19 .YY (XIX.YY) OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ

... konulu sunumlar: "19 .YY (XIX.YY) OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ"— Sunum transkripti:

1 19 .YY (XIX.YY) OSMANLI DEVLETİ DAĞILMA DÖNEMİ

2 YILINDA FRANSA’DA BÜYÜK FRANSIZ İHTİLALİ PATLAK VERDİ.BU
İHTİLALİN SONUÇLARI TÜM DÜNYAYI ETKİLEDİĞİ GİBİ OSMANLI DEVLETİNİ DE OLUMSUZ ETKİLEDİ.

3 BU İHTİLAİN SONUCU OLARAK AVRUPADA’Kİ TÜM ÇOK ULUSLU
KRALLIKLAR TEHLİKEYE DÜŞTÜ., ÖZELLİKLE ÖZGÜRLÜK VE MİLLİYETÇİLİK AKIMLARI OSMANLI GİBİ BİR ÇOK FARKLI MİLLİYETTEN OLUŞAN ÜLKELRİ DERİNDEN ETKİLEDİ. BU YÜZYILDA OSMNALI DEVLETİNE BAĞLI BİR ÇOK ULUS OSMANLI DEVLETİ’NİN PARÇALAMMASINI İSTEYEN DEVLETLERCE DESTEKLENEREK AYAKLANDI.Osmanlı DAĞILMA SÜRECİNE GİRMİŞ OLDU.

4 FRANSIZ İHTİLALİ’NDE ÖLDÜRÜLEN KRALİÇE MARİA ANTİONETTE

5 Osmanlı - Rus Savaşı - Rusya'nın Eflâk ve Boğdan beylerini Osmanlılara karşı kışkırtması - Fransa'nın kışkırtmasıyla Eflâk ve Boğdan beylerinin görevden alınması ve boğazların Ruslara kapatılması üzerine savaş başladı. Sonuçta, 1812'de Bükreş Antlaşması yapıldı. Prut nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi. Sırplara bazı haklar tanındı. NOT: İlk defa, bir azınlık Bükreş antlaşmasıyla ayrıcalık elde etmiştir._

6 Sırp İsyanı ( ) Fransız İhtilâlinin etkisi, yöneticilerin halka kötü davranması ve ağır vergiler alınmasından dolayı Sırp Halkı isyan etmiş, Sırplar 1812 Bükreş antlaşmasıyla ayrıcalık kazanmıştır. Edirne Antlaşması ile özerk yönetime, Berlin Antlaşması ile bağımsızlıklarına kavuşmuşlardır.

7 Yunan İsyanı Fransız İhtilâlinin etkisi, Rusların kışkırtması ve Etnik-i Eterya Cemiyeti'nin çalışmaları sonu­cunda isyan etmişlerdir. Kavalalı Mehmet Paşa is­yanı bastırmış, ancak Avrupa ülkeleri Yunanistan'a bağımsızlık verilmesinden yana olduklarından bu olaya karşı çıkarak Navarin'de (1827) Osmanlı donanmasını yakmışlardır. Bunun üzerine Osmanlı -Rus Savaşı yapıldı. Osmanlılar yenildiler.

8 NAVARİN YANGINI

9 Osmanlı Devleti zorunlu olarak Edirne Antlaşması'nı imzalamıştır (1829). Yunanistan'a bağımsızlık verilmiştir. Ayrıca Rus ticaret gemileri boğazlardan serbest geçiş hakkı elde etmiştir. NOT: Osmanlı Devleti'nin Küçük Kaynarca'dan sonra imzaladığı en ağır antlaşmadır. Akdeniz'de dengenin bozulduğunu ileri süren Fransa 1830'da Cezayir'i işgal etti.

10 Kavalalı Mehmet Ali Paşa Ayaklanması
Nedenleri: Mora'daki Yunan isyanını bastıran Mehmet Ali Paşa'ya Mora Valiliği verilmedi. İstenilen Suriye Valiliği de verilmedi. Oğlu İbrahim Paşa Adana ve Konya'ya ilerledi. Suriye'de Osmanlı Ordusunu yenmesi sonucunda Osmanlı Devleti, Mehmet Ali Paşa'ya karşı Rusya ile anlaşmıştır. Bunun üzerine Mehmet Ali Paşa Osmanlı Devleti'ne karşı isyan etmiştir.

