeye karşın, dünya ekonomileri işsizlik oranlarında kayda değer düşüşler yaratamamakta. Dünya ekonomileri son 10 yılda % 4.1 oranında reel GSYİH büyümesi üretirken, istihdam artışları % 1.6 düzeyinde kalmıştır. En yüksek büyüme süreçlerinin yaşandığı Doğu Asya ve Güney Asya ülke gruplarının yılık istihdam artışları bu yüksek büyüme performanslarına karşılık son derece düşüktür.

Durum Analizi Dünyada İstihdam ve İşsizlik Dünyada İstihdamın Sektörel Dağılımı (%) Tarım Sanayi Hizmetler Bölgeler 1995 2004 2005 Dünya 44.1 41.1 40.1 21.1 20.5 21.0 34.5 38.4 38.9 Gelişmiş Ekonomiler ve AB 5.1 3.9 3.7 28.7 24.9 24.8 66.1 71.2 71.4 Merkez ve Doğu Avrupa (AB dışı) ve BDT 27.9 23.2 22.7 27.5 27.2 27.4 44.6 49.6 49.9 Doğu Asya 54.4 51.5 49.5 25.9 26.1 19.7 23.7 24.4 Güney Doğu Asya ve Pasifik 55.3 44.3 43.3 15.4 20.3 20.7 29.3 35.4 36.0 Güney Asya 64.1 62.1 61.2 13.4 13.7 14.1 22.5 24.2 24.6 Latin Amerika ve Karayıp 23.4 17.6 17.1 20.2 56.4 62.2 62.5 Orta Doğu ve Kuzey Afrika 30.8 26.9 26.3 25.0 48.9 48.3 48.7 Sahra Altı Afrika 70.1 64.2 63.6 8.2 8.7 8.9 21.7 27.1 Türkiye 34.0 29.5 22.0 23.0 24.7 33.9 43.0 45.8 İstanbul 0.8 0.7 42.0 56.7 Kaynak: ILO Kaynak: ILO

Durum Analizi Dünyada İstihdam ve İşsizlik Küresel ekonomik büyüme, yeni ve daha iyi iş olanakları yaratmada giderek daha başarısız kalıyor. Toplam işsiz sayısı 2006 yılı sonu itibariyle milyondur. Hizmetler sektörünün toplam istihdamdaki payının Orta doğu ve Kuzey Afrika dışındaki bölgelerde son 10 yıl içinde önemli ölçüde arttığı görülmektedir.

Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik
Durum Analizi Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik Ekonomik Büyüme-İstihdam-İşsizlik ( , %) Yıllar GSMH Büyüme Oranı İstihdam Artış Oranı İstihdam Oranı İşsizlik 2002 7.9 -0.8 44.4 10.3 2003 5.9 -0.1 43.2 10.5 2004 9.9 3.0 43.7 2005 7.6 1.2 43.4 2006 6.0 1.3 Kaynak: TÜİK

Durum Analizi Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik Son 5 yılda ( ) ortalama % 7.8 büyümemize rağmen, istihdamdaki yıllık büyüme, yalnızca % 0.8. Büyümede önemli bir ilerleme kaydedilmiş olunmasına rağmen, istihdam açısından sağlanan gelişme tatmin edici olmaktan uzak. Büyüme istihdama yeterince yansıyamıyor. İşsizlik oranımız % 10’lar civarında sabit kaldı ve inmiyor. İşgücüne katılım oranımız (özellikle kadım işgücüne katılım) ve istihdam oranı kaygı verici düzeyde ve AB’nin çok gerisinde. Çalışabilir yaştakiler giderek artan biçimde işgücü piyasasının dışında kalıyor.

Durum Analizi Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik Türkiye İşgücü Piyasasının Genel Durumu 2004 2005 KURUMSAL OLMAYAN SİVİL NÜFUS ('000) 70.556 71.611 15 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ NÜFUS ('000) 49 906 50.826 İŞGÜCÜ DURUMU ('000) 24 289 24.565 İstihdam edilenler 21 791 22.046 Eksik istihdam 997 845 İşsiz 2 498 2.520 İSTİHDAM ORANI 43.7 43.4 İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI (%) 48,7 48,3 İŞSİZLİK ORANI (%) 10,3 Genç nüfusta işsizlik oranı (%) 19,7 19,3 EKSİK İSTİHDAM ORANI (%) 4,1 3,4 Genç nüfusta eksik istihdam oranı (%) 5,1 4,5 İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYANLAR ('000) 25.616 26.260 Kaynak: TÜİK-HHİA.

Durum Analizi Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik İşgücü piyasasında kent-kır, cinsiyet ayrımına göre önemli farklılıklar devam ediyor. İstihdamın yaklaşık yarısı kayıt dışı. Kayıt dışılık, özellikle kırsal alanlar açısından ciddi boyutlarda. Gençler işsizlikten en fazla etkilenen kesimi oluşturuyor. İstihdam-eğitim köprüsü bir türlü kurulamıyor. İşsizlerin büyük bölümü bir yıldan fazla süredir. İş bulma ümidini kaybedenlerin sayısı giderek artıyor. Türkiye, OECD ülkeleri içinde, işgücü maliyeti üzerindeki prim ve vergi yükünün en yüksek olduğu ülke konumunu devam ettiriyor.

İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik
Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Toplam yüzölçümü: km2. (New York: 883 km2, Moskova: km2, Londra: km2 Toplam nüfusu: 12 milyon. Dünyanın en kalabalık 16. kenti. Ülke nüfusunun yaklaşık % 15’i İstanbul’da yaşıyor. Türkiye’nin nüfus artışı ( ) binde 18 iken, İstanbul’un nüfus artışı ise binde 33.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Türkiye ve İstanbul’da İstihdamın Sektörel Dağılımı ( , %) Türkiye İstanbul 2005 Tarım 29.5 0.7 Sanayi 19.4 37 İnşaat 5.3 6 Hizmetler 45.8 56.4 Kaynak: TÜİK-HHİA.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Ekonomik faaliyetler ve katma değer açısından da Türkiye’nin en büyük kenti. İstanbul, Türkiye’nin sanayi, ticaret, ulaşım, komünikasyon ve finansal merkezi. 2001 yılı verilerine göre, İstanbul GSYİH’nın % 21.5’ini üretiyor. İstanbul sanayi sektörünün yarattığı katma değer, Türkiye sanayi sektöründe yaratılan katma değerin % 30’u. İstanbul, hala imalat sanayinin merkezi durumundadır. Türkiye’nin toplam ihracatının yaklaşık % 50’si, ithalatının yaklaşık % 40’ı İstanbul kaynaklı.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Toplam vergi gelirlerinin % 42’si İstanbul’dan elde ediliyor. İstanbul’da imalat sanayi sektöründe yaratılan katma değerden en büyük payı, yaklaşık % 26 payı ile tekstil, giyim, deri ve ayakkabı sanayi yaratmakta. Kentte çalışan nüfusun % 32’si sanayi sektöründe istihdam ediliyor. 10’dan fazla işçi çalıştıran işyerlerinde de, tekstil, giyim, deri ve ayakkabı sektöründe çalışanlar, İstanbul imalat sanayi faaliyet kolunda çalışanların % 40’ını aşmaktadır. İşyeri sayısı yönünden de bu oran % 40’ın üzerindedir (İSO, TÜİK).

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik İstanbul İşgücü Piyasasının Genel Durumu 2004 2005 KURUMSAL OLMAYAN SİVİL NÜFUS ('000) 11.043 11.398 15 VE DAHA YUKARI YAŞTAKİ NÜFUS ('000) 8.076 8.396 İŞGÜCÜ DURUMU ('000) 3.784 4.015 İstihdam edilenler 3 318 3.556 Eksik istihdam 64 48 İşsiz 467 459 İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI (%) 46,9 47,8 İŞSİZLİK ORANI (%) 12,3 11,4 Genç nüfusta işsizlik oranı (%) 19,2 17,7 EKSİK İSTİHDAM ORANI (%) 1,7 1,2 Genç nüfusta eksik istihdam oranı (%) 1,8 0,9 İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYANLAR ('000) 4.292 4.380 Kaynak: TÜİK-HHİA

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik İstanbul’da kurumsal olmayan sivil nüfusun 4 milyon 15 bini bir işte çalışanlar ile işsizlerden oluşmaktadır. Bunlardan 3 milyon 556 bini gelir getirici bir işte çalışırken, 459 bin kişi çalışma yeteneğine sahip olmasına karşın iş bulamayan kişilerden oluşmaktadır.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Türkiye ve İstanbul’da İşgücünün İşteki Durumuna Göre Dağılımı ( , %) Türkiye İstanbul 2004 2005 Erkek Kadın Toplam a) Ücretli ve Yevmiyeli 55.0 39.3 54.2 57.8 43.8 79.0 76.1 90.2 77.9 74.8 89.9 b) Kendi hesabına ve İşveren 36.0 11.0 29.8 35.1 14.5 18.8 22.2 6.0 20.1 23.8 6.1 c) Ücretsiz aile işçisi 8.9 49.8 16.0 7.0 41.7 2.1 1.7 3.8 2.0 1.5 3.9 Kaynak: TÜİK-HHİA

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Türkiye genelinde % 54.2 olan ücretli ve yevmiyelilerin payı İstanbul’da ekonomik gelişmişliğe paralel olarak daha da yükselmekte ve % 77.9’a çıkmaktadır. Dolayısıyla İstanbul, Batı ülkelerindeki duruma benzer biçimde % 78 gibi büyük oranda ücretli ve yevmiyelilerin hakim olduğu bir kent olarak ortaya çıkmaktadır. İşgücüne katılan kadınların yüzde 90’ının ücretli çalışanlardan oluştuğunu da ayrıca dikkate almak gerekmektedir .

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Kaynak: TÜİK-HHİA.

