5-11 Haziran Çevreyi Koruma Haftasi

... konulu sunumlar: "5-11 Haziran Çevreyi Koruma Haftasi"— Sunum transkripti:

1 5-11 Haziran Çevreyi Koruma Haftasi
İslam’da Temizlik ve Çevre Bilinci 5-11 Haziran Çevreyi Koruma Haftasi HAZIRLAYAN: YASEMİN TURAN ARİFİYE YAVUZ SELİM CAMİİ KURAN KURSU ÖĞRETİCİSİ HAZIRLAYAN: YASEMİN TURAN ARİFİTE YAVUZ SELİM CAMİİ KURAN KURSU ÖĞRETİCİSİ

2 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ “Şüphesiz Allah,tövbe edenleri sever,temizlenenleri de sever.” Bakara 2/222 النظافة من الايمان “Temizlik imandandır.” Müslim,Taharet 1

3 لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيه رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ “Orada(Mescid-i Kuba’da)günahlardan pisliklerden temizlenmeyi seven adamlar vardır.Allah ‘da böyle çok temizlenenleri sever.” Tövbe 9/108 Şüphe siz ki;Allah temizdir ve temiz olanları sever.” Tirmizi,Edep;41

4 iç ve dış temizlik yönünden arınanların
Bu ayet-i kerimler ve hadisler bize; iç ve dış temizlik yönünden arınanların Allah (c.c) tarafından sevildiğini , böyle bir temizliğe devam edilmesi gerektiğini, Bunun imanın bir gereği olduğunu göstermektedir.

5 Yine kaynaklar bize temizliğin, ibadetlerimizin mukaddimesi olduğunu da gösterir.
"Bir müslüman, farz namazın vakti geldiğinde güzelce abdest alır, huşû içinde ve rükûunu da tam yaparak namazını kılarsa, büyük günah işlemedikçe, bu namaz önceki günahlarına keffâret olur. Bu her zaman böyledir.“ (Müslim, Taharet 7)

6 … وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ
Yüce Allah’ın;Hz.Muhammed (S.A.V)’e indirdiği Kur’an-ı Kerim’in ilk mesajı okumayla,ikinci sırada nazil olan mesajı ise temizlikle alakalıdır. … وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ “Elbiseni temizle” Müddessir 74/4

7 İnsana farz kılınan amellerden esas maksat ;
مَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَلَكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ “Allah, size herhangi bir güçlük çıkarmak istemez. Fakat O, sizi tertemiz yapmak ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak ister ki şükredesiniz.” Maide .6 İnsana farz kılınan amellerden esas maksat ; “insanı hakiki temizliğe kavuşturmaktır.”

8 İnsanın amelleri vasıtasıyla hakiki temizliğe kavuşması, onun layık bir MÜ’MİN olduğunun göstergesidir. Peki, buna göre Mü’min kimdir? Mümin (mü'min) المؤمن iman eden veya güvenen anlamında Arapça bir kelimedir. (İsmi fail) Allah (c.c.) halifesi seçtiği insana güvenmiş ve bu kainatı ona emanet etmiştir. Emanete riayet de, mü’min olmanın ön şartlarındandır. Kısaca; Bu kainat, insana emanet edildiğine göre; Mü’min inancı gereği, kalp ve beden temizliği yanı sıra, kainatın düzenini korumakla(ekolojik dengeyi bozmamakla) ve çevre temizliği ile de sorumludur.

9 TEMİZLİK NEDİR? İslam’da temizliğin adı “taharet”tir. Taharet ise, necasetten ve hadesten arınmak demektir. Necaset,aslı ve tabiatı icabı pis olan şeylerdir.Canlıların idrarları ve dışkıları necaset diye adlandırılan pislik türüdürler. Hades ise, aslı ve tabiatı icabı pis olmayan fakat hükmü pislik türü olarak kirli sayılan şeylerdir. Abdest ve gusül gerektiren haller gibi.