11    II.Mahmut Yunan İsyanını bastırabilmek için Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'dan yardım istemiş, bunun karşılığında Mora ve Girit Valiliklerini vermeyi vaad etmişti. Ancak Yunanlılar bağımsızlık kazanınca bu vaadler gerçekleşmedi. *   Mehmet Ali Paşa Mora Valiliğinin yerine Girit ve Suriye Valiliğinin verilmesini istedi. ll.Mahmut bunu kabul etmeyince Mehmet Ali Paşa isyan etti ve Konya'ya kadar ilerledi. *   II.Mahmut Rus Çar'ı I.Nikola'dan yardım istemek zorunda kaldı. GİRİT ADASI

12 *   Rus Orduları'nın ve Donanması'nın İstanbul'a gelmesi, Mısır Sorunu'nu uluslararası bir sorun haline getirdi. Rus donanmasının iSTANBUL’a gelmesi İngiltere ve Fransa’yı telaşlandırdı.Rusların başına buyruk hareket etmesinden rahatsız olmuşlardı. *   İngiltere ile Fransa'nın müdahalesi sonucu Mehmet Ali Paşa ile imzalandı.

13 Kütahya Antlaşması(1833) a)­ Mehmet Ali Paşa'ya Mısır, Girit ve Suriye Valilikleri, b)­ Oğlu İbrahim Paşa'ya Cidde ve Adana Valilikleri verildi. NİKOLA I Kütahya Antlaşması tarafların beklentilerine uygun bir antlaşma olmadı, Mısır Sorunu'nu yüzeysel olarak çözdü.

14 Hünkar İskelesi Antlaşması (1833)
II.Mahmut, Mehmet Ali Paşa'nın olası bir saldırısına karşı İngiltere ve Fransa'ya güvenemediği için Rusya ile Hünkar İskelesi Antlaşması'nı(1833) imzaladı. Antlaşmaya göre; a)­ Osmanlı Imp'na herhangi bir düşman saldırırsa masrafları Osmanlı İmp. tarafından karşılanmak koşulu ile Rusya asker ve donanma gönderecek, b)­ Rusya bir saldırıya uğrarsa Osmanlı Imp. sadece Boğazları kapatacaktı. II.MAHMUT

15 Kütahya Antlaşması'ndan memnun olmayan II
   Kütahya Antlaşması'ndan memnun olmayan II.Mahmut ile Mehmet Ali Paşa savaş hazırlıklarına başladılar. *   Her iki taraf 1839'da Nizip'te karşılaştılar. Nizip Savaşı Osmanlı Imp.'nun yenilgisi ile sonuçlandı. *   Avrupa Devletleri, Rusya'nın Hünkar İskelesi Ant. ile doğan haklarını kullanmaması için Mehmet Ali Paşa'nın ilerlemesine engel oldular. 

16 Londra Sözleşmesi'ne(1840) göre;
  1840'da Avusturya,Rusya,Prusya,İngiltere Fransa ve Osmanlı İmp'nun katılımı ile Londra'da bir konferans toplandı. Londra Sözleşmesi'ne(1840) göre; a)­ Mısır Osmanlılarda kalacak, yıllık vergi ödemek koşulu ile Mehmet Ali Paşa ile oğullarına bırakılacak, b)­ Suriye,Girit ve Adana Osmanlılara geri verilecekti. *   Başta sözleşmeyi kabul etmeyen Mehmet Ali Paşa yer yer yenilmeye başlayınca sözleşmeyi imzalamak zorunda kaldı.Böylece Mısır Sorunu çözümlenmiş oldu.

17 BOĞAZLAR SORUNU : *   Mısır Sorunu'nun çözümünden sonra Boğazlar Sorunu ele alındı.1841 'de Londra Antlaşması yapıldı.Buna göre; a)­ Boğazlar Osmanlı egemenliği altında kalacak, b)­ Barış zamanında Boğazlardan hiç bir savaş gemisi geçmeyecekti.  *   Böylece Boğazlar Sorunu çözümlenmiş oldu. 

