ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 23.04.2017 www.albayrakegitim.com.

... konulu sunumlar: "ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ 23.04.2017 www.albayrakegitim.com."— Sunum transkripti:

1 ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ

2 Öğretim yöntemi nedir? "Öğretim yöntemi bir sorunu çözmek, bir deneyi sonuçlandırmak, bir konuyu öğrenmek ya da öğretmek gibi amaçlara ulaşmak için belirlenen strateji doğrultusunda bilinçli olarak seçilen ve izlenen düzenli yol"dur.

3 Öğretimde yöntem seçimini etkileyen etmenler nelerdir?
Dersin amaçları ( hedefleri) Konunun kazanımları Konunun özelliği Öğrenci grubunun büyüklüğü Öğrenci özellikleri Zaman ve fiziksel ortam Maliyet Öğretmen yeterlilikleri

4 A) Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini
SORU : Öğretmen, öğretim sürecinde uygun yöntemi belirlerken aşağıdakilerden hangisini dikkate almak zorunda değildir? (2003) A) Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerini B) Kazandırılması gereken davranışları C) İşlenecek konunun özelliklerini D) Okulun sahip olduğu olanak ve kaynakları E) Öğrenci velilerinin kişisel tercihlerini

5 II. Öğrenci ilgi ve ihtiyaçları III. İçeriğin yapısı
SORU I. Ulaşılacak hedefler II. Öğrenci ilgi ve ihtiyaçları III. İçeriğin yapısı IV. Öğretmen özellikleri V. Okulun bulunduğu çevre Öğretim yöntemi belirlenirken en önemli ölçüt yukarıdakilerden hangisidir? A) III B) IV C) D) E) V

6 ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN BELLİ BAŞLI YÖNTEMLER
Düz anlatım Tartışma Örnek olay Gösterip yaptırma Problem çözme Bireysel çalışma

7 1.DÜZ ANLATIM (TAKRİR) YÖNTEMİ
Sunuş yoluyla öğretim stratejisinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Öğretmen merkezlidir. Öğretmenlerin en fazla kullandıkları yöntemdir. Öğretmenden öğrenciye doğru tek yönlü bir iletişim söz konusudur. Anlatım yöntemi, işlenmekte olan konuların bir sıra ve düzene göre konuşma yoluyla açıklanması ve öğretilmesi olarak tanımlanır. Anlatım, hazırlanmış bir metnin monoton bir biçimde okunur gibi tekrar şeklinde olabileceği gibi, araya örnekler, şekiller ve fıkralar sokarak da ilginç bir hale getirilmiş bir konuşma biçiminde de olabilir.

8 Sosyal bilimlerin öğretiminde yaygın olarak kullanılır.
Öğretmenin bilgiyi hazırlaması ve öğrencilere aktarması temeline dayalıdır. Sosyal bilimlerin öğretiminde yaygın olarak kullanılır. Bilişsel alanın bilgi - kavrama düzeyindeki hedefleri kazandırmak amacıyla kullanılır.

9 Düz Anlatım Yönteminin Kullanıldığı yerler
Derse giriş yaparken (yeni konu anlatımı), Dersi özetlerken Sınıfa kaynak kişi çağrıldığında, Sözel bilgilerin öğrenciye aktarılmasında , Yeni bir konu ortaya atıldığında, Kısa zamanda çok bilgi aktarılması gerektiğinde, Diğer yöntemler için zaman ve şartlar uygun olmadığında, Kalabalık gruplara yönelik, Bir problemin çözümünün gösterilmesinde, Zaman kısa olduğunda, içerik yoğun olduğunda, Öğrenme güçlüğü çekilen bölümlerin açıklanmasında kullanılır.

10 Etkili Kullanım ilkeleri
İçerik anlamlı bir sıra ile verilmelidir. Bilinenden bilinmeyene doğru gidilmelidir. Konunun özel hedefleri ve gerekçesi öğrencilere önceden açıklanmalıdır. Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri dikkate alınmalıdır. Anlatım resim, şema, grafik ve görsel araç-gereçlerle desteklenmelidir. Görselleştirme ye örnekler verme anlatımı etkili hale getirir. Öğrenci yaşantılarına uygun örnekler verilmelidir. Soru-cevap yöntemiyle birlikte kullanılmalıdır. Kişiler arası iletişimde; en büyük pay, sözsüz iletişimdir.

11 İlkokul 1,2,3 sınıflarda 2-3 dakika, 4,5,6 sınıflarda
4-5 dakika, ortaokul ve liselerde 7-8, üniversitelerde ve yetişkinlere yönelik anlatımda ise en fazla 15 dakika sürekli konuşulmalıdır. Anlatım sonunda bir değerlendirme yapılır. Gerekli yerlerde öğrenciye söz hakkı verilmelidir. Kullanılan dil öğrenci seviyesine uygun olmalıdır. Basit, kısa ve tam cümleler kullanılmalıdır. Anlatan kimse yönünü ve bakışlarını öğrencilere yöneltmeli ve her öğrenci mümkün olduğu kadar her an öğretmenin bakışlarını üzerinde hissetmelidir.