10 TEMİZLİK ÇEŞİTLERİ 1. Maddi temizlik(Necaset) 2
TEMİZLİK ÇEŞİTLERİ 1.Maddi temizlik(Necaset) 2.Hükmi Temizlik(Hades) 3.Manevi Temizlik(Hata- Günah)

11 İmam-ı Gazali, İslam’ın müminlerden taleb ettiği maddi ve manevi temizliği Dört mertebeye ayırır: 1.Zahir’in temizliği:Bu hadesten,necasetten ve fuzuliyattan temizliktir. 2.İnsan azalarının( cevarih )bir kısım cürüm ve günahlardan temizliği. 3.Kalbin mezmum ahlaklardan, rezailden temizlenmesi. 4.Sırrın Allah’tan başka her şeyden temizlenmesi(Enbiya ve sıddıkine ait bir temizlik) Biz burada Zahir’in temizliği üzerinde duracağız:

12

13 Peygamberimiz(s. a. s) “Temizlik imanın yarısıdır
Peygamberimiz(s.a.s) “Temizlik imanın yarısıdır.”(Müslim,taharet 1,1,203) buyurarak beden ,elbise,mekan ve gıda temizliğini kastetmiş,temizliğe önem vermeyen kişilerin adeta imanının yarım olacağını vurgulamıştır. Bu beyana göre Zahir’in temizliği deyince, 1.Beden temizliği 2.Elbise temizliği 3.Meskenin temizliği 4.Gıda temizliği kısaca; direk içinde yaşadığımız ortamın temizliği anlaşılmıştır.

14 MESKEN TEMİZLİĞİ Allah Rasulu de temizliği ve temiz olanı severdi.Herkese açık yerlerin özellikle temiz tutulmasını tenbih ederdi.Uzak kabilelere bile yolladığı tamimlerde “mescitlerin temiz tutulmasını” hatırlatırdı. *Ümmü Mihcen ‘nin cenaze namazı Bezzar’ın Müsned’ inde, “Allah pak ve naziftir,paklık ve nezafeti sever;kerim ve cömerttir,kerem ve cömertliği sever.Öyleyse,avlularınızı ve boş sahalarınızı temiz tutun.Yahudilere de benzemeyin onlar çöplerini evlerde toplarlar.”

15 ÇEVRE TEMİZLİĞİ “Çevre kirliliği, ekosistemlerde doğal dengeyi bozan ve insanlardan kaynaklanan ekolojik zararlardır.” Mü’min, çevreye sahip çıkmakla mükelleftir.Ekolojik dengeye sahip çıkmak adına azami güç sarfetmelidir. Peki,ekolojik denge ne demektir?

16 EKOLOJİK DENGE NEDİR? Ekolojik denge, İnsan, hayvan, bitkilerin tabiatta hayatlarını sürdürebilmesi ve birlikte yaşayabilmesi için birbirlerini tamamlamaları ve birbirlerinden istifade etmek istemeleriyle oluşan tabii dengedir. Örnek: Doğan küçük balıklar büyük balıklar tarafından yenmese denizler 1 yıl içerisinde balıklarla dolar ve taşar. Aynı şekilde doğan sinekler ve böcüler diğer canlılar tarafından tüketilmese yer yüzü 1 metre sinekle kaplanır. Büyük balığın küçük balıkları yiyerek hem karnını doyurması ,hem de balıkların sayısının aşırı şekilde artmasını önlemesi Ekolojik dengedir.

17 Yüce allah,bizden,tabii çevrenin ve ekolojik dengenin korunmasini istiyor…
“ Yeri de yaydık, ona sabit dağlar yerleştirdik ve orada ölçülü (bir biçimde) her şeyi bitirdik.” Hicr.15 /19 “Hiçbir şey yoktur ki hazineleri yanımızda olmasın. Biz onu ancak belli bir ölçüyle indiririz.” Hicr,15/21

18 وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ
“Göğü yükseltti ve ölçüyü koydu.” أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ “Ölçüde haddi aşmayın.” (Sakın dengeyi bozmayın) Rahman,55/7-8

19 *Fatih Sultan Mehmet fermanı: ”Yaş kesenin başını keserim.”
*Haliç tepelerinde tırnaklı hayvan otlatılmazdı.(erozyonu ön.) *Haliç tepelerine ayrık otu ektirtti. *Kağıthane tepelerini de ağaçlandırdı.*Kanuni kuyular açtırttı.

20 EKOLOJİK DENGENİN BOZULMAYA BAŞLADIĞINI GÖSTEREN İSTATİSTİKLER
* Dünyadaki bütün türlerin bir çeyreği önümüzdeki 30 yıl içinde tamamen yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. *Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2008 yılında yaptığı araştırmaya göre, Karadeniz'de 50 yıl önce 52 olan balık çeşidinden 26'sının nesli tükenmiştir. *Karadeniz ekosistemi içinde çok önemli bir yeri olan hamsinin stoklarında son yıllarda bir azalma ve değişkenlikler olduğu gözlenmektedir. Bunun en önemli nedenlerini ise, düzensiz ve aşırı avlanma ile birlikte, Karadeniz ekosistemine yeni dahil olan bir Ctenophore türü (Mnemiopsis mccradyi) oluşturmaktadır. *Kaktüs-Kıbrıs adası-Erozyon

21 * Dünya Su Değerlendirme Programı (WWAP) tarafından derlenen verilere göre, insan atıkları her gün 2 milyon ton sularla bertaraf edilir. *Tek bir petrol sızıntısı kısa bir zaman dilimi içinde binlerce litre okyanus suyu kirletebilir. Her yıl, ton civarında petrol bilerek ya da bilmeyerek, okyanuslarda serbest bırakılır. * Dünyada 20 saniyede bir çocuk su ile ilgili hastalıklar nedeniyle ölüyor. Her yıl 5 yaşın altında 1.8 milyon çocuğun su ile ilgili hastalıklar nedeni ile ölmesine sebep oluyor. *Dünya genelinde 900 milyon insan güvenli içme suyuna ulaşamıyor. *Dünyada her yıl 2.2 milyon insan ishalden ölmektedir.

22 Köylülerin sazdan yapılmış damları çökmeye başladı.
Örnek: * Endonezya'nın Borneo Adası'nda BM örgütü tarafından 1950'li yıllarda DDT ile sıtma mücadelesi başladı.  Sonuçlar: Köylülerin sazdan yapılmış damları çökmeye başladı. Veba hastalığı salgını ortaya çıktı. Sıtma mücadelesi için, kırsal alanlardaki kerpiç evlerin duvarlarına da DDT sıkılmıştı. Buralarda yaşayan ve tırtılların düşmanı olan bazı böcekler öldüler. Tırtıllar da düşmanları yok olduğu için çoğaldılar. Kitle üremesi yapan bu tırtıllar saz damları yemeye başladılar. Bunun sonucunda saz damlar çökmeye başladı. İlaçlama sonucunda, evlerdeki hamam böceklerinde DDT'ye karşı bağışıklık meydana geldi. Bu zehirli ilaç bunların vücudunda büyük miktarlarda birikti. Bu biriken DDT beslenme zinciri yoluyla, önce onları yiyen kertenkelelere, onlardan da kedilere geçti. Belli bir süre sonra kediler ölmeye başladı. Kediler azalınca meydan farelere kaldı ve kitle üremesi yaptılar. Böylece veba hastalığı kaynağı ortaya çıktı.

23 Sorumluyuz yoksa… “ İnsanların kendi işledikleri (kötülükler) sebebiyle karada ve denizde bozulma ortaya çıkmıştır. Dönmeleri için Allah, yaptıklarının bazı (kötü) sonuçlarını (dünyada) onlara tattıracaktır.” Rum,30/41

24 ÇEVRE TEMİZLİĞİNİN SIHHAT BOYUTU

25 “Ümmetimin iyi ve kötü bütün amelleri bana arz edilip gösterildi
“Ümmetimin iyi ve kötü bütün amelleri bana arz edilip gösterildi.İyi amelleri arasında,yoldan atılmış olan “eza”yı gördüm.Kötü amelleri arasında ise yere gömülmemiş tükürükte vardı.” Müslim,Mesacid,57,1,390 H E S A B I U N T M M

26 Hz. Peygamber, “Lanet edilen iki şeyden sakının. ”buyurdular
Hz.Peygamber, “Lanet edilen iki şeyden sakının!”buyurdular. Ashab,”Lanet edilen iki şey nedir?”diye sordular. Hz.Peygamber de,”İnsanların yolu ve gölgelikleri yeri hela olarak kullanmaktır.”buyurdular. Müslim,Taharet,1,1,203 “Aslan yattığı yerden belli olur.”Temizlik sağlıktır. Kanuni Sultan Süleyman; “Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi, Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi…”

27 ÇEVREYE KARŞI SORUMLULUĞUMUZ AĞACIN VE YEŞİLİN KORUNMASI …
“Medine, şuradan şuraya kadar haremdir.Bu sahanın ağacı kesilmez,burada bid’at çıkarılmaz.Kim bu Medine haremi içinde bid’at ortaya koyarsa,Allah’ın,meleklerin ve bütün insanların laneti onun üzerine olsun.” Buhari ,Fedailu’l-Medine, I,II,220 Kabe-Mescid-i Haram; Mekke Medine-Haremeyn Taif’lilerin isteği üzerine Hz.Peygamber Taif civarını da haram bölgesi ilan etmiştir.Bu belki de tarihte ilk milli park veya sit alanı kabul edilebilir.

28 “Kıyamet kopmaya başladığında ,birinizin elinde bir ağaç fidanı bulunsa,kıyamet kopmadan onu dikmeye gücü yeterse,hemen diksin.” Ahmet,III,191,184 * Hz.Ömer Ziyad’ı Medine’nin ağaçlarını koruması için memur etmesi “Bir müslümanın diktiği ağaçtan veya ektiği ekinden insan, hayvan ve kuşların yedikleri şeyler, o müslüman için birer sadakadır.” Buhârî, Edeb, 27; Müslim, Müsâkât, 7, 10

29 Çevre sorumluluğu ana başlıklar altında incelenecek olursa,iki başlik öne çıkar;
*Temiz tutmak *İsraf etmemek “Size rızık olarak verdiğimiz şeylerin temiz ve helâl olanlarından yiyin. Bu konuda aşırı da gitmeyin, yoksa üzerinize gazabım iner. Gazabım da kimin üzerine inerse, o muhakkak helâk olmuş demektir.” Taha,20/81 يَا بَنِي آدَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وكُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ “ Ey Ademoğulları! Her mescide güzel elbiselerinizi giyinerek gidin; yiyin için fakat israf etmeyin, çünkü Allah müsrifleri sevmez.” Araf,31

30 Temizlik konusuna ana başlıklarla baktık,şimdi israf konusuna bir örnekle bakalım.
İsrafa örnek: Ülke Ekmek israfı:  Günde ton (1.486 ton), yılda 542 bin ton ( ton) ekmek israf edilmektedir. Günde 6 milyon ( ) adet, yılda 2,1 milyar ( ) adet ekmek israf edilmektedir. Türkiye’de kişi başı ekmek tüketimi ve israfı: Ekmek tüketimi günlük 319 gr,  Ekmek israfı günlük 20 gr (19.9 gr)’dır.  Ekmek israfının Ülkemize ekonomik yükü; Ekmeğin kg fiyatından (2,80 TL/kg) hareketle yıllık 1,546 milyar TL civarındadır. Genel ekmek israf oranı (toplam üretimin yüzdesi olarak) % 5,9

31 Ekmek israfı önlense, bütün Somali doyar…
Somali'nin nüfusu 8.5 milyon, kısacası israf ettiklerimizle bir ülkenin insanlarının karnı doyar… Ekmek israfı önlense, bütün Somali doyar… Afrika açlıkla savaşırken, İstanbul’da günde 2 milyon ekmek çöpe atılıyor.

32 “ Semûd kavmine de kardeşleri Salih’i peygamber gönderdik
“ Semûd kavmine de kardeşleri Salih’i peygamber gönderdik. Dedi ki: “Ey kavmim! Allah’a kulluk edin. Sizin O’ndan başka hiçbir ilâhınız yok. O, sizi yeryüzünden (topraktan) yarattı ve sizi oranın imarında görevli (ve buna donanımlı) kıldı. Öyle ise O’ndan bağışlanma dileyin; sonra da O’na tövbe edin. Şüphesiz Rabbim yakındır ve dualara cevap verendir.” Hud,61 «««««««««««»»»»»»»»»»

33 İbnü’l-Esir,elKamil fi’t-Tarih, C.2 S.200
Sunumumuzu ; Hz.Ebu Bekir’in savaş için sefere çıkarken komutanı Hz.Üsame’ye verdiği uyarılarla nihayetlendirelim: “Hurma ağaçlarını sökmeyin,yakmayın;diğer meyve ağaçlarını telef etmeyin;koyun,sığır ve diğer hayvanları yemenin dışında bir amaçla kesmeyin…” İbnü’l-Esir,elKamil fi’t-Tarih, C.2 S.200 EY RABBİMİZ! BİZLERİ HER TÜRLÜ KÖTÜLÜKTEN VE GÜNAH KİRİNDEN TEMİZLE . İÇİMİZİ VE DIŞIMIZI İSLAM AHLAKIYLA SÜSLE VE İNSANLARA ÖRNEK OLANLARDAN EYLE… -AMİN-