18 KIRIM SAVAŞI ; NEDENLERİ
  Rusya'nın sıcak denizlere inmek isteği, *   Rusya'nın Akdeniz'e egemenlik kurmak isteği, *   Rusya'nın Hünkar İskelesi Antlasması ile elde ettiklerini kaybetmemek isteği, *   Rusların Kudüs'teki Ortodokslara yeni haklar verilmesini sağlamak isteği,  *   İngiltere, sömürge yollarını güvenlik içinde bulundurmak,Fransa ise Akdeniz'deki ekonomik çıkarlarını sürdürebilmek için Rusya'ya karşı Osmanlı İmp'nu desteklemesi Kırım Savaşı'nın nedenlerini oluşturur. + +

19 KIRIM SAVAŞI'NIN GELİŞİMİ VE SONUCU :
*  İsteklerini zorla gerçekleştirmek isteyen Rusya, Eflak ve Boğdan'ı işgal etti.Böylece Osmanlı-Rus Savaşı başladı. *   1853'te Ruslar Sinop Limanındaki Osmanlı Donanmasını yaktı. Bunun üzerine İngiltere,Fransa ve piyemonte(İtalya) Osmanlı İmp'nun yanında savaşa girdi. *   Kırım Savaşı, Rusların yenilgisi ile sonuçlanınca 1856 yılında Paris Barış Konferansı toplandı.Konferans sonunda imzalanan Paris Ant'na göre;

20 a)­ Osmanlı Imp. Avrupa devleti sayılacak ve Avrupa Devletler Hukuku 'ndan yararlanacaktı.  b)­ Osmanlı İmp'nun toprak bütünlüğü Avrupa Devletleri tarafından garanti altına alındı.  c)­ Karadeniz, tarafsız bir deniz olacak,bütün ulusların savaş gemilerine kapalı olacaktı.  d)­ Osmanlı İmp. ve Rusya Karadeniz'de savaş gemisi ve tersane bulunduramayacaktı. e)­ Boğazların statüsü 1841 Londra Antla.,masındaki gibi olacaktı.

21 f)­ Taraflar" savaşta aldıkları yerleri geri verecekti.
g)­ Eflak ve Boğdan'a özerklik verilecekti. h)­ Tuna Nehri'nde ticaret gemileri serbestçe dolaşacaktı. i)­ Osmanlı Imp'nun yayınladığı 1856 Islahat Fermanı dikkate alınarak yapılacak ıslahatlara hiç bir Avrupa Devleti karışmayacaktı.

22 ÖZELLİĞİ : *   Osmanlı İmp'nun Avrupa Devletlerinin kefilliği altına girmesi ile artık kendisini koruyamaz bir duruma düştüğü görüldü. *   Kırım Savaşı, Osmanlı İmp'nun ilk kez dış borç almasına neden oldu(İngiltere'den borç alındı). *   Avrupa Devletleri Osmanlı İmp'na ilk kez topluca destek verdiler.

23 PANİSLAVİZM HAREKETLERİ :
*   Panslavizm, Slav ırkından olan milletlerin Rusya'nın egemenliği altında birleşmelerini hedef alan siyasi bir harekettir. *   Ruslar Ortodoks Hıristiyan ulusların Slav olduğunu ve bunların Rus yöne!iminde birleşmeleri gerektiğini savundular.Bu nedenle Osmanlı İmp. sınırları içindeki Balkan uluslarını Osmanlılara karşı kışkırttılar bunun sonucunda Balkanlarda ayaklanmalar çıkarıldı. Bu isyanlar Osmanlı Imp'nun yıkılışına kadar sürdü. 

24 1877-1878 OSMANLI-RUS SAVAŞI VE BERLİN ANTLAŞMASI :
A- NEDENLERİ: *   1870 ve 1871'de İtalya ve Almanya'nın siyasa lbirliklerini tamamlamaları sonucu, Avrupa güçler dengesinin bozulması ve bunun sonucunda Rusya'nın rahatlaması.  *   Rusların Balkan uluslarını Osmanlı İmp'na karşı ayaklandırması.  *   İstanbul ve Londra Konferanslarında Avrupa Devletlerinin Rus isteklerine ılımlı bakması. 

25 Rusya,İstanbul ve Londra Konferanslarında alınan kararlar Osmanlı İmp
*   Rusya,İstanbul ve Londra Konferanslarında alınan kararlar Osmanlı İmp.tarafından kabul edilmezse Osmanlı İmp'na savaş açacağını ilan etti. *   Osmanlı İmp. Konferans kararlarını kabul etmeyince 1877'de Osmanlı-Rus Savaşı başlamış oldu. *   Ruslar iki koldan saldırıya geçtiler; batıda Bulgaristan, doğuda Kafkasya üzerinden. *   Ruslar batıda Edirne'ye kadar, doğuda ise Erzurum'a kadar ge1diler. 

26 Ayastefanos (YEŞİLKÖY)Antlaşması
*   Osmanlı İmp, İstanbul Rus işgali tehlikesi ile karşılaşınca barış istemek zorunda kaldı. 1878'de Ayastefanos Antlaşması imzalandı.Buna göre; a)­ Sırbistan ve Karadağ ve Romanya'ya bağımsızlık verildi. b)­ Görünüşte Osmanlılara bağlı,Büyük Bulgar Krallığı kuruldu. c)­ Osmanlı İmp. savaş tazminatı olarak Kars, Ardahan, Batum, Doğu Beyazıt ve Eleşkirt'i Rusya'ya verecekti. d)­ Rus sınırı içinde kalan Müslüman halk isterse göç edebilecekti. 

27 ÖNEMLİ BİLGİ OSMANLILARDAN EN GEÇ AYRILAN BALKAN DEVLETİ BULGARİSTAN’DIR. *İLK İSYAN EDEN SIPLAR *İLK BAĞIMSIZ OLAN YUNANLILAR. *EN GEÇ AYRILAN BULGARLAR.

28 1878 BERLİN ANTLAŞMASI : *   Ayastefanos Antlaşması, Avrupa Devletlerinin tepkisiyle karşılaştı. Berlin'de Avrupa Devletlerinin de katılımı ile yeni bir Konferans toplandı. Konferans sonunda Berlin Antlaşması imzalandı. Buna göre; a)­ Bulgaristan üç parçaya ayrılarak özerk bir Bulgaristan oluşturuldu.  b)­ Bosna-Hersek, Osmanlılarda kalacak, yönetimi Avusturya tarafından yürütülecekti. c)­ Teselya Yunanistan'a bırakıldı.  

29 d)­ Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlıklarını kazandılar
d)­ Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlıklarını kazandılar . e)­ Doğu Beyazıt ve Eleşkirt 0smanlılara, Kars, Ardahan ve Batum Rusya'ya bırakıldı. f)­ Ermenilerin çoğunlukta oldukları yerlerde Osmanlı Imp'nun ıslahat yapması kararlaştırıldı. 

30 ERMENİ SORUNU ( I.DÜNYA SAVAŞI ÖNCESİ) :
*   Ermeniler, Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik akımından başlarda pek etkilenmediler . *  Ermeni Sorunu, Avrupa Devletleri tarafından ilk kez 1815 Viyana Kongresi'nde ''Doğu Sorunu'' olarak ortaya atıldı. *   1878 Ayastefanos ve Berlin Antlaşmalarında Ermenilerin koruyuculuğu Ruslara bırakıldı. *   1878'den sonra Rusların da kışkırtmalarıyla Ermeni ayaklanmaları başladı Hınçak çetelerinden bir grup

31 *   Ermeniler, 1887'de Hınçak Partisi'ni, 1890'da da Taşnak Sutyun Partisi'ni kurarak halkı örgütlemeye başladılar. *   Anadolu'da bir çok yerde ayaklanmalar çıkardılar. Osmanlı Bankası Baskını'nı(1896) ve Yıldız Suikastı'nı(1905) düzenlediler.  Mahzenlerde gizlenen ve fişek yapan Ermeniler. Kaynak: Ermeni Ayaklanmaları ve İhtilal Hareketleri