İşgücü (Toplam)/15+Sivil Nüfus
Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik İstanbul’da Kurumsal Olmayan Sivil Nüfus ve İşgücünün Yaş Grubuna Göre Dağılımı (2004,%) İşgücü (İstihdam) İşgücü İşgücü (Toplam)/15+Sivil Nüfus (İşsiz) 100.00% 41.07% 5.79% 46.85% 53.15% 11.00% 2.40% 0.58% 2.98% 8.01% 12.53% 5.26% 1.25% 6.51% 6.02% 30.11% 16.51% 2.22% 18.73% 11.38% 33.77% 15.51% 1.61% 17.12% 16.64% 55 + 12.59% 1.36% 0.14% 1.50% 11.09% Kaynak. TÜİK-HHİA. Kaynak. TÜİK-HHİA.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Nüfusun %35’i Asya tarafında, % 65’İ Avrupa tarafında yaşıyor. Türkiye’de kilometre kareye ortalama 88 kişi düşerken, İstanbul’da kişi düşüyor. 1990 yılı itibariyle İstanbul’da yaşayanların % 42.1’inin, yaşadığı ilde doğmuş olmalarıdır. Bunun anlamı, İstanbul’da yaşayanların % 57.9’unun ekonomik ya da diğer nedenlerden dolayı göç sonucunda gelenlerden oluşmasıdır.

İstanbul’da Kayıtlılık Durumu ve Sektörlere Göre İstihdam (2005, %)
Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik İstanbul’da Kayıtlılık Durumu ve Sektörlere Göre İstihdam (2005, %) Toplam Tarım Sanayi(1) Ticaret Hizmet Kayıtlı Kayıtlı değil 100.00 67.04 32.96 0.22 0.45 27.25 15.72 16.51 9.34 23.06 7.45 Erkek 79.36 53.23 26.12 0.34 22.55 12.32 14.15 8.16 16.31 5.31 Kadın 20.64 13.81 6.83 0.00 0.11 4.70 3.40 2.36 1.18 6.75 2.14 Kaynak: TÜİK-HİAA.

Durum Analizi İstanbul’da İstihdam ve İşsizlik Türkiye geneli için kayıt dışı istihdam oranı % 50.1 olarak gösterilmektedir. İstanbul’da kayıt dışı istihdam oranının 2002 yılında % 32.8, 2005’te de % 33 olduğu, dolayısıyla İstanbul’da Türkiye ortalamasının altında bir kayıt dışılık gerçeğinin varlığı ortaya çıkmaktadır. Kayıt dışılık oranı tarım sektöründe % 0.5, sanayi ve hizmetler sektöründe sırasıyla % 15.7 ve %7.5’dir.

İstanbul İşgücü Piyasasının SWOT Analizi
Durum Analizi İstanbul İşgücü Piyasasının SWOT Analizi GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER Asya’yı Avrupa’ya, Doğu’yu Batıya, Kuzeyi Güneye bağlayan bir köprü olması. Doğal, tarihi ve kültürel doku ve potansiyel. Ekonominin, sanayinin ve ticaretin merkezi olması. Sanayi ve hizmet tabanlı ekonomik yapı (sanayi ve hizmet kenti olması). Gelişmiş imalat sanayinin varlığı. Genç ve dinamik işgücü potansiyeli. Belli alanlarda yetişmiş-nitelikli işgücü. Tarım sektörü istihdam payının küçüklüğü. Ücretli istihdamının yüksekliği. İstihdam oranının düşüklüğü. İşgücüne katılım oranlarının düşüklüğü ve özellikle kadın katılımının yetersizliği. İşsizlik oranının yüksekliği. Okuma yazma bilmeyen erkek işsiz oranının yüksekliği. İşgücü ve istihdam edilenlerin eğitim seviyesinin düşüklüğü. Eğitim-istihdam ilişkisinin kopukluğu. Yabancı kayıt dışı istihdamın yüksekliği Son yıllarda hızı azalsa da yerli ve yabancı göç alıyor olması.

Durum Analizi İstanbul İşgücü Piyasasının SWOT Analizi GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER Türkiye ortalamasının altında seyreden kayıt dışı istihdam oranı. Ulaşım ve iletişim giderlerinin düşüklüğü. Gelişmiş teknoloji altyapısı. Global trendlere uygun, rekabetçi üretim yapısı. Kurumsallaşmanın yüksekliği. Güçlü finans ve bankacılık altyapısı. Esnek üretim yeteneği. İl İstihdam Kurullarının etkin çalışmasına yönelik olarak yürütme kurullarının oluşturulması. İl düzeyinde sosyal diyalog sürecinin başlamış olması. Yoğun nüfus artışı ve göçün getirdiği eğitim, sağlık ve sosyal yaşam sorunları. İşgücü maliyetlerinin ve bu bağlamda istihdam vergilerinin yüksekliği. Yatırım için altyapı maliyetlerinin yüksekliği. Gelir dağılımındaki adaletsizliğin çok daha çarpıcı olması. Yüksek düzeyli, verimli ve modern standartlarla işleyen işletmelerle, çok fazla kayıt dışı iş gören, ufak ölçekli ve daha geleneksel teknolojilerle az verimli çalışan işletmelerin ortaya koyduğu ikili yapı.