12 Yararları Zamanın kısa ise öğrenci grubu kalabalık ve çok
konunun aktarılması gerekiyorsa uygun bir yöntemdir. Diğer yöntemlere göre zaman, emek ve masraf bakımından daha ekonomiktir. Dinleyerek öğrenen öğrenciler için etkilidir. Öğrencilere dinleme ve not alma becerisi kazandırır. Soyut kavramların öğretilmesinde işe yarar. Sürpriz bir durumla karşılaşma endişesi olmadığından öğretmene güven verir.

13 Uzun süreli kullanılması bıkkınlığa ve ilginin azalmasına neden olur.
Sınırlılıkları Öğrenciler öğretim sürecinde pasif kaldıkları için kolaylıkla sıkılabilirler. Uzun süreli kullanılması bıkkınlığa ve ilginin azalmasına neden olur. Duyuşsal ve psikomotor hedef davranışları kazandırmada etkisizdir. Anlatan etkin, dinleyenler edilgendir. Öğrenciler hazırcılığa alışır. Çocuk psikolojisine uygun değildir. Öğretmen merkezli olduğu ve öğrenciyi edilgen kıldığı için yorgunluk ve isteksizliğe yol açar. Bireysel farklılıklar dikkate alınmadığı için öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına cevap vermeyebilir. Bilgiler öğretmenin anlattığı ile sınırlı kalır ve öğrenciler ezberciliğe alışır.

14 ÖRNEK UYGULAMA.: AŞAĞIDAKİ MASALI ARKADAŞLARINIZA DÜZ ANLATIM YOLUYLA ANLATINIZ. SONRA ANLATIMI TARTIŞINIZ Kaplumbağa İle Tavşan : Ormanların birinde kendisiyle çok övünen bir tavşan varmış.  - Bu ormanda benden hızlı koşan yoktur. Varsa gelsin yarışalım, diye hava atıyormuş. Kaplumbağa bir gün;  - O kadar böbürlenme, kendine de o kadar güvenme. Ben senden daha hızlı koşarım. İstersen yarışalım, demiş.  Tavşan kaplumbağanın bu sözlerine kahkahalarla gülerek;  - Sen mi benimle yarışacaksın?, diyerek alay etmiş. Ama yine de yarışı kabul etmiş.  Kaplumbağa ve tavşan, birlikte yarışın başlangıç ve bitiş yerlerini belirlemişler, yarış başlamış.  Tavşan yarışa çok hızlı başlamış. Ama biraz ileriye gidince geri dönüp bakmış ki, kaplumbağa hiç görünmüyor. Yatmış bir ağacın dibine uyumuş. Tavşan ağacın dibinde derin bir uykuya dalınca, kaplumbağa da epey yol almış. Tavşan uyanınca bir de bakmış ki kaplumbağa yarışı bitirmek üzere.  Tavşan koşmuş koşmuş ama bir türlü kaplumbağayı yakalayamamış. Haliyle kaplumbağa varış yerine ondan önce ulaşmış.  Yarışı kazanmanın haklı gururu ile kaplumbağa;  -Hiçbir zaman kendini başkalarından üstün görme. Sen, uyudun, Ben çalışarak seni geçtim, demiş ...

15 A) Tartışma - Rol oynama B) Anlatım - Eğitsel oyun
SORU : Sıkça yaşanan depremlerin ardından öğretim programlarında deprem konusuna önem verilmeye 1 başlanmıştır. Meral Öğretmen deprem sırasında neler yapılması gerektiğini öğretmek üzere, önce hazırladığı slaytlarla öğrencilerin bilgilenmelerini sağlar ve sonra öğrencilere uygulama yaptırır. Meral Öğretmen'in kullandığı Öğretim yöntem, teknik ya da yaklaşımları aşağıdakil- erden hangisidir? (2009) A) Tartışma - Rol oynama B) Anlatım - Eğitsel oyun C) Gösterim - Eğitsel oyun D) Tartışma - Benzetim Anlatım – Benzetim CEVAP : E

16 TARTIŞMA YÖNTEMİ

17 TARTIŞMA YÖNTEMİ Tartışma yöntemi; iki ya da daha fazla kişinin belli bir konuda kendi düşüncelerini sergileme yoluyla fikir alışverişinde bulunmasıdır. Demokratik bir ortam yaratmak, seçmen ve lider yetiştirmek için kullanılan bir yöntemdir. Bir konu üzerinde öğrencileri düşünmeye yöneltmek, iyi anlaşılmayan noktaları açıklamak ve verilen bilgileri pekiştirmek amacıyla kullanılır. Öğrencilerin düzenleme, sorgulama, fikir alışverişinde bulunma ve bir konuyu derinlemesine inceleme becerileri gelişir.

18 Etkili Kullanım İlkeleri
Tartışmanın amaç ve kapsamı iyi belirlenmelidir ve öğrenciler önceden hazırlanmalıdır. Tartışmanın kuralları önceden belirlenmelidir. Öğretmen grup içinde iken bir üye gibi davranmalıdır. Tartışmayı önceleri öğretmen yönetmeli, daha sonraki zamanlarda grup içinden öğrencilerinde yönetmesi sağlanmalıdır. Belirli aralıklarla öğretmen tarafından "ÖZET" yapılmalıdır. Tartışmanın bireylerle ve onların kişiliği ile değil sorunlarla ilgili olduğu unutulmamalıdır. Tartışmanın sonucunda varılan sonuçlar belirtilmeli ve genel bir özet verilmelidir. Tartışmanın dışına çıkılmasına izin verilmemelidir. Tartışma sistemli ve planlı olmalıdır. Tartışmaya dersin tümü ayrılmamalıdır. Tartışmanın birkaç öğrenci tarafından yönlendirilmesine izin verilmemelidir.