32 KIBRIS,TUNUS VE MISIR'IN İŞGALİ :
*   İngiltere, Rusya'nın Osmanlı İmp'na karşı herhangi bir saldırısına karşı gerçekte Doğu Akdeniz'de egemenlik kurmak ve sömürge yollarını güven altına almak, görünürde ise Osmanlı Imp'nu korumak gerekçesi ile 1878'de Kıbrıs'a asker çıkardı. Kıbrıs, hukuksal açıdan Osmanlıların, yönetim açısından İngilizlerin elindeydi.

33 *   Fransa, Akdeniz egemenliği açısından önemli gördüğü Tunus'u 1851'de, Tunus'taki kargaşalıktan yararlanarak işgal etti.

34 *   İngiltere, 1882 yılında Süveyş Kanalı'ndaki çıkarlarını korumak amacıyla Mısır'ı işgal etti.1882'de İngiltere ile yapılan Antlaşmaya göre Mısır, hukuksal olarak Osmanlı toprağı olacak, Osmanlı İmp'na yıllık vergi ödeyecek,İngiltere ve Osmanlı Imp. Mısır'da birer ''Yüksek Komiser'' bulundurabilecekti.

35 Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz

36 BULGARİSTAN KRALLIĞI'NIN KURULMASI
*   1878 Berlin Antlaşmasına göre Doğu Rumeli, ıslahat yapmak koşuluyla Osmanlı Imp'na bırakılmıştı. *   1885'te Doğu Rumeli Bulgarları isyan ederek Bulgar Prensliğine bağlandığını ilan etti.Osmanlıların isyana müdahale etmesi sonucunda karışıklıklar çıktı. *   1908'de II.Meşrutiyet'in ilanını fırsat bilen Bulgarlar bağımsızlıklarını ilan ettiler. 

37 BOSNA-HERSEK'İN AVUSTURYA'YA BAĞLANMASI :
*   Bosna-Hersek'in yönetimi 1878 Berlin Antla§ması ile Avusturya'ya bırakılmıştı. *   1908'de II.Meşrutiyet'in ilanını fırsat bilen Avusturya, Bosna­ Hersek'i kendi topraklarına kattığını ilan etti. *   Osmanlı İmp, Yenipazar Sancağı(Sancak Bölgesi) kendisinde kalması koşulu ile Bosna-Hersek'i Avusturya'ya bıraktı.  

38 XIX.YÜZYILDA OSMANLI İMPARATOR-LUĞU'NDA ISLAHAT HAREKETLERİ
II.MAHMUT DÖNEMİ

39 1­ II.MAHMUT DÖNEMİ ISLAHATLARI :
*   Divan örgütü kaldırılıp yerine ''Bakanlar Kurulu Sistemi'' getirildi.

40 * Padişah portreleri devlet dairelerine asılmaya başlandı.
*  Müsadere( zorla alım) sistemi kaldırıldı. *1826'da Kapıkulu Ocakları ve Yeniçeri Ocağı, halkın da yardımıyla, kaldırılıp yerine "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" adıyla yeni bir ordu kuruldu. *   İlk nüfus sayımı yapıldı(1827).Sayımda sadece erkekler sayıldı. -Memurlar için kıyafet zorunluluğu getirildi. *   Padişah portreleri devlet dairelerine asılmaya başlandı. *   İlköğretim zorunlu oldu.Medreselerin yanında batılı okullar da açıldı.

41 Avrupa'ya ilk kez öğrenci gönderildi
*   Avrupa'ya ilk kez öğrenci gönderildi. *   İlk resmi gazete, "Takvim-i Vekayi'' çıkarıldı(1831). *   Tımar ve Zeamet yöntemi kaldırıldı. Devlet memurları aylığa bağlandı.  *   Köy ve mahallelere ''Muhtar''lar atandı. *   Posta ve Karantina örgütleri kuruldu. *   II.Mahmut ilk kez yurt içi gezilere çıktı. II.Mahmut, ülkeyi tanıma amacıyla geziye çıkan ilk Padişahtır.