Menenjit Prof. Dr. Reşat Özaras

... konulu sunumlar: "Menenjit Prof. Dr. Reşat Özaras"— Sunum transkripti:

1 Menenjit Prof. Dr. Reşat Özaras

2 Menenjit Yüksek morbidite/mortalite Akut, subakut ya da kronik
Klinik: tutulan anatomik bölge/patojen/konak yanıtı SSS’nin enflamasyon ve ödeme duyarlılığı Erken tedavi başlamanın önemi

3 Akut SSS Enfeksiyonları
1. Bakteriyel menenjit 2. Meningoensefalit 3. Beyin absesi 4. Subdural ampiyem 5. Epidural abse 6. Septik venöz sinüs tromboflebiti

4 Akut Menenjit Sendromlu Hastaya Yaklaşım
1. Akut SSS enfeksiyonunun farkına varmak 2. Uygun antibiyoterapiyi hemen başlamak 3. Etkeni hızla tanıyarak tedaviyi gözden geçirmek 4. Komplikasyonların farkında olmak /tanımak/ yönetmek

5 Akut Menenjitli Hastaya Yaklaşım
Hastaya 30 dk içinde tedavi başlanmalıdır!

6 Akut Menenjit Sendromlu Hastaya Yaklaşım
30 dk içinde karar verme Klinik değerlendirme Hastanın geliş şekli Akut (1 gün-1 hafta) Subakut (1 hafta-1 ay) Kronik (> 1 ay ) Öykü ve muayeneden ipuçları Hastanın genel durumu Hastanın immün durumu

7 Bakteriyel Menenjit İnsidens: 3/100,000
Ateş, meningeal irritasyon bulguları > %85 Diğer Kraniyal s paralizisi/fokal bulgu %10-20 Nöbet %25-30 Papillödem < %1

8 Oluşum mekanizmaları Hematojen Komşuluk Anatomik defekt
konjenital travmatik cerrahi Intranöral yollar

9

10

11

12 BOS Renk/berraklık-bulanıklık Hücre sayımı/dağılımı
Biyokimya (protein, glukoz) Boyama (Gram, EZN, çini mürekkebi) Kültürler +/- Antijen tarama

13 Boya ile inceleme Gram: %60-90 (tedavi başlanmış hastada %40-60)
(Gram ile yoğun m.o.: kötü prognoz)

14

15

16

17

18

19 Antijen Tarama S. pneumoniae, N. meningitidis, Hib ve GBS; +% (özellikle antibiyotik öncesi önemli) C. neoformans; + %90-95 (Rutin değil)

20 Bakteriyel –Viral menenjit
Bakteriyel etiyolojiyi düşündürenler: BOS glukozu < 34 mg/dl BOS: Serum glukoz oranı< 0.23 BOS proteini > 220 mg/dl BOS lökosit sayısı> 2000/mm3 BOS nötrofil sayısı > 1180 /mm3

21 LP Kontrendikasyonlar
Mutlak: Deri enf. Papillödem, fokal nörolojik bulgu, Relative: Kitle lezyonu kuşkusu Spinal kord tümörü Spinal epidural abse Kanama diyatezi, düşük trombosit

22 BT Gereğinden fazla kullanılmaktadır tedavide gecikmeye yolaçmakta, maliyeti artırmaktadır Akut menenjitte katkısı sınırllıdır Fokal enfeksiyonlara gerekir

23 SSS Penetrasyonu İyi Penetrasyon Penisilinler 3. ve 4. k sefalosp.
Kloramfenikol Rifampisin Ko-trimoksazol Kötü Penetrasyon 1. ve 2. k sefalosp. Klindamisin AMG Tetrasiklinler Makrolidler

24 Yaşa Göre Sık Etkenler Yaş 0-4 hafta 4-12 hafta 3 ay -18 yaş 18-50 yaş
Streptococcus agalactiae, Escherichia coli, Listeria monocytogenes, Klebsiella pneumoniae, Enterococcus spp., Salmonella spp. S. agalactiae, E. coli, L. monocytogenes, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis H. influenzae, N. meningitidis, S. pneumoniae S. pneumoniae, N. meningitidis S. pneumoniae, N. meningitidis, L. monocytogenes, aerobik gram-negatif basiller

25 Altta Yatan Hastalığa Göre Sık Etkenler
Altta Yatan Hastalık İmmün yetmezlik Kafa Tabanı Kırığı Kafa travması; SSS cerrahisi BOS şantı Sık Etkenler S. pneumoniae, N. meningitidis, L. monocytogenes, aerobik gram-negatif basiller (P. aeruginosa dahil) S. pneumoniae, H. influenzae, group A β- hemolitik streptokok Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, aerobik gram-negatif basiller (P. aeruginosa dahil) S. epidermidis, S. aureus, aerobik gram-negatif basiller (P. aeruginosa dahil), P. acnes

26 Listeria monocytogenes
Gram pozitif basil Bulaşma : Kontamine süt ve süt ürünleri Klinik : Ateş ve başağrısı (2-10 gün) Meningiyal irritasyon işaretleri olguların %40’ında saptanmaz Bilinç bulanıklığı ile başvuru sık Nöbetler (%25)

27 Listeria monocytogenes
Hemokültür pozitifliği : %75 BOS : %25 lenfositik pleositoz BOS kültürü pozitifliği : %40-80 Tedavi : 3.k sefalosporinler etkisiz Ampisilin (12 g/g)±Gentamisin Penisiline allerjik : TMP-SMX Tedavi süresi : 3 hafta

28 Menenjitte Emprik Tedavi
Klinik Durum Muhtemel Patojen Tedavi Toplum Kökenli S. pneumoniae Seftriakson N. meningitidis x 2 gram [Listeria] [H. influenzae] Ampisilin 6 x 2 gram +Dekort amp 4 x 8 mg, 4 gün süreyle

29

30 Toplum Kökenli Bakteriyel Menenjitte Kötü Prognostik Faktörler
Hipotansiyon, bilinç değişikliği, nöbet ile başvurma Antibiyotik tedavisinde geç kalma, kötü prognozla ilişkili Aronin et al, Ann Intern Med1998;129:862

31 Subakut/kronik menenjit
Birkaç hafta veya ay içinde gelişir Baş ağrısı, ateş, ense sertliği, şuurda değişme belirtileri Fokal nörolojik bulgular daha sık Spesifik tedavi gerektirir Tanı zordur

32 Subakut/kronik menenjit
İnfeksiyonlar: Tüberküloz Spiroket hastalıkları(sifiliz, Lyme hastalığı) Bruselloz Mantar menenjitleri Cryptococcus neoformans, Aspergillus, Candida Toxoplasmosis,

33 Tuberküloz Yavaş seyirli Temas,PPD(+)’liği,immün baskılanma
Prodrom 2-4 hafta Menenjit, vaskülit , yer kaplayan lezyon (tüberkülom) belirtileri görülür Ateş Bilinç değişikliği Hemipleji, parapleji Göz sinirleri tutulumu

34

35 BOS BULGULARI ETKEN Viral Bakteriyel Tuberküloz 50–1000 Mononükleer
NÖTROFİL (/MM3) HÜCRE TİPİ GLUKOZ(MG/DL) PROTEİN(MG/DL Viral 50–1000 Mononükleer >45 <200 Bakteriyel 1000–5000 Nötrofilik <40 100–500 Tuberküloz 50–300 <45

36 Ensefalit

37 Herpes Ensefaliti Akut ensefalitlerin en sık ve fatal olanı
Trigeminal gangliyonda latent İmmundüşkünlerde reaktivasyon Temporal korteks ve limbik sistemi tutar immündüşkün hastalarda aktif mükokutanöz HSV infeksiyonu

38 Herpes Ensefaliti Yüksek ateş (% 89) Baş ağrısı (% 78)
Bilinç değişlikliği/uykuya eğilim(% 96) Kişlilik değişikliklikleri(% 61) Epileptik nöbetler Disfazi Hemiparezi Papilla ödemi

39 HSVE’de tanı BOS’da 10-2000/mm3 hücre sayısı(lenfosit)
Proteinde artış(7-750) Normal/hafif düşmüş glikoz,sıklıkla eritrosit BOS da PCR yüksek özgüllük ve duyarlılığı BOS da HSV antikorları 2.haftadan sonra artar Tipik EEG bulguları 8 saatte bir mg/kg asiklovir(14-21 gün)

40 HSVE’de MR İnferior temporal loblardaki hiperintens alanlar
Frontal ve pariyetal lobları da tutabilir Bilateral temporal lob tutulumunun tanıda patognomonik olduğu bildirilmiş. Lezyonlar ödem ve hemorajik enfarkt içerebilir Erken dönemde MR bulguları normal olabilmektedir

41

42 Enfeksiyona benzer kliniği olan tablolar
İlaçlara bağlı aseptik menenjit Primer veya metastatik MSS maligniteleri (menenjitis karsinomatoza) MSS vasküliti SLE serebrit Subaraknoid kanamalar Embolik veya trombotik inmeler

43 Menenjitis karsinomatoza
AML / ALL HL / NHL Primer MSS lenfoması Melanom Meme / Bronş kanseri

44 İlaçlara bağlı aseptik menenjit
NSAI OKT3 ATG TMP-SMX Azatiopurin

45 b 30 yaşında erkek, KML(+) allogenik KIT hastası Ateş, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, motor defisit ?

46 37 yaşında erkek hasta Baş ağrısı, uyuklama hali, yer ve zaman oryantasyon
bozuklugu bilinç bulanıklığı ?

47 33 yaşında bayan hasta HIV (+) Baş ağrısı, uykuya meyil, yürüyememe ?

48 55 yaşında bayan hasta Ateş, bel ağrısı, hareket kısıtlılığı D10-11 seviyesinde Tbc spondilodiskit
(1)

49 ) 75 yaşında bayan hasta KLL (+) Ateş, bulantı, kusma, baş ağrısı, bel ağrısı hareket kısıtlılığı L3-4 seviyesinde piyojenik spondilodiskit( Salmonella enteritidis)

50 43 yaşında bayan hasta Baş ağrısı, epileptik nöbet bilinç bulanıklığı ?

51 47 yaşında bayan hasta Boyuna künt travma sonrasında boyun ağrısı, ateş C6-7seviyesinde Brusella spondilodiskiti