19 Tartışma Teknikleri BAZI TARTIŞMA TEKNİKLERİ Büyük Grup Tartışması: Öğretmenin sınıfa bir konuyu getirmesi ve bunu sınıfta işlemesi ve tartışmasıdır. Öğrenci konu ile ilgili önbilgiye sahip olmalıdır. Bu teknik sınıfın alt gruplara bölünemeyeceği durumlarda veya sınıfın birlik ve bütünlük içerisinde olması istenmesi durumunda uygulanır. Küçük Grup Tartışması: Tartışmalara geniş ölçüde katılımı sağlamak amacıyla büyük grubun küçük gruplara bölünerek oluşturulan bir ekiptir. Gruptaki üye sayısı; 4-6 kişi arasında olmalıdır. Zamanın kısa olduğu durumlarda, bir konuyu ya da problemi tartışmada, bu teknik uygulanabilir. Vızıltı/Fısıltı 22: İki kişinin iki dakika bir konuyu tartışmaları amacıyla yapılan bir tekniktir. Kısa süreli tartışma grupları da denir. Genel amacı; fikir üretme ve değerlendirmedir.

20 Münazara: İki grubun, dinleyiciler ile jüri önünde bir konuyu ele alarak iki karşı tezi savunmalarıdır (Tez-antitez). Jüri kazananı belirler. Kollegyum ( Zıt Panel ) : Öğrencilerden ve kaynak gruptan oluşan iki panel grubundan meydana gelir. Öğrenci grubu, kaynak gruba sorular yöneltir. Kaynak grup, konu alanı uzmanlarından oluşur. Sempozyum: Önceden belirlenmiş ve hatta yazılı olarak tartışmaya katılacaklara duyurulmuş bir konu üzerinde uzman kişiler tarafından konunun değişik yönlerinin 5-6 kişi tarafından genellikle 15 dakika, büyük dinleyici kitlesi önünde sunulmasıdır. Sempozyumdan sonra panel ya da forum yapılır. Panel: Münazara gruplarından farkı aynı masada oturmalarıdır kişilik bir grubun (konu alanı uzmanı) önceden belirtilmiş bir konuyu dinleyici grubu önünde, bir yöneticinin başkanlığında samimi bir hava içinde tartışmasıdır.

21 Forum: Küçük bir grubun belli bir konuda geniş bir kitleye uzman bilgi aktarması (panel) ve daha sonra da dinleyicilerden gelecek sorulara cevap vermesidir. !!! Panele benzemekle beraber en önemli farkı, uygulanışta izlenen kurallardır. Forum, panele oranla daha formaldir. Forumda, konuşmacılar, dinleyiciler karşısında ayakta veya oturarak konuşmalarını yaparlar. Konuşmacılar arasında soru sorma ve tartışma yoktur. Komisyon: Bir konunun küçük bir grup tarafından derinliğine incelenerek sözlü ya da yazılı sınıfa sunulmasıdır.

22 Tartışma Yönteminin Yararları
Demokratik bir yöntemdir. Öğrencilere kendini ifade etme şansı tanıdığı için ‘öğrenilenlerin daha kalıcı olması sağlanır. Öğrencilerin bir gruba ait olma duygusu (panel, forum)gelişir. Benimseme, reddetme, eleştirel düşünme becerileri geliştirme yeterlilikleri kazandırır. Soru sorma, hızlı cevap verme gibi sözel iletişim becerileri gelişir. Demokratik düşünme ve yaşam tarzını öğrenir. Bir problem ya da konunun değişik yönlerini görür. Öğrenciler başkalarının fikirlerine saygılı olmayı öğrenirler.

23 Tartışma Yönteminin Sınırlılıkları
Her öğrencinin tartışmalara katılımı aynı olmayabilir. Tartışma iyi yönetilmezse, farklı görüşleri savunan öğrenciler arasında, rekabet ve yarışma gibi olumsuz duygular gelişir, sınıf düzeni bozulur. Uzun zaman alır ve kalabalık sınıflarda etkili bir şekilde kullanılamaz. Öğrenciler hazırlıklı değilse, iyi sonuç alınamaz. Konuşmaları konu üzerinde tutmak oldukça zordur. Bir ders saatinin belli bölümlerinde kullanılmalı ve diğer yöntemlerle desteklenmelidir. Grup tartışmasını sonuçlandırmak güçtür. Tartışmanın adil bir biçimde yönetilebilmesi için öğrencilere eşit söz hakkı tanınması gerekir.

24 . Türkiye'nin enerji kaynaklan nelerdir?
1. SORU . Türkiye'nin enerji kaynaklan nelerdir? • Türkiye'de enerji kaynakları nasıl kullanılıyor? • Enerji kaynakları en verimli nasıl kullanılır? Bu konu başlıklarında öğrencilerin bilgilenmelerini, yorum yapmalarını, sorunlar ve sorunların çözümleri üzerinde düşünmelerini, sorgulamalarını, soru sormalarını ve sorularına karşılık bulmalarını amaçlayan bir öğretmen, aşağıdaki yöntem ya da tekniklerden hangisi- \ni uygularsa amaçlarına ulaşma olasılığı daha yüksek olur? (2009) Münazara B) Görüş geliştirme C) Panel D) Beyin fırtınası E) Altı şapkalı düşünme CEVAP : C

25 ÖRNEK OLAY ( VAKA ) İNCELEMESİ YÖNTEMİ
Günlük hayatta karşılaşılan sorunların sınıf ortamında çözülmesi yoluyla öğrenmenin sağlanmasıdır. Özellikle sosyal bilimlerde yaygın olarak kullanılan örnek olay yöntemi, bir sorunun farklı bakış açılarından tartışılarak, yeniden yapılandırılması amacıyla uygulanmaktadır. Bu yöntemle; öğrencileri gelecekte karşılaşacakları problemlere hazırlamak, sınıfta ya da yaşamda görülen bir problemin öğrencilere farklı biçimde yansıtılarak, analiz edilmesi, çözülmesi amaçlanmaktadır. Bu yöntemde; olayın nedenleri, nasıl olduğu Sosyal ve duyuşsal davranışların öğretiminde kullanılır. Siz olsaydınız ne yapardınız? sorusuna cevap aranır.

26 Günlük hayatta karşılaşılan problemlerin çözülmesinde de kullanılabilir. Bu yöntemde, olay bir metin halinde öğrencilere dağıtılmalı veya film ile öğrencilere gösterilmelidir., sonuçlarının ne olacağı tartışılarak alternatif çözüm yolları gösterilir. Öğrenciler örnek olayı okur, seyreder, anlar, yorumlar, analiz eder ve değerlendirir. Öğrenciler sorunlu olaya katılırlar fikir ve çözüm önerileri üretirler. Örnek olay yöntemi; kavrama ve üstü düzeyindeki hedef davranışları kazandırmak amacıyla kullanılır.

27 Örnek Olay Uygulaması Örnek 1
Lise 2. sınıfta idik. Beden eğitimi dersi için spor salonunda toplanmıştık. Sınıf başkanı elindeki kağıttan bazı isimler okuyordu. Benim ismimi de okudu. Neden ismimi okuduğunu sorduğumda, “öğretmen geç gelenleri yazmamı istedi” dedi. Ders zili çalalı 5-6 dakika olmasına rağmen, öğretmen hâlâ ortalıkta yoktu. Öğretmen saat 13'te başlayan derse 13.10'da geldi. Sınıf başkanından geç kalanların listesini istedi. En samimi arkadaşım Z. ile öne çıkıp yüz yüze durmamızı istedi. Birden içimde bir korku belirdi. “Acaba ne yapacaktı?” diye içimden geçirdim. Merakla bekliyorduk. Öğretmen bize dönerek, “Birbirinize tokat atın!” dedi. Büyük bir şaşkınlıkla öğretmene bakakaldım. “Ne bakıyorsun, vursana arkadaşına?” dedi. Z. de şaşkın ve korku dolu gözlerle bana doğru bakıyordu. Öğretmene dönerek, “Ben vuramam” dedim. “Siz vuramazsanız ben size vuracağım” diye bizi uyardı. Yapamayacaktım. Tüm sınıf bize bakarken ve en samimi arkadaşım karşımdayken, içimden kendi kendime “hayır” diyordum ki, birden yüzümde Z.'nin attığı tokatla sarsılarak kendime geldim. Öğretmen bana “Sen de vursana?” diye tekrar bağırdı. Ben de artık Z.'ye bir tokat atmak zorunda kaldım. Öğretmen “Devam edin” , “Hızlanın” dedi. Z.'nin yanağı kızarmıştı. Daha fazla vuramayacaktım. Elimi indirdim. Ama Z. devam ediyordu. İkimizin de gözleri doldu. Nihayet öğretmenin “Yeter, sıraya geçin!” komutu ile sıramıza geçtik. Sınıf başkanının listesindeki diğer geç kalanlara da aynı işlem uygulandıktan sonra, hiçbir şey olmamış gibi öğretmen dersine devam etti.

28 Siz olsaydınız ne yapardınız?
Ben olsaydım, geç kalan öğrencilerin bu davranışını önlemenin en önemli ve kestirme yolunun, öğretmenin model olmasından geçtiğini hatırlardım. Alışkanlık hâline gelmeyen geç kalma davranışlarını görmezden gelir, alışkanlık hâline gelen geç kalma davranışlarını da sorunun kaynağını anlamaya çalışarak, yönetmeyi denerdim. Öğrencinin geç kalma nedeni ailevî sorunlardan kaynaklanabilir, okul ile evin uzaklığı ile ilgili olabilir vb. Siz olsaydınız ne yapardınız?

29 Etkili Kullanım İlkeleri Örnek olayda temel bir sorun olmalıdır.
Örnek olay konusu gruba ve ders içeriğine uygun olmalıdır. Örnek olay, öğrencilerin gelişim seviyelerine uygun olmalıdır. Örnek olay ya metin ya da video olarak öğrencilere sunulmalıdır. Öğretmen hazırladığı sorularla tartışmayı yönetmeli ve yönlendirmelidir. Öğrencilerin yanlış çözümlemelere girmeleri önlenmelidir. İlke ve sonuçlar görüş birliğine dayalı olarak belirlenmelidir. Örnek olayda ayrıntılar iyi belirlenmiş olmalıdır. Çünkü, bu ayrıntılardan öğrenciler sonuç çıkaracaktır. Sosyal ve duyuşsal davranışların öğretiminde kullanılır.

30 Öğrencilerin empatik davranış ve bakış açısı gelişir.
Yararları Öğrencilerin karar verme, seçme ve sonuca ulaşma ile ilgili yaşantı geçirmesi sağlanır. Öğrencilerin empatik davranış ve bakış açısı gelişir. Öğrencileri ders kitabı ve öğretmen gibi geleneksel kaynakların dışında da kaynaklardan yararlanmaya özendirir ve yöneltir. Kişisel sorunları, kişisel olmayan bir yaklaşımla çözme becerisi kazandırır. Problemleri kişiselleştirmeden çözümünü sağlar. Örnek olay incelemesi yönteminde, öğrencilerin araştırma ve problem çözme becerisi gelişir. Öğrencilerin analitik ve eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirir. Öğrencilerin örnek olay sürecinde, konuyu analiz etme ve yorumlama yeteneği, karar verme becerisi gelişir. Örnek olay konusu diğer öğretim yöntemleri ile özellikle iyi bir sözel iletişim (anlatım) becerileri ile desteklenmeli, özet sonuçlar çıkarılmalıdır. Öğrenciler olayların, sorunların neden-sonuçları üzerinde bütüncül bir bakış açısı edinirler.

31 Örnek olayın hazırlanması ve uygulanması zaman alır.
Sınırlılıkları Örnek olayın hazırlanması ve uygulanması zaman alır. Öğretmenin dersten önce iyi hazırlanması gerekir. Amaca uygun örnek olay bulmak ve yazmak zor olabilir. Kalabalık öğrenci gruplarında planlama, uygulama ve değerlendirme güç olabilir. Eğer çözümler öğrenci grubu için erişilemeyecek türden ise, katılanların aşırı derecede zorlanmalarına neden olur. Problem çözme, tartışma ve eleştirel düşünme alışkanlıkları yeterince gelişmemiş sınıflarda uygulanamaz.

32 Soru : Dersinde probleme dayalı öğrenmeyi kullanmayı planlayan öğretmen, öğrencileri küçük gruplara ayırmış ve öğrencilerin ilgisini çekebilecek bir problem durumu vermiştir. Grupların, verilen metinde geçen olumsuzlukları tartışarak belirlemelerini, çözüm yolları önermelerini ve olmasını Önerdikleri biçimde metni yeniden yazmalarını istemiştir. Bu öğretmenin küçük gruplarda uyguladığı yöntem, teknik ya da yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir? (2009) A) Problem oluşturma B) Senaryo yazma C) Örnek olay inceleme D) Tartışma Görüş geliştirme CEVAP : C

33 GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ

34 GÖSTERI / GÖSTERİP YAPTIRMA YÖNTEMİ
İş ilkesi temeline dayalı olarak öğretmenin ya da kaynak kişinin öğrencilere bir işi ya da konuyu araç-gereç kaynaklar kullanarak açıklamak amacıyla yaptığı işlemleri kapsar. Öğretmen merkezlidir. Eğitim teknoloji araçlarının en fazla kullanıldığı yöntemdir. Gösteri yönteminde öğretmen hem sözel hem de sözsüz iletişim kullanırken görsel öğelerle iletişim desteklenir. Özellikle uygulama düzeyindeki hedef davranışların kazandırılmasında kullanılır. Becerilerin öğretilmesinde kullanılabilecek tek öğretim yöntemidir.

35 Etkili kullanım ilkeleri
Gösteri bütün öğrencilerin görebileceği bir yerde olmalıdır. (Öncelikli şart) Gösteri için önceden hazırlanmalı ve gerekli alet-materyaller hazır bulundurulmalıdır. Öğretmen gösteri esnasında yapacağı işleri ayrı ayrı sıraya koyarak ayrıntılı biçimde planlamalıdır. Gösterinin amacı bütün öğrencilere iyi açıklanmalı ve gösteri sırasında amaç gözden kaçırılmamalıdır. Gösteri sırasında göster-anlat ilkesi kullanılmalıdır. Her öğrenciye gösteriyi tekrar etme fırsatı verilmelidir. Öğrencilerin gösteriyi nasıl izleyecekleri önceden planlanmalıdır. Öğrenciler gösteri esnasında soru sormaları için cesaretlendirilmelidir. Öğrencilerin davranışın zihinsel hazırlığını yapması sağlanmalıdır.

36 Göze ve kulağa aynı anda hitap edilerek, dikkat çekilmelidir.
Öğrenme sürecinde hataların anında giderilmesine ve düzeltilmesine fırsat verir. Eğitimde çizgi filmler gösteri yönteminde etkili bir şekilde kullanılabilir. Çocukların en fazla öğrenebilme düzeyini etkileyen yöntem gösteri yöntemidir.

37 Yaparak-yaşayarak öğrenme yaşantıları sağlar.
Faydaları Yalnız gösteri yapanın araç-gereç gereksinimi olduğundan ekonomik bir yöntemdir. Yaparak-yaşayarak öğrenme yaşantıları sağlar. Beceri öğretiminde etkili bir şekilde kullanılır. Beceriler yaparak öğrenildiği için kalıcı bir öğrenme gerçekleşir. Öğrenciyi ders içi ve ders dışı etkinliklere yöneltir. Kalabalık sınıf ortamlarında da başarı ile uygulanabilir ve öğrencilerin derse ilgisini artırır. Başarılı bir gösteri, iş ve işlem basamaklarını standardize ederek, öğrenmeyi kolaylaştırır.

38 Gösteri "anlama" olmaksızın "taklit etmeye“ dayalı olabilir.
Sınırlılıkları Yapılan iş ya da işlem öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmadığı takdirde ilgi azalır ve özgüven kaybolabilir. Gösteri "anlama" olmaksızın "taklit etmeye“ dayalı olabilir. Karmaşık bir gösteride öğrenciler başarısızlık ya da eksiklik duygusuna kapılabilir. Kalabalık gruplarda gösterinin etkisi azalır. Uygulama esnasında ipuçları, dönüt ve düzeltme zamanında yapılmazsa yanlış öğrenmeler oluşur. Yeterli pratikten yoksun olan öğrencilerin başarılı olması güçtür. Gerçeğe uygun olmayan araç-gereç kullanıldığında yanlış algılamalara yol açar. Gösteri kısmı her öğrenci tarafından gerekli ve yeterli biçimde izlenemeyebilir. Hazırlanması çok fazla planlama ve hazırlık gerektirebilir. İyi planlama yapılmadığı takdirde zaman kaybına neden olur. Soru-cevap, tartışma, rol oynama gibi yöntemlerle desteklenmezse, yeterli ve kalıcı öğrenme gerçekleşmez.

39 Problem Çözme Yöntemi

40 Problem çözme, istenilen hedefe varabilmek için etkili ve yararlı olan araç ve davranışları türlü olanaklar arasından seçme ve kullanmadır. Öğrenci merkezlidir. Problem çözme, bilimsel yöntem, eleştirel düşünme, karar verme, sorgulama ve yansıtıcı düşünme gibi üst düzey zihinsel etkinliklerin kazanılmasında işe koşulan bir yöntemdir. Hem bilişsel hem duyuşsal alanda öğrenmeyi içerir. Bu yöntem, bir problemin çözümünde, genelleme ve sentez yapmada kullanılır. Daha çok araştırma yoluyla öğretme yaklaşımında, bilişsel alanın uygulama düzeyindeki davranışların kazandırılmasında ve bu alanın analiz ve sentez özelliklerini geliştirmede kullanılır. John Dewey’in genel problem çözme yöntemindeki beş aşamaya dayanmaktadır (Küçükahmet 2001):

41 Geçici hipotezleri formüle etme, Veri toplama, analiz etme,
John Dewey’in genel problem çözme yöntemindeki beş aşamaya dayanmaktadır Problemi tanıma, Geçici hipotezleri formüle etme, Veri toplama, analiz etme, Denenceleri test etme ve çözüm yolunu uygulama Elde edilen sonuçlara göre önerilerde bulunma.

42 Bu yöntem öğrencide ilgi ve güdülenmeyi arttırır
Bu yöntem öğrencide ilgi ve güdülenmeyi arttırır. Öğrencilerin daha kalıcı izli öğrenmelerini sağlar. Öğrenciler, bilimsel yöntemi kullanmayı öğrenir ve bilimsel tutum kazanırlar (Demirel 2004).

43 Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Problem çözmede izlenen yollar tümevarım ve tümdengelimdir: Tümevarım, örneklerden, olaylardan ve özel durumlardan başlayarak genel sonuçlara ve kurallara varma yoludur, Tümdengelim, genelden özele, yasalardan ve olgulardan olaya, kuraldan örneğe geçme yoludur. Problemler öğrencilerin olgunluk ve beceri düzeylerine uygun bir biçimde sunulmalıdır. Öğrencinin kullanacağı uygun araç ve gereç sağlanmalıdır. Öğretmen gerektiğinde öğrencilere rehberlik yapmalı ve yönlendirmelidir.

44 II. Çözümle ilgili kaynakları tarama, bilgi toplama
1. Problem çözme, belli aşamaları takip etmeyi gerektiren zihinsel bir süreçtir. Aşağıda problem çözme sürecinin basamakları karışık olarak verilmiştir. I. Çözüme ulaşma II. Çözümle ilgili kaynakları tarama, bilgi toplama III. Problemin farkına varma ve onu sınırlama IV. Problemin çözümü için denenceler kurma V. Uygun araçları hazırlama, verileri toplama ve organize etme VI. Denenceleri test etme Bu basamakların doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? (2007) A) ll-lll-IV-V-VI-l B) III-II-IV-V-VI-I C) lll-ll-VI-IV-l-V D) IV-III-I-II-VI-V E) VI-V-IV-III-II-I CEVAP : B

45 Bireysel Çalışma Yöntemi

46 Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar.
Bireysel çalışma, bir öğrencinin bir konuyu yaparak-yaşayarak öğrenme yoludur. Her öğrenci öğrenme durumunu kendine göre ayarlar. Öğrenme, öğrencinin ilgi, yetenek ve ihtiyaçlarına uygun olarak yapılır. Araştırma yoluyla ve tam öğrenme yoluyla öğretme yaklaşımlarında, ayrıca uygulama, analiz ve sentez düzeylerindeki davranışları kazandırmada kullanılır (Demirel 2004).

47 Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Amaç iyi belirlenmeli,
Zaman en iyi şekilde kullanılmalı, İyi bir planlama yapılmalı, Basılı araçlardan bilgi elde edilirken; Önemli hususların altı çizilip not alınmalı, Özet çıkarılmalı, Okuduğu kitaplardan not almasına katkı getirmesi için kartoteks ( not kartları ) düzenlenmelidir.

48 ÖRNEK SORULAR

49 A) Problem çözme yöntemi B) Örnek olay yöntemi C) Gösteri yöntemi
1) Gerçek hayatta karşılaşılan problemlere sınıf ortamında tartışma yoluyla çözüm bulmada kullanılan öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Problem çözme yöntemi B) Örnek olay yöntemi C) Gösteri yöntemi D) Proje yöntemi E) Soru-yanıt yöntemi

50 D) Problem çözme yöntemi E) Soru-yanıt yöntemi
2) Aşağıdaki yöntemlerin hangisi öğrencilerin öğretme-öğrenme sürecine etkin katılımını sağlamada en az etkilidir? A) Tartışma yöntemi B) Rol oynama yöntemi C) Anlatım yöntemi D) Problem çözme yöntemi E) Soru-yanıt yöntemi

51 3) "Kasadan kurallarına uygun takla atabilme" hedefi için en etkili yol aşağıdakilerden hangisidir?
A) Anlatım yöntemi B) Soru-yanıt C) Problem çözme D) Gösterip yaptırma E) Örnek olay

52 A) Öğretimin gerçekleştiği fiziksel ortam B) Öğretime ayrılan süre
4) Aşağıdakılerden hangisi öğretim yöntem ve tekniklerini belirlemede kullanılacak ilkelerden biri değildir? A) Öğretimin gerçekleştiği fiziksel ortam B) Öğretime ayrılan süre C) Hedef ve davranışlar D) İçeriğin yapısı ve özellikleri E) Okul yönetiminin talepleri

53 A) Öğretim programını öğelerine ayırma B) Kurallarına uygun yüzebilme
5) Aşağıdaki öğrenmelerin hangisinin gerçekleştirilmesinde gösterip yaptırma yönteminin kullanımı uygun değildir? A) Öğretim programını öğelerine ayırma B) Kurallarına uygun yüzebilme C) Yardımla aracı hareket ettirebilme D) Yeni bir sürüş tekniği geliştirebilme E) Kasadan takla atma hareketini izleyebilme

54 6) Aşağıdaki yöntem ve teknikler dikkate alındığında hangisinde öğrenci etkinliği diğerlerine oranla daha azdır? A) Gösterip yaptırma B) Örnek olay C) Tartışma D) Benzetim E) Anlatım

55 A) Etkili konuşma becerisi kazandırma
7) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin yararlarından biri değildir? A) Etkili konuşma becerisi kazandırma B) Düşünme becerilerinin gelişimini sağlama C) Demokratik yaşama alışkanlığını kazandırma D) Kısa zamanda belirlenmiş içeriği sunma E) Yeni fikirlerin üretilmesine olanak sağlama

56 8) Beden Eğitimi dersinde öğrencinin yüzme öğrenmesi için kullanılacak en uygun yöntem aşağıdakilerden hangisidir? A) Tartışma B) Gösterip yaptırma C) Örnek olay D) Problem çözme E) Anlatma

57 9) Kavrama ve daha üst düzeydeki hedef davranışlar için gerekli olan önkoşul öğrenmelerinin gerçekleşmesinde aşağıdakilerden hangisi daha uygun bir yöntemdir? A) Bireysel çalışma B) Tartışma C) Örnek olay D) Problem çözme E) Anlatma

58 I I) Eğitim durumunu etkileyen değişkenlerin en az kullanıldığı öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Problem çözme B) Tartışma C) Gösterip yaptırma D) Anlatma E) Örnek olay

59 A) Zihin kas koordinasyonu gerektiren öğrenmelerde
12) Gösterip yaptırma yöntemi aşağıdaki durumlardan hangisi için en uygun olur? A) Zihin kas koordinasyonu gerektiren öğrenmelerde B) Eleştirel düşünme becerilerini geliştirmede C) Problem çözme becerisini günlük yaşama aktarmada D) Bilimsel düşünme alışkanlığını kazandırmada E) Sorumluluk duygusunu geliştirmede

60 • Üst düzey düşünme becerilerinin gelişimi • Bilimsel tutum kazandırma
13) • Üst düzey düşünme becerilerinin gelişimi • Bilimsel tutum kazandırma Eleştirel düşünme becerilerinin gelişimi Yukarıda özellikleri verilen öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir? A) Problem çözme B) Örnek olay C) Tartışma D) Anlatım E) Bireysel çalışma

61 A) Uzun süre gerektirmesi B) Öğrencide çatışma fikri uyandırması
16) Tartışma yönteminin en önemli dezavantajı aşağıdakilerden hangisidir? A) Uzun süre gerektirmesi B) Öğrencide çatışma fikri uyandırması C) Tartışma düzeninin sağlanmaması D) Tartışmanın hedeften sapması E) Küçük yaş gruplarında uygulanamaması

62 17) Aşağıdaki durumların hangisinde anlatım kullanılmaz?
A) Kalabalık bir dinleyici grubuna belirlenmiş bir bilgi birimi sunulmak istendiğinde B) Öğretime ayrılan zamanın sınırlı olduğu durumlarda C) Analiz ve sentez düzeyindeki hedeflere ulaşmada D) Dersin sonuç bölümündeki özetlemelerde E) Soyut kavramların açıklanmasında

63 18) Aşağıdaki öğretim yöntemlerinden hangisinin uygulaması bilimsel düşünme sürecinin adımlarını temele alır? A) Problem çözme B) Tartışma C) Bireysel çalışma D) Anlatım E) Örnek olay

64 A) Öğrenme ortamlarının sınıf dışında olması
21) Gösterip yaptırma yönteminin uygulanışı sırasında birtakım güvenlik önlemlerinin alınmasının en önemli gerekçesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Öğrenme ortamlarının sınıf dışında olması B) Gösterip yaptırmanın uzun süre gerektirmesi C) Öğrenme sürecinin bedensel aktiviteye dayalı olması D) Becerinin bilen biri tarafından sergilenmesi gereği E) Yüksek maliyetli bir öğretim süreci olması

65 A) Demokratik bir sınıf ortamı oluşturulmalıdır.
24) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin kullanılışı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalardan biri değildir? A) Demokratik bir sınıf ortamı oluşturulmalıdır. B) Ders süresinin tamamı tartışmaya ayrılmamalıdır. C) Önkoşul öğrenmelerdeki eksiklik giderilmelidir. D) Tartışma sınıfın en çalışkan öğrencileriyle yapılmalıdır. E) Tartışma zamanı sınırlanmalıdır.

66 25) Aşağıdaki öğretim yöntemlerinden hangisi bir öğrencinin bir konuyu kendi başına öğrenmek istediğinde en etkili yöntemdir? A) Tartışma B) Bireysel çalışma C) Örnek olay D) Problem çözme E) Gösterip yaptırma

67 26) Aşağıdakilerden hangisi bireysel çalışma yöntemi için söylenemez?
A) Araştırma yoluyla öğretim sürecinde ve tam öğrenme modelinde etkili olarak kullanılır. B) Her öğrenci öğrenme sürecini kendine göre düzenler. C) Her öğrenci kendi öğrenmesinden sorumludur. D) Her öğrenci öğrenmesini kendi hızında gerçekleştirir. E) Sosyalleşme, sorumluluk alma ve paylaşma gibi duyuşsal alan öğrenmeleri için etkili bir yöntemdir.

68 A) Öğretmen merkezlidir. B) Ders öncesinde hazırlık gerektirir.
28) Aşağıdakilerden hangisi gösterip yaptırma yönteminin en önemli özelliğidir? A) Öğretmen merkezlidir. B) Ders öncesinde hazırlık gerektirir. C) Beceri geliştirmede kullanılır. D) Yaratıcı düşünmeyi geliştirir. E) Sözel ifade becerisini geliştirir.

69 A) Öğrencilerin konuya dikkatini çekmek için kullanılır.
29) Aşağıdakilerden hangisi tartışma yönteminin özelliklerinden biri değildir? A) Öğrencilerin konuya dikkatini çekmek için kullanılır. B) Öğretmen-öğrenci etkileşimi üst düzeydedir. C) Kavrama düzeyi hedeflerin gerçekleşmesinde etkilidir. D) Demokratik birey özellikleri kazandırır. E) Öğreniciler arası fikir alış verişi gerçekleşir.

70 A) Öğretmen etken, öğrenci pasiftir.
35) Aşağıdakilerden hangisi anlatım yönteminin sınırlılıklarından biri değildir? A) Öğretmen etken, öğrenci pasiftir. B) Bireysel ilgiler ve gereksinimler dikkate alınmaz. C) Öğrencileri ezberciliğe alıştırır. D) Dönüt alınmadığı için öğrencileri tanımak zorlaşır. E) Özet bilgiler sunulabilir.

71 A) Örnek olayla ilgili temel ayrıntılara yer vermesi
36) Öğretmenin örnek olay kullanımı ile ilgili aşağıdaki davranışlarından hangisi doğru değildir? A) Örnek olayla ilgili temel ayrıntılara yer vermesi B) Örnek olayı kendisinin sınıfa sunması C) Gerçeğe benzeyen örnek olaylar yazması D) Örnek olayla ilgili tartışma etkinliklerine yer vermesi E) Örnek olayla ilgili çözümü kendisinin sunması

72 BİTTİİİ