Durum Analizi İstanbul İşgücü Piyasasının SWOT Analizi GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER AB ülkeleri içinde son yıllarda üniversite sayısında en fazla artış gösteren metropol olması. Kıta Avrupa’sının en büyük ikinci metropolü durumundaki İstanbul’un en hızlı nüfus artış hızına sahip olması ve bu durumun giderek yaşlanan AB ülkelerine karşı İstanbul’u avantajlı kılması. Avrupa’da kongre turizmi en hızlı gelişen metropoller içinde yer alması. Sağlık turizmi sektöründe AB ülkelerine göre rekabet üstünlüğüne sahip olması. Kaçak yapılaşma, kaçak yapı stokunun fazla olması. Ulaşım, altyapı eksikliği ve plansızlık. İstanbul’un sahip olduğu afet riskleri ve gerçekleşmesi beklenen deprem)(tehdit) İstanbul işgücü piyasasına ilişkin kapsamlı, düzenli sürekli bir ortak veri tabanı olmaması ve veri üreten kuruluşlar arasında koordinasyon eksikliği. Çalıştırılan işçi sayısı kriteri temelinde sosyal yükümlülüklerin fazlalığı (TÜRK-İŞ ve DİSK katılmamaktadır).

Durum Analizi İstanbul İşgücü Piyasasının SWOT Analizi GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER Bilişim sektöründe AB ülkeleri içinde en hızlı büyüyen metropoller içinde yer alması. Uluslararası firmalar açısından Ortadoğu, Balkanlar, Hazar ve Karadeniz havzası için yönetim merkezi olarak tercih edilmesi. Çevre ilçelerinde özellikle hizmet sektöründe KOBİ’lere yönelik altyapı çalışmalarının gerçekleştirilmiş olması. İşçi, işveren ve devlet arasında sosyal diyalog mekanizmalarının işlevsel ve etkin olmaması. Yatırım için gerekli olan istikrar ve güven ortamının yaratılamayışı. Bürokratik engellerin azaltılmasına rağmen devam etmesi. Esnek çalışma tekniklerinin tam olarak uygulanamayışı (TÜRK-İŞ ve DİSK katılmamaktadır). Tarımdaki istihdam çözülmesi nedeniyle oluşan fazla işgücü için planlama yapılamayışı. İstihdama yönelik ekonomik politikaların eksikliği. İstihdam teşviklerinin yetersizliği.

İSTANBUL’DA FİRMA BAZINDA YATIRIMLAR
II. BÖLÜM İSTANBUL’DA FİRMA BAZINDA YATIRIMLAR (İstanbul’da Sektörlere Göre Firma Sayısı ile İstihdam İlişkisi)

Araştırmanın Kapsam ve Yöntemi
İstihdamın arttırılması bağlamında firma yatırımlarının doğrudan etkili olduğu varsayılmıştır. TÜİK 2001 sanayi sayımı verileri kullanılarak İstanbul’daki firma sayıları ile istihdam arasında basit doğrusal regresyon analizi aracılığıyla söz konusu ilişki test edilmiştir. Analizde 32 ilçe bazında işyeri sayısı ile çalışanların ortalaması değişkeni kullanılmıştır. İşyeri sayısı bağımsız (etkileyen) değişken, çalışanların ortalaması ise bağımlı değişken (etkilenen) olarak alınmıştır.

Analiz iki bölümden oluşmaktadır.
Firma yatırımlarının; İl genelinde sektörlere göre dağılımı İlçe düzeyinde ve sektörlere göre dağılımı

İstanbul İl Genelinde Firma Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı
(Artış yaşanan alanlar) Özel eğitim kurum ve kuruşlarındaki firma sayısı % 66,54 artışla 1390’dan 2315’e . Bilgisayar, büro makineleri ve kırtasiye firma sayıları %136,8 artışla 2688’den 6366’ya. Taşıt araçları servis ve bakım istasyonları firma sayıları 455’den 1069’a çıkmış, bu grupta % 134’lük bir artış yaşanmıştır. Kozmetik alanındaki firma sayıları % 442 artışla 266’dan 1443’e. Uluslararası - şehirlerarası taşıma turizm, seyahat acenteleri firma sayıları % 123’lük artışla 1492’den 3335’’e. Optisyenler, optik ve optometrik ürünlere yönelik firma sayıları % 110 artışla 258’den 544’e.

Şehiriçi insan taşımacılığı (okul, personel vb
Şehiriçi insan taşımacılığı (okul, personel vb.) firma sayıları % 318 artışla 852’den 3566’ya. Turizm belgeli tesisler 128’den % 394’lük bir artışla 633’e. İzolasyon ve yalıtım malzemelerindeki firma sayıları % 154’lük artışla 223’den 568’e. Hediyelik eşya ve bijuteri firmaları % 351’lik artışla 323’den 1458’e. Ev tekstili üretici ve satıcılarındaki firma sayıları 555’den 1175’e çıkmış ve bu alanda % 111’lik bir artış yaşanmıştır. Özel sağlık kuruluşları grubunda % 14’lük artışla firma sayıları 3776’dan 4342’ye. İnşaat sektöründeki firmalar % 24’lük artışla 25540’dan 31655’e.

(Azalış yaşanan alanlar) Azalmaların yüksek oranlarda çıkmasının nedeni, firma kapatılmaları yanında, faaliyetleri durmuş olanların İTO tarafından 2004 yılında silinmesidir. Hazır giyim ve konfeksiyon firmaları 20216’dan 13853’e (azalış: % 31). Kamyon, Otomobil, Otobüs yedek parça firmaları 6306’dan 4351’e (azalış:% 31). Kimyevi madde ve Kimyevi boyalardaki firmalar 6027’den 4775’e (azalış % 20). Bankalar ve Finans kuruluşları grubunda % 24’lük azalışla firma sayıları 4454’den 3375’e (azalış: %24).

(Değerlendirme) Genel anlamda İstanbul’da beklendiği gibi sanayi alanında bir azalma yaşanmasına rağmen, kentin bir sanayi metropolü özelliği devam etmektedir. Hizmet sektöründe büyük artış dikkati çekmektedir. Bu artış özellikle Bilgisayar firmaları, Özel eğitim ve sağlık kurumları, Uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı, kozmetik, turizm ve izolasyon alanındaki firmalara aittir. İnşaat firmalarında artışla birlikte, izolasyon gibi alanlarda artışın olması inşaat sektöründe uzmanlaşmaya gidiş konusunda önemli ip uçları vermektedir. Özellikle hizmet sektöründe uzmanlaşma eğilimleri, istihdam açısından kalifiye iş gücü talebinin göstergesi olarak değerlendirilebilir.

(Değerlendirme) İmalat Sanayi alanındaki en çarpıcı azalış, konfeksiyon ve kimya sektöründeki firmalara aittir. 2001 krizinin etkisiyle Bankacılık ve Finans alanında da firma azalışları söz konusudur. Ancak bazı firma gruplarında il genelinde azalış yaşanırken bazı ilçelerde kayda değer oranlarda artış görüldüğü gibi, il genelinde artış yaşanırken, bazı ilçelerde aksine azalış görülmektedir.

İstanbul Genelinde Firma Yatırımlarının
İlçelere Göre ve Sektör Bazında Dağılımı İTO verileri kullanılarak 32 ilçede 87 sektör üzerinde mevcut firma sayıları baz alınarak yılları karşılaştırılmış ve artış azalış yönünden öne çıkan en önemli 13 sektör çalışmada yer almıştır.

İlçere Göre Sektörel Bazda Firma Yatırımları
Eminönü

Eminönü İlçesinde Firma Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı (2000-2006)
2000 yılı firma sayısı 2006 yılı firma sayısı 2000 yılı Sektörün ildeki oranı(%) 2006 yılı Sektörün ildeki oranı(%) arası oranlardaki değişim(%) Sektörün İlçede arası Değişim Oranı(%) Sektörün İlde arası Değişim Oranı(%) 2000 yılı Sektörün ilçedeki tüm Sektörler içindeki oranı(%) 2006 yılı Sektörün ilçedeki tüm Sektörler içindeki oranı(%) arası ilçedeki toplam Firma Sayısındaki değişim oranı(%) 1 HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON 4294 2382 21,24 17,19 -19,05 -44,53 -31,48 13,27 11,85 2 MENSUCAT 2603 1892 19,48 13,69 -29,72 -27,31 3,42 8,05 9,41 3 KİTAP,MATBAA,KARTON KUTU 1418 697 23,48 12,13 -48,36 -50,85 -4,82 4,38 3,47 4 HEDİYELİK EŞYA VE BİJUTERİ 168 505 52,17 34,66 -33,57 200,60 351,39 0,52 2,51 5 EV TEKSTİLİ, MEFRUŞAT ÜRETİCİ VE SATICILARI 283 388 51,08 33,05 -35,30 37,10 111,71 0,87 1,93 6 ELEKTRİK TESİSAT MALZEMESİ VE ELEKTRONİK 148 377 2,81 4,63 64,85 154,73 54,52 0,46 1,88 7 SANAYİ MAMULLERİ İHRACATÇILARI 238 274 7,80 7,89 1,20 15,13 13,76 0,74 1,36 -37,86 8 KAĞIT 896 264 31,28 15,43 -50,68 -70,54 -40,24 2,77 1,31 9 ULUS.-ŞEHİRLERARASI YOLCU TAŞ.TUR.SEY.ACENTELERİ 89 213 5,97 6,39 7,07 139,33 123,53 0,28 1,06 10 BİLGİSAYAR, BÜRO MAKİNELERİ VE KIRTASİYE 126 209 4,69 3,28 -29,96 65,87 136,83 0,39 1,04 11 OPTİSYENLER, OPTİK VE OPTOMETRİK ÜRÜNLER 98 163 38,13 30,02 -21,28 66,33 110,85 0,30 0,81 12 TURİZM BELGELİ TESİSLER 42 112 33,07 17,72 -46,41 166,67 394,53 0,13 0,56 13 KOZMETİK 25 73 9,43 5,06 -46,34 192,00 442,48 0,08 0,36 2000 yılı ilçedeki toplam Firma Sayısı : 32347 2006 yılı ilçedeki toplam Firma Sayısı : 20102

Eminönü İlçesinde Firma Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı (2000-2006,%)

İlçedeki ağırlığa göre: Turizm belgeli tesisler, hediyelik eşya ve bijuteri, ev tekstili, mefruşat üretici ve satıcıları, elektrik tesisat malzemesi ve elektronik, sanayi mamulleri ihracatçıları, uluslararası-şehirlerarası yolcu taşıma turizm seyahat acenteleri, bilgisayar, büro makineleri ve kırtasiye, optisyenler, optik ve optometrik ürünler, kozmetik. İldeki ağırlığa göre: Elektrik tesisat malzemesi ve elektronik, sanayi mamulleri ihracatçıları, uluslararası-şehirlerarası yolcu taşıma turizm seyahat acenteleri.

STRATEJİ VE POLİTİKA ÖNERİLERİ
III. BÖLÜM STRATEJİ VE POLİTİKA ÖNERİLERİ

Strateji ve Politika Önerileri
İstanbul, çevreye duyarlı, ileri teknoloji ile üretim yapan, küresel pazarlar için yüksek katma değerli ürünler üreten ve nitelikli işgücü için istihdam yaratan bir sanayi kenti olma özelliğini kaybetmeden, doğal, tarihi, kültürel değer ve potansiyelinin titizlikle korunduğu, ticaret, finans, bilişim, sağlık, eğitim, kültür ve turizm, moda ve tasarım merkezi olmalıdır.

Stratejik Amaçlar: Sanayi ve hizmetler sektörünü birlikte ele alan entegre politikaların oluşturulması. İstanbul Metropolitan Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi çalışmalarının ve 2010 Avrupa Kültür Başkenti Projesinin dikkate alınması. İstanbul’daki sanayinin bölgesel desantralizasyonunun sistemli ve planlı bir şekilde işletilmesi ve sürecin iyi yönetilmesi. Ulaşım ve altyapı sorunlarının çözümlenmesi, dengeli ve güçlü ulaşım ilişkilerinin oluşturulması ve erişilebilirlik kavramına özel önem verilmesi.

Stratejik Amaçlar: Öngörülen gelişmeler doğrultusunda nitelikli işgücü ihtiyacının belirlenmesi ve ihtiyacın nasıl karşılanacağının planlanması. Kaçak yabancı işçi çalıştırılması dahil olmak üzere kayıt dışı istihdamın azaltılması. Ücretli işgücünün yaşama ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi. Kentin doğal, tarihi ve kültürel doku ve potansiyelinin yeni istihdam olanakları yaratacak biçimde korunması ve değerlendirilmesi. İstihdam alanını doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren tüm karar alma süreçlerinde istihdam odaklı yaklaşımın benimsenmesi.

GENEL POLİTİKA ÖNERİLERİ
Makroekonomik Politikalar Ekonomi politikalarında büyüme ve istihdama birlikte odaklanılması, Büyümenin istihdama katkı sağlayacak biçimde dizayn edilmesi, Ekonomi yüksek katma değer yaratan mal ve hizmet üretimine, yenilikçiliğe, ileri ve öncü teknolojilere yönlendirme, Politik, ekonomik ve kurumsal istikrar sağlanmalıdır.

Makroekonomik Politikalar
Avrupa İstihdam Stratejisi (AİS) ile uyumlu Ulusal İstihdam Stratejisi AİS”nin bir yol haritası olarak alınması. Ulusal İstihdam Stratejisi’nin revize Lizbon Stratejisi kapsamında kabul edilen istihdam yönlendirici kılavuzları temelinde oluşturulması. AİS’ye uyum çalışmalarının tamamlanması.

İleri ve Öncü Teknoloji Süreçler Ulusal Bilim ve Teknoloji Strateji ve Politikasının, kamu ve özel sektör işbirliği içinde etkin şekilde uygulanması. Toplumda ve işletmelerde yenilikçilik kültürünün yaratılması ve yaygınlaştırılması. Eğitim politikasının, bilim-teknoloji ve yenilik politikaları ile bağlantılı olması. Sanayi, üniversite ve bilim kuruluşları arasında işbirliğinin geliştirilmesi, bilimsel birikimin ticari alana ve ulusal rekabet gücümüze yansıtılması.

İstihdam Odaklı Toplumsal Anlaşmalar Ulusal İstihdam Stratejisi ve politikalarının ilgili ve yetkili tüm tarafların katılımı, işbirliği ve mutabakatı ile hazırlanması ve uygulanması. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu ve Avrupa Sendikalar Konfederasyonu (üyesi tüm Türk işçi sendikaları konfederasyonlarının İl İstihdam Kurulları’na davet edilmesinin yasal güvence altına alınması.)

Girişimcilik ve KOBİ’ler KOBİ’ler ve girişimcilerin eğitim, vergi, kredi, finansman, teknoloji, işletme ve pazarlama konularında desteklenmesi. KOBİ’lere yönelik kredilerin miktarı ve limitleri artırılması, kredilerin çeşitlendirilmesi ve kolaylaştırılması. Girişimciliği destekleyen program ve projelerin geliştirilmesi.

Makroekonomik Politikalar Etkin ve İstihdam Bazlı Teşvik Sistemi
İŞKUR´a kayıtlı işsizlerden, yeni istihdam edilenlerin sosyal güvenlik primi ve vergi yükünde 3 yıl süre ile % 50 oranında indirim sağlanması. Genç işsizler, uzun süreli işsizler ve özürlülerinin istihdamının teşvik edilmesi. Özürlülerin “evde çalıştırma”, “korumalı istihdam”, “işe giriş önceliği” gibi mekanizmalarla desteklenmesi, Kadınların işgücüne katılımlarının teşvik edimesi.

Yasal ve Sosyal Yükümlülükler
İstihdam Üzerindeki Prim ve Vergisel Yükler Zorunlu İstihdam ve Sosyal Yükümlülükler İdari Para Cezaları İş Güvencesi ve Esneklik Hükümleri Kıdem Tazminatı İşsizlik Sigortası Gibi konuların sosyal tarafların yapacakları anlaşmalar çerçevesinde istihdamı artırıcı hale dönüştürülmesi. Bu alanlarda işçi ve işveren kesimi farklı görüşlere sahiptir.

Kurumsal Yapılanma İŞKUR’un Etkinliği Personel sayısının artırılması ve personelin uzmanlığının geliştirilmesi. Örgütsel yapısının güçlendirilmesi. Tanınırlığının artırılması. Özel istihdam büroları ile işbirliğinin geliştirilmesi. Eğitim hizmeti alım süreçlerinin etkinleştirilmesi.

Kurumsal Yapılanma Yeterli ve Düzenli Veri Sistemi İşgücü piyasası için veri üreten kurumlar arasında kavram, tanım ve kapsam yönünden standart sağlanması. Kurumlar arası otomasyon sistemine geçilmesi.

İşgücünün Eğitimi Gelişen sektörlerin ihtiyaçları doğrultusunda meslek okullarına yönelinmesi. Kadınların iyi eğitim almalarının sağlanması, Kısa süreli meslek ve beceri eğitimlerinin ön plana çıkarılması yaşam boyu öğrenimin desteklenmesi. İşsizlik Sigortası Fonunda biriken kaynağın, işgücü piyasasında geçerliliği olan meslek eğitimlerinde kullanılması. İşletmeler ve sendikaların, merkezi ve yerel düzeyde, mesleki eğitim alanlarında söz sahibi olması. İl Mesleki Eğitim Kurulları ve İl İstihdam Kurullarının birleştirilmesi.

Kayıt Dışı İstihdam İle Mücadele
Çalışma Koşulları Kayıt Dışı İstihdam İle Mücadele T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanan Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele-KADİM projesinin sosyal tarafların desteği ile uygulanmasına devam edilmesi.

Çalışma Koşulları Çalışma Süreleri Ücret-Verimlilik İlişkisi Kısmi Zamanlı (Part-Time) Çalışma Bürokratik İşlemler Gibi konuların sosyal tarafların yapacakları anlaşmalar çerçevesinde istihdamı artırıcı hale dönüştürülmesi. Bu alanlarda işçi ve işveren kesimi farklı görüşlere sahiptir.

İSTANBUL’A ÖZGÜ POLİTİKA ÖNERİLERİ
Mesleki Eğitim Ve Kurslarda, İlçeler bazında Gelişen Sanayi Ve Hizmet Sektörlerine Odaklanılmalı İlçeler bazında Gelişen Sanayi Ve Hizmet Sektörlerine göre Meslek liseleri ile meslek yüksek okullarında branşlar tespit edilmeli, yine İŞKUR, İSMEK, Halk Eğitim vb. kuruluşlar meslek edindirme kurslarını, bu sektörlere göre düzenlemeli.

İstanbul’un Turizm Potansiyelinden Daha Fazla Yararlanılması
Tarihsel ve kültürel yapıların restorasyonunu. Kongre turizminin geliştirilmesine yönelik gerekli alt ve üst yapının geliştirilmesi. Turizmin gerektirdiği nitelikli personelin yetiştirilmesi

Eğitim Sektörünün Alternatif ve Potansiyel İstihdam Alanı Olarak Değerlendirilmesi
Kalkınma ve İstihdamda nitelikli insan gücü özel önlem arz etmektedir. İstanbul’da okul ve derslik ihtiyacı gözönünde bulundurulduğunda Özel sektörün imkân ve kabiliyetinin de bu alana çekmek bir zorunluluk olarak görülmektedir. Böylece eğitim sektörüne sağlanacak imkânlarla çok ciddi istihdam yaratma fırsatı doğabilir.

Sağlık Sektörünün Alternatif ve Potansiyel İstihdam Alanı Olarak Değerlendirilmesi
Sağlık sektöründe bölgesel ve küresel anlamda bir güç haline gelmek mümkündür. Bu durum ciddi sayıda doğrudan istihdam sağlayacağı gibi başta turizm olmak üzere çeşitli sektörlere yapacağı dolaylı etki ile bu sektörlerde de istihdam artışına ve yeni iş alanlarının yaratılmasına imkân sağlayacaktır.

Bilişim Sektörüne Alternatif ve Potansiyel İstihdam Alanı Olarak Özel Önem Verilmesi
Türkiye’nin bilişim merkezinin İstanbul olması. Teknopark ve Silikon Vadisi projelerine işlerlik kazandırmak suretiyle bilişim sektörü İstanbul gündemine taşınması ve sektörün ihtiyaç duyacağı elemanların yetiştirilmesi sürecinin başlatılması.

İstanbul’daki Düzensiz Ve Çarpık Yapılaşma İle Deprem Riski İstihdam Açısından Avantaj Olarak Değerlendirilmeli Binaların % 70’i imara aykırı. Sağlıksız ve niteliksiz olarak tespit edilen bina sayısı 1,6 milyon civarında. Bu binaların % 65’inin (yaklaşık 1 milyon adet) yıkılıp yeniden yapılması, iç piyasada büyük bir ekonomik canlanma ve istihdam sağlayacak. Bir konut yenileme projesinin yaklaşık üç kişiye istihdam sağladığı varsayıldığında 10 yıl içinde, 1 milyon konutun inşası halinde 3 milyon kişiye/işsize iş yaratılabilir.

Metropole Özgü Yeni İş Alanlarının Değerlendirilmesi
Güvenlik, temizlik, organizasyon hizmetleri, fuarcılık, sergicilik gibi alanlara yönelinmesi Evsel atıkların geri dönüşüme yönelik kullanım amacıyla sınıflandırılarak toplanması, bu atıkların sanayiye yönelik ara ürün olarak toplanması ve ekolojik tarıma yönelik gübre olarak yeniden değerlendirilmesi.

İstanbul’a Yönelen Göçün Kontrol Altına Alınması
İstanbul’a göç veren yörelerimizde mevcut ekonomik potansiyel ve gelişme imkanlarının değerlendirilerek bölgesel düzeyde istihdamı artırıcı projelerin geliştirilmesi İstanbul’a yakın (Adapazarı, Çorlu, Düzce, Lüleburgaz, Yalova ve Bursa dolaylarında) yeni çekim alanları oluşturulması. Bölgesel kalkınmaya ağırlık verilmesi ve tarım sektörünün sorunlarının çözümlenmesi.

Ulaşım Sorunun Acil Olarak Çözümlenmesi
Raylı sistemler başta olmak üzere toplu taşıma sistemlerine ağırlık verilmesi. Metro, denizden daha fazla yararlanma, akbil ücretsiz aktarmasının yaygınlaştırılması ile erişilebilirliğin artırılması.

Büyükşehir Belediye Başkanlığının İSMEK Uygulamasının Bir Projeye Dönüştürülmesi
Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan İSMEK uygulamasını Sosyal yardımlaşma vakıfları, sosyal hizmet il müdürlükleri ve İŞKUR ile işbirliği yaparak bir projeye dönüştürülmeli Proje bu tür hizmetlerin disipline edilmesi bakımından da önemli fayda sağlayacaktır

İstanbul İşgücü Piyasasını İzleme ve Yönlendirme Amacıyla İstihdam Koordinasyon Ofisi’nin (İSKOROF) Oluşturulması İŞKUR İl Müdürlüğü bünyesinde İTO ve İSO’dan uzman personelin görev yapacağı “İstihdam Koordinasyon Ofisi”sinin kurulması. İş arayanları ve sosyal tarafları bilgilendirmek ve internet üzerinden tarafları yönlendirmek amacıyla web sayfasının oluşturulması.

İstanbul Kalkınma Ajansının Kurulması
Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek görevleri arasında olan ajansın ilimizde istihdamın artırılmasında önemli fonksiyon ifa edebilir

İstanbul İstihdam Kurulu’nun Asil Üyelerle Toplanmasının Sağlanması
Kurul’un yasal fonksiyonlarını etkin şekilde yerine getirebilmesi için asil üyelerle toplanması için çalışma yapılması. İstanbul İŞKUR İl Müdürlüğü’nün Etkinliği Personel sayısının artırılması (an az kişiye çıkarılması) ve mevcut personelin uzmanlığının geliştirilmesi.

İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "İSTANBUL İL İSTİHDAM KURULU İSTANBUL İSTİHDAM RAPORU